Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Berke Han (d. ? - ö. 1266), 1257-1266 yılları arasında hüküm sürmüş Altın Orda Devleti hanı.
| Berke Han | |
|---|---|
| Altın Orda Devletinin Hanı | |
| Hüküm süresi | 1256/1257-1266 |
| Önce gelen | Ulakçı Han |
| Sonra gelen | Mengü Timur |
| Ölüm | 1266 Kura Nehri, Tiflis yakınları |
| Defin | Saray Berke |
| Eş(ler)i | Melike Hatun (Alaeddin Keykubad'ın kızı) |
| Hanedan | Altın Orda Hanedanı |
| Babası | Cuci |
| Dini | Tengricilik (Önce) İslam (Sonra) |
Cuci’nin oğlu, Batu Han’ın küçük kardeşidir. Hemen hemen kendisiyle aynı dönemde yaşayan tarihçi Reşîdüddîn Fazlullah-ı Hemedânî'ye göre 1237/38 yılında Moğol ilerleyişi kapsamında Kafkasya’nın kuzeyinde Kıpçaklar'ın kesin yenilgiye uğratıldığı seferde Moğol kuvvetlerini komuta etti. Ağabeyi Batu Han’ın komutasındaki Moğollarca Avrupa topraklarına yapılan seferde yer alırken 11 Nisan 1241’de Macar ordusunun yok edildiği Mohi Muharebesinde bulundu.
İbn-i Haldun, El-Ayni ve El-Kalkaşandi'ye göre tahta geçmeden önce Kübreviyye Şeyhi Seyfeddin Bahârzi'nin sayesinde Müslüman olmuş, Berke Han'ın döneminde yaşamış Afgan tarihçi Cüzcani'ye göre ise zaten Müslüman bir çevrede büyüyen Berke çok daha önceden bu dine ilgi duymakla birlikte Buhara ziyaretinde Seyfeddin Bahârzi'nin etkisiyle kesin olarak İslam'a geçmişti. Berke ileriki yıllarda han olduğunda da Altın Orda tarihindeki ilk Müslüman han olma konumuna ulaşmıştı.
1251 yılında abisi Batu Han tarafından, bir türlü toplanamayan büyük Moğol hanının seçileceği kurultayı toplamakla görevlendirilen Berke, Moğolistan'ın Kodoe Aral denilen yerinde kurultayı toplayarak abisinin iradesi doğrultusunda burada Möngke’nin büyük han seçilmesinde önemli rol aldı. Müslümanlardan ordu kuran Berke, abisi Batu Han döneminde Halife ile Müslüman emir ve beyliklere elçiler göndermeye başlamıştı. 1253 yılında, Büyük Moğol Hanına Fransa kralının elçisi olarak gönderilen Flaman misyoner Rubrucklu William'ın kayıtlarına göre Batu Han, kardeşinin hanlığın komşusu Müslüman hükümdarlarla iletişimden rahatsızlık duymasından dolayı Berke'yi yurtluğu olan Derbent, Dağıstan bölgesinden daha doğuya doğru uzaklaştırmıştı.
Batu Han’ın 1255 yılında ölümünden sonra büyük Moğol hanı Möngke tarafından Hristiyan inancına sahip Sertak Han Altın Orda hükümdarı ilan edilmişti. Karakurum'dan Altın Orda'ya dönmekte olan Sertak Han, dönüş yolu üzerindeki amcası Berke'ye sırf Müslüman olduğu için uğramayarak ona saygısızlık etmişti. Ancak Sertak Han kısa süre sonra hastalanarak ölmesinin akabinde Möngke tarafından Sertak'ın on yaşlarındaki oğlu Ulakçı Han Aldın Orda hanı ilan edilmişti. Ancak Ulakçı'da çok kısa süre hüküm sürebilmiş ve bilinmeyen bir sebeple hayatını kaybetmişti. Dönemin bazı Müslüman yazarlarınca Sertak'ın ölümüne kendisine saygısızlık yapılan Berke'nin dualarının etkili olduğu belirtilmekle birlikte, Sertak ve oğlunun kısa sürede ölümlerinde Berke'nin rolü olduğu yönünde iddialar bulunmaktadır. Berke Han, kısa süren Sertak Han ve Ulakçı Han iktidarlarının akabinde 1256 yılı sonu ya da 1257 yılı başında Altın Orda hanı seçildi.
1257 yılında Rus topraklarında nüfus sayımı yaptıran Berke Han, 1259 yılında o tarihe kadar nüfus sayımı yapılmamış Novgorod Knezliğinde de sayım yaptırmak isteyince Novgorodlular'ın ayaklanmıştı. O da kendisine tabi Aleksandr Nevskiy'i görevlendirerek ayaklandırmayı bastırttığı gibi Novgorod'u da itaat altına alarak vergiye bağladı.Galiçya- Volhinya Kralı Daniel’in yeni kaleler inşa ederek isyana başlaması üzerine 1259/60 yılında Burundai’yi görevlendirerek Batı Ukrayna-Litvanya-Polonya topraklarındaki Lublin, Sandomierz, Sieradz, Zawichost, Krakow ve Bytom gibi şehirler yakılıp yağmalandı. Yapılan sefer sonucunda buralarda hanlığın etkinliğini yeniden sağladı.
Berke ilk yıllarında İlhanlılar ile yakın ilişki içindeydi. Hatta Hülâgû Han’ın İran ve Suriye seferlerine de askeri destekte bulundu. Ancak Hülâgû Han'ın ele geçirilen Azerbaycan'dan pay vermeyip kendi topraklarına katması üzerine bu verimli ve zengin topraklar nedeniyle onunla arası bozuldu. Bir süre sonra Azerbaycan ve Gürcistan toprakları üzerinde İlhanlılar ile hâkimiyet mücadelesine başlayan Berke Han ile İlhanlılar'ın diğer düşmanı Memlük sultanı Baybars ortak hareket etmek amacıyla karşılıklı olarak elçiler göndermeye başlamıştı. 1262 yılında İlhanlılar üzerine düzenlenen askeri seferde yeğeni Emir Nogay idaresindeki ordusu İlhanlı birliklerini başlarda yense de sonrasında Hülâgû Han komutasındaki İlhanlı ordusuna yenildi. Aynı yılın Aralık ayında, iki hükümdarın başındaki orduların karşılaştığı ana savaşta da Hülâgû Han galip geldi. Hülâgû Han’ın emriyle, kaçan Altın Orda kuvvetlerini takibe koyulan İlhanlı birliklerinin yağma ve eğlenceye düşmesinden faydalanan Berke Han, zor da olsa yeniden asker toplayarak ani bir saldırı ile 13 Ocak 1263'te Terek Irmağı yakınlarda yaşanan muharebede İlhanlı güçlerini yenilgiye uğrattı.
Berke Han, İlhanlılar ile mücadele hâlindeyken 1262 yılında Rostov, Yaroslavl, Suzdal ve Vladimir halkları fazla vergilerden duydukları rahatsızlık sonucu isyan başlatmıştı. İlhanlı seferi nedeniyle zor durumda olan Berke Han ilk başlarda gerekli müdahalede bulunamadı. Ancak İlhanlı mücadelesinin sonlanmasının akabinde Ruslar’ı cezalandırma seferi hazırlığındayken Aleksandr Nevskiy’in arabuluculuğu sayesinde seferden vazgeçti. Yapılan görüşmeler sonucunda vergilerin toplanması ve Han'a sunulması da bizzat knezlerin sorumluluğuna bırakıldı.
1263 yılında Berke Han, İlhanlılar’a karşı Memlük sultanı Baybars ile ittifak kurdu. Bu ittifaka İlhanlılardan kaçarak Bizans’a sığınmak zorunda kalan Anadolu Selçuklu Devleti'nin eski hükümdarı II. İzzeddin Keykavus da katılmıştı. Berke Han, İzzettin Keykavus’un halası ile evli olduğundan ona yakınlık duymakta ve yeniden Anadolu Selçuklu tahtına geçmesi için onu desteklemekteydi. Bu esnada Hülâgû’dan çekinen Bizans İmparatoru VIII. Mihail’in, İzzettin Keykavus’u Ainos kalesine hapsetmesi üzerine Berke Han, ordusunu Ainos üzerine gönderdi. Moğol güçlerinin kuşatmasına dayanamayacağını anlayan kale savunucuları II. İzzeddin Keykavus’u 1264 yılında bırakmak zorunda kaldı.
Arık Böke ile Kubilay Han’ın 1260-1264 yılları arasında Moğol İmparatorluğu’nun idaresi için yaşanan iç savaşta Arık Böke’yi destekleyen Berke Han, tahta Kubilay’ın geçmesiyle büyük hanlıkla olan ilişkisini kesti. Bu arada kendisine bağlı Harezm bölgesini işgal eden Çağatay Hanlığı Hanı Algu ile de ilişkileri bozuldu. Çağatay Hanlığı için Algu ve Kaydu arasında yaşanan çatışmalarda Kaydu’yu desteklemekle birlikte, İlhanlılarla olan mücadeleden dolayı çatışmalara tam olarak müdahil olamadı.
1265 yılında Bulgar Çarı Konstantin Tih’in yardım talebi üzerine, Emir Nogay idaresinde büyük bir orduyu Bizans üzerine yolladı. Yapılan savaşta Bizans kuvvetleri bozulup geri çekilirken VIII. Mihailde güçlükle İstanbul’a dönebildi.
1265 yılı başlarında Hülâgû Han’ın ölümü üzerine Emir Nogay komutasındaki Altın Orda kuvvetleri Derbent üzerine harekete geçirtti. Ancak 20 Temmuz 1265'te Aksu Irmağı kenarında yaşanan çatışmada ordusu yenilgiye uğrayıp çekilmek zorunda kalınca kendisi 300.000 kişilik büyük bir orduyla İlhanlılar üzerine sefere çıktı. Kura Nehri'ne karşılaştığında yeni İlhanlı hükümdarı Abaka Han onun askerî gücü nedeniyle doğrudan bir çatışmadan kaçınarak tüm köprüleri yıktırttı. Nehrin karşısına geçemeyen Berke Han, bunun üzerine Tiflis dolaylarından Azerbaycan topraklarına girmek için harekete geçtikten kısa bir sonra yolda hastalanarak hayatını kaybetti.
Berke Han öldüğünde, arkasında iç huzurunu sağlamış, Müslümanlaşmış ve barındırdığı yoğun Kıpçak nüfusu nedeniyle giderek Türkleşen bir imparatorluk bırakmıştı.
Berke Han Müslüman olan ilk Altın Orda hanı olduğu gibi Moğol devletleri arasında da Müslümanlığı seçen ilk hükümdardır. Batu Han döneminde kurulan başkent Saray, onun döneminde Ural Nehri kenarında günümüzde Kazakistan’ın Atırav şehri yakınlarındaki Saray Berke’ye taşındı. Moğol İmparatorluğu'dan ayrılan Berke Han, kendi adına sikke bastırarak bağımsızlığını ilan etti.
Kaynakça
- ^ a b c d Grousset, René (2011). "Stepler İmparatorluğu Attila, Cengiz Han, Timur (Tercüme:Halil İnalcık)-Yayına Hazırlayanlar:Ertuğrul Tokdemir, Mustafa Dönmez). Ankara: Türk Tarih Kurumu. s. 274,367,398. ISBN .
- ^ Özcan, A.T., "Chronıca Maiora’da Moğollara Dair Kayıtlar", Tarih Okulu Dergisi (TOD), Yıl:6, Sayı:XVI, Yıl:Aralık 2013. URL: http://www.johschool.com/Makaleler/1983353769_2.%20altayozcan336.pdf 14 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Erişim: 2018-05-29
- ^ a b c Richard, Jean (1988). ""Berke Han'ın İslam'a Girişi ve Altınordu Hanlığında İslamiyetin Yayılışı (Çeviren:A. Yuvalı)"". Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Türk Kültürü Aylık Dergisi, 306. ss. 634-636. Erişim tarihi: 23 Ocak 2020.[]
- ^ Seidmukhammed, A., Derbisali, A., Omirzhanov, Y., Kozhambek, D, "Political, Legal, Religious Reforms of the Altyn Orda in Its Early Years", Mediterranean Journal of Social Sciences, vol.6, no.6, year:2015. URL: https://www.researchgate.net/publication/283826890_Political_Legal_Religious_Reforms_of_the_Altyn_Orda_in_Its_Early_Years. Erişim: 2020-01-21
- ^ Güler, Ö., "OSMANLI ÖNCESİNDE ALTIN ORDA DEVLETİ DIŞ İLİŞKİLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME", Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, cilt.37, s.37, sf.99-111, yıl:2018. URL: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/446704 10 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Erişim: 2020-01-21
- ^ ; (2016). "Avrasya'nın Sekiz Asrı Çengizoğulları". İstanbul: Ötüken. ISBN .
- ^ Bal, M.S., "Türkiye Selçuklu Devleti Tarihinde Bir Dönüm Noktası;II. İzzeddin Keykavus Dönemi", Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, Cilt:24, Sayı:38, Yıl:2005. URL: http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/18/35/310.pdf 19 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Erişim: 2018-05-29
- ^ a b Kamalov, İ.,"Altın Orda-Bizans Münasebetleri (1261-1453) İmparatorluğu", Karadeniz Araştırmaları, Sayı:4, Yıl: 2005. URL: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/106256[]. Erişim: 2018-05-29
- ^ Çelik, A., Güler, Ö.,"Altın Ordu İmparatorluğu", Türk Dünyası Araştırmaları, Sayı:188, Yıl:Ekim 2010. URL: http://uvt.ulakbim.gov.tr/uvt/index.php?cwid=9&vtadi=TPRJ%2CTTAR%2CTTIP%2CTMUH%2CTSOS%2CTHUK&c=google&ano=122443_344750f4e14382dfb42d8cd48a9a1604 20 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Erişim: 2018-05-29
- ^ Erdem, İ.,"Olcaytu Han’ın Ölümüne Kadar İlhanlılar’da Yaşanan Siyasal-Kültürel Gelişmeler ve Yakın-Doğu’ya Etkileri", Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi , cilt.20, sayı:31, sf.1-35 yıl: 2000. URL: http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/18/28/175.pdf 19 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Erişim: 2018-05-29
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Berke Han d o 1266 1257 1266 yillari arasinda hukum surmus Altin Orda Devleti hani Berke HanAltin Orda Devletinin HaniHukum suresi1256 1257 1266Once gelenUlakci HanSonra gelenMengu TimurOlum1266 Kura Nehri Tiflis yakinlariDefinSaray BerkeEs ler iMelike Hatun Alaeddin Keykubad in kizi HanedanAltin Orda HanedaniBabasiCuciDiniTengricilik Once Islam Sonra Cuci nin oglu Batu Han in kucuk kardesidir Hemen hemen kendisiyle ayni donemde yasayan tarihci Residuddin Fazlullah i Hemedani ye gore 1237 38 yilinda Mogol ilerleyisi kapsaminda Kafkasya nin kuzeyinde Kipcaklar in kesin yenilgiye ugratildigi seferde Mogol kuvvetlerini komuta etti Agabeyi Batu Han in komutasindaki Mogollarca Avrupa topraklarina yapilan seferde yer alirken 11 Nisan 1241 de Macar ordusunun yok edildigi Mohi Muharebesinde bulundu Ibn i Haldun El Ayni ve El Kalkasandi ye gore tahta gecmeden once Kubreviyye Seyhi Seyfeddin Baharzi nin sayesinde Musluman olmus Berke Han in doneminde yasamis Afgan tarihci Cuzcani ye gore ise zaten Musluman bir cevrede buyuyen Berke cok daha onceden bu dine ilgi duymakla birlikte Buhara ziyaretinde Seyfeddin Baharzi nin etkisiyle kesin olarak Islam a gecmisti Berke ileriki yillarda han oldugunda da Altin Orda tarihindeki ilk Musluman han olma konumuna ulasmisti 1251 yilinda abisi Batu Han tarafindan bir turlu toplanamayan buyuk Mogol haninin secilecegi kurultayi toplamakla gorevlendirilen Berke Mogolistan in Kodoe Aral denilen yerinde kurultayi toplayarak abisinin iradesi dogrultusunda burada Mongke nin buyuk han secilmesinde onemli rol aldi Muslumanlardan ordu kuran Berke abisi Batu Han doneminde Halife ile Musluman emir ve beyliklere elciler gondermeye baslamisti 1253 yilinda Buyuk Mogol Hanina Fransa kralinin elcisi olarak gonderilen Flaman misyoner Rubrucklu William in kayitlarina gore Batu Han kardesinin hanligin komsusu Musluman hukumdarlarla iletisimden rahatsizlik duymasindan dolayi Berke yi yurtlugu olan Derbent Dagistan bolgesinden daha doguya dogru uzaklastirmisti Batu Han in 1255 yilinda olumunden sonra buyuk Mogol hani Mongke tarafindan Hristiyan inancina sahip Sertak Han Altin Orda hukumdari ilan edilmisti Karakurum dan Altin Orda ya donmekte olan Sertak Han donus yolu uzerindeki amcasi Berke ye sirf Musluman oldugu icin ugramayarak ona saygisizlik etmisti Ancak Sertak Han kisa sure sonra hastalanarak olmesinin akabinde Mongke tarafindan Sertak in on yaslarindaki oglu Ulakci Han Aldin Orda hani ilan edilmisti Ancak Ulakci da cok kisa sure hukum surebilmis ve bilinmeyen bir sebeple hayatini kaybetmisti Donemin bazi Musluman yazarlarinca Sertak in olumune kendisine saygisizlik yapilan Berke nin dualarinin etkili oldugu belirtilmekle birlikte Sertak ve oglunun kisa surede olumlerinde Berke nin rolu oldugu yonunde iddialar bulunmaktadir Berke Han kisa suren Sertak Han ve Ulakci Han iktidarlarinin akabinde 1256 yili sonu ya da 1257 yili basinda Altin Orda hani secildi 1257 yilinda Rus topraklarinda nufus sayimi yaptiran Berke Han 1259 yilinda o tarihe kadar nufus sayimi yapilmamis Novgorod Knezliginde de sayim yaptirmak isteyince Novgorodlular in ayaklanmisti O da kendisine tabi Aleksandr Nevskiy i gorevlendirerek ayaklandirmayi bastirttigi gibi Novgorod u da itaat altina alarak vergiye bagladi Galicya Volhinya Krali Daniel in yeni kaleler insa ederek isyana baslamasi uzerine 1259 60 yilinda Burundai yi gorevlendirerek Bati Ukrayna Litvanya Polonya topraklarindaki Lublin Sandomierz Sieradz Zawichost Krakow ve Bytom gibi sehirler yakilip yagmalandi Yapilan sefer sonucunda buralarda hanligin etkinligini yeniden sagladi Berke ilk yillarinda Ilhanlilar ile yakin iliski icindeydi Hatta Hulagu Han in Iran ve Suriye seferlerine de askeri destekte bulundu Ancak Hulagu Han in ele gecirilen Azerbaycan dan pay vermeyip kendi topraklarina katmasi uzerine bu verimli ve zengin topraklar nedeniyle onunla arasi bozuldu Bir sure sonra Azerbaycan ve Gurcistan topraklari uzerinde Ilhanlilar ile hakimiyet mucadelesine baslayan Berke Han ile Ilhanlilar in diger dusmani Memluk sultani Baybars ortak hareket etmek amaciyla karsilikli olarak elciler gondermeye baslamisti 1262 yilinda Ilhanlilar uzerine duzenlenen askeri seferde yegeni Emir Nogay idaresindeki ordusu Ilhanli birliklerini baslarda yense de sonrasinda Hulagu Han komutasindaki Ilhanli ordusuna yenildi Ayni yilin Aralik ayinda iki hukumdarin basindaki ordularin karsilastigi ana savasta da Hulagu Han galip geldi Hulagu Han in emriyle kacan Altin Orda kuvvetlerini takibe koyulan Ilhanli birliklerinin yagma ve eglenceye dusmesinden faydalanan Berke Han zor da olsa yeniden asker toplayarak ani bir saldiri ile 13 Ocak 1263 te Terek Irmagi yakinlarda yasanan muharebede Ilhanli guclerini yenilgiye ugratti Berke Han Ilhanlilar ile mucadele halindeyken 1262 yilinda Rostov Yaroslavl Suzdal ve Vladimir halklari fazla vergilerden duyduklari rahatsizlik sonucu isyan baslatmisti Ilhanli seferi nedeniyle zor durumda olan Berke Han ilk baslarda gerekli mudahalede bulunamadi Ancak Ilhanli mucadelesinin sonlanmasinin akabinde Ruslar i cezalandirma seferi hazirligindayken Aleksandr Nevskiy in arabuluculugu sayesinde seferden vazgecti Yapilan gorusmeler sonucunda vergilerin toplanmasi ve Han a sunulmasi da bizzat knezlerin sorumluluguna birakildi 1263 yilinda Berke Han Ilhanlilar a karsi Memluk sultani Baybars ile ittifak kurdu Bu ittifaka Ilhanlilardan kacarak Bizans a siginmak zorunda kalan Anadolu Selcuklu Devleti nin eski hukumdari II Izzeddin Keykavus da katilmisti Berke Han Izzettin Keykavus un halasi ile evli oldugundan ona yakinlik duymakta ve yeniden Anadolu Selcuklu tahtina gecmesi icin onu desteklemekteydi Bu esnada Hulagu dan cekinen Bizans Imparatoru VIII Mihail in Izzettin Keykavus u Ainos kalesine hapsetmesi uzerine Berke Han ordusunu Ainos uzerine gonderdi Mogol guclerinin kusatmasina dayanamayacagini anlayan kale savunuculari II Izzeddin Keykavus u 1264 yilinda birakmak zorunda kaldi Arik Boke ile Kubilay Han in 1260 1264 yillari arasinda Mogol Imparatorlugu nun idaresi icin yasanan ic savasta Arik Boke yi destekleyen Berke Han tahta Kubilay in gecmesiyle buyuk hanlikla olan iliskisini kesti Bu arada kendisine bagli Harezm bolgesini isgal eden Cagatay Hanligi Hani Algu ile de iliskileri bozuldu Cagatay Hanligi icin Algu ve Kaydu arasinda yasanan catismalarda Kaydu yu desteklemekle birlikte Ilhanlilarla olan mucadeleden dolayi catismalara tam olarak mudahil olamadi 1265 yilinda Bulgar Cari Konstantin Tih in yardim talebi uzerine Emir Nogay idaresinde buyuk bir orduyu Bizans uzerine yolladi Yapilan savasta Bizans kuvvetleri bozulup geri cekilirken VIII Mihailde guclukle Istanbul a donebildi 1265 yili baslarinda Hulagu Han in olumu uzerine Emir Nogay komutasindaki Altin Orda kuvvetleri Derbent uzerine harekete gecirtti Ancak 20 Temmuz 1265 te Aksu Irmagi kenarinda yasanan catismada ordusu yenilgiye ugrayip cekilmek zorunda kalinca kendisi 300 000 kisilik buyuk bir orduyla Ilhanlilar uzerine sefere cikti Kura Nehri ne karsilastiginda yeni Ilhanli hukumdari Abaka Han onun askeri gucu nedeniyle dogrudan bir catismadan kacinarak tum kopruleri yiktirtti Nehrin karsisina gecemeyen Berke Han bunun uzerine Tiflis dolaylarindan Azerbaycan topraklarina girmek icin harekete gectikten kisa bir sonra yolda hastalanarak hayatini kaybetti Berke Han oldugunde arkasinda ic huzurunu saglamis Muslumanlasmis ve barindirdigi yogun Kipcak nufusu nedeniyle giderek Turklesen bir imparatorluk birakmisti Berke Han Musluman olan ilk Altin Orda hani oldugu gibi Mogol devletleri arasinda da Muslumanligi secen ilk hukumdardir Batu Han doneminde kurulan baskent Saray onun doneminde Ural Nehri kenarinda gunumuzde Kazakistan in Atirav sehri yakinlarindaki Saray Berke ye tasindi Mogol Imparatorlugu dan ayrilan Berke Han kendi adina sikke bastirarak bagimsizligini ilan etti Kaynakca a b c d Grousset Rene 2011 Stepler Imparatorlugu Attila Cengiz Han Timur Tercume Halil Inalcik Yayina Hazirlayanlar Ertugrul Tokdemir Mustafa Donmez Ankara Turk Tarih Kurumu s 274 367 398 ISBN 978 975 16 2408 6 Ozcan A T Chronica Maiora da Mogollara Dair Kayitlar Tarih Okulu Dergisi TOD Yil 6 Sayi XVI Yil Aralik 2013 URL http www johschool com Makaleler 1983353769 2 20altayozcan336 pdf 14 Subat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 2018 05 29 a b c Richard Jean 1988 Berke Han in Islam a Girisi ve Altinordu Hanliginda Islamiyetin Yayilisi Ceviren A Yuvali Turk Kulturunu Arastirma Enstitusu Turk Kulturu Aylik Dergisi 306 ss 634 636 Erisim tarihi 23 Ocak 2020 olu kirik baglanti Seidmukhammed A Derbisali A Omirzhanov Y Kozhambek D Political Legal Religious Reforms of the Altyn Orda in Its Early Years Mediterranean Journal of Social Sciences vol 6 no 6 year 2015 URL https www researchgate net publication 283826890 Political Legal Religious Reforms of the Altyn Orda in Its Early Years Erisim 2020 01 21 Guler O OSMANLI ONCESINDE ALTIN ORDA DEVLETI DIS ILISKILERI UZERINE BIR DEGERLENDIRME Karadeniz Uluslararasi Bilimsel Dergi cilt 37 s 37 sf 99 111 yil 2018 URL https dergipark org tr en download article file 446704 10 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 2020 01 21 2016 Avrasya nin Sekiz Asri Cengizogullari Istanbul Otuken ISBN 978 605 155 523 2 Bal M S Turkiye Selcuklu Devleti Tarihinde Bir Donum Noktasi II Izzeddin Keykavus Donemi Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Fakultesi Tarih Bolumu Tarih Arastirmalari Dergisi Cilt 24 Sayi 38 Yil 2005 URL http dergiler ankara edu tr dergiler 18 35 310 pdf 19 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 2018 05 29 a b Kamalov I Altin Orda Bizans Munasebetleri 1261 1453 Imparatorlugu Karadeniz Arastirmalari Sayi 4 Yil 2005 URL http dergipark gov tr download article file 106256 olu kirik baglanti Erisim 2018 05 29 Celik A Guler O Altin Ordu Imparatorlugu Turk Dunyasi Arastirmalari Sayi 188 Yil Ekim 2010 URL http uvt ulakbim gov tr uvt index php cwid 9 amp vtadi TPRJ 2CTTAR 2CTTIP 2CTMUH 2CTSOS 2CTHUK amp c google amp ano 122443 344750f4e14382dfb42d8cd48a9a1604 20 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 2018 05 29 Erdem I Olcaytu Han in Olumune Kadar Ilhanlilar da Yasanan Siyasal Kulturel Gelismeler ve Yakin Dogu ya Etkileri Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Fakultesi Tarih Bolumu Tarih Arastirmalari Dergisi cilt 20 sayi 31 sf 1 35 yil 2000 URL http dergiler ankara edu tr dergiler 18 28 175 pdf 19 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 2018 05 29