Çivi yazısı hukuku, eski Orta Doğu'da Sümerler, Babilliler, Asurlular, Elamlılar, Hurriler, Kassitler ve Hititler arasında geliştirilen ve kullanılan çivi yazısıyla yazılmış yasal kodlardan herhangi birini ifade eder.Hammurabi Kanunları çivi yazısı kanunlarının en iyi bilineni olmakla birlikte, bir dizi öncül kanun vardı.
Özellikler
Farklı şehirlerde ve krallıklarda yazılmış olmalarına rağmen, bu ilk kanunlar bir dizi ortak formüle sahiptir. Çoğunda hem bir sonsöz hem de bir önsöz bulunur ve bunlar genellikle yasaların oluşturulma amacını açıklar, ilahi otoriteye başvurur ve okuyucuya bunlara uymasını emreder. Her zaman bir prens ya da kral olsun, bir hükümdar adına empoze edilir ya da 'yürürlüğe konur' ve yasama organlarının bir sonucu olduğuna dair hiçbir işaret göstermezler.
Bu kanunların birçoğu sadece kısmen biliniyor olsa da, yine de MÖ 3., 2. ve 1. binyıllarda yönettikleri toplumlar tarafından kurallarla ilgili hangi konuların önemli görüldüğünü öğrenmemizi sağlayan oldukça net bir tablo çizerler.
Modern kanunların aksine, çivi yazısı hukuku genel hukuk alanları için evrensel bir formül sunmaz. Bunun yerine, kanunlar tipik olarak örnek veya emsal teşkil etmesi amaçlanan belirli "eğer... o zaman..." durumlarından oluşur. Suçlar için cezalar kanundan kanuna değişir, ancak hepsi intikam öngörmez. Ur-Nammu Kanunnamesi'nde olduğu gibi, bazı kanunnameler sadece belirli durumlarda para cezası öngörmektedir: "Eğer bir adam başka bir adamın gözünü çıkarırsa, bir buçuk mina gümüş tartacaktır." Bu davalar bazen görünüşte rastgele bir sırayla düzenlenmiştir, ancak bu, yürürlükte oldukları dönemde olduğu gibi bugün de doğru bir şekilde yorumlanamamalarının bir sonucu olabilir.
Çivi yazısı hukuku genellikle daha sonraki Orta Doğu hukukundan ayrı olarak sınıflandırılır, ancak İncil ve Yahudi hukukunun bir öncülü olarak görülmüştür. Orta Doğu'da çivi yazısı hukukunu kullanan topluluklar genellikle birbirleriyle temas halindeydi ve benzer kültürler geliştirmişlerdi. Bir çivi yazısı dili olan Akadca, boyunca tüm bölgede ve hatta Mısır'a kadar diplomatik iletişim için kullanılmıştır.
Zaman Çizelgesi
- c. MÖ 2350 - Lagaş'lı Urukagina'nın Reformları - günümüze ulaşmamıştır, ancak diğer kaynaklarda bahsedilmektedir.
- c. MÖ 2060 - Ur'lu Ur-Nammu (ya da Şulgi?) Kanunları - Neo-Sümer (Ur-III). Parçaları keşfedilen en eski kod. Kanun büyücülükten ve kölelerin kaçışından bahseder.
- c. MÖ 1934-1924 - İsinli - Tipik bir sonsöz ve önsöze sahip olan bu kanun cezalar, sıradan insanların hakları, kralların hakları, evlilikler ve daha birçok konuyu ele almaktadır.
- c. MÖ 1800 - (bazen kral Bilalama'ya atfedilir)
- c. MÖ 1758 - Hammurabi Kanunları - Antik kanunların en ünlüsü ve aynı zamanda en iyi korunmuş olanıdır. Aralık 1901'de keşfedilen bu metin, önsöz ve sonsöz hariç 282 paragraftan fazla metin içermektedir.
- c. MÖ 1500-1300 - Asur kanunları
- c. MÖ 1500-1400 - Hitit yasaları
Galeri
- Hammurabi Kanunları'ndan bir yazıt.
- Hammurabi Kanunları.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Civi yazisi hukuku eski Orta Dogu da Sumerler Babilliler Asurlular Elamlilar Hurriler Kassitler ve Hititler arasinda gelistirilen ve kullanilan civi yazisiyla yazilmis yasal kodlardan herhangi birini ifade eder Hammurabi Kanunlari civi yazisi kanunlarinin en iyi bilineni olmakla birlikte bir dizi oncul kanun vardi OzelliklerFarkli sehirlerde ve kralliklarda yazilmis olmalarina ragmen bu ilk kanunlar bir dizi ortak formule sahiptir Cogunda hem bir sonsoz hem de bir onsoz bulunur ve bunlar genellikle yasalarin olusturulma amacini aciklar ilahi otoriteye basvurur ve okuyucuya bunlara uymasini emreder Her zaman bir prens ya da kral olsun bir hukumdar adina empoze edilir ya da yururluge konur ve yasama organlarinin bir sonucu olduguna dair hicbir isaret gostermezler Bu kanunlarin bircogu sadece kismen biliniyor olsa da yine de MO 3 2 ve 1 binyillarda yonettikleri toplumlar tarafindan kurallarla ilgili hangi konularin onemli goruldugunu ogrenmemizi saglayan oldukca net bir tablo cizerler Modern kanunlarin aksine civi yazisi hukuku genel hukuk alanlari icin evrensel bir formul sunmaz Bunun yerine kanunlar tipik olarak ornek veya emsal teskil etmesi amaclanan belirli eger o zaman durumlarindan olusur Suclar icin cezalar kanundan kanuna degisir ancak hepsi intikam ongormez Ur Nammu Kanunnamesi nde oldugu gibi bazi kanunnameler sadece belirli durumlarda para cezasi ongormektedir Eger bir adam baska bir adamin gozunu cikarirsa bir bucuk mina gumus tartacaktir Bu davalar bazen gorunuste rastgele bir sirayla duzenlenmistir ancak bu yururlukte olduklari donemde oldugu gibi bugun de dogru bir sekilde yorumlanamamalarinin bir sonucu olabilir Civi yazisi hukuku genellikle daha sonraki Orta Dogu hukukundan ayri olarak siniflandirilir ancak Incil ve Yahudi hukukunun bir onculu olarak gorulmustur Orta Dogu da civi yazisi hukukunu kullanan topluluklar genellikle birbirleriyle temas halindeydi ve benzer kulturler gelistirmislerdi Bir civi yazisi dili olan Akadca boyunca tum bolgede ve hatta Misir a kadar diplomatik iletisim icin kullanilmistir Zaman Cizelgesic MO 2350 Lagas li Urukagina nin Reformlari gunumuze ulasmamistir ancak diger kaynaklarda bahsedilmektedir c MO 2060 Ur lu Ur Nammu ya da Sulgi Kanunlari Neo Sumer Ur III Parcalari kesfedilen en eski kod Kanun buyuculukten ve kolelerin kacisindan bahseder c MO 1934 1924 Isinli Tipik bir sonsoz ve onsoze sahip olan bu kanun cezalar siradan insanlarin haklari krallarin haklari evlilikler ve daha bircok konuyu ele almaktadir c MO 1800 bazen kral Bilalama ya atfedilir c MO 1758 Hammurabi Kanunlari Antik kanunlarin en unlusu ve ayni zamanda en iyi korunmus olanidir Aralik 1901 de kesfedilen bu metin onsoz ve sonsoz haric 282 paragraftan fazla metin icermektedir c MO 1500 1300 Asur kanunlari c MO 1500 1400 Hitit yasalariGaleriHammurabi Kanunlari ndan bir yazit Hammurabi Kanunlari Ayrica bakinizAsur yasasi Antik hukuk kodlarinin listesi Nesilim KanunuKaynakca a b Cuneiform law Encyclopedia com 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Kasim 2023 a b c Cuneiform law Britannica Online Encyclopedia 12 Aralik 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Kasim 2023