Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bilgi, genellikle geçerliliği veya doğruluğu varsayılacak şekilde mümkün olan en yüksek kesinlik derecesi ile karakterize edilen, kişiler veya gruplar için mevcut olan bir dizi gerçek. Bilginin tanımı kullanıldığı alana ve bakış açılarına göre değişiklik göstermektedir. Epistemolojide subje ile obje arasındaki ilişkiden doğan her türlü ürüne denir. Bilginin doğası, kökenleri ve boyutları ile ilgilenen dala epistemoloji adı verilir.
Bilgi elde etmenin birçok yolu vardır: algılama, akıl yürütme, hatırlama, alıştırma ve eğitim bunlardan bazılarıdır.
Bilgi çeşitleri
Varlık; çok boyutlu, çok yönlüdür. Bilgi de varlığa ilişkindir. Bu nedenle bilgi, ait olduğu alan, elde edilişi, özne nesne ilişkisi ve bilgi aktı açısından çeşitli türlere ayrılır.
Gündelik bilgi
Sadece duyu organları aracılığıyla dünyanın açıklanma biçimidir. Bu bilginin oluşumunda denemelerin, tecrübelerin ve gözlemlerin etkisi büyüktür. Belirli bir yönteme dayanılarak kazanılmış bir bilgi değildir, genel geçerliliği de yoktur. Örnek: birkaç yeşil elmanın ekşi olduğunu görünce; "elmalar ekşidir" genellemesine ulaşılabilir.
- Subjektiftir.
- Sonuçları kesin değildir.
- Nedensellik ilkesine dayanmaz.
Teknik bilgi
İnsanın temel ihtiyaçlarını karşılamak ve günlük yaşamını kolaylaştırmak amacıyla araç gereç yapımı ile ilgili bilgidir. Teknik bilginin bilgi aktı yarardır. Teknik bilginin iki türü vardır:
- Gündelik bilgiye dayalı teknik bilgi: İnsanın gündelik yaşantısındaki tecrübelere dayanarak araç gereç yapmasıdır.
- Bilimsel bilgiye dayalı teknik bilgi: Bilimsel verilerden yararlanarak araç gereç yapılması ve insan hayatının kolaylaştırılması ile ilgili bilgidir. Mühendislik ve tıp bu alana girerler.
Sanat Bilgisi
Bu kavrama gücü, bilimden ve felsefeden farklıdır, akla dayanmaz.[] Duyguya, coşkuya ve sezgiye dayanır. Sanat bilgisi; sanatçı ile onun yöneldiği nesne arasındaki ilgiden doğan bir bilgidir. Sanatı diğer bilgi türlerinden ayıran en önemli özelliği sanatçının kullandığı ifade aracının farklı olmasıdır. Diğer bilgi türleri, ifade için kelime ve terimler kullanır. Buna karşı sanatçı; sesi, rengi ve maddenin çeşitli şekillerini de kullanır. Yöneldiği nesneyi özne olarak ifade eder.[]
Örnek: Mozart'ın 40. senfonisi ve Avignonlu Kızlar tablosu gibi sanat eserleri.
Dini bilgi
Bir dine inananların koşulsuz kabul ettiği bilgidir. Kaynağı doğa üstü bir güç (tanrılar) ya da geçmişte yaşamış bir fikir önderi (Buda, Konfüçyüs) olabilir. Kutsal olanla bunun karşısındaki insanın konumunu ifade eder. Dinsel bilgiye kesin iman ile inanılır, eleştirisi yapılamaz. Bu tür bilgiyi inanç olarak değerlendirmek doğru olur.[]
- Dogmatiktir.
- Evrensel gerçek, genellikle doğaüstü bir güç ya da güçlerin varlığı ile açıklanır.
Örnek: Cennet, cehennem, melek, şeytan, yaşam ağacı ve nirvana gibi kavramlar.
Bilimsel bilgi
Bilimsel yöntem ve akıl yürütme yoluyla varlıklar hakkında elde edilen bilgidir. Bilimsel bilgi nedensellik ilkesini kullanarak olgular üzerinde hipotezler üretir ve bunları deney ile sınar. Deneysel testleri geçen hipotezler bilimsel bilgi dağarcığına katılır.
Bilimler üç gruba ayrılır:
- Formal bilimler: mantık, matematik,bilişim, geometri.
- Doğa bilimleri: fizik, kimya, biyoloji, coğrafya, jeoloji, astronomi,materyal bilimi, yer bilimleri...
- : psikoloji, sosyoloji, antropoloji, iktisat...
Bilimsel bilgi özellikleri:
- Nesneldir. Bireyden bireye değişmeyip herkes için aynıdır.
- Evrenseldir. Bilim herhangi bir milletin, ırkın malı değil bütün bir insanlığın malıdır.
- Akla ve mantığa dayalıdır. Bilimsel olan, akılsaldır.
- Birikimli olarak ilerler.
- Sistemli ve düzenlidir.
- Eleştiriye açıktır. Aksine kanıt gösterildiği zaman bilimsel bilgi geçerliliğini yitirebilir.
Felsefî bilgi
Şüphe edilerek başlayan düşünme yolculuğundaki şüphe edilemeyen en son düşüncedir.
Felsefi anlamda bilgi, Platon'un Theatetus diyalogundan beri gerekçelendirilmiş doğru inanç olarak tanımlanır. Bilgi, doğru ya da yanlış olma olasılığı olan sanıdan farklıdır. Bilgi, doğruluğu yönünde yeterli gerekçelere sahip olunan inanç veya iddiadır.
Felsefî bilgi özellikleri:
- Subjektiftir.
- Eleştiricidir.
- Akla dayalıdır.
- Her sorunu aklın süzgecinden geçirir.
- Açıklamalarında bitmişlik ya da kesinlik yoktur.
- Sistemli, düzenli ve birleştirilmiş bir bilgidir
Kaynakça
| Vikisöz'de Bilgi ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bilgi genellikle gecerliligi veya dogrulugu varsayilacak sekilde mumkun olan en yuksek kesinlik derecesi ile karakterize edilen kisiler veya gruplar icin mevcut olan bir dizi gercek Bilginin tanimi kullanildigi alana ve bakis acilarina gore degisiklik gostermektedir Epistemolojide subje ile obje arasindaki iliskiden dogan her turlu urune denir Bilginin dogasi kokenleri ve boyutlari ile ilgilenen dala epistemoloji adi verilir Yunanca Episthmh Episteme Celsus Kutuphanesi Efes Turkiye Bilgi elde etmenin bircok yolu vardir algilama akil yurutme hatirlama alistirma ve egitim bunlardan bazilaridir Bilgi cesitleriVarlik cok boyutlu cok yonludur Bilgi de varliga iliskindir Bu nedenle bilgi ait oldugu alan elde edilisi ozne nesne iliskisi ve bilgi akti acisindan cesitli turlere ayrilir Gundelik bilgi Sadece duyu organlari araciligiyla dunyanin aciklanma bicimidir Bu bilginin olusumunda denemelerin tecrubelerin ve gozlemlerin etkisi buyuktur Belirli bir yonteme dayanilarak kazanilmis bir bilgi degildir genel gecerliligi de yoktur Ornek birkac yesil elmanin eksi oldugunu gorunce elmalar eksidir genellemesine ulasilabilir Subjektiftir Sonuclari kesin degildir Nedensellik ilkesine dayanmaz Teknik bilgi Insanin temel ihtiyaclarini karsilamak ve gunluk yasamini kolaylastirmak amaciyla arac gerec yapimi ile ilgili bilgidir Teknik bilginin bilgi akti yarardir Teknik bilginin iki turu vardir Gundelik bilgiye dayali teknik bilgi Insanin gundelik yasantisindaki tecrubelere dayanarak arac gerec yapmasidir Bilimsel bilgiye dayali teknik bilgi Bilimsel verilerden yararlanarak arac gerec yapilmasi ve insan hayatinin kolaylastirilmasi ile ilgili bilgidir Muhendislik ve tip bu alana girerler Sanat Bilgisi Bu kavrama gucu bilimden ve felsefeden farklidir akla dayanmaz kaynak belirtilmeli Duyguya coskuya ve sezgiye dayanir Sanat bilgisi sanatci ile onun yoneldigi nesne arasindaki ilgiden dogan bir bilgidir Sanati diger bilgi turlerinden ayiran en onemli ozelligi sanatcinin kullandigi ifade aracinin farkli olmasidir Diger bilgi turleri ifade icin kelime ve terimler kullanir Buna karsi sanatci sesi rengi ve maddenin cesitli sekillerini de kullanir Yoneldigi nesneyi ozne olarak ifade eder kaynak belirtilmeli Ornek Mozart in 40 senfonisi ve Avignonlu Kizlar tablosu gibi sanat eserleri Dini bilgi Bir dine inananlarin kosulsuz kabul ettigi bilgidir Kaynagi doga ustu bir guc tanrilar ya da gecmiste yasamis bir fikir onderi Buda Konfucyus olabilir Kutsal olanla bunun karsisindaki insanin konumunu ifade eder Dinsel bilgiye kesin iman ile inanilir elestirisi yapilamaz Bu tur bilgiyi inanc olarak degerlendirmek dogru olur kaynak belirtilmeli Dogmatiktir Evrensel gercek genellikle dogaustu bir guc ya da guclerin varligi ile aciklanir Ornek Cennet cehennem melek seytan yasam agaci ve nirvana gibi kavramlar Bilimsel bilgi Bilimsel yontem ve akil yurutme yoluyla varliklar hakkinda elde edilen bilgidir Bilimsel bilgi nedensellik ilkesini kullanarak olgular uzerinde hipotezler uretir ve bunlari deney ile sinar Deneysel testleri gecen hipotezler bilimsel bilgi dagarcigina katilir Bilimler uc gruba ayrilir Formal bilimler mantik matematik bilisim geometri Doga bilimleri fizik kimya biyoloji cografya jeoloji astronomi materyal bilimi yer bilimleri psikoloji sosyoloji antropoloji iktisat Bilimsel bilgi ozellikleri Nesneldir Bireyden bireye degismeyip herkes icin aynidir Evrenseldir Bilim herhangi bir milletin irkin mali degil butun bir insanligin malidir Akla ve mantiga dayalidir Bilimsel olan akilsaldir Birikimli olarak ilerler Sistemli ve duzenlidir Elestiriye aciktir Aksine kanit gosterildigi zaman bilimsel bilgi gecerliligini yitirebilir Felsefi bilgi Suphe edilerek baslayan dusunme yolculugundaki suphe edilemeyen en son dusuncedir Felsefi anlamda bilgi Platon un Theatetus diyalogundan beri gerekcelendirilmis dogru inanc olarak tanimlanir Bilgi dogru ya da yanlis olma olasiligi olan sanidan farklidir Bilgi dogrulugu yonunde yeterli gerekcelere sahip olunan inanc veya iddiadir Felsefi bilgi ozellikleri Subjektiftir Elestiricidir Akla dayalidir Her sorunu aklin suzgecinden gecirir Aciklamalarinda bitmislik ya da kesinlik yoktur Sistemli duzenli ve birlestirilmis bir bilgidirKaynakca a b Ucak Nazan Ozenc 2010 Bilgi Cok yuzlu bir kavram Turk Kutuphaneciligi 24 4 ss 705 722 MEB Bilgi Felsefesi PDF 11 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 6 Aralik 2013 Vikisoz de Bilgi ile ilgili sozleri bulabilirsiniz