Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bafra, Samsun ilinin bir ilçesidir. Karadeniz'e 20 kilometre uzaklıkta, denizden yüksekliği yaklaşık 20 metre olan ve Kızılırmak'ın biriktirdiği birikinti ovası üzerinde kurulmuş bir yerleşim yeridir. Bafra Ovası tanınmış yerlerinden biridir. Bafra'nın nüfusu 144.465'tir. Bafra nüfusunun %49,46'sı erkek, %50,54'ü ise kadınlardan oluşmaktadır.
| Bafra | |
|---|---|
 Samsun'un Türkiye'deki konumu | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Samsun |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Cevdet Ertürkmen |
| • Belediye başkanı | (AK Parti) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 175 km² |
| Rakım | 15 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 142,210 |
| • Kır | - |
| • Şehir | - |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| Posta kodu | 55400 |
| İl alan kodu | 362 |
| İl plaka kodu | 55 |
Resmî site www.bafra.gov.tr | |
Tarihçe
İlçenin adının M.Ö. 521 yıllarında Fenikeliler zamanında ticaret gemilerini yanaştığı koylara kurulan, ticaret evlerine, "bafira" ya da "bavra" denilmesinden geldiği sanılmaktadır. Luvi Dili'nde Kızılırmak'a verilen "Ba-Hura" (Büyük Irmak) adından geldiğini söyleyenlerde vardır. İlçenin tarihi MÖ 5000 yıllarına kadar uzanmaktadır. İkiztepe ören yerinde yapılan araştırmalarda Kalkolitik döneme (MÖ 5000-4000) ait yerleşim yerlerinin izine rastlanmıştır. İkiztepe ören yerinde MÖ 4000 yıllarından MÖ 1700 yıllarına kadar 2300 yıl boyunca sürekli yerleşim yapıldığı yapılan araştırmalarda anlaşılmıştır. Burada Eski Tunç Çağı (MÖ 3000-2000) ve Erken Hitit (MÖ 1900-1800)-Ki, bazı kaynaklarda başkentleri Hattuşaş olan Hititlerin Anadolu'ya Kızılırmak Vadisi'nden geldikleri için, sonra dan kutsal (ilahi) başkentlerinin İkiztepe olduğu belirtilmektedir.[] - dönemi kültürlerinin izlerini taşıyan çok sayıda eser ve kalıntı bulunmuştur. MÖ 670 yıllarında Paflagonların da Kızılırmak Vadisi'nde yaşadıkları bilinmektedir. MÖ 6. yüzyılda Lidyalıların eline geçen bölgeyi MÖ 546'da Persler istila etmiştir. İkiztepe'de Helenistik döneme (MÖ 330-30) ait bir anıt mezar da bulunmaktadır. Bu bölge MÖ 47'de önce Roma (bu dönemde Gadilon ve Helega adlarını almıştır), sonra da Bizans egemenliğine girmiştir. 1071 Malazgirt Savaşı'ndan sonra Selçuklular'ın eline geçen Bafra'ya 1214 yılında Anadolu Selçuklu Hükümdarı I. İzzeddin Keykavus Türkmen aşiretlerini yerleştirmiştir. 1243'te başlayan Moğol istilaları Selçuklu İmparatorluğu'nun yıkılması ve Türk beyliklerinin kurulmaya başlamasına neden olmuştur. Bu dönemde bölgede küçük bir Selçuklu beyliği olan Bafra Beyliği kurulmuştur. 1460'ta ise Bafra, Osmanlı hakimiyetine girmiştir.[]
Bafra ilçesi Osmanlı İmparatorluğu devrinde Trabzon Vilayeti'ne bağlı Canik Sancağı'na ait bir kazaydı. Hangi tarihte kaza merkezi olduğu kesin olarak bilinmemektedir. Salname kayıtlarına göre 1854 yılı sonlarında kaza merkezi olduğu anlaşılmaktadır. İmparatorluk zamanında 1876 harbinden sonra Kırım'dan Bafra'ya çok sayıda Türk gelmiştir. Daha sonraları çıkan Balkan ve I. Dünya savaşları Türk halkının azalıp, fakirleşmesini, azınlık olmalarına rağmen Rum ve Ermenilerin iktisadi hayatı ellerine geçirip zenginleşmelerini sağlamıştır. Bundan dolayı cesaretlenerek Pontus Cumhuriyeti kurma hevesine kapılan Rumlar Mavri Mira Cemiyeti'ni kurmuşlardır. Fakat 1919'da Millî Mücadele'nin başlamasıyla bu amaçları gerçekleşememiş, daha sonra Yunanistan'ın Kavala, Drama ve Selanik yörelerinden gelen ve tütün yetiştirme işini çok iyi bilen Türklerle mücadele etmişlerdir. Bafra'ya gelen mübadiller özellikle ilçe merkezinin güney kısmında kalan Kızılırmak nehri boyundaki köylere yerleştirilmişlerdir.[] Bunun dışında ilçe merkezindeki Gazipaşa Mahallesi ile Sarıköy, Sarıkaya, Kahraman köyleri başta olmak üzere birçok köye yerleştirilmişlerdir. Bafra'nın tarımsal, kültürel ve ekonomik gelişiminde mübadillerin yeri son derece önemlidir. Mücadelenin ardından 1950-1951 yıllarında Bulgaristan'ın Deliorman bölgesinden az sayıda Türk Bafra'ya yerleşmiştir. Ancak Bafra'da yaşadıkları toplumsal ve ekonomik sorunlardan dolayı pek çoğu göçmenlerin daha yoğun yaşadığı bölgelere veya sanayi şehirlerine yerleşmişlerdir. Daha sonra Alaçam ilçesinin köylerinden gelen insanlar ile Doğu Karadeniz, Tokat, Sivas ve Anadolu'nun çeşitli illerinden gelen insanlar ilçeye yerleşmişlerdir.[]
1893 yılı Osmanlı nüfus sayımına göre Bafra'da yaşayan kişi sayısı 62.782'dir. Bunların büyük çoğunluğu (yani %62'si (38.936 kişi)) Türklerden oluşmaktadır. Bafra'daki Rum nüfusu ise 22.834 kişidir (%36).[] Günümüzde Rum nüfusu tamamen Yunanistan'a göç etmiş olup onların yerine Yunanistan'daki (Batı Trakya hariç) Müslüman halk yerleştirilmiştir. Göç eden Müslüman halkın çoğu Türk olup Pomak bir azınlık da ilçede mevcuttur. Pomakların köylerde yaşayan bir kısmı hâlen kültürlerini sürdürmektedirler. Ayrıca Balkan Savaşları (1912) sonrası Kosova'dan gelen Arnavut göçmenlerden büyük bir nüfus Bafra çevresine yerleştirilmiştir. Arnavutça çoğu Arnavut tarafından unutulmuştur, sadece yaşlılar arasında köylerde konuşulmaktadır.[]
Coğrafya
Konum
İlçenin doğusunda Samsun Merkez ilçe ve Ondokuzmayıs ilçesi, kuzeyinde Karadeniz, batısında Alaçam, güneyinde Kavak, Havza ve Vezirköprü ilçeleriyle çevrilmiştir. Yüzölçümü 175.000 hektar. Samsun'a uzaklığı 51 km'dir.
Kızılırmak deltasını kaplayan Bafra Ovası güneyde dağlarla çevrilidir. Bunlardan en yükseği 1224 m ile Nebiyan Dağı'dır. Bu dağlar Canik Dağları'nın uzantılarıdır. Bafra'nın en büyük, Türkiye'nin ise en uzun akarsuyu Kızılırmak bu dağları derin bir vadi ile geçerek ovaya ulaşır. Bafra Ovası tamamen Kızılırmak'ın etkileri ile oluşmuştur. Irmağın denize yakın kısımlarında birçok göl oluşmuştur. Nebiyan Dağı'nın etekleri ise yayladır.
Kızılırmak'ın uzunluğu 1151 km'dir. Sivas'taki Kızıl Dağ'dan doğar, Orta Anadolu'da geniş bir yay çizerek Bafra'dan denize dökülür. En çok Nisan ve Temmuz dönemlerinde su taşır.
Kızılırmak'ın denize döküldüğü yerde oluşmuş göller, ırmağın her iki yakasında da yer alır. Batıdaki göl Karaboğaz, doğudaki ise Balık Gölleri'dir. Doğu yakada yer alan göllerin başlıcaları şu göllerdir; Dutdibi, Liman, Hayırlı, Çernek, Uzungöl, Tombul göl, İnce göl. Göllerin çevresi sazlık ve bataklıktır. Ancak ormanlık alanlar da vardır.[]
İklim
İlçede hakim rüzgarlar genellikle mevsimlere göre farklılıklar gösterir. Yaz mevsiminde Karadeniz Bölgesi'nde mevzii yüksek basınç, Anadolu'da ise mevzii bir alçak basınç merkezi meydana gelir. Dolayısıyla Karadeniz'den antisiklon merkezine doğru akan rüzgarlar oluşur ve bunlar Kuzey-Doğu ve Kuzey-Batı rüzgarlarıdır. Kış mevsiminde ise geçici alçak basınç merkezlerinin etkisi altındadır. İlçede güneybatı ve güney yönlerinden esen kuru ve sıcak rüzgarlar, ilçede bulunan nemi azaltır. İlçenin nem ortalaması %73'tür. Özellikle Nisan ve Mayıs aylarında bu rakam ortalama %77-79'a ulaşır. Aralık ayında ise %70'e düşer. İlçenin mutlak nemi ise yılda ortalama 5.0 gramdır. Mutlak nem sıcaklıkla doğru orantılı olduğundan yaz aylarında en yüksek değeri bulur. İlçeye en fazla yağış Kasım ayında, en az yağış ise Mayıs ayında düşer. Yıllık ortalama yağış miktarı 700 mm civarındadır. Yağmurlu gün sayısı yılda ortalama 100 gündür.
Ekonomi
Samsun-Bafra Grubu: Samsun, Maden, Canik, Evkaf, Bafra, Alaçam, Çarşamba, Sinop, Gerze tütünleri bu grubu oluşturur. Bu gruptaki tütünler çok düşük oranda nikotinli, küçük boyutlu, kırmızı, açık kırmızı renkli, ince damarlı, ince nesiçli elastikiyeti, yüksek, tok içimli, tatlı aromatik kokulu tütünlerdir. Yabancı sigara üreticileri sigara harmanlarını ıslah etmek aromatik özelliklerinden dolayı kalitelerini yükseltmek, lüks harmanların nefasetini artırmak, tok içimli çeşitler yapmak maksadıyla bu tütünleri talep etmektedirler.[]
Özellikle Bafra tütünleri dünyanın en yüksek evsaflı sigara tütünleri olarak devamlı aranmıştır. Küçük boyutları, ince nesiçleri, parlak ve cazip renkleri kendilerine has kokuları, sigara verimleri, tat-lezzet ve içimi itibarıyla eşi bulunmayan tütünler olmuşlardır.
Dünya sigara harmanlarının Samsun-Bafra tütünü ihtiyacına karşılık üretimin az olması ve giderekte azalması bu tütünlerin harmanlarda az kullanılmasına sebep olmuştur. Marmara Bölgesi tütünlerinde olduğu gibi bu tütünlerin üretimi de devamlı düşmektedir. Hükûmetin TEKEL'i kapatmasıyla bölgede tütün üretimi hemen hemen sıfırlanmıştır.
Kültür
Mutfak
- Pide: Bafra'nın kendine has yemeğidir. Normal pide hamurundan farklı yapılır.
- Nokul: üzümlü, fındıklı, cevizli olarak yapılan bir hamur tatlısıdır. İnce hamurdan, şerbetsiz olarak yapılır.
- Kaymaklı Lokum: Manda sütünden elde edilen kaymaktan sadece belirli aylarda yapılır.
- Dondurma: özellikle vanilyalı dondurma Bafra'da normalden fazla dövülerek (yaklaşık 8 saat) sarıya yakın bir renk alır.
Şenlikler ve Panayırlar
- Karadede Panayırı: 100 yıllık bir geçmişi olan ve her yıl Ağustos ayının son pazar günü Bafra'nın Gökçeağaç Köyü'nde kurulan tarihi panayırdır. Panayıra her yıl binlerce kişi katılmakta, panayır kapsamında konserler, değişik etkinlik ve gösteriler düzenlenmekte ayrıca alış-veriş pazarı kurulmaktadır.
- : Bafra karpuzunu Türkiye'ye ve tüm dünyaya tanıtmak ve çiftçilerimizi daha iyi ürün elde etmeye teşvik etmek amacıyla kutlanmaktadır. Her yıl Ağustos ayının son haftasında yapılan kutlamalarda konserler, folklor gösterileri, sergiler ve konferans gibi etkinlikler düzenlenir. Bu etkinlikler iki gün sürer. Bafra halkı çoluk çocuk bu etkinliklere katılır. Ancak belediye desteği olmadığı için şenlik düzenlemesi 2014 itibarıyla durdurulmuştur.
- : Ramazan ayının 15. gecesinde yapılan bir eğlence ve anma şenliğidir.
- Neyzen Tevfik Kültür Şenlikleri: İlçenin Kolay Beldesi'nde her yıl Ağustos ayının son haftasında kutlanır. Şenliklerde müzik ve folklor gösterileri, tiyatro faaliyetleri, halk ozanlarından deyişler, sergiler ve diğer etkinlikler yapılmaktadır.
- Kapıkaya Fest Doğa ve Spor Festivali: Bafra Kapıkaya Tepesi’nde 5 gün 4 gece süren festival, çeşitli doğa sporlarını aynı ortamda yapma imkânı sunar. Her yıl Temmuz ayında Ulusal ve Uluslararası birçok sporcu ve doğa severi bir araya getirmeyi amaçlayan festival ilk olarak Temmuz 2018’de yapılmıştır.
Dokumacılık ve El Sanatları
Günümüze kadar önemini koruyan ve Türk kültürünün vazgeçilmez unsurları olan halı, kilim örücülüğü gibi değerler Bafra'da sürdürülmektedir. Kilim dokumacılığı, hasır ve zembil örücülüğü, yöre hanımlarının yaptığı el işi işlemeler ve oyalar özellikle dağ köylerinde sürdürülen değerlerdir.
Bafra Türküleri
Nüfus
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1927 | 58.635 | 8.182 | 50.453 |
| 1935 | 74.903 | 10.260 | 64.643 |
| 1940 | 80.370 | 10.947 | 69.423 |
| 1945 | 59.300 | 11.309 | 47.991 |
| 1950 | 71.742 | 13.822 | 57.920 |
| 1955 | 86.688 | 17.557 | 69.131 |
| 1960 | 101.312 | 20.759 | 80.553 |
| 1965 | 116.943 | 26.239 | 90.704 |
| 1970 | 121.539 | 28.950 | 92.589 |
| 1975 | 129.288 | 34.288 | 95.000 |
| 1980 | 152.550 | 50.213 | 102.337 |
| 1985 | 159.550 | 53.482 | 106.068 |
| 1990 | 153.701 | 65.600 | 88.101 |
| 2000 | 157.010 | 83.733 | 73.277 |
| 2007 | 143.084 | 85.325 | 57.759 |
| 2008 | 144.483 | 82.593 | 61.890 |
| 2009 | 145.393 | 85.203 | 60.190 |
| 2010 | 144.465 | 86.569 | 57.896 |
| 2011 | 143.706 | 87.416 | 56.290 |
| 2012 | 143.366 | 87.854 | 55.512 |
| 2013 | 142.812 | 142.812 | veri yok |
| 2014 | 142.556 | 142.556 | veri yok |
| 2015 | 141.401 | 141.401 | veri yok |
| 2016 | 141.552 | 141.552 | veri yok |
| 2017 | 141.488 | 141.488 | veri yok |
| 2018 | 142.210 | 142.210 | veri yok |
| 2019 | 142.761 | 142.761 | veri yok |
| 2020 | 143.443 | 143.443 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Spor
Bafra'nın ilçeyi temsilen, 1930 Bafraspor adında bir futbol takımı vardır.
Notlar
Kaynakça
- ^ . 21 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2012.
- ^ Zengin, H. 2001. Geçmişten Günümüze Kültürel Değerleriyle Samsun 2 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., s.27. Yakın Doğu Üniversitesi, Lefkoşa, KKTC.
- ^ Erdin, E., 2006. Bafra ve Barajları 31 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, Türkiye.
- ^ . www.bafder.org. 12 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2020.
- ^ . 31 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 15 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 4 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 5 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 22 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 28 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 28 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Bafra Nüfusu - Samsun". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Samsun Bafra Nüfusu". nufusune.com.
- ^ . www.nufusu.com. 16 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2020.
Dış bağlantılar
- Bafra Belediyesi7 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Bafra Kaymakamlığı4 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Yerelnet19 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bafra Samsun ilinin bir ilcesidir Karadeniz e 20 kilometre uzaklikta denizden yuksekligi yaklasik 20 metre olan ve Kizilirmak in biriktirdigi birikinti ovasi uzerinde kurulmus bir yerlesim yeridir Bafra Ovasi taninmis yerlerinden biridir Bafra nin nufusu 144 465 tir Bafra nufusunun 49 46 si erkek 50 54 u ise kadinlardan olusmaktadir BafraIlceSamsun un Turkiye deki konumuIlce sinirlari haritasiUlkeTurkiyeIlSamsunCografi bolgeKaradeniz BolgesiIdare KaymakamCevdet Erturkmen Belediye baskani AK Parti Yuzolcumu Toplam175 km Rakim15 mNufus 2018 Toplam142 210 Kir Sehir Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Posta kodu55400Il alan kodu362Il plaka kodu55Resmi site www bafra gov trTarihceAlibey Cesmesi Ilcenin adinin M O 521 yillarinda Fenikeliler zamaninda ticaret gemilerini yanastigi koylara kurulan ticaret evlerine bafira ya da bavra denilmesinden geldigi sanilmaktadir Luvi Dili nde Kizilirmak a verilen Ba Hura Buyuk Irmak adindan geldigini soyleyenlerde vardir Ilcenin tarihi MO 5000 yillarina kadar uzanmaktadir Ikiztepe oren yerinde yapilan arastirmalarda Kalkolitik doneme MO 5000 4000 ait yerlesim yerlerinin izine rastlanmistir Ikiztepe oren yerinde MO 4000 yillarindan MO 1700 yillarina kadar 2300 yil boyunca surekli yerlesim yapildigi yapilan arastirmalarda anlasilmistir Burada Eski Tunc Cagi MO 3000 2000 ve Erken Hitit MO 1900 1800 Ki bazi kaynaklarda baskentleri Hattusas olan Hititlerin Anadolu ya Kizilirmak Vadisi nden geldikleri icin sonra dan kutsal ilahi baskentlerinin Ikiztepe oldugu belirtilmektedir kaynak belirtilmeli donemi kulturlerinin izlerini tasiyan cok sayida eser ve kalinti bulunmustur MO 670 yillarinda Paflagonlarin da Kizilirmak Vadisi nde yasadiklari bilinmektedir MO 6 yuzyilda Lidyalilarin eline gecen bolgeyi MO 546 da Persler istila etmistir Ikiztepe de Helenistik doneme MO 330 30 ait bir anit mezar da bulunmaktadir Bu bolge MO 47 de once Roma bu donemde Gadilon ve Helega adlarini almistir sonra da Bizans egemenligine girmistir 1071 Malazgirt Savasi ndan sonra Selcuklular in eline gecen Bafra ya 1214 yilinda Anadolu Selcuklu Hukumdari I Izzeddin Keykavus Turkmen asiretlerini yerlestirmistir 1243 te baslayan Mogol istilalari Selcuklu Imparatorlugu nun yikilmasi ve Turk beyliklerinin kurulmaya baslamasina neden olmustur Bu donemde bolgede kucuk bir Selcuklu beyligi olan Bafra Beyligi kurulmustur 1460 ta ise Bafra Osmanli hakimiyetine girmistir kaynak belirtilmeli Bafra ilcesi Osmanli Imparatorlugu devrinde Trabzon Vilayeti ne bagli Canik Sancagi na ait bir kazaydi Hangi tarihte kaza merkezi oldugu kesin olarak bilinmemektedir Salname kayitlarina gore 1854 yili sonlarinda kaza merkezi oldugu anlasilmaktadir Imparatorluk zamaninda 1876 harbinden sonra Kirim dan Bafra ya cok sayida Turk gelmistir Daha sonralari cikan Balkan ve I Dunya savaslari Turk halkinin azalip fakirlesmesini azinlik olmalarina ragmen Rum ve Ermenilerin iktisadi hayati ellerine gecirip zenginlesmelerini saglamistir Bundan dolayi cesaretlenerek Pontus Cumhuriyeti kurma hevesine kapilan Rumlar Mavri Mira Cemiyeti ni kurmuslardir Fakat 1919 da Milli Mucadele nin baslamasiyla bu amaclari gerceklesememis daha sonra Yunanistan in Kavala Drama ve Selanik yorelerinden gelen ve tutun yetistirme isini cok iyi bilen Turklerle mucadele etmislerdir Bafra ya gelen mubadiller ozellikle ilce merkezinin guney kisminda kalan Kizilirmak nehri boyundaki koylere yerlestirilmislerdir kaynak belirtilmeli Bunun disinda ilce merkezindeki Gazipasa Mahallesi ile Sarikoy Sarikaya Kahraman koyleri basta olmak uzere bircok koye yerlestirilmislerdir Bafra nin tarimsal kulturel ve ekonomik gelisiminde mubadillerin yeri son derece onemlidir Mucadelenin ardindan 1950 1951 yillarinda Bulgaristan in Deliorman bolgesinden az sayida Turk Bafra ya yerlesmistir Ancak Bafra da yasadiklari toplumsal ve ekonomik sorunlardan dolayi pek cogu gocmenlerin daha yogun yasadigi bolgelere veya sanayi sehirlerine yerlesmislerdir Daha sonra Alacam ilcesinin koylerinden gelen insanlar ile Dogu Karadeniz Tokat Sivas ve Anadolu nun cesitli illerinden gelen insanlar ilceye yerlesmislerdir kaynak belirtilmeli 1893 yili Osmanli nufus sayimina gore Bafra da yasayan kisi sayisi 62 782 dir Bunlarin buyuk cogunlugu yani 62 si 38 936 kisi Turklerden olusmaktadir Bafra daki Rum nufusu ise 22 834 kisidir 36 kaynak belirtilmeli Gunumuzde Rum nufusu tamamen Yunanistan a goc etmis olup onlarin yerine Yunanistan daki Bati Trakya haric Musluman halk yerlestirilmistir Goc eden Musluman halkin cogu Turk olup Pomak bir azinlik da ilcede mevcuttur Pomaklarin koylerde yasayan bir kismi halen kulturlerini surdurmektedirler Ayrica Balkan Savaslari 1912 sonrasi Kosova dan gelen Arnavut gocmenlerden buyuk bir nufus Bafra cevresine yerlestirilmistir Arnavutca cogu Arnavut tarafindan unutulmustur sadece yaslilar arasinda koylerde konusulmaktadir kaynak belirtilmeli CografyaKonum Ilcenin dogusunda Samsun Merkez ilce ve Ondokuzmayis ilcesi kuzeyinde Karadeniz batisinda Alacam guneyinde Kavak Havza ve Vezirkopru ilceleriyle cevrilmistir Yuzolcumu 175 000 hektar Samsun a uzakligi 51 km dir Kizilirmak deltasini kaplayan Bafra Ovasi guneyde daglarla cevrilidir Bunlardan en yuksegi 1224 m ile Nebiyan Dagi dir Bu daglar Canik Daglari nin uzantilaridir Bafra nin en buyuk Turkiye nin ise en uzun akarsuyu Kizilirmak bu daglari derin bir vadi ile gecerek ovaya ulasir Bafra Ovasi tamamen Kizilirmak in etkileri ile olusmustur Irmagin denize yakin kisimlarinda bircok gol olusmustur Nebiyan Dagi nin etekleri ise yayladir Kizilirmak in uzunlugu 1151 km dir Sivas taki Kizil Dag dan dogar Orta Anadolu da genis bir yay cizerek Bafra dan denize dokulur En cok Nisan ve Temmuz donemlerinde su tasir Kizilirmak in denize dokuldugu yerde olusmus goller irmagin her iki yakasinda da yer alir Batidaki gol Karabogaz dogudaki ise Balik Golleri dir Dogu yakada yer alan gollerin baslicalari su gollerdir Dutdibi Liman Hayirli Cernek Uzungol Tombul gol Ince gol Gollerin cevresi sazlik ve batakliktir Ancak ormanlik alanlar da vardir kaynak belirtilmeli Iklim Ilcede hakim ruzgarlar genellikle mevsimlere gore farkliliklar gosterir Yaz mevsiminde Karadeniz Bolgesi nde mevzii yuksek basinc Anadolu da ise mevzii bir alcak basinc merkezi meydana gelir Dolayisiyla Karadeniz den antisiklon merkezine dogru akan ruzgarlar olusur ve bunlar Kuzey Dogu ve Kuzey Bati ruzgarlaridir Kis mevsiminde ise gecici alcak basinc merkezlerinin etkisi altindadir Ilcede guneybati ve guney yonlerinden esen kuru ve sicak ruzgarlar ilcede bulunan nemi azaltir Ilcenin nem ortalamasi 73 tur Ozellikle Nisan ve Mayis aylarinda bu rakam ortalama 77 79 a ulasir Aralik ayinda ise 70 e duser Ilcenin mutlak nemi ise yilda ortalama 5 0 gramdir Mutlak nem sicaklikla dogru orantili oldugundan yaz aylarinda en yuksek degeri bulur Ilceye en fazla yagis Kasim ayinda en az yagis ise Mayis ayinda duser Yillik ortalama yagis miktari 700 mm civarindadir Yagmurlu gun sayisi yilda ortalama 100 gundur EkonomiSamsun Bafra Grubu Samsun Maden Canik Evkaf Bafra Alacam Carsamba Sinop Gerze tutunleri bu grubu olusturur Bu gruptaki tutunler cok dusuk oranda nikotinli kucuk boyutlu kirmizi acik kirmizi renkli ince damarli ince nesicli elastikiyeti yuksek tok icimli tatli aromatik kokulu tutunlerdir Yabanci sigara ureticileri sigara harmanlarini islah etmek aromatik ozelliklerinden dolayi kalitelerini yukseltmek luks harmanlarin nefasetini artirmak tok icimli cesitler yapmak maksadiyla bu tutunleri talep etmektedirler kaynak belirtilmeli Ozellikle Bafra tutunleri dunyanin en yuksek evsafli sigara tutunleri olarak devamli aranmistir Kucuk boyutlari ince nesicleri parlak ve cazip renkleri kendilerine has kokulari sigara verimleri tat lezzet ve icimi itibariyla esi bulunmayan tutunler olmuslardir Dunya sigara harmanlarinin Samsun Bafra tutunu ihtiyacina karsilik uretimin az olmasi ve giderekte azalmasi bu tutunlerin harmanlarda az kullanilmasina sebep olmustur Marmara Bolgesi tutunlerinde oldugu gibi bu tutunlerin uretimi de devamli dusmektedir Hukumetin TEKEL i kapatmasiyla bolgede tutun uretimi hemen hemen sifirlanmistir KulturMutfak Pide Bafra nin kendine has yemegidir Normal pide hamurundan farkli yapilir Nokul uzumlu findikli cevizli olarak yapilan bir hamur tatlisidir Ince hamurdan serbetsiz olarak yapilir Kaymakli Lokum Manda sutunden elde edilen kaymaktan sadece belirli aylarda yapilir Dondurma ozellikle vanilyali dondurma Bafra da normalden fazla dovulerek yaklasik 8 saat sariya yakin bir renk alir Senlikler ve Panayirlar Karadede Panayiri 100 yillik bir gecmisi olan ve her yil Agustos ayinin son pazar gunu Bafra nin Gokceagac Koyu nde kurulan tarihi panayirdir Panayira her yil binlerce kisi katilmakta panayir kapsaminda konserler degisik etkinlik ve gosteriler duzenlenmekte ayrica alis veris pazari kurulmaktadir Bafra karpuzunu Turkiye ye ve tum dunyaya tanitmak ve ciftcilerimizi daha iyi urun elde etmeye tesvik etmek amaciyla kutlanmaktadir Her yil Agustos ayinin son haftasinda yapilan kutlamalarda konserler folklor gosterileri sergiler ve konferans gibi etkinlikler duzenlenir Bu etkinlikler iki gun surer Bafra halki coluk cocuk bu etkinliklere katilir Ancak belediye destegi olmadigi icin senlik duzenlemesi 2014 itibariyla durdurulmustur Ramazan ayinin 15 gecesinde yapilan bir eglence ve anma senligidir Neyzen Tevfik Kultur Senlikleri Ilcenin Kolay Beldesi nde her yil Agustos ayinin son haftasinda kutlanir Senliklerde muzik ve folklor gosterileri tiyatro faaliyetleri halk ozanlarindan deyisler sergiler ve diger etkinlikler yapilmaktadir Kapikaya Fest Doga ve Spor Festivali Bafra Kapikaya Tepesi nde 5 gun 4 gece suren festival cesitli doga sporlarini ayni ortamda yapma imkani sunar Her yil Temmuz ayinda Ulusal ve Uluslararasi bircok sporcu ve doga severi bir araya getirmeyi amaclayan festival ilk olarak Temmuz 2018 de yapilmistir Dokumacilik ve El Sanatlari Gunumuze kadar onemini koruyan ve Turk kulturunun vazgecilmez unsurlari olan hali kilim oruculugu gibi degerler Bafra da surdurulmektedir Kilim dokumaciligi hasir ve zembil oruculugu yore hanimlarinin yaptigi el isi islemeler ve oyalar ozellikle dag koylerinde surdurulen degerlerdir Bafra Turkuleri Bafra oyun havasiNufusYil Toplam Sehir Kir1927 58 635 8 182 50 4531935 74 903 10 260 64 6431940 80 370 10 947 69 4231945 59 300 11 309 47 9911950 71 742 13 822 57 9201955 86 688 17 557 69 1311960 101 312 20 759 80 5531965 116 943 26 239 90 7041970 121 539 28 950 92 5891975 129 288 34 288 95 0001980 152 550 50 213 102 3371985 159 550 53 482 106 0681990 153 701 65 600 88 1012000 157 010 83 733 73 2772007 143 084 85 325 57 7592008 144 483 82 593 61 8902009 145 393 85 203 60 1902010 144 465 86 569 57 8962011 143 706 87 416 56 2902012 143 366 87 854 55 5122013 142 812 142 812 veri yok2014 142 556 142 556 veri yok2015 141 401 141 401 veri yok2016 141 552 141 552 veri yok2017 141 488 141 488 veri yok2018 142 210 142 210 veri yok2019 142 761 142 761 veri yok2020 143 443 143 443 veri yok Not Buyuksehir yasasi nedeniyle koyler mahalle statusune gectiginden 2013 ten itibaren kir nufusu tabloda yer almamistir SporBafra nin ilceyi temsilen 1930 Bafraspor adinda bir futbol takimi vardir Notlar Alacam ilcesinin kurulmasi ile nufus azalmistir 19 Mayis ilcesinin kurulmasi ile nufus azalmistir Kaynakca 21 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Eylul 2012 Zengin H 2001 Gecmisten Gunumuze Kulturel Degerleriyle Samsun 2 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde s 27 Yakin Dogu Universitesi Lefkosa KKTC Erdin E 2006 Bafra ve Barajlari 31 Aralik 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dokuz Eylul Universitesi Izmir Turkiye www bafder org 12 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Kasim 2020 31 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi 15 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi 4 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi 3 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi 5 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi 22 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi 28 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi 28 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Fasikul I Mufassal Neticeler Icmal Tablolari PDF 28 Tesrinevvel 1927 Umumi Nufus Tahriri DIE Erisim tarihi 28 Mayis 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link PDF 20 Ilktesrin 1935 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 20 Ilktesrin 1940 Genel Nufus Sayimi DIE 20 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2016 PDF 21 Ekim 1945 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 22 Ekim 1950 Umumi Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1955 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1960 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 1965 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1970 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1975 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1980 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1985 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f Merkezi Dagitim Sistemi html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Bafra Nufusu Samsun nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Samsun Bafra Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link www nufusu com 16 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Kasim 2020 Dis baglantilarBafra Belediyesi7 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bafra Kaymakamligi4 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yerelnet19 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde