Ternate veya Ternatese (bahasa Ternate, bahasa Tarnate ) Doğu Endonezya'nın bir Kuzey Halmahera dilidir. Ternate Adası'nda ve Halmahera, Hiri, Kayoa ve Bacan Adaları dâhil olmak üzere Kuzey Maluku'daki bazı komşu bölgelerde konuşulmaktadır. Tarihsel olarak, baharat ticaretindeki rolüyle ünlü Ternate Sultanlığı'nın dilidir. Bir Kuzey Halmahera dili, Endonezya'nın Avustronezya dil ailesine ait çoğu dilinden farklıdır.
Ternate dili | |
---|---|
Ana dili olanlar | Endonezya |
Bölge | (Ternate, , , Bacan adaları, Halmahera) |
Konuşan sayısı | 42,000 |
Dil ailesi | Batı Papua dilleri
|
Yazı sistemi | Latin alfabesi () Tarihsel olarak Arap alfabesi (Jawi alfabesi) |
Dil kodları | |
ISO 639-3 | tft |
Glottolog | tern1247 |
![]() |
Bu dil, büyük ölçüde etkilemiş olduğu yerel Malayca kökenli bir kreol olan Ternate Malaycasıyla karıştırılmamalıdır. Ternate dili, özellikle kırsal alanlarda etnik Ternateanların ana dili olarak konuşulurken, Ternate Malay ise özellikle adanın kentsel kesimindeki etnik gruplar arasında konuşulur ve ticari iletişim aracı olarak kullanılır. Yakın zamanlarda Ternate dilinden Malaycaya doğru bir dil değişimi olmuştur.
Dil, Malaycanın yerel varyantı olan ve Manado Malaycası gibi Malaycanın diğer Doğu Endonezya dallarına yol açan Kuzey Malakan Malaycası için sözcüksel ve dilbilgisel bir kaynak olmuştur.
Yazılı kayıtlar
Ternate ve Tidore dilleri, bölgenin Avrupa'yla temasından önce edebi gelenekler kurmuş olan Papua dilleri oldukları için dikkate değerdir. Ternate dili, 15. yüzyıldan beri Arap alfabesi ile yazılmıştır. Latin alfabesi ise modern yazımda kullanılır.Hıristiyan misyonerlerin geldiği zamana kadar yazıya geçirilmemiş olan Kuzey Halmahera Bölgesi'nin diğer dilleri, Ternate dilinden önemli ölçüde sözcük almıştır.
Ternate, Kuzey Halmahera dil ailesinin bir üyesidir. Güney komşu adaya özgü olan Tidore dili ile yakından ilişkilidir. Ternate ve Tidore dilleri arasındaki ayrım, dilsel farklılıklardan ziyade sosyo-politik faktörlere dayanıyor gibi görünmektedir. Birçok yazar, bunları ayrı diller olarak tanımlamış olsa da bazı sınıflandırmalar onları toplu olarak "Ternate" veya "Ternate-Tidore" olarak adlandırılan tek bir dilin lehçeleri olarak tanımlar.
Fonoloji
Ternate dili, diğer Kuzey Halmahera dilleri gibi tonal bir dil değildir.
Ünsüzler
Dudaksılünsüz | Dişyuvasıl ünsüz | Palato-alveolar | damaksalünsüz | Artdamaksılünsüz | gırtlaksılünsüz | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Nazal | m | n | ɲ | ŋ | |||
Patlayıcı / yarı kapantılı ünsüz | sessiz | p | t | tʃ | k | ||
sesli | b | d | dʒ | ɡ | |||
Sürtünmeliünsüz | sessiz | f | s | ||||
yaklaşıkünsüz | merkezi | w | j | h | |||
yanal | l | ||||||
Kanat ünsüz | ɾ |
Sesli harfler
İnce | Düz | Kalın | ||
---|---|---|---|---|
Yüksek | i | u | ||
Orta | e | o | ||
Düşük | a |
Notlar
- ^ The term bahasa Ternate asli is sometimes used to distinguish the language from .
Kaynakça
- ^
- ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "Ternate". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ^ Litamahuputty, Betty (2012). "A description of Ternate Malay". Wacana (İngilizce). 14 (2): 335. 27 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2022.
- ^ . Ethnologue: Languages of the World. 16th. SIL International. 2009. 1 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ . , Jakarta station. 10 Mart 2007. 10 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ Mahdi Ahmad (13 Ağustos 2016). "Pemertahanan bahasa Ternate pada masyarakat multilingual". Prasasti: Conference Series (Endonezce): 466-473. doi:10.20961/pras.v0i0.1574. 2 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2022. Bilinmeyen parametre
|doikırık=
görmezden gelindi () - ^ "Introduction" (PDF). F.S.A. de Clercq's Ternate: The Residency and its Sultanate. Smithsonian Institution Libraries digital (İngilizce). Smithsonian Institution Libraries. 1999. s. 7. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ "Orientation in the Spice Islands" (PDF), Papers from the Tenth Annual Meeting of the Southeast Asian Linguistics Society, Arizona State University, Program for Southeast Asian Studies, 2002, s. 21, 2 Eylül 2022 tarihinde kaynağından (PDF), erişim tarihi: 2 Eylül 2022 Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ "The coming of Islam and Moluccan-Malay culture to New Guinea c.1500–1920". Indonesia and the Malay World (İngilizce). 38 (110): 109–134. 2010. doi:10.1080/13639811003665454. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ "From mantra to mataráa: Opacity and transparency in the language of Tobelo magic and medicine (Halmahera Island, Indonesia)". Social Science & Medicine (İngilizce). 27 (5): 430. 1988. doi:10.1016/0277-9536(88)90365-6. (PMID) 3067356. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ Frederik Sigismund Alexander de Clercq (1890). Bijdragen tot de kennis der residentie Ternate (in Dutch). E.J. Brill. p. 193.
- ^ A Descriptive Study of the Language of Ternate, the Northern Moluccas, Indonesia (İngilizce). University of Pittsburgh. 2001. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ Dictionary of Languages: The Definitive Reference to More than 400 Languages (İngilizce). Bloomsbury Publishing. 2015. s. 620. ISBN . Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ Lewis, M. Paul (2009). . Ethnologue: Languages of the World (16. bas.). SIL International. 1 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Enfield, Nick; Comrie, Bernard, (Ed.) (2015). Languages of Mainland Southeast Asia: The State of the Art. Walter de Gruyter. s. 269. ISBN .
- ^ Bowden, John, (PDF), 20 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 1 Ağustos 2022 – Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology vasıtasıyla
- ^ Bowden, John, (PDF), 20 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 1 Ağustos 2022 – Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology vasıtasıyla
- ^ Bowden, John (2005). "Language Contact and Metatypic Restructuring in the Directional System of North Maluku Malay" (PDF). Concentric: Studies in Linguistics. 31 (2): 139. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Eylül 2022.
- ^ a b "Ternate - Peta Bahasa" (Endonezce). 18 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2022.
- ^ Palmer, Bill (2017). The Languages and Linguistics of the New Guinea Area: A Comprehensive Guide. Walter de Gruyter. s. 577. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ternate veya Ternatese bahasa Ternate bahasa Tarnate Dogu Endonezya nin bir Kuzey Halmahera dilidir Ternate Adasi nda ve Halmahera Hiri Kayoa ve Bacan Adalari dahil olmak uzere Kuzey Maluku daki bazi komsu bolgelerde konusulmaktadir Tarihsel olarak baharat ticaretindeki roluyle unlu Ternate Sultanligi nin dilidir Bir Kuzey Halmahera dili Endonezya nin Avustronezya dil ailesine ait cogu dilinden farklidir Ternate diliAna dili olanlarEndonezyaBolge Ternate Bacan adalari Halmahera Konusan sayisi42 000Dil ailesiBati Papua dilleri Kuzey Halmahera dilleriTernate TidoreTernate diliYazi sistemiLatin alfabesi Tarihsel olarak Arap alfabesi Jawi alfabesi Dil kodlariISO 639 3tftGlottolog a rel nofollow class external text href http glottolog org resource languoid id tern1247 tern1247 a Bu dil buyuk olcude etkilemis oldugu yerel Malayca kokenli bir kreol olan Ternate Malaycasiyla karistirilmamalidir Ternate dili ozellikle kirsal alanlarda etnik Ternateanlarin ana dili olarak konusulurken Ternate Malay ise ozellikle adanin kentsel kesimindeki etnik gruplar arasinda konusulur ve ticari iletisim araci olarak kullanilir Yakin zamanlarda Ternate dilinden Malaycaya dogru bir dil degisimi olmustur Dil Malaycanin yerel varyanti olan ve Manado Malaycasi gibi Malaycanin diger Dogu Endonezya dallarina yol acan Kuzey Malakan Malaycasi icin sozcuksel ve dilbilgisel bir kaynak olmustur Yazili kayitlarTernate ve Tidore dilleri bolgenin Avrupa yla temasindan once edebi gelenekler kurmus olan Papua dilleri olduklari icin dikkate degerdir Ternate dili 15 yuzyildan beri Arap alfabesi ile yazilmistir Latin alfabesi ise modern yazimda kullanilir Hiristiyan misyonerlerin geldigi zamana kadar yaziya gecirilmemis olan Kuzey Halmahera Bolgesi nin diger dilleri Ternate dilinden onemli olcude sozcuk almistir Ternate Kuzey Halmahera dil ailesinin bir uyesidir Guney komsu adaya ozgu olan Tidore dili ile yakindan iliskilidir Ternate ve Tidore dilleri arasindaki ayrim dilsel farkliliklardan ziyade sosyo politik faktorlere dayaniyor gibi gorunmektedir Bircok yazar bunlari ayri diller olarak tanimlamis olsa da bazi siniflandirmalar onlari toplu olarak Ternate veya Ternate Tidore olarak adlandirilan tek bir dilin lehceleri olarak tanimlar FonolojiTernate dili diger Kuzey Halmahera dilleri gibi tonal bir dil degildir Unsuzler Uclu unsuz ses birimleri Dudaksilunsuz Disyuvasil unsuz Palato alveolar damaksalunsuz Artdamaksilunsuz girtlaksilunsuzNazal m n ɲ ŋPatlayici yari kapantili unsuz sessiz p t tʃ ksesli b d dʒ ɡSurtunmeliunsuz sessiz f syaklasikunsuz merkezi w j hyanal lKanat unsuz ɾSesli harfler Uclu sesli ses birimleri Ince Duz KalinYuksek i uOrta e oDusuk aNotlar The term bahasa Ternate asli is sometimes used to distinguish the language from Kaynakca Hammarstrom Harald Forkel Robert Haspelmath Martin Ed 2017 Ternate Glottolog 3 0 Jena Germany Max Planck Institute for the Science of Human History Litamahuputty Betty 2012 A description of Ternate Malay Wacana Ingilizce 14 2 335 27 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2022 Ethnologue Languages of the World 16th SIL International 2009 1 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Jakarta station 10 Mart 2007 10 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Mahdi Ahmad 13 Agustos 2016 Pemertahanan bahasa Ternate pada masyarakat multilingual Prasasti Conference Series Endonezce 466 473 doi 10 20961 pras v0i0 1574 2 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2022 Bilinmeyen parametre doikirik gormezden gelindi yardim Introduction PDF F S A de Clercq sTernate The Residency and its Sultanate Smithsonian Institution Libraries digital Ingilizce Smithsonian Institution Libraries 1999 s 7 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Orientation in the Spice Islands PDF Papers from the Tenth Annual Meeting of the Southeast Asian Linguistics Society Arizona State University Program for Southeast Asian Studies 2002 s 21 2 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan PDF erisim tarihi 2 Eylul 2022 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The coming of Islam and Moluccan Malay culture to New Guinea c 1500 1920 Indonesia and the Malay World Ingilizce 38 110 109 134 2010 doi 10 1080 13639811003665454 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim From mantra to mataraa Opacity and transparency in the language of Tobelo magic and medicine Halmahera Island Indonesia Social Science amp Medicine Ingilizce 27 5 430 1988 doi 10 1016 0277 9536 88 90365 6 PMID 3067356 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Frederik Sigismund Alexander de Clercq 1890 Bijdragen tot de kennis der residentie Ternate in Dutch E J Brill p 193 A Descriptive Study of the Language of Ternate the Northern Moluccas Indonesia Ingilizce University of Pittsburgh 2001 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Dictionary of Languages The Definitive Reference to More than 400 Languages Ingilizce Bloomsbury Publishing 2015 s 620 ISBN 978 1 4081 0214 5 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Lewis M Paul 2009 Ethnologue Languages of the World 16 bas SIL International 1 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Enfield Nick Comrie Bernard Ed 2015 Languages of Mainland Southeast Asia The State of the Art Walter de Gruyter s 269 ISBN 9781501501685 Bowden John PDF 20 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi erisim tarihi 1 Agustos 2022 Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology vasitasiyla Bowden John PDF 20 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi erisim tarihi 1 Agustos 2022 Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology vasitasiyla Bowden John 2005 Language Contact and Metatypic Restructuring in the Directional System of North Maluku Malay PDF Concentric Studies in Linguistics 31 2 139 6 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Eylul 2022 a b Ternate Peta Bahasa Endonezce 18 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2022 Palmer Bill 2017 The Languages and Linguistics of the New Guinea Area A Comprehensive Guide Walter de Gruyter s 577 ISBN 9783110295252