Ahmet Mazhar Kansu (d. 1872, Denizli – ö. 12 Kasım 1948, İstanbul), Türk devlet adamı, vali, milletvekili ve yönetici.
Mazhar Müfit Kansu | |
---|---|
Doğum | 1872 Denizli, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 12 Kasım 1948 İstanbul, Türkiye |
Milliyet | Türk |
Meslek | Vali, milletvekili ve yönetici |
Mülkiye Mektebi mezunudur. Gelibolu İdadisi Öğretmenliği, Edirne İdadisi Tarih Öğretmenliği ve Müdür Yardımcılığı, Edirne İl Maiyet Memurluğu, Havsa, Çorlu, Uzunköprü ve İskeçe Kaymakamlıkları, Gümülcine Sancağı, Lazistan (Rize), Mersin, İzmit, Balıkesir Mutasarrıflıkları, Bitlis ve Mamüratü'l-Aziz (Elaziz) Valilikleri, Erzurum Kongresi Bitlis Delegeliği, Sivas Kongresi Hakkâri Temsilciliği, Heyet-i Temsîliye Üyeliği, Ziraat Bankası Yönetim Kurulu Üyeliği, Osmanlı Meclis-i Mebûsan IV. Dönem Hakkâri Mebusluğu, TBMM I. Dönem Hakkâri, II., III., IV. ve V. Dönem Denizli, VI. ve VII. Dönem Çoruh (Artvin) Milletvekilliği, I. Dönem Dâhiliye, Nâfıa, Tetkik-i Hesâbât ve Divân-ı Muhâsebât Encümeni Reislikleri, Yozgat İstiklal Mahkemesi Üyeliği, II. Dönem 1. Şube Başkanlığı, Şark İstiklal Mahkemesi Başkanlığı, Tetkik-i Hesâbât Komisyonu, Divân-ı Muhasebât Komisyonu Başkanlığı, VI. Dönem Meclis Hesaplarını Tetkik Komisyonu Başkanlığı, IV. Dönem Parlamentolar Türk Grubu Kurucu Üyeliği ve Saymanlığı yapmıştır. Evli ve iki çocuk babasıdır.
Hayatı
1874 yılında Denizli'de doğdu. Babası Edirne Vilayeti Defter-i Hakani Müdürü Süleyman Müfid Bey, annesi Fatma Hanım'dır. Tahsiline İstanbul'da Fatih Rüştiyesinde başlar. Daha sonra babasının Edirne'ye tayini münasebetiyle tahsiline Edirne Rüştiye Mektebi ve Edirne Mülkiye İdadisi'nde devam eder. İdadi'den 1889 yılında mezun olduktan sonra İstanbul'da Mekteb-i Mülkiye'ye girer ve 1891 yılında Mülkiye Mektebinden mezun olur.
Mezuniyet sonrasında Gelibolu'da ve 1892 den itibaren 'nde Müdür muavinliği yanında Türkçe, tarih ve matematik öğretmenliği yaptı. 1899 yılına kadar öğretmenlik görevine devam ettikten sonra 1889 yılında Kaymakamlığa terfi ettirilmiştir. İlk olarak idareci olarak Havsa, 1903 yılında Çorlu, ardından 1904-1910 tarihleri arasında 6 yıl Cisr-i Ergene (Uzunköprü) Kaymakamlığında bulunmuştur.
1910-1912 yılları arasında Gümülcine, 1913 yılında Lazistan, Mersin, 1913-1917 yıllarında ise İzmit ve ardından Karesi (Balıkesir) Mutasarrıflıklarında bulundu.
Siyasi hayata İttihat ve Terakki Fırkası'na üye olmakla başlayan Kansu, Erzurum Kongresiyle Millî Mücadele hareketine katılmış, Sivas Kongresinde faal rol oynamış ve Anadolu-Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti üyeleri arasında yer almıştır.
1918 yılında Bitlis valisi olarak tayin olundu. 25 Mayıs 1919'da Bitlis valisiyken İstanbul Hükûmeti tarafından görevinden alındı. 13 Haziran 1919'da Bitlis'ten İstanbul'a dönmeden Erzurum'a gitmeye karar verdi. Erzurum Kongresinde Mustafa Kemal'le birlikte çalıştı ve ardından Heyet-i Temsiliye olarak 2 Eylül 1919 Sivas'a geçerek Sivas Kongresi'ne katıldı. Sivas'ta kurulan Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinde yer alarak Heyeti Temsiliyenin bazı üyeleri ile 2 Ekim 1919 da istifa eden Damat Ferit Paşa kabinesinin yerine Millî Mücadeleden yana olan Ali Rıza Paşa Kabinesi'ne katılmak üzere Ankara üzerinden İstanbul'a geçti.
12 Ocak 1920'de İstanbul'da toplanan son Osmanlı Mebusan Meclisi'ne Hakkâri'den mebus olarak katıldı. İtilaf devletlerinin baskısıyla çalışamaz durumda kalan ve 11 Nisan 1920 de Padişahın buyruğu ile kapatılan İstanbul'daki Meclis'in diğer Heyeti Temsiliye üyeleri gibi meşakkatli bir yolculuktan sonra Ankara'ya geçti.
23 Nisan 1920'de açılan TBMM 1. Dönem'de yine Hakkâri milletvekili olarak görev aldı. Meclis çalışmaları sırasında çoğunlukla Maliye Komisyonunda olmak üzere diğer birçok Komisyonlarda üyelik ve başkanlık yapmıştır. Mebusluk görevi üzerinde kalması şartıyla Mayıs 1920'de Elazığ valiliğine tayin olundu. Sakarya Savaşı günlerinde Ankara'nın korunmasında herhangi zafiyet karşısında Meclis çalışmalarının Kayseri'de yürütülebilmesi için tedbiren ve geçici bir zaman için TBMM tarafından Kayseri'de görevlendirildi.
Kayseri, Yozgat, Kırşehir, Diyarbakır ve Niğde İstiklal Mahkemesi üyeliklerinde ve Başkanlığında bulundu.
Cumhuriyetin ilanından sonra da 5. Döneme kadar Denizli mebusu, 6. Dönem (1939) ve 7. Dönem'de (1943) ise Çoruh (Artvin) mebusu olarak görev yapmıştır. 1946 seçimlerinden sonra siyasi hayata veda etmiştir.
Mustafa Kemal ile birlikte olduğu zamanlarda olaylarla ilgili özel notlar tutan Kansu'nun "Erzurum'dan Ölümüne Kadar Atatürk'le Beraber" adıyla 4 Mart 1948'de Son Telgraf gazetesinde yayımladığı anıları, 1966'da Türk Tarih Kurumu tarafından iki cilt olarak basıldı.
Mazhar Müfit Kansu, 12 Kasım 1948 tarihinde İstanbul'da öldü. Evli ve 3 çocuk babası idi.
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Mazhar Müfit Kansu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ahmet Mazhar Kansu d 1872 Denizli o 12 Kasim 1948 Istanbul Turk devlet adami vali milletvekili ve yonetici Mazhar Mufit KansuDogum1872 Denizli Osmanli ImparatorluguOlum12 Kasim 1948 Istanbul TurkiyeMilliyetTurkMeslekVali milletvekili ve yonetici Mulkiye Mektebi mezunudur Gelibolu Idadisi Ogretmenligi Edirne Idadisi Tarih Ogretmenligi ve Mudur Yardimciligi Edirne Il Maiyet Memurlugu Havsa Corlu Uzunkopru ve Iskece Kaymakamliklari Gumulcine Sancagi Lazistan Rize Mersin Izmit Balikesir Mutasarrifliklari Bitlis ve Mamuratu l Aziz Elaziz Valilikleri Erzurum Kongresi Bitlis Delegeligi Sivas Kongresi Hakkari Temsilciligi Heyet i Temsiliye Uyeligi Ziraat Bankasi Yonetim Kurulu Uyeligi Osmanli Meclis i Mebusan IV Donem Hakkari Mebuslugu TBMM I Donem Hakkari II III IV ve V Donem Denizli VI ve VII Donem Coruh Artvin Milletvekilligi I Donem Dahiliye Nafia Tetkik i Hesabat ve Divan i Muhasebat Encumeni Reislikleri Yozgat Istiklal Mahkemesi Uyeligi II Donem 1 Sube Baskanligi Sark Istiklal Mahkemesi Baskanligi Tetkik i Hesabat Komisyonu Divan i Muhasebat Komisyonu Baskanligi VI Donem Meclis Hesaplarini Tetkik Komisyonu Baskanligi IV Donem Parlamentolar Turk Grubu Kurucu Uyeligi ve Saymanligi yapmistir Evli ve iki cocuk babasidir Hayati1874 yilinda Denizli de dogdu Babasi Edirne Vilayeti Defter i Hakani Muduru Suleyman Mufid Bey annesi Fatma Hanim dir Tahsiline Istanbul da Fatih Rustiyesinde baslar Daha sonra babasinin Edirne ye tayini munasebetiyle tahsiline Edirne Rustiye Mektebi ve Edirne Mulkiye Idadisi nde devam eder Idadi den 1889 yilinda mezun olduktan sonra Istanbul da Mekteb i Mulkiye ye girer ve 1891 yilinda Mulkiye Mektebinden mezun olur Mezuniyet sonrasinda Gelibolu da ve 1892 den itibaren nde Mudur muavinligi yaninda Turkce tarih ve matematik ogretmenligi yapti 1899 yilina kadar ogretmenlik gorevine devam ettikten sonra 1889 yilinda Kaymakamliga terfi ettirilmistir Ilk olarak idareci olarak Havsa 1903 yilinda Corlu ardindan 1904 1910 tarihleri arasinda 6 yil Cisr i Ergene Uzunkopru Kaymakamliginda bulunmustur 1910 1912 yillari arasinda Gumulcine 1913 yilinda Lazistan Mersin 1913 1917 yillarinda ise Izmit ve ardindan Karesi Balikesir Mutasarrifliklarinda bulundu Siyasi hayata Ittihat ve Terakki Firkasi na uye olmakla baslayan Kansu Erzurum Kongresiyle Milli Mucadele hareketine katilmis Sivas Kongresinde faal rol oynamis ve Anadolu Rumeli Mudafaa i Hukuk Cemiyeti uyeleri arasinda yer almistir 1918 yilinda Bitlis valisi olarak tayin olundu 25 Mayis 1919 da Bitlis valisiyken Istanbul Hukumeti tarafindan gorevinden alindi 13 Haziran 1919 da Bitlis ten Istanbul a donmeden Erzurum a gitmeye karar verdi Erzurum Kongresinde Mustafa Kemal le birlikte calisti ve ardindan Heyet i Temsiliye olarak 2 Eylul 1919 Sivas a gecerek Sivas Kongresi ne katildi Sivas ta kurulan Anadolu ve Rumeli Mudafaa i Hukuk Cemiyetinde yer alarak Heyeti Temsiliyenin bazi uyeleri ile 2 Ekim 1919 da istifa eden Damat Ferit Pasa kabinesinin yerine Milli Mucadeleden yana olan Ali Riza Pasa Kabinesi ne katilmak uzere Ankara uzerinden Istanbul a gecti 12 Ocak 1920 de Istanbul da toplanan son Osmanli Mebusan Meclisi ne Hakkari den mebus olarak katildi Itilaf devletlerinin baskisiyla calisamaz durumda kalan ve 11 Nisan 1920 de Padisahin buyrugu ile kapatilan Istanbul daki Meclis in diger Heyeti Temsiliye uyeleri gibi mesakkatli bir yolculuktan sonra Ankara ya gecti 23 Nisan 1920 de acilan TBMM 1 Donem de yine Hakkari milletvekili olarak gorev aldi Meclis calismalari sirasinda cogunlukla Maliye Komisyonunda olmak uzere diger bircok Komisyonlarda uyelik ve baskanlik yapmistir Mebusluk gorevi uzerinde kalmasi sartiyla Mayis 1920 de Elazig valiligine tayin olundu Sakarya Savasi gunlerinde Ankara nin korunmasinda herhangi zafiyet karsisinda Meclis calismalarinin Kayseri de yurutulebilmesi icin tedbiren ve gecici bir zaman icin TBMM tarafindan Kayseri de gorevlendirildi Kayseri Yozgat Kirsehir Diyarbakir ve Nigde Istiklal Mahkemesi uyeliklerinde ve Baskanliginda bulundu Cumhuriyetin ilanindan sonra da 5 Doneme kadar Denizli mebusu 6 Donem 1939 ve 7 Donem de 1943 ise Coruh Artvin mebusu olarak gorev yapmistir 1946 secimlerinden sonra siyasi hayata veda etmistir Mustafa Kemal ile birlikte oldugu zamanlarda olaylarla ilgili ozel notlar tutan Kansu nun Erzurum dan Olumune Kadar Ataturk le Beraber adiyla 4 Mart 1948 de Son Telgraf gazetesinde yayimladigi anilari 1966 da Turk Tarih Kurumu tarafindan iki cilt olarak basildi Mazhar Mufit Kansu 12 Kasim 1948 tarihinde Istanbul da oldu Evli ve 3 cocuk babasi idi Kaynakca a b TBMM Albumu 1 Cilt 1920 1950 PDF TBMM Basin ve Halkla Iliskiler Mudurlugu 6 Subat 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Aralik 2021 Wikimedia Commons ta Mazhar Mufit Kansu ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir