Asıl adı Mahmûd Necmî olan Necmi Sagıp Bodamyalızade (1 Kasım 1897-Mayıs 1964), Kıbrıslı müteşebbis, eğitimci idi.
Mahmûd Necmî | |
---|---|
Doğum | 1 Kasım 1897 Baf, Kıbrıs |
Ölüm | 1964 |
Diğer ad(lar)ı | Mahmûd Necmî |
Meslek | eğitimci |
Tanınma nedeni | Shekespeare Okulu'nun kurucusu |
Hayatı
İlk yılları
1 Kasım 1897'de, Kıbrıs'ın güneybatısında bulunan bir liman kenti olan Baf'da doğdu. Bodamyalızade Kadı Ahmet Aziz Efendi ile Lütfiye Hanım'ın oğullarıydı. 1911-1915 yılları arasında İdadi'de okudu. 1920-1921 yıllarında Oxford Üniversitesi'nde "Özel Araştırma İngiliz Dili ve Edebiyatı" bölümünde eğitim gördü. Marksist-Leninist ideolojiden etkilenip, etkin olduğu sendikada o dönemde Galler'de gerçekleşen maden işçileri direnişini destekleyen şiirler yazdığı gerekçesi ile 14 Ağustos 1921'de İngiltere'den ihraç edildi. 1925 yılında, Kıbrıs Türk Lisesi müdürü Kâzım Nami Duru'nun desteği ile bir lisede öğrencilere İngilizce dersi vermeye başladı.
Shakespeare Okulu
1927 yılında, Kâzım Nami Duru'nun desteği, Evkaf'ın mali yardımlarıyla Fotalılar Hanı olarak da bilinen Dedezade Hanı'nın karşısındaki İdadi Sokak'taki bir konakta Özel Shakespeare Okulu'nu açtı. Açıldığında sadece okulöncesi ve ilkokul eğitimi verilir. Bu okulda hem öğretmenlik hem de müdürlük görevini üstlenir. İlk özel okul olmasının yanı sıra diploması da kabul görür. Okulunda 20'si erkek 30'u kız, 50 öğrenci ile eğitim öğretime başlar. Kuruluş yıllarında, binanın kirasını çeşitli yardımlarla karşılar. 1934-1938 yılları arasında 167'si erkek 254'ü kız olmak üzere toplam 421 öğrenci eğitim alır. Bu süreçte okula olan ilgi artar ve okul artık ortaokul ve lise eğitimi vermeye başlar. Okul kurulduğu ilk yıllarda Lefkoşa'daki lise öğretmenlerine ve memurlara mesai saatleri dışında İngilizce eğitimi verilir. Bu eğitim sonucunda başarılı olanlar ilkokul öğretmenliği ya da kamu görevine girmeye hak kazanmaktaydı.
Okul açıldıktan sonra özel hayatı nedeni ile kendisine "Feylesof" veya "Felezof" adı yakıştırılmaya başlandı. Bu nedenle okulu da "Felezof'un Mektebi" adıyla anılmaya başladı.
1940'lı yıllarda Mahmû Necmî ismini bırakıp Necmî Sâgıb Bodamyalızade (Necmüssagıp Bodamyalızade) adını kullanmaya başladı. İkinci Dünya Savaşı sürerken bölgeye birçok okul açılır ve bu nedenle Shakespeare Mektebi'nin öğrenci sayısı düşer. Bunun bir sonucu olarak mali sıkıntılar yaşar ve okulun ilk orta ve lise bölümleri 1949 yılında kapatılır. Kira ödemelerinde yaşanan sorunlar nedeniyle okul binasını tahliye etmek zorunda kalır. Bunun üzerine Nuri Efendi Sokağı'ndaki (günümüzün Haşmet Gürkan Sokağı) bir konağı kiralar. Okul öncesi öğrencilerine verilen eğitim uzun süre devam edemez ve bu okul 1952 yılında kapatılır.
Sonraki yılları
1953-1954 yılları arasında Lefke Türk Teknik Okulu'nda İngilizce Öğretmenliği yapar. 1955'te "Vahe Küçükyan'ın Yeri" olarak bilinen bir binanda özel İngilizce dersleri vermeye devam eder. 1950'li yılların sonunda Atatürk Enstitüsü'nde ders verir. Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla birlikte, ders vermesini sağlayabilecek bir diplomaya sahip olmadığı gerekçesiyle görevine son verilir.
Kuran'ı şiir diliyle İngilizce ve Türkçeye çeviren bir alim olarak da bilinirdi. İngiliz ve Amerikan makamlarına sık sık protesto ettiğinden dolayı Kıbrıslı Türk aydınlar tarafından "Kıbrıslı Müslümanların Vekili" olarak görülürdü. Bunun için binlerce kişiden imza toplamıştır.
Yaşamının son yılları sefalet içinde geçer. 1960 yılından sonra Lefkoşa'daki Olimpos Oteli'nde ücretsiz olarak kalır. 1963'te toplumlararası çatışmalar başlar ve bu tarihten itibaren otelde ikamet etmeye başlar. Mayıs 1964'te kimi yayınlara göre[] kaldığı otel odasında, kimi yayınlara[] göre de Kanlıdere Köprüsü üzerinde cansız bedeni bulunur. Kızılhaç'ın durumu Türk yetkililere iletmesi neticesinde cenaze Hüseyin Ziya Demircioğlu'nun teşebbüsleri sonucunda Lefkoşa'nın kuzeyine getirilir ve Dikomo Mezarlığı'na defnedilir.[]
Edebî hayatı
Kıbrıs'ta çok iyi düzeyde İngilizce konuşabilen iki düzine kadar sömürge dönemi aydınından biri olan Bodamyalızade'nin, Oxford Üniversitesinde eğitim gördüğü dönemden kaynaklanan bir İngiliz hayranlığı olduğu ifade edilir. Türkçe ve İngilizce iki dilli yazan bir yazar olup bu özelliğiyle Kıbrıs Türk edebiyatının bu döneminde kendine münhasır bir yere sahiptir. Türk edebiyatını İngiliz edebiyatına tanıtmak amacıyla Namık Kemal (Ode to Liberty adıyla Hürriyet Kasidesi eseri), Reşat Nuri Güntekin (Çalıkuşu romanından bölümler), Mehmet Emin Yurdakul, Faruk Nafiz Çamlıbel gibi yazarlardan İngilizceye çeviriler yapmıştır. Kuran'ı da manzum olarak öne İngilizceye (1925-1944 yılları arasında beş kez yayımlanmıştır) ve Türkçeye çevirmiştir.
Buna mukabil olarak İngilizceden Türkçeye yaptığı çeviriler de vardır. Bodamyalızade, Kıbrıs Türk edebiyatında 'dan sonra İngilizceden yapan ikinci yazardır. "Çok açık" bir William Shakespeare hayranı olan Bodamyalızade, dergisinde en az iki sone (18. ve 66. soneler) çevrisi yapmıştır. Bu konudaki araştırmalarda konuyla ilgili arşivler tamamıyla taranmadığından Bodamyalızade'nin tam olarak kaç soneyi ne zaman çevirdiği bilinmemektedir. ve Haşmet Muzaffer Gürkan, Bodamyalızade'nin "birçok" soneyi çevirdiğini ifade etmiştir.
Eserleri
- Sacred Trumpet (Şiirler, 1929)
- The Gouran Versified (1942)
- Manzum Kur'an (1952, ikinci baskı 1959)
- The Grace Of Divine Justice (İngiltere Anıları)
Kaynakça
- ^ a b c d e f g Ali Efdal Özkul; Mete Özsezer (2017). "Kıbrıs Türk Eğitim Tarihinde Shakespeare Okulu ve Nejmi Sagıp Bodamyalızade / Shakespeare School and Nejmi Sagip Bodamyalizade in Cyprus Turkish Education History". Tarih, Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi. 6 (3). 21 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Şubat 2019.
- ^ a b c d e Bağışkan, Tuncer (16 Mayıs 2017). . Yeni Düzen. 16 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2019.
- ^ a b c Ezilmez, Hüseyin (Nisan-Mayıs-Haziran 2017). "Necmi Sagıp Bodamyalızade'nin Shakespeare'den Yapmış Olduğu İki Sone Tercümesi". Uçsuz, 7. ss. 61-65.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Asil adi Mahmud Necmi olan Necmi Sagip Bodamyalizade 1 Kasim 1897 Mayis 1964 Kibrisli mutesebbis egitimci idi Mahmud NecmiDogum1 Kasim 1897 Baf KibrisOlum1964Diger ad lar iMahmud NecmiMeslekegitimciTaninma nedeniShekespeare Okulu nun kurucusuHayatiIlk yillari 1 Kasim 1897 de Kibris in guneybatisinda bulunan bir liman kenti olan Baf da dogdu Bodamyalizade Kadi Ahmet Aziz Efendi ile Lutfiye Hanim in ogullariydi 1911 1915 yillari arasinda Idadi de okudu 1920 1921 yillarinda Oxford Universitesi nde Ozel Arastirma Ingiliz Dili ve Edebiyati bolumunde egitim gordu Marksist Leninist ideolojiden etkilenip etkin oldugu sendikada o donemde Galler de gerceklesen maden iscileri direnisini destekleyen siirler yazdigi gerekcesi ile 14 Agustos 1921 de Ingiltere den ihrac edildi 1925 yilinda Kibris Turk Lisesi muduru Kazim Nami Duru nun destegi ile bir lisede ogrencilere Ingilizce dersi vermeye basladi Shakespeare Okulu 1927 yilinda Kazim Nami Duru nun destegi Evkaf in mali yardimlariyla Fotalilar Hani olarak da bilinen Dedezade Hani nin karsisindaki Idadi Sokak taki bir konakta Ozel Shakespeare Okulu nu acti Acildiginda sadece okuloncesi ve ilkokul egitimi verilir Bu okulda hem ogretmenlik hem de mudurluk gorevini ustlenir Ilk ozel okul olmasinin yani sira diplomasi da kabul gorur Okulunda 20 si erkek 30 u kiz 50 ogrenci ile egitim ogretime baslar Kurulus yillarinda binanin kirasini cesitli yardimlarla karsilar 1934 1938 yillari arasinda 167 si erkek 254 u kiz olmak uzere toplam 421 ogrenci egitim alir Bu surecte okula olan ilgi artar ve okul artik ortaokul ve lise egitimi vermeye baslar Okul kuruldugu ilk yillarda Lefkosa daki lise ogretmenlerine ve memurlara mesai saatleri disinda Ingilizce egitimi verilir Bu egitim sonucunda basarili olanlar ilkokul ogretmenligi ya da kamu gorevine girmeye hak kazanmaktaydi Okul acildiktan sonra ozel hayati nedeni ile kendisine Feylesof veya Felezof adi yakistirilmaya baslandi Bu nedenle okulu da Felezof un Mektebi adiyla anilmaya basladi 1940 li yillarda Mahmu Necmi ismini birakip Necmi Sagib Bodamyalizade Necmussagip Bodamyalizade adini kullanmaya basladi Ikinci Dunya Savasi surerken bolgeye bircok okul acilir ve bu nedenle Shakespeare Mektebi nin ogrenci sayisi duser Bunun bir sonucu olarak mali sikintilar yasar ve okulun ilk orta ve lise bolumleri 1949 yilinda kapatilir Kira odemelerinde yasanan sorunlar nedeniyle okul binasini tahliye etmek zorunda kalir Bunun uzerine Nuri Efendi Sokagi ndaki gunumuzun Hasmet Gurkan Sokagi bir konagi kiralar Okul oncesi ogrencilerine verilen egitim uzun sure devam edemez ve bu okul 1952 yilinda kapatilir Sonraki yillari 1953 1954 yillari arasinda Lefke Turk Teknik Okulu nda Ingilizce Ogretmenligi yapar 1955 te Vahe Kucukyan in Yeri olarak bilinen bir binanda ozel Ingilizce dersleri vermeye devam eder 1950 li yillarin sonunda Ataturk Enstitusu nde ders verir Kibris Cumhuriyeti nin kurulmasiyla birlikte ders vermesini saglayabilecek bir diplomaya sahip olmadigi gerekcesiyle gorevine son verilir Kuran i siir diliyle Ingilizce ve Turkceye ceviren bir alim olarak da bilinirdi Ingiliz ve Amerikan makamlarina sik sik protesto ettiginden dolayi Kibrisli Turk aydinlar tarafindan Kibrisli Muslumanlarin Vekili olarak gorulurdu Bunun icin binlerce kisiden imza toplamistir Yasaminin son yillari sefalet icinde gecer 1960 yilindan sonra Lefkosa daki Olimpos Oteli nde ucretsiz olarak kalir 1963 te toplumlararasi catismalar baslar ve bu tarihten itibaren otelde ikamet etmeye baslar Mayis 1964 te kimi yayinlara gore kaynak belirtilmeli kaldigi otel odasinda kimi yayinlara kaynak belirtilmeli gore de Kanlidere Koprusu uzerinde cansiz bedeni bulunur Kizilhac in durumu Turk yetkililere iletmesi neticesinde cenaze Huseyin Ziya Demircioglu nun tesebbusleri sonucunda Lefkosa nin kuzeyine getirilir ve Dikomo Mezarligi na defnedilir kaynak belirtilmeli Edebi hayatiKibris ta cok iyi duzeyde Ingilizce konusabilen iki duzine kadar somurge donemi aydinindan biri olan Bodamyalizade nin Oxford Universitesinde egitim gordugu donemden kaynaklanan bir Ingiliz hayranligi oldugu ifade edilir Turkce ve Ingilizce iki dilli yazan bir yazar olup bu ozelligiyle Kibris Turk edebiyatinin bu doneminde kendine munhasir bir yere sahiptir Turk edebiyatini Ingiliz edebiyatina tanitmak amaciyla Namik Kemal Ode to Liberty adiyla Hurriyet Kasidesi eseri Resat Nuri Guntekin Calikusu romanindan bolumler Mehmet Emin Yurdakul Faruk Nafiz Camlibel gibi yazarlardan Ingilizceye ceviriler yapmistir Kuran i da manzum olarak one Ingilizceye 1925 1944 yillari arasinda bes kez yayimlanmistir ve Turkceye cevirmistir Buna mukabil olarak Ingilizceden Turkceye yaptigi ceviriler de vardir Bodamyalizade Kibris Turk edebiyatinda dan sonra Ingilizceden yapan ikinci yazardir Cok acik bir William Shakespeare hayrani olan Bodamyalizade dergisinde en az iki sone 18 ve 66 soneler cevrisi yapmistir Bu konudaki arastirmalarda konuyla ilgili arsivler tamamiyla taranmadigindan Bodamyalizade nin tam olarak kac soneyi ne zaman cevirdigi bilinmemektedir ve Hasmet Muzaffer Gurkan Bodamyalizade nin bircok soneyi cevirdigini ifade etmistir Eserleri Sacred Trumpet Siirler 1929 The Gouran Versified 1942 Manzum Kur an 1952 ikinci baski 1959 The Grace Of Divine Justice Ingiltere Anilari Kaynakca a b c d e f g Ali Efdal Ozkul Mete Ozsezer 2017 Kibris Turk Egitim Tarihinde Shakespeare Okulu ve Nejmi Sagip Bodamyalizade Shakespeare School and Nejmi Sagip Bodamyalizade in Cyprus Turkish Education History Tarih Kultur ve Sanat Arastirmalari Dergisi 6 3 21 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Subat 2019 a b c d e Bagiskan Tuncer 16 Mayis 2017 Yeni Duzen 16 Subat 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2019 a b c Ezilmez Huseyin Nisan Mayis Haziran 2017 Necmi Sagip Bodamyalizade nin Shakespeare den Yapmis Oldugu Iki Sone Tercumesi Ucsuz 7 ss 61 65