Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Apollo - Soyuz Test Projesi (ASTP), ABD ve SSCB'nin ortaklaşa yürüttüğü bir uzay projesi, ilk uluslararası insanlı uzay uçuşu.
Ortak bir Amerikan-Sovyet uçuşu için görüşmeler 1969'da başladı. Bu uçuşta Salyut ve Skylab istasyonlarının kullanılması önerileri reddedildi. Bunun yerine, uzayda acil kurtarma operasyonları için hem Amerikan hem Sovyet uzay araçlarına uygun bir kenetlenme mekanizması geliştirildi. 1970'te projenin çalışma grubu oluşturuldu. Mayıs 1972'de konuyla ilgili Amerikan-Sovyet antlaşması imzalandı.
Sovyetler, ASTP için geliştirdikleri Soyuz kapsülünü ve kenetlenme mekanizmasını test etmek için 2 Aralık 1974'te Soyuz 16'yı uzaya gönderdiler. Bu denemede ayrıca ABD ve Sovyet yer kontrol ekiplerinin birlikte çalışmasının provası da yapıldı.
ASTP'ye katılan Soyuz 19, uzayadamları Aleksey Leonov ve Valeri Kubasov ile 15 Haziran 1975'te Baykonur Uzay Üssü'nden havalandı.
Amerikan Apollo aracı ise Thomas Stafford, Vance Brand ve Deke Slayton'dan oluşan mürettebatı ile aynı gün Kennedy Uzay Merkezi'nden fırlatıldı.
17 Haziran 1975'te Amerikan Apollo ve Sovyet Soyuz araçları kenetlendiler. Uzayadamları bazı seremonileri yerine getirdikten sonra birbirlerinin uzay gemilerine geçerek incelemeler ve muhtelif deneyler yaptılar.
Kenetlenmeden 44 saat sonra iki uzay aracı birbirinden ayrılarak 50 m kadar uzaklaştılar. Apollo uzayaracı, gölgesini Soyuz'un üzerine düşürerek yapay bir güneş tutulması yarattı. Böylece Soyuz 'daki uzayadamları Güneş'in taç tabakasının fotoğraflarını çekebildiler. Bu deneyden sonra iki uzayaracı tekrar kenetlendi.
Üç saat daha kenetlenen uzayaraçları, ikinci ve son kez ayrıldılar. Uzayaraçları 40 m mesafeden morötesi emilim deneyini gerçekleştirdiler. Bu deney, yörünge yüksekliğinde oksijen ve azot elementlerinin tam miktarını tespit etmek amacıyla yapılmıştı.
Bundan sonra uzayaraçları ayrılarak kendi yollarına gittiler. Soyuz 19, 21 Temmuz'da Kazakistan'a indi. Apollo ise bir dizi deney daha gerçekleştirdikten sonra, 24 Temmuz'da Dünya'ya döndü. Ancak Apollo'nun inişi sırasında az kalsın bir felaket yaşanıyordu: Bir hata sonucu, iniş sırasında Apollo'nun otomatik doğrultu düzeltme sistemi açık kalmıştı. Paraşütler açıldığında kapsül şiddetle sallandı ve buna otomatik tepki veren doğrultu düzeltme motorları hızla çalışmaya başladı. Bu sırada kapsül çoktan atmosfere girmiş olduğundan, hava süpapları açıktı ve roket gazları kapsüle dolmaya başladı. Uzayadamları roketleri kapatana kadar içeri çok miktarda gaz ve duman girdi. Uzayadamları yere inene kadar boğulma tehlikesi atlattılarsa da ciddi bir zarar görmediler.
ASTP, uzayda milletlerarası bir kurtarma çalışmasının yapılması için gerekli teknolojinin gelişmesini sağlamış ve bir prova görevi görmüştür. Ancak uzay çalışmalarının geneli düşünüldüğünde, bir iyi niyet gösterisi olmaktan öteye gitmemiştir. Bu tür bir kurtarma operasyonunu gerektirecek herhangi bir durum ortaya çıkmamıştır.
ASTP, Apollo uzayaracının son uçuşu olmuştur. ABD, bundan sonra insanlı uçuşlara altı yıl ara vermiş ve ancak 1981'de uzay mekiği ile tekrar başlamıştır.
ASTP, iki süper gücün bir arada yürüttüğü ilk insanlı uzay uçuşu olduğundan, Uzay Yarışı'nı sona erdiren olay olarak yorumlanmaktadır. İki ülkenin uzay alanındaki rekabetini sona erdirse de, Soğuk Savaş, ASTP'den sonra da devam etmiştir.
Kaynakça
- Encyclopedia Astronautica [1]22 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Apollo Soyuz Test Projesi ASTP ABD ve SSCB nin ortaklasa yuruttugu bir uzay projesi ilk uluslararasi insanli uzay ucusu Apollo Soyuz kenetlenmesinin temsili resmi 17 Haziran 1975 Ortak bir Amerikan Sovyet ucusu icin gorusmeler 1969 da basladi Bu ucusta Salyut ve Skylab istasyonlarinin kullanilmasi onerileri reddedildi Bunun yerine uzayda acil kurtarma operasyonlari icin hem Amerikan hem Sovyet uzay araclarina uygun bir kenetlenme mekanizmasi gelistirildi 1970 te projenin calisma grubu olusturuldu Mayis 1972 de konuyla ilgili Amerikan Sovyet antlasmasi imzalandi Sovyetler ASTP icin gelistirdikleri Soyuz kapsulunu ve kenetlenme mekanizmasini test etmek icin 2 Aralik 1974 te Soyuz 16 yi uzaya gonderdiler Bu denemede ayrica ABD ve Sovyet yer kontrol ekiplerinin birlikte calismasinin provasi da yapildi ASTP ye katilan Soyuz 19 uzayadamlari Aleksey Leonov ve Valeri Kubasov ile 15 Haziran 1975 te Baykonur Uzay Ussu nden havalandi Amerikan Apollo araci ise Thomas Stafford Vance Brand ve Deke Slayton dan olusan murettebati ile ayni gun Kennedy Uzay Merkezi nden firlatildi 17 Haziran 1975 te Amerikan Apollo ve Sovyet Soyuz araclari kenetlendiler Uzayadamlari bazi seremonileri yerine getirdikten sonra birbirlerinin uzay gemilerine gecerek incelemeler ve muhtelif deneyler yaptilar Kenetlenmeden 44 saat sonra iki uzay araci birbirinden ayrilarak 50 m kadar uzaklastilar Apollo uzayaraci golgesini Soyuz un uzerine dusurerek yapay bir gunes tutulmasi yaratti Boylece Soyuz daki uzayadamlari Gunes in tac tabakasinin fotograflarini cekebildiler Bu deneyden sonra iki uzayaraci tekrar kenetlendi ASTP ucusu sirasinda Sovyet uzayadami Aleksey Leonov ters Amerikali meslektasi Donald Slayton duz ile samimi bir pozisyonda 12 Haziran 1975 Uc saat daha kenetlenen uzayaraclari ikinci ve son kez ayrildilar Uzayaraclari 40 m mesafeden morotesi emilim deneyini gerceklestirdiler Bu deney yorunge yuksekliginde oksijen ve azot elementlerinin tam miktarini tespit etmek amaciyla yapilmisti Bundan sonra uzayaraclari ayrilarak kendi yollarina gittiler Soyuz 19 21 Temmuz da Kazakistan a indi Apollo ise bir dizi deney daha gerceklestirdikten sonra 24 Temmuz da Dunya ya dondu Ancak Apollo nun inisi sirasinda az kalsin bir felaket yasaniyordu Bir hata sonucu inis sirasinda Apollo nun otomatik dogrultu duzeltme sistemi acik kalmisti Parasutler acildiginda kapsul siddetle sallandi ve buna otomatik tepki veren dogrultu duzeltme motorlari hizla calismaya basladi Bu sirada kapsul coktan atmosfere girmis oldugundan hava supaplari acikti ve roket gazlari kapsule dolmaya basladi Uzayadamlari roketleri kapatana kadar iceri cok miktarda gaz ve duman girdi Uzayadamlari yere inene kadar bogulma tehlikesi atlattilarsa da ciddi bir zarar gormediler ASTP uzayda milletlerarasi bir kurtarma calismasinin yapilmasi icin gerekli teknolojinin gelismesini saglamis ve bir prova gorevi gormustur Ancak uzay calismalarinin geneli dusunuldugunde bir iyi niyet gosterisi olmaktan oteye gitmemistir Bu tur bir kurtarma operasyonunu gerektirecek herhangi bir durum ortaya cikmamistir ASTP Apollo uzayaracinin son ucusu olmustur ABD bundan sonra insanli ucuslara alti yil ara vermis ve ancak 1981 de uzay mekigi ile tekrar baslamistir ASTP iki super gucun bir arada yuruttugu ilk insanli uzay ucusu oldugundan Uzay Yarisi ni sona erdiren olay olarak yorumlanmaktadir Iki ulkenin uzay alanindaki rekabetini sona erdirse de Soguk Savas ASTP den sonra da devam etmistir KaynakcaEncyclopedia Astronautica 1 22 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde