Ali Ulvi Elöve (1881, Selanik - 15 Ağustos 1975, İstanbul), Türk şair, öğretmen, çevirmen ve dilci.
Ali Ulvi Elöve | |
---|---|
Doğum | 1881 Selanik, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 1975 İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Bülbüldere Mezarlığı, İstanbul |
Meslek | Şair, öğretmen, çevirmen |
Türk edebiyatının ilk çocuk şairlerindendir. Çocuk edebiyatı, edebiyat tarihi, Türkçenin tarihi ve grameri üzerine araştırmaları vardır. Dağ Başını Duman Almış sözleriyle başlayan Gençlik Marşı'nın ayrıca Bir Tarafta Anadolu Bir Tarafta Rumeli marşının sözlerinin yazarıdır.
Yaşamı
1881'de Selanik'te dünyaya geldi. Annesi, Kavalalı Mehmed Ali Paşa zamanında Mısır'da gümrük bakanlığı yapmış Hacı Süleyman Efendi'nın torunu ve Recep Ağa'nın kızı Ayşe Süreyya Hanım'dır. Ali Ulvi'nin babası Selanik muhasebe kaleminden emekliye ayrılmış bir memur olan Mustafa Fevzi'dir.
İlk ve orta öğrenimini Selanik'te devrin modern eğitim veren okullarından Feyzi Sıbyan adlı rüştiyede yaptı. 1895'te mezun oldu. Bir yıl Selanik Mülki İdadisi'nin beşinci sınıfına devam ettikten sonra okuldan ayrılıp bir yıl Selanik Frerler Mektebi'ne devam etti; daha sonra Fransızca öğrenmek için ağabeyi ile Manastır'a gitti ve Manastır Frerler Mektebi'nde öğrenim gördü.
Tesalya Golos Telgrafhanesi'nde posta katipliği, Serez Ecnebi Muharebe Telgraf memurluğu yaptı. Tekrar Selanik'e dönerek Selanik Darülmuallimin-i İptidaisi'ni bitirdi. Sınava girerek ilkokul öğretmenliği hakkı kazandı. 1898-1905 yıllarında Fevziye Mektebii'nde Türkçe ve Fransızca dersleri verdi. Bir yandan da Ağabeyi Necip Necati’nin imtiyaz sahibi olduğu “” isimli derginin yazı işlerini 1905'te dergi kapatılan kadar yürüttü. Sağlık sorunları nedeniyle 1905'te öğretmenlikten ayrıldı.
31 Mart Vakası üzerine Hareket Ordusu’na katılarak İstanbul’a giden Ali Ulvi, Selanik'e geri dönmedi. Darülmuallimin Tatbikat bölümüne öğretmen olarak tayin edildi; Mustafa Satı Bey ile birlikte çalıştı. Satı Bey'in bir konferansta çocuklara hitap edecek şiir ve şarkıların yazılmasını ricaya etmesi üzerine bu işe sarıldı. 1899'dan itibaren çocuk şiiri yazan ve çocuk dergilerinde yayımlayan Ali Ulvi Bey, bu alandaki çalışmalarının sonucu olarak “Çocuklara Neşideler”i yayınladı (1912). Kitapta La Fontaine, Victor Hugo ve Lamartin'den yaptığı şiir çevirilerinin yanında, ilhamını yine bu şairlerden aldığı şiirlere yer verdi.
1910 yılında Darülmuallimin Tatbikat Mektebi müdür yardımcılığına getirildi. 1911 yılından itibaren Darülmuallimin kadrosuna da katıldı ve orada sarf ve nahiv dersleri vermeye başladı. Aynı zamanlarda okul bünyesinde çıkarılan ve dönemin en önemli eğitim dergisi kabul edilen Tedrisat-ı İbtidaiyye Mecmuası’nda yazılar yayınladı.
İstanbul Erkek Öğretmen Okulu'ndaki görevi sırasında müzik öğretmeni Violonist Osman Zeki Üngör ve beden eğitimi öğretmeni Flütçü Adnan Bey'le birlikte Avrupa kökenli bestelere güfteler yazmaya başladı.I. Dünya Savaşı yıllarında okul, Moda'daki St. Joseph Lisesi'nin binasına taşınıp eğitime oradan devam edildiği sırada Selim Sırrı Tarcan kendisinden bir İsveç marşı için Türkçe 4+4 veya 8 heceli bir güfte istemişti. Bu istek üzerine Gençlik Marşı'nın sözleri ortaya çıktı ve ilk defa Moda'daki İstanbul Erkek Öğretmen Okulu'nda söylendi ve ağızdan ağza hızla yayıldı.
Ali Ulvi Bey, 1911 yılında Feyz-i Sıbyan okulunun ilk kurucusu yazı işleri memuru Mısırlı Tevfik Efendi’nin kızı Ayşe Letâfet Hanım’la evlendi. Bu evlilikten 1914 yılında kızı Sema (Saliha Selma), 1926'da oğlu Mustafa Emil dünyaya gelmiştir.
Selanik'te kapatılmak zorunda kalan Fevziye Sıbyan Mektebi, 1917 yılında İstanbul’da "İstanbul Fevziye Mektebi" adıyla yeniden faaliyete geçince öğretim işlerini denetleyen kurula seçildi. Bu görevden 1921'de istifa etti.
İstanbul Darülmualliminine uzun yıllar emek verdikten sonra 1923'te Adana Erkek Öğretmen Okulu’na edebiyat öğretmeni ve okul müdürü olarak atandı. 1925 yılında Bursa Erkek Öğretmen Okulu’nda, 1927'e Bursa Kız Öğretmen Okulu'nda edebiyat öğretmenliği yaptı.
Bursa'da Kız Öğretmen Okulu'nda görev yaptığı sıranda Türk Dil Kurumu'nun gramer-sentaks koluna üye seçildi. Kendisine öncelikle Bursa Ulu Cami’de bulunan, iki Kur’an tercümesi, fişlenmek ve taranmak üzere verildi. Ardından başka birçok tarama işi daha yaptı. Bir yandan da İbrahim Şefik (İşçil) isimli bir doktorla birlikte, tıp terimlerini Türkçeleştirmek için uğraştı.Türkçe Hekimlik Terimleri Üzerine Bir Deneme” adlı eser ortaya çıktı.
Elöve, 1939-1945 yılları arasında Gazi Eğitim Enstitüsü'nde öğretim görevlisiydi. Jean Deny'nin yapıtını Türk Dili Grameri adıyla Türkçeye çevirdi.Kütahyalı Abdurrahman Fevzi Efendi'nin Mikyasü'l-Lisan ve Kırtasü'l-Beyan adlı yapıtını günümüz Türkçesine çevirdi. Gazi Eğitim Enstitüsü'nden emekli olduktan sınra da Türk Dil Kurumu'nda uzman olarak çalışmayı sürdürdü.
1956'da eşini kaybettikten sonra çocuklarının yaşadığı İstanbul'a yerleşen Elöve, 1963'te bir göz hastalığı sonucu görme yetisini kaybetti. 1975'te vefat etti. Kabri Üsküdar Bülbüldere Mezarlığı'ndadır.
Elöve'nin torunu bir dönem Yeşilçam sinemasında boy göstermiştir.
Kaynakça
- ^ YARDIMCI, Mehmet (13 Mayıs 2021). . Yeni Çağ Gazetesi. 26 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2022.
- ^ a b c . 25 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d . 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d Miriam Zeliha Stebler Çavuş, Ali Ulvi Elöve'nin Şiirlerinin Eğitsel Açıdan İncelenmesi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Erzurum 2007
- ^ "Ali Ulvi Elöve, Muzkiotek.com.tr Erişim tarihi:03.04.2015". 8 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2015.
- ^ "Ömer Faruk Akün, Deny, Jean, İslam Ansiklopedisi Cilt 9". 14 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2015.
- ^ "Itır Gürdemirel kimin torunu ?". Biyografi.com. 30 Ocak 2024. 30 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ali Ulvi Elove 1881 Selanik 15 Agustos 1975 Istanbul Turk sair ogretmen cevirmen ve dilci Ali Ulvi EloveDogum1881 Selanik Osmanli ImparatorluguOlum1975 Istanbul TurkiyeDefin yeriBulbuldere Mezarligi IstanbulMeslekSair ogretmen cevirmen Turk edebiyatinin ilk cocuk sairlerindendir Cocuk edebiyati edebiyat tarihi Turkcenin tarihi ve grameri uzerine arastirmalari vardir Dag Basini Duman Almis sozleriyle baslayan Genclik Marsi nin ayrica Bir Tarafta Anadolu Bir Tarafta Rumeli marsinin sozlerinin yazaridir Yasami1881 de Selanik te dunyaya geldi Annesi Kavalali Mehmed Ali Pasa zamaninda Misir da gumruk bakanligi yapmis Haci Suleyman Efendi nin torunu ve Recep Aga nin kizi Ayse Sureyya Hanim dir Ali Ulvi nin babasi Selanik muhasebe kaleminden emekliye ayrilmis bir memur olan Mustafa Fevzi dir Ilk ve orta ogrenimini Selanik te devrin modern egitim veren okullarindan Feyzi Sibyan adli rustiyede yapti 1895 te mezun oldu Bir yil Selanik Mulki Idadisi nin besinci sinifina devam ettikten sonra okuldan ayrilip bir yil Selanik Frerler Mektebi ne devam etti daha sonra Fransizca ogrenmek icin agabeyi ile Manastir a gitti ve Manastir Frerler Mektebi nde ogrenim gordu Tesalya Golos Telgrafhanesi nde posta katipligi Serez Ecnebi Muharebe Telgraf memurlugu yapti Tekrar Selanik e donerek Selanik Darulmuallimin i Iptidaisi ni bitirdi Sinava girerek ilkokul ogretmenligi hakki kazandi 1898 1905 yillarinda Fevziye Mektebii nde Turkce ve Fransizca dersleri verdi Bir yandan da Agabeyi Necip Necati nin imtiyaz sahibi oldugu isimli derginin yazi islerini 1905 te dergi kapatilan kadar yuruttu Saglik sorunlari nedeniyle 1905 te ogretmenlikten ayrildi 31 Mart Vakasi uzerine Hareket Ordusu na katilarak Istanbul a giden Ali Ulvi Selanik e geri donmedi Darulmuallimin Tatbikat bolumune ogretmen olarak tayin edildi Mustafa Sati Bey ile birlikte calisti Sati Bey in bir konferansta cocuklara hitap edecek siir ve sarkilarin yazilmasini ricaya etmesi uzerine bu ise sarildi 1899 dan itibaren cocuk siiri yazan ve cocuk dergilerinde yayimlayan Ali Ulvi Bey bu alandaki calismalarinin sonucu olarak Cocuklara Nesideler i yayinladi 1912 Kitapta La Fontaine Victor Hugo ve Lamartin den yaptigi siir cevirilerinin yaninda ilhamini yine bu sairlerden aldigi siirlere yer verdi 1910 yilinda Darulmuallimin Tatbikat Mektebi mudur yardimciligina getirildi 1911 yilindan itibaren Darulmuallimin kadrosuna da katildi ve orada sarf ve nahiv dersleri vermeye basladi Ayni zamanlarda okul bunyesinde cikarilan ve donemin en onemli egitim dergisi kabul edilen Tedrisat i Ibtidaiyye Mecmuasi nda yazilar yayinladi Istanbul Erkek Ogretmen Okulu ndaki gorevi sirasinda muzik ogretmeni Violonist Osman Zeki Ungor ve beden egitimi ogretmeni Flutcu Adnan Bey le birlikte Avrupa kokenli bestelere gufteler yazmaya basladi I Dunya Savasi yillarinda okul Moda daki St Joseph Lisesi nin binasina tasinip egitime oradan devam edildigi sirada Selim Sirri Tarcan kendisinden bir Isvec marsi icin Turkce 4 4 veya 8 heceli bir gufte istemisti Bu istek uzerine Genclik Marsi nin sozleri ortaya cikti ve ilk defa Moda daki Istanbul Erkek Ogretmen Okulu nda soylendi ve agizdan agza hizla yayildi Ali Ulvi Bey 1911 yilinda Feyz i Sibyan okulunun ilk kurucusu yazi isleri memuru Misirli Tevfik Efendi nin kizi Ayse Letafet Hanim la evlendi Bu evlilikten 1914 yilinda kizi Sema Saliha Selma 1926 da oglu Mustafa Emil dunyaya gelmistir Selanik te kapatilmak zorunda kalan Fevziye Sibyan Mektebi 1917 yilinda Istanbul da Istanbul Fevziye Mektebi adiyla yeniden faaliyete gecince ogretim islerini denetleyen kurula secildi Bu gorevden 1921 de istifa etti Istanbul Darulmualliminine uzun yillar emek verdikten sonra 1923 te Adana Erkek Ogretmen Okulu na edebiyat ogretmeni ve okul muduru olarak atandi 1925 yilinda Bursa Erkek Ogretmen Okulu nda 1927 e Bursa Kiz Ogretmen Okulu nda edebiyat ogretmenligi yapti Bursa da Kiz Ogretmen Okulu nda gorev yaptigi siranda Turk Dil Kurumu nun gramer sentaks koluna uye secildi Kendisine oncelikle Bursa Ulu Cami de bulunan iki Kur an tercumesi fislenmek ve taranmak uzere verildi Ardindan baska bircok tarama isi daha yapti Bir yandan da Ibrahim Sefik Iscil isimli bir doktorla birlikte tip terimlerini Turkcelestirmek icin ugrasti Turkce Hekimlik Terimleri Uzerine Bir Deneme adli eser ortaya cikti Elove 1939 1945 yillari arasinda Gazi Egitim Enstitusu nde ogretim gorevlisiydi Jean Deny nin yapitini Turk Dili Grameri adiyla Turkceye cevirdi Kutahyali Abdurrahman Fevzi Efendi nin Mikyasu l Lisan ve Kirtasu l Beyan adli yapitini gunumuz Turkcesine cevirdi Gazi Egitim Enstitusu nden emekli olduktan sinra da Turk Dil Kurumu nda uzman olarak calismayi surdurdu 1956 da esini kaybettikten sonra cocuklarinin yasadigi Istanbul a yerlesen Elove 1963 te bir goz hastaligi sonucu gorme yetisini kaybetti 1975 te vefat etti Kabri Uskudar Bulbuldere Mezarligi ndadir Elove nin torunu bir donem Yesilcam sinemasinda boy gostermistir Kaynakca YARDIMCI Mehmet 13 Mayis 2021 Yeni Cag Gazetesi 26 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Agustos 2022 a b c 25 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c d 22 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c d Miriam Zeliha Stebler Cavus Ali Ulvi Elove nin Siirlerinin Egitsel Acidan Incelenmesi Ataturk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Yuksek Lisans Tezi Erzurum 2007 Ali Ulvi Elove Muzkiotek com tr Erisim tarihi 03 04 2015 8 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2015 Omer Faruk Akun Deny Jean Islam Ansiklopedisi Cilt 9 14 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2015 Itir Gurdemirel kimin torunu Biyografi com 30 Ocak 2024 30 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2024