İskoç İngilizcesi, Eski İngilizcenin kuzey lehçelerinden türemiş, bir zamanlar İskoçya'nın bazı yörelerinde, şimdi ise özellikle orta, kuzeydoğu ve güney bölgelerinde konuşulan, İngilizceye yakın bir Cermen dilidir.
İskoç İngilizcesi | |
---|---|
Scottish English | |
Ana dili olanlar | İskoçya |
Tarih | 17. Yüzyıl |
Etnisite | İskoç |
Dil ailesi | Hint-Avrupa |
Önceki formlar | Proto-Indo-European
|
Yazı sistemi | Latin (İngiliz Alfabesi) |
Dil kodları | |
ISO 639-1 | eng-scotland |
ISO 639-3 | en-scotland |
İskoç İngilizcesi aynı zamanda "İskoç Standart İngilizcesi" ya da "Standart İskoç İngilizcesi" (SSE) olarak da bilinir. İskoç Standart İngilizcesi, "İskoçya'daki profesyonel sınıfın karakteristik konuşması ve okullarda kabul edilen norm" olarak tanımlanabilir. Yazılı biçim genellikle edebi olmayan metinlerde kullanılır ve genellikle ülkenin kendi dili olan İskoççayla karıştırılır. Aslında İskoçça, modern İngilizce ile ilgili bir Cermen dilidir.
İskoç Standart İngilizcesi için IETF dil etiketi "en-scotland" dır.
Farklı telaffuz, gramer ve ifadelere ek olarak İskoç İngilizcesi, özellikle İskoçya Kilisesi, yerel yönetim ve eğitim ve hukuk sistemleri gibi İskoç kurumlarıyla ilgili kendine özgü bir kelime dağarcığına sahiptir.
Tarihçe
İskoç İngilizcesi, Rönesans ve matbaanın icadından sonra, İngiliz ve İskoçların yumuşak bir şekilde kaynaşmasından doğmuştur. Dil, birtakım değişikliğe uğradığı 17. yüzyılda ortaya çıkmış ve konuşulmaya başlanmıştır. 1707'de İngiltere ile birleştikten (parlamentoları da birleşmiştir) sonra İskoçya özerk kalırken aynı zamanda önemli dönüşümler de geçirdi. Bu bağımsızlık, kültürle bağlantılı olan dil kimliğinin oluşmasına da yardımcı olmuştur.
Ancak bu değişimden kilise, eğitim ve hukuk yapıları etkilenmemiş ve İngiltere'deki mevkidaşlarından ayrı kalmıştır. Bu durum İskoç İngilizcesinin kullanımını arttırmıştır. Bu durum bazı kelime ve terimlerin tanımlarında önemli mesleki ayrımlara yol açmaktadır. Bu nedenle İskoç İngilizcesinde kesin tanımları olan ve İngilizce İngilizcesinde kullanılmayan veya farklı bir tanımı olan kelimeler vardır.
Fonetiği, anlambilimi, noktalama işaretleri ve hatta grameri anlamında İskoç İngilizcesi, İskoçya halkının kendilerini ifade etme biçimine çokça katkıda bulunmaktadır. Ancak bölgeden bölgeye İskoç İngilizcesinin farklı versiyonları vardır. Highlands, Lowlands, Glasgow, Edinburgh, vs. gibi yerlerde farklı İskoç İngilizcesi türleri konuşulmaktadır.
Fonoloji
İskoçya'daki orta sınıfların konuşması, özellikle resmi olarak kabul edilen durumlarda, yazılı standardın dilbilgisi normlarına uyma eğilimindedir. Highland İngilizcesi, Lowlands'de konuşulan çeşitlilikten biraz farklıdır; çünkü fonolojik, dilbilgisel ve sözcüksel olarak Galce alt yapısından daha fazla etkilenir. Benzer şekilde, Kuzeydoğu İskoçya'da konuşulan İngilizce de nin fonolojisini ve gramerini takip etme eğilimindedir.
İskoçizm (Scotticism)
İskoçizm, İngilizcede kullanılan ve İskoçların karakteristik özelliği olan bir deyim, cümle veya kelimeler topluluğudur.
Örneğin İskoç İngilizcesinde "az, küçük" (small) yerine "wee" (çiş) kelimesi kullanılır.
Az içki içeceğini söylemek isteyen birisi "I'll just have a wee drink..." şeklinde cümleyi kurar. Bu cümleyi Türkçeye çevirirsek "Bir çişlik içeceğim" anlamına gelir.
İngilizcede "Oh yes!", İskoç İngilizcesinde "Och aye!"
İngilizcede "just now", İskoç İngilizcesinde "the noo"
gibi İngiliz İngilizcesinden ayrılan bir çok kullanımı bulunmaktadır.
Özellikler
İskoçya, kültür ve dil açısından güneydeki komşusu İngiltere'den ayrışmaktadır. Özellikle aksan, İskoç İngilizcesinin ayırt edici temel özelliklerinden biridir.
"R" harfinin bir sesli harften sonra genelde telaffuz edilmediği İngiltere'den farklı olarak İskoç İngilizcesi konuşanlar, bir sesli harften sonra bile "r" harfini bir kelimenin neresinde bulunursa bulunsun telaffuz ederler. Ek olarak, İskoç İngilizcesindeki “r” bazen yuvarlanır.
Bugün bildiğimiz İskoç İngilizcesi, diğer İngilizce biçimlerine dönüşen birçok kendi terimine sahiptir. Örneğin, yasal ve idari terimler genellikle İskoç İngilizcesi veya İskoççanın İngilizceleştirilmiş bir biçimidir.
Kaynakça
- ^ Sandred, Karl Inge (1983). Good Or Bad Scots?: Attitudes to Optional Lexical and Grammatical Usages in Edinburgh (İngilizce). Almqvist & Wiksell. ISBN .
- ^ . www.scottishcorpus.ac.uk. 22 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2024.
- ^ . web.archive.org. 17 Mayıs 2006. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2024.
- ^ Sandred, Karl Inge (1983). Good or bad Scots? attitudes to optional lexical and grammatical usages in Edinburgh. Uppsala : Stockholm: Univ. Almqvist & Wiksell international (distr. ISBN .
- ^ "Language Subtag Registry". Internet Assigned Numbers Authority. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2024.
- ^ "Vote on your favourite Scots law expression". Scottish Legal News (İngilizce). 10 Haziran 2020. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2024.
- ^ McClure, Kirstie M. (Kasım 1994). "Books in Review". Political Theory (İngilizce). 22 (4): 698-705. doi:10.1177/0090591794022004012. ISSN 0090-5917. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2024.
- ^ "Place in history - First Scottish Books - National Library of Scotland". digital.nls.uk. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2024.
- ^ http://www.oed.com/
- ^ "İskoç Aksanı: İskoç İngilizcesi Nasıldır?". Superprof Blogu - Türkiye. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Iskoc Ingilizcesi Eski Ingilizcenin kuzey lehcelerinden turemis bir zamanlar Iskocya nin bazi yorelerinde simdi ise ozellikle orta kuzeydogu ve guney bolgelerinde konusulan Ingilizceye yakin bir Cermen dilidir Iskoc IngilizcesiScottish EnglishAna dili olanlarIskocyaTarih17 YuzyilEtnisiteIskocDil ailesiHint AvrupaOnceki formlarProto Indo European IngvaeonicAnglo FrisianAnglicIngilizceIskoc IngilizcesiYazi sistemiLatin Ingiliz Alfabesi Dil kodlariISO 639 1eng scotlandISO 639 3en scotland Iskoc Ingilizcesi ayni zamanda Iskoc Standart Ingilizcesi ya da Standart Iskoc Ingilizcesi SSE olarak da bilinir Iskoc Standart Ingilizcesi Iskocya daki profesyonel sinifin karakteristik konusmasi ve okullarda kabul edilen norm olarak tanimlanabilir Yazili bicim genellikle edebi olmayan metinlerde kullanilir ve genellikle ulkenin kendi dili olan Iskoccayla karistirilir Aslinda Iskocca modern Ingilizce ile ilgili bir Cermen dilidir Iskoc Standart Ingilizcesi icin IETF dil etiketi en scotland dir Farkli telaffuz gramer ve ifadelere ek olarak Iskoc Ingilizcesi ozellikle Iskocya Kilisesi yerel yonetim ve egitim ve hukuk sistemleri gibi Iskoc kurumlariyla ilgili kendine ozgu bir kelime dagarcigina sahiptir TarihceIskoc Ingilizcesi Ronesans ve matbaanin icadindan sonra Ingiliz ve Iskoclarin yumusak bir sekilde kaynasmasindan dogmustur Dil birtakim degisiklige ugradigi 17 yuzyilda ortaya cikmis ve konusulmaya baslanmistir 1707 de Ingiltere ile birlestikten parlamentolari da birlesmistir sonra Iskocya ozerk kalirken ayni zamanda onemli donusumler de gecirdi Bu bagimsizlik kulturle baglantili olan dil kimliginin olusmasina da yardimci olmustur Ancak bu degisimden kilise egitim ve hukuk yapilari etkilenmemis ve Ingiltere deki mevkidaslarindan ayri kalmistir Bu durum Iskoc Ingilizcesinin kullanimini arttirmistir Bu durum bazi kelime ve terimlerin tanimlarinda onemli mesleki ayrimlara yol acmaktadir Bu nedenle Iskoc Ingilizcesinde kesin tanimlari olan ve Ingilizce Ingilizcesinde kullanilmayan veya farkli bir tanimi olan kelimeler vardir Fonetigi anlambilimi noktalama isaretleri ve hatta grameri anlaminda Iskoc Ingilizcesi Iskocya halkinin kendilerini ifade etme bicimine cokca katkida bulunmaktadir Ancak bolgeden bolgeye Iskoc Ingilizcesinin farkli versiyonlari vardir Highlands Lowlands Glasgow Edinburgh vs gibi yerlerde farkli Iskoc Ingilizcesi turleri konusulmaktadir FonolojiIskocya daki orta siniflarin konusmasi ozellikle resmi olarak kabul edilen durumlarda yazili standardin dilbilgisi normlarina uyma egilimindedir Highland Ingilizcesi Lowlands de konusulan cesitlilikten biraz farklidir cunku fonolojik dilbilgisel ve sozcuksel olarak Galce alt yapisindan daha fazla etkilenir Benzer sekilde Kuzeydogu Iskocya da konusulan Ingilizce de nin fonolojisini ve gramerini takip etme egilimindedir Iskocizm Scotticism Iskocizm Ingilizcede kullanilan ve Iskoclarin karakteristik ozelligi olan bir deyim cumle veya kelimeler toplulugudur Ornegin Iskoc Ingilizcesinde az kucuk small yerine wee cis kelimesi kullanilir Az icki icecegini soylemek isteyen birisi I ll just have a wee drink seklinde cumleyi kurar Bu cumleyi Turkceye cevirirsek Bir cislik icecegim anlamina gelir Ingilizcede Oh yes Iskoc Ingilizcesinde Och aye Ingilizcede just now Iskoc Ingilizcesinde the noo gibi Ingiliz Ingilizcesinden ayrilan bir cok kullanimi bulunmaktadir OzelliklerIskocya kultur ve dil acisindan guneydeki komsusu Ingiltere den ayrismaktadir Ozellikle aksan Iskoc Ingilizcesinin ayirt edici temel ozelliklerinden biridir R harfinin bir sesli harften sonra genelde telaffuz edilmedigi Ingiltere den farkli olarak Iskoc Ingilizcesi konusanlar bir sesli harften sonra bile r harfini bir kelimenin neresinde bulunursa bulunsun telaffuz ederler Ek olarak Iskoc Ingilizcesindeki r bazen yuvarlanir Bugun bildigimiz Iskoc Ingilizcesi diger Ingilizce bicimlerine donusen bircok kendi terimine sahiptir Ornegin yasal ve idari terimler genellikle Iskoc Ingilizcesi veya Iskoccanin Ingilizcelestirilmis bir bicimidir Kaynakca Sandred Karl Inge 1983 Good Or Bad Scots Attitudes to Optional Lexical and Grammatical Usages in Edinburgh Ingilizce Almqvist amp Wiksell ISBN 978 91 554 1442 9 www scottishcorpus ac uk 22 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mayis 2024 web archive org 17 Mayis 2006 Erisim tarihi 28 Mayis 2024 Sandred Karl Inge 1983 Good or bad Scots attitudes to optional lexical and grammatical usages in Edinburgh Uppsala Stockholm Univ Almqvist amp Wiksell international distr ISBN 978 91 554 1442 9 Language Subtag Registry Internet Assigned Numbers Authority Erisim tarihi 28 Mayis 2024 Vote on your favourite Scots law expression Scottish Legal News Ingilizce 10 Haziran 2020 Erisim tarihi 28 Mayis 2024 McClure Kirstie M Kasim 1994 Books in Review Political Theory Ingilizce 22 4 698 705 doi 10 1177 0090591794022004012 ISSN 0090 5917 Erisim tarihi 28 Mayis 2024 Place in history First Scottish Books National Library of Scotland digital nls uk Erisim tarihi 28 Mayis 2024 http www oed com Iskoc Aksani Iskoc Ingilizcesi Nasildir Superprof Blogu Turkiye Erisim tarihi 28 Mayis 2024