Sucuk (Azerice: sucuk, Kazakça: Шұжық , Kırgızca: Чучук ,Korece: 수주크 , Fransızca: soudjouk, Arapça: سجق; sucuk, Kürtçe: benî), başlıca Balkanlar, Orta Doğu ve Orta Asya'da tüketilen, şişirilip kurutulmuş bağırsak içine baharatlı et kıyması doldurularak yapılan bir tür fermante et ürünüdür. Uzun raf ömrüne sahip bir tüketim malzemesidir. Ekonomik olarak satın alınmasını kolaylaştırmak üzere küçükbaş hayvan eti de sıkça karıştırılır. Yapımında sakatat kullanılmayan sucuğun Orta Çağ'dan beri farklı şekillerde yapıldığı bilinmektedir. Sucuk, Kazakistan ve Kırgızistan'da at eti kullanılarak da yapılmaktadır.
Sucuk | |
---|---|
Ülke(ler) | Türkiye |
Bölgesi | Orta Asya, Balkanlar, Avrupa, Orta Doğu |
Ana malzemeler | Kıyma (genellikle sığır, kimyon, sumak, sarımsak, yemek tuzu, biber |
Sucuk, yağ ve tuz içeren bir besin maddesidir. Ayrıca, kimyon, sumak, kırmızı biber gibi baharatlar ve sarımsak içermektedir.
Sucuktan yapılan sucuklu yumurta, Türkiye'de genellikle kahvaltıda tüketilmektedir.
Sucuk, kuru fasulye, hamur işi yemekler, pizza ve pide yapımında da sıkça kullanılmaktadır.
Etimoloji
Sucuk (< suç-u-k) Kuman Türkçesinde bağırsak demektir. Codex Cumanicus’ ta sucuk sözü bağırsak anlamıyla geçer.
Sucuk türleri
- Kangal sucuk: Sığır ve koyun etinden, orta dereceli ateşte ısıtılarak hazırlanır.
- Baton sucuk: Kangal sucuğun aynısıdır, sadece şekli farklıdır.
- Parmak sucuk: Sığır ve koyun etinden imal edilir. Çok acıdır.
- Varyanta Sucuk: Özel baharat çeşnileriyle zenginleştirilmiş sucuk türüdür. Kayseri'ye özgü olmasıyla tanınmaktadır.
- Mumbar: Sadece Adana'da üretilen, baharatlar ve sarımsakla zenginleştirilen, sığır ve koyun eti ile yapılmış el yapımı bir Türk sucuğudur.
Sucuklar ayrıca, içlerindeki su miktarına göre kuru, tam kuru, yarı kuru, az kuru türlere sahiptir. Tam kuru %30-35, yarı kuru %40-50, az kuru %50’den fazla su içerir. Geleneksel Türk sucuğu tam kuru grubuna girer.
Osmanlı Mutfağındaki Sucuk Çeşitleri
Mükemmel ve Mufassal Aş Ustası yemek kitabında Döğme sucuk, Âdî sucuk, Çemenli Kayseri sucuğu, Çerkes sucuğu, Frenk sucuğu çeşitlerinin tarifi verilmiştir.
Yörelere Göre Çeşitleri
Afyon Sucuğu
Afyon Sucuğu Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Kayseri Sucuğu
Kayseri Sucuğu Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Sivrihisar Dövme Sucuğu
Sivrihisar Dövme Sucuğu, Eskişehir’in Sivrihisar ilçesine özgü, fermente sucuk hazırlama tekniği ile üretilen işlenmiş bir et ürünüdür. Sivrihisar Dövme Sucuğunun tarifi yöreye özgü ve geleneksel olarak nesilden nesile aktarılmakta; hazırlama şekli bakımından farklılık göstermektedir. Yörede etlik zamanı olarak adlandırılan kurban bayramı sonralarında ve kış aylarından önce sucuk hazırlanmaktadır. Geleneksel yöntemlerde sucuk bıçak, satır ve zırh gibi el aletleri ile doğranan etlerin tokmak, döveç gibi el aletleri ile kıyma haline getirilip sakız kıvamının verilmesi ile hazırlanmaktadır. Sivrihisar Dövme Sucuğunun üretimi günümüzde bu yöntemlerin korunabilmesi adına; teknolojik gelişmeler ile uyarlanmış sucuk hamurunun istenen kıvam ve homojen dağılımını sağlayan mikserler ve bu mikserlere takılan özel karıştırma uçları ile yapılır. Ürün teknolojik gelişmeler ile birlikte kullanılan ekipmanlar açısından değişime uğramak yerine teknolojik gelişmeler bölgeye özgü sucuk hazırlama yöntemine entegre edilmiştir.
Sivrihisar Dövme Sucuğu; dana karkas etinin tamamı (tranç, nuar, kontrnuar, yumurta, sokum, incik, kol,döş, gerdan, pançeta, bonfile, antrikot ve kontrfile kısımları) kullanılarak hazırlanır. Dana karkas etinin tamamı oranlı bir şekilde kullanılarak önce kalın ayna ve daha sonra ince aynalı kıyma makinesinden geçirilmekte daha sonra mikser yardımıyla karıştırılmakta ve elde edilen sucuk hamuru iki aşamalı olarak fermentasyona bırakılmaktadır. Ayrıca üretim aşamalarında ustalık becerisi de önemli bir yer tutar. Sivrihisar Dövme Sucuğu Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
İncirliova Deve Sucuğu
İncirliova Deve Sucuğu, deve karkas etinden üretilir. Deve karkas etinin; çeşitli işlem süreçlerinden geçirilip tuz, sarımsak, baharat vb. katkı maddeleri ile karıştırılarak olgunlaşma işlemine tabi tutulmasından sonra doğal sığır veya dana bağırsağından üretilmiş kılıflara doldurulması şeklinde üretilir. Üretimde geleneksel yöntem veya modern yöntem (ısıl işlem) uygulanır. Geleneksel olarak parmak sucuk formunda üretilmekle birlikte, tercihe göre kangal ve yarım muz formunda üretimi de yapılır. İncirliova Deve Sucuğu Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Tokat Bez Sucuk
Tokat Bez Sucuk 03.01.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Erzurum Sucuğu
Erzurum Sucuğu 25.04.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Tüketim
Sucuk daha çok ızgara yapılarak, yumurtalı ve kuru fasulye yemeğine katılarak tüketilir. Sabah kahvaltısı da dahil olmak üzere gün boyu tüm öğünlerde tüketilebilmektedir. Balkanlar'da tüketildiği gibi Orta Asya'da ve Orta Doğu ülkelerinde'de önemli bir besin kaynağıdır. Bulgaristan'da, çiğ sucuk dilimlenerek rakının yanında meze olarak sunulur.
- Suǰux, Ermenistan
- Sudzhuk, Bulgaristan
- Suxhuk,Arnavutluk
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Hasan Eren (1999), Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, Ankara, p. 376
- ^ Csato, Eva Agnes; Csató, Éva Ágnes; Isaksson, Bo; Jahani, Carina (2005). Linguistic Convergence and Areal Diffusion: Case Studies from Iranian, Semitic and Turkic. Psychology Press. ISBN . 19 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Eylül 2020.
- ^ Angela Jianu; Violeta Barbu, (Ed.) (14 Haziran 2018). Earthly Delights. Brill. s. 115. ISBN . 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Eylül 2020.
- ^ John Gregory-Smith (2018). Turkish Delights: Stunning regional recipes from the Bosphorus to the Black Sea. Birleşik Krallık: Hachette. ISBN . 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Eylül 2020.
- ^ Н. Н. Пальгов; М. Ш. Ярмухамедов (1970). Казахстан (Rusça). Москва: Мысль. s. 138. 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2020.
- ^ Виктор Кадыров (2019). Кыргызстан. Традиции и обычаи киргизов (Rusça). Москва: Litres. s. 53. ISBN . 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2020.
- ^ Emina, Seb; Eggs, Malcolm (14 Mart 2013). The Breakfast Bible. Bloomsbury Publishing. ISBN . 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Eylül 2020.
- ^ Sarlık, E. Emel; Sarlık, Mehmet (1995). IV. Afyonkarahisar Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri: 29-30 Eylül 1995, Afyonkarahisar. Hazer Ofset Matbaacılık Gazetecilik Limited Şti.
- ^ Pelin Karahan'la Nefis Tariflerundefined (Director). Sucuklu Pide Tarifi. Etkinlik zamanı: 869 saniye. 7 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Temmuz 2018.
- ^ "SUCUK SÖZÜ ÜZERİNE". Nevzat ÖZKAN Dil Araştırmaları, Güz 2020/27: 21-29. 13 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ocak 2024.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;:0
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/37934[]
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Mart 2021.
- ^ https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/37897[]
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 19 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Mart 2021.
- ^ https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/163[]
- ^ https://www.ci.gov.tr/Files/GeographicalSigns/857cdedc-6a92-47 cd-80fe-dc5f115c8689.pdf[]
- ^ https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/38412[]
- ^ https://www.ci.gov.tr/Files/GeographicalSigns/030efc7d-ab2c-4da3-8976-63eae8c12c9f.pdf[]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Şubat 2022.
- ^ "Erzurum Sucuğu". Türk Patent ve Marka Kurumu. 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Mayıs 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sucuk Azerice sucuk Kazakca Shuzhyk Kirgizca Chuchuk Korece 수주크 Fransizca soudjouk Arapca سجق sucuk Kurtce beni baslica Balkanlar Orta Dogu ve Orta Asya da tuketilen sisirilip kurutulmus bagirsak icine baharatli et kiymasi doldurularak yapilan bir tur fermante et urunudur Uzun raf omrune sahip bir tuketim malzemesidir Ekonomik olarak satin alinmasini kolaylastirmak uzere kucukbas hayvan eti de sikca karistirilir Yapiminda sakatat kullanilmayan sucugun Orta Cag dan beri farkli sekillerde yapildigi bilinmektedir Sucuk Kazakistan ve Kirgizistan da at eti kullanilarak da yapilmaktadir SucukUlke ler TurkiyeBolgesiOrta Asya Balkanlar Avrupa Orta DoguAna malzemelerKiyma genellikle sigir kimyon sumak sarimsak yemek tuzu biber Sucuk yag ve tuz iceren bir besin maddesidir Ayrica kimyon sumak kirmizi biber gibi baharatlar ve sarimsak icermektedir Sucuktan yapilan sucuklu yumurta Turkiye de genellikle kahvaltida tuketilmektedir Sucuk kuru fasulye hamur isi yemekler pizza ve pide yapiminda da sikca kullanilmaktadir EtimolojiSucuk lt suc u k Kuman Turkcesinde bagirsak demektir Codex Cumanicus ta sucuk sozu bagirsak anlamiyla gecer Sucuk turleriKangal sucuk Sigir ve koyun etinden orta dereceli ateste isitilarak hazirlanir Baton sucuk Kangal sucugun aynisidir sadece sekli farklidir Parmak sucuk Sigir ve koyun etinden imal edilir Cok acidir Varyanta Sucuk Ozel baharat cesnileriyle zenginlestirilmis sucuk turudur Kayseri ye ozgu olmasiyla taninmaktadir Mumbar Sadece Adana da uretilen baharatlar ve sarimsakla zenginlestirilen sigir ve koyun eti ile yapilmis el yapimi bir Turk sucugudur Sucuklar ayrica iclerindeki su miktarina gore kuru tam kuru yari kuru az kuru turlere sahiptir Tam kuru 30 35 yari kuru 40 50 az kuru 50 den fazla su icerir Geleneksel Turk sucugu tam kuru grubuna girer Osmanli Mutfagindaki Sucuk CesitleriMukemmel ve Mufassal As Ustasi yemek kitabinda Dogme sucuk Adi sucuk Cemenli Kayseri sucugu Cerkes sucugu Frenk sucugu cesitlerinin tarifi verilmistir Yorelere Gore CesitleriAfyon Sucugu Afyon Sucugu Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Kayseri Sucugu Kayseri Sucugu Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Sivrihisar Dovme Sucugu Sivrihisar Dovme Sucugu Eskisehir in Sivrihisar ilcesine ozgu fermente sucuk hazirlama teknigi ile uretilen islenmis bir et urunudur Sivrihisar Dovme Sucugunun tarifi yoreye ozgu ve geleneksel olarak nesilden nesile aktarilmakta hazirlama sekli bakimindan farklilik gostermektedir Yorede etlik zamani olarak adlandirilan kurban bayrami sonralarinda ve kis aylarindan once sucuk hazirlanmaktadir Geleneksel yontemlerde sucuk bicak satir ve zirh gibi el aletleri ile dogranan etlerin tokmak dovec gibi el aletleri ile kiyma haline getirilip sakiz kivaminin verilmesi ile hazirlanmaktadir Sivrihisar Dovme Sucugunun uretimi gunumuzde bu yontemlerin korunabilmesi adina teknolojik gelismeler ile uyarlanmis sucuk hamurunun istenen kivam ve homojen dagilimini saglayan mikserler ve bu mikserlere takilan ozel karistirma uclari ile yapilir Urun teknolojik gelismeler ile birlikte kullanilan ekipmanlar acisindan degisime ugramak yerine teknolojik gelismeler bolgeye ozgu sucuk hazirlama yontemine entegre edilmistir Sivrihisar Dovme Sucugu dana karkas etinin tamami tranc nuar kontrnuar yumurta sokum incik kol dos gerdan panceta bonfile antrikot ve kontrfile kisimlari kullanilarak hazirlanir Dana karkas etinin tamami oranli bir sekilde kullanilarak once kalin ayna ve daha sonra ince aynali kiyma makinesinden gecirilmekte daha sonra mikser yardimiyla karistirilmakta ve elde edilen sucuk hamuru iki asamali olarak fermentasyona birakilmaktadir Ayrica uretim asamalarinda ustalik becerisi de onemli bir yer tutar Sivrihisar Dovme Sucugu Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Incirliova Deve Sucugu Incirliova Deve Sucugu deve karkas etinden uretilir Deve karkas etinin cesitli islem sureclerinden gecirilip tuz sarimsak baharat vb katki maddeleri ile karistirilarak olgunlasma islemine tabi tutulmasindan sonra dogal sigir veya dana bagirsagindan uretilmis kiliflara doldurulmasi seklinde uretilir Uretimde geleneksel yontem veya modern yontem isil islem uygulanir Geleneksel olarak parmak sucuk formunda uretilmekle birlikte tercihe gore kangal ve yarim muz formunda uretimi de yapilir Incirliova Deve Sucugu Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Tokat Bez Sucuk Tokat Bez Sucuk 03 01 2022 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Erzurum Sucugu Erzurum Sucugu 25 04 2022 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir TuketimSucuk daha cok izgara yapilarak yumurtali ve kuru fasulye yemegine katilarak tuketilir Sabah kahvaltisi da dahil olmak uzere gun boyu tum ogunlerde tuketilebilmektedir Balkanlar da tuketildigi gibi Orta Asya da ve Orta Dogu ulkelerinde de onemli bir besin kaynagidir Bulgaristan da cig sucuk dilimlenerek rakinin yaninda meze olarak sunulur Yoresel sucuklar Suǰux Ermenistan Sudzhuk Bulgaristan Suxhuk ArnavutlukAyrica bakinizYorgemec Mumbar dolmasiKaynakca Hasan Eren 1999 Turk Dilinin Etimolojik Sozlugu Ankara p 376 Csato Eva Agnes Csato Eva Agnes Isaksson Bo Jahani Carina 2005 Linguistic Convergence and Areal Diffusion Case Studies from Iranian Semitic and Turkic Psychology Press ISBN 978 0 415 30804 5 19 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Eylul 2020 Angela Jianu Violeta Barbu Ed 14 Haziran 2018 Earthly Delights Brill s 115 ISBN 978 90 04 36754 8 6 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Eylul 2020 John Gregory Smith 2018 Turkish Delights Stunning regional recipes from the Bosphorus to the Black Sea Birlesik Krallik Hachette ISBN 978 08 57 83596 3 6 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Eylul 2020 N N Palgov M Sh Yarmuhamedov 1970 Kazahstan Rusca Moskva Mysl s 138 6 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2020 Viktor Kadyrov 2019 Kyrgyzstan Tradicii i obychai kirgizov Rusca Moskva Litres s 53 ISBN 978 50 41 88963 0 6 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2020 Emina Seb Eggs Malcolm 14 Mart 2013 The Breakfast Bible Bloomsbury Publishing ISBN 978 1 4088 3990 4 3 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Eylul 2020 Sarlik E Emel Sarlik Mehmet 1995 IV Afyonkarahisar Arastirmalari Sempozyumu Bildirileri 29 30 Eylul 1995 Afyonkarahisar Hazer Ofset Matbaacilik Gazetecilik Limited Sti Pelin Karahan la Nefis Tariflerundefined Director Sucuklu Pide Tarifi Etkinlik zamani 869 saniye 7 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Temmuz 2018 SUCUK SOZU UZERINE Nevzat OZKAN Dil Arastirmalari Guz 2020 27 21 29 13 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Ocak 2024 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 0 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme https www ci gov tr cografi isaretler detay 37934 olu kirik baglanti Arsivlenmis kopya PDF 15 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Mart 2021 https www ci gov tr cografi isaretler detay 37897 olu kirik baglanti Arsivlenmis kopya PDF 19 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Mart 2021 https www ci gov tr cografi isaretler detay 163 olu kirik baglanti https www ci gov tr Files GeographicalSigns 857cdedc 6a92 47 cd 80fe dc5f115c8689 pdf olu kirik baglanti https www ci gov tr cografi isaretler detay 38412 olu kirik baglanti https www ci gov tr Files GeographicalSigns 030efc7d ab2c 4da3 8976 63eae8c12c9f pdf olu kirik baglanti Arsivlenmis kopya 5 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Subat 2022 Erzurum Sucugu Turk Patent ve Marka Kurumu 11 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mayis 2022