Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cavi alfabesi (Cavi: توليسن جاوي; Tulisān Jāwī), Arap alfabesinin Güneydoğu Asya dillerinde uyarlanmış şeklidir. Malayca, Açece, Tayca, Banjar dili, Minangkabau dili, Tausug dili ve daha birçok Güneydoğu Asya dili bu alfabe ile yazılır. Cavi alfabesi Brunei'de resmi alfabedir. Malezya'da ise alternatif alfabe olarak kullanılır. Endonezya, Singapur, Filipinler'in güneyindeki Müslüman Mindanao Özerk Bölgesi ve Tayland'ta Müslümanların çoğunlukta olduğu 'de ise dini işler için kullanılır.
Etimolojisi
"Cavi (جاوي)" kelimesi, Arapça Cava adası ve çevresini ifade etmek için kullanılan "Jāwah (جاوة)" kelimesinden türetilmiştir. "Cavi (جاوي)" ise bu adalarda yaşayan insanları ifade etmek için kullanılır.
Tarihi
Güneydoğu Asya'nın İslamlaşmasından önce bölgedeki diller ve ile yazılıyordu. Bölgenin İslamlaşmasından sonra bu alfabelerin yerine Cavi alfabesi kullanılmaya başlanmıştır. Cavi alfabesi Malakka Sultanlığı, Açe Sultanlığı, Johor Sultanlığı, Sulu Sultanlığı, , Ternate Sultanlığı gibi tarihte bölgede hüküm sürmüş Müslüman devletler tarafından kullanılmıştır.
Bugünkü Cavi alfabesi
Cavi alfabesi bugün resmi olarak sadece Brunei ve Malezya'da kullanılır ve bölgedeki Müslümanlarca dini işlerde kullanılır. Ayrıca Malezya ringgitsi ve Brunei doları banknotlarının arka yüzlerinde de kullanılır. Malay dili bu ülkelerde Rumi adı verilen Latin alfabesinden uyarlanmış diğer bir alfabeyle de yazılır.
Harfler
| Tek başına | Sözcük sonunda | Sözcük ortasında | Sözcük başında | Adı | Rumi |
|---|---|---|---|---|---|
| ﺍ | ﺎ | — | alif | a, e- (ĕ) | |
| ﺏ | ﺐ | ﺒ | ﺑ | ba | b |
| ﺕ | ﺖ | ﺘ | ﺗ | ta | t |
| ة | ـة | — | ta marbutah | -t, -h | |
| ﺙ | ﺚ | ﺜ | ﺛ | sa (tha) | s |
| ﺝ | ﺞ | ﺠ | ﺟـ | jim | j |
| ﭻ | ﭻ | ﭽ | چـ | ca | c |
| ﺡ | ﺢ | ﺤ | ﺣـ | ha | h |
| ﺥ | ﺦ | ﺨ | ﺧـ | kha (khO) | kh |
| ﺩ | ﺪ | — | dal | d | |
| ﺫ | ﺬ | — | zal | z | |
| ﺭ | ﺮ | — | ra (rO) | r | |
| ﺯ | ﺰ | — | zai | z | |
| ﺱ | ﺲ | ﺴ | ﺳ | sin | s |
| ﺵ | ﺶ | ﺸ | ﺷ | syin | sy, sh |
| ﺹ | ﺺ | ﺼ | ﺻ | sad (sOd) | s |
| ﺽ | ﺾ | ﻀ | ﺿ | dad (dOd) | d |
| ﻁ | ﻂ | ﻄ | ﻃ | ta (tO) | t |
| ﻅ | ﻆ | ﻈ | ﻇ | za (zO) | z |
| ﻉ | ﻊ | ﻌ | ﻋ | ain | a, i, u, -k |
| ﻍ | ﻎ | ﻐ | ﻏ | ghain | gh |
| ـڠ | ڠ | ـڠـ | ڠ | nga | ng |
| ﻑ | ـف | ﻔ | ﻓ | fa | f |
| ڤ | ـڤ | ـڤـ | ڤـ | pa | p |
| ﻕ | ﻖ | ﻘ | ﻗ | qaf | q, k |
| ک | ـک | ـکـ | کـ | kaf | k |
| ݢ | ـݢ | ـݢـ | ݢـ | ga | g |
| ﻝ | ﻞ | ﻠ | ﻟ | lam | l |
| ﻡ | ﻢ | ﻤ | ﻣ | mim | m |
| ﻥ | ﻦ | ﻨ | ﻧ | nun | n |
| ﻭ | ﻮ | — | wau | w, u, o | |
| ۏ | ـۏ | — | va | v | |
| ﻩ | ﻪ | ﻬ | ﻫ | ha | h |
| ء | ء | — | hamzah | - | |
| ي | ﻲ | ﻴ | ﻳ | ya | y, i, e (é) |
| ی | ﻰ | — | ye | -e (ĕ), a | |
| ڽ | ـڽ | ـڽـ | ڽـ | nya | ny |
Cavi ve Rumi (Latin) alfabeleriyle yazılmış örnek bir Malayca metin
| Malayca (Cavi) | Malayca (Rumi) |
|---|---|
| ⹁کيلاون اينتن برکليڤ-کليڤ دلاڠيت تيڠݢي ⹁دان چهاي مناري-ناري دلاڠيت بيرو ⹁تيدقله داڤت مننڠکن ڤراسانکو .يڠ ريندوکن کحاضيرن کاسيه ⹁ݢمرسيق ايراما مردو بولوه ڤريندو ⹁دان ڽاڽين ڤاري٢ دري کايڠن ⹁تيدقله داڤت تنترمکن صنوباري .يڠ مندمباکن کڤستين کاسيهمو | Kilauan intan berkelip-kelip di langit tinggi, Dan cahaya menari-nari di langit biru, Tidaklah dapat menenangkan perasaanku, Yang rindukan kehadiran kasih. Gemersik irama merdu buluh perindu, Dan nyanyian pari-pari dari kayangan, Tidaklah dapat tenteramkan sanubari, Yang mendambakan kepastian kasihmu. |
-
![image]()
Kelantan Mozole'sinde Cavi alfabesiyle yazılmış Malayca bir yazı (yazıda Makam Diraja Langgar yazıyor) -
![image]()
Selangor devletinin arması (armada Allah'ın himayesi altında yazıyor) -
![image]()
Malezya Federasyonu'nun 1948-1963 yılları arasında kullandığı devlet arması (armada Birlikten güç doğar yazıyor) -
![image]()
Malakka'da Cavi, Çin ve Latin alfabeleriyle yazılmış eski bir tabela -
![image]()
Hikayat Merong Mahawangsa (Cavi alfabesiyle yazılmış Malayca anallar)
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cavi alfabesi Cavi توليسن جاوي Tulisan Jawi Arap alfabesinin Guneydogu Asya dillerinde uyarlanmis seklidir Malayca Acece Tayca Banjar dili Minangkabau dili Tausug dili ve daha bircok Guneydogu Asya dili bu alfabe ile yazilir Cavi alfabesi Brunei de resmi alfabedir Malezya da ise alternatif alfabe olarak kullanilir Endonezya Singapur Filipinler in guneyindeki Musluman Mindanao Ozerk Bolgesi ve Tayland ta Muslumanlarin cogunlukta oldugu de ise dini isler icin kullanilir Jawi alfabesiEtimolojisi Cavi جاوي kelimesi Arapca Cava adasi ve cevresini ifade etmek icin kullanilan Jawah جاوة kelimesinden turetilmistir Cavi جاوي ise bu adalarda yasayan insanlari ifade etmek icin kullanilir TarihiGuneydogu Asya nin Islamlasmasindan once bolgedeki diller ve ile yaziliyordu Bolgenin Islamlasmasindan sonra bu alfabelerin yerine Cavi alfabesi kullanilmaya baslanmistir Cavi alfabesi Malakka Sultanligi Ace Sultanligi Johor Sultanligi Sulu Sultanligi Ternate Sultanligi gibi tarihte bolgede hukum surmus Musluman devletler tarafindan kullanilmistir Bugunku Cavi alfabesiCavi alfabesi bugun resmi olarak sadece Brunei ve Malezya da kullanilir ve bolgedeki Muslumanlarca dini islerde kullanilir Ayrica Malezya ringgitsi ve Brunei dolari banknotlarinin arka yuzlerinde de kullanilir Malay dili bu ulkelerde Rumi adi verilen Latin alfabesinden uyarlanmis diger bir alfabeyle de yazilir HarflerTek basina Sozcuk sonunda Sozcuk ortasinda Sozcuk basinda Adi Rumiﺍ ﺎ alif a e ĕ ﺏ ﺐ ﺒ ﺑ ba bﺕ ﺖ ﺘ ﺗ ta tة ـة ta marbutah t hﺙ ﺚ ﺜ ﺛ sa tha sﺝ ﺞ ﺠ ﺟـ jim jﭻ ﭻ ﭽ چـ ca cﺡ ﺢ ﺤ ﺣـ ha hﺥ ﺦ ﺨ ﺧـ kha khO khﺩ ﺪ dal dﺫ ﺬ zal zﺭ ﺮ ra rO rﺯ ﺰ zai zﺱ ﺲ ﺴ ﺳ sin sﺵ ﺶ ﺸ ﺷ syin sy shﺹ ﺺ ﺼ ﺻ sad sOd sﺽ ﺾ ﻀ ﺿ dad dOd dﻁ ﻂ ﻄ ﻃ ta tO tﻅ ﻆ ﻈ ﻇ za zO zﻉ ﻊ ﻌ ﻋ ain a i u kﻍ ﻎ ﻐ ﻏ ghain ghـڠ ڠ ـڠـ ڠ nga ngﻑ ـف ﻔ ﻓ fa fڤ ـڤ ـڤـ ڤـ pa pﻕ ﻖ ﻘ ﻗ qaf q kک ـک ـکـ کـ kaf kݢ ـݢ ـݢـ ݢـ ga gﻝ ﻞ ﻠ ﻟ lam lﻡ ﻢ ﻤ ﻣ mim mﻥ ﻦ ﻨ ﻧ nun nﻭ ﻮ wau w u oۏ ـۏ va vﻩ ﻪ ﻬ ﻫ ha hء ء hamzah ي ﻲ ﻴ ﻳ ya y i e e ی ﻰ ye e ĕ aڽ ـڽ ـڽـ ڽـ nya nyCavi ve Rumi Latin alfabeleriyle yazilmis ornek bir Malayca metinMalayca Cavi Malayca Rumi کيلاون اينتن برکليڤ کليڤ دلاڠيت تيڠݢي دان چهاي مناري ناري دلاڠيت بيرو تيدقله داڤت مننڠکن ڤراسانکو يڠ ريندوکن کحاضيرن کاسيه ݢمرسيق ايراما مردو بولوه ڤريندو دان ڽاڽين ڤاري٢ دري کايڠن تيدقله داڤت تنترمکن صنوباري يڠ مندمباکن کڤستين کاسيهمو Kilauan intan berkelip kelip di langit tinggi Dan cahaya menari nari di langit biru Tidaklah dapat menenangkan perasaanku Yang rindukan kehadiran kasih Gemersik irama merdu buluh perindu Dan nyanyian pari pari dari kayangan Tidaklah dapat tenteramkan sanubari Yang mendambakan kepastian kasihmu Kelantan Mozole sinde Cavi alfabesiyle yazilmis Malayca bir yazi yazida Makam Diraja Langgar yaziyor Selangor devletinin armasi armada Allah in himayesi altinda yaziyor Malezya Federasyonu nun 1948 1963 yillari arasinda kullandigi devlet armasi armada Birlikten guc dogar yaziyor Malakka da Cavi Cin ve Latin alfabeleriyle yazilmis eski bir tabela Hikayat Merong Mahawangsa Cavi alfabesiyle yazilmis Malayca anallar Ayrica bakinizArap alfabesi Malayca