Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Alaman Kaya Mezarı, Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi bölgesinde bulunan, Sivas ilinin Şarkışla ilçesine bağlı Alaman köyü yakınlarında bulunan Roma dönemine ait bir kaya mezarıdır.
Konum
Alaman - Yahyalı yolu üzerinde köyden yaklaşık 5 km sonra Sarıtekke köyü kavşağında yer alır. Kaldırak özü vadisinin doğu kenarındaki kaya bloğunun vadiye bakan güney yüzüne oyulmuştur. Tarihi Emlek yöresi içerisinde bulunur.
Özellikler
Olasılıkla Roma dönemine aittir. Ana kayanın işlenmesi ile elde edilen cephe formuna sahiptir. Batı tarafındaki giriş kapısından beşik tonozlu 7,5 x 4 m. boyutlarında ve 3 m. yükseklikte büyük odaya geçilir. Odaya bitişik mezar odası vardır. Oda duvarlarına raf takmak amacıyla oluklar oyulmuştur ve doğu duvarındaki apsise bir ocak yeri açılmıştır, ancak bunların daha sonraki dönemlere ait olması kuvvetle muhtemeldir. Günümüzde korumasız durumdadır. Etrafını çevreleyen çit veya herhangi bir uyarı levhası yoktur.
2020 yılının Aralık ayında "Sit Alanı" ilan edilmiştir ve bu durumun gereği olarak verilecek her tür zararın cezai yaptırımı bulunmaktadır.
Yörede "Kaya Tekke" veya "Taş Dam" olarak bilinen mekana yazın sıcakta küçükbaş hayvanlar da sokulmaktadır.
Taş Dam Efsanesi
Tarihi kalıntıya dair, yakın çevredeki köylerde anlatılmakta olan efsane, halk kültürü araştırmacısı Emin Kuzucular tarafından derlenerek Sivas Folklorü dergisinde “Bir Şarkışla Efsanesi Taş Dam” başlığı ile yayınlanmıştır. Anlatılan öykü özet olarak şu şekildedir:
Geçmiş çağlarda bir genç rüyasında bade içer ve sevgilisinin yüzünü görür. Kızın adının Sündüs olduğu söylenir kendisine. Yemeden içmeden kesilir sonunda onu aramak için bir arkadaşını da yanına alarak yollara düşer. Bir akşam üzeri kızı görür ve onu izlemeye başlar, ancak kız yaya olduğu halde o kadar hızlı gitmektedir ki atlarını koşturmalarına rağmen ona yetişemezler. Kız bir pınarın başında durunca onlar da dururlar. Sündüs şiirler okur, türküler söyler. Oğlanın arkadaşı orada ölür. Delikanlı onun için ağlayarak bir mezar kazar ve gömer. Sündüs gece yarısı oğlana seslenerek karşıdaki kayaları oyup bir ev yapabilirse geri geleceğini söyler. Sabah uyanan delikanlı bunların hepsinin bir düş oyunu olduğunu anlar. Ama kayaları kazarak evi yapmaya koyulur. Gerçek Sündüs ise rüyasında bade içer, bir güvercin kılığında gelen oğlan silkinerek gerçek görüntüsüne bürünür ve kızla konuşur, sonra da tekrar kuşa dönüşerek uçar gider. Aylar sonra yürüyerek dağda koyun sağmaya giden kadınların arasında kızı gören oğlan orada şiirler okur. Kız da ona şiir okuyarak karşılık verir. Oradaki kadınlar kızın annesine, onu oğlanla evlendirmek için izin istemeye görücü olarak giderler ama kadın karşı çıkar. Bunun üzerine birlikte kaçan gençlerin peşine kızın erkek kardeşleri düşer. Taş Dam’da ikisini gece vakti bulurlar, içeriye girip kılıçlarını çekerler. Sündüs onların geldiğini görünce kendilerini taşa çevirmesi için Yaradan’a yakarır. İçeride gençlere kılıçla saldıran kızın ağabeyleri kendilerine yine kılıçla karşılık verilmesi üzerine sabaha kadar içerde mücadele ederler. Güneş doğduğunda ise köşede birbirine sarılmış iki insan gibi duran bir kaya çıkıntısına kılıç vurduklarını anlarlar. Kendilerine karşılık veren de yoktur aslında, farkında olmadan kendi aralarında vuruşmuşlardır ve birbirlerini sakat bırakmışlardır.
Taş Dam neden yapılmış olabilir sorusuna cevap olarak halk kültürünün ürettiği efsanevi bir öyküdür.
Kaynakça
- Kazı Sonuçları Raporları, T.C. Kültür Bakanlığı-Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü (Yıllar: 1992, 1993, 1997, 1999, 2000)
- Şarkışla Belediyesi arşiv kayıtları, "Şarkışla hakkında genel tanıtım bilgileri" (Yıllar: 1987, 1993)
Dipnotlar
- ^ Sivas Kültür Envanteri, Madde: Alaman Köyü Kaya Mezarı 14 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Erişim tarihi: 30/09/2020
- ^ Yukarı Kızılırmak Havzası Tunç Çağları ve Demir Çağları Yerleşim Tarihi, Belleten - Türk Tarih Kurumu, Cilt LXII, Sayfa: 299
- ^ Emlek Yöresinin Arkeolojik Dokusu, Musa Tokmak
- ^ Sivas Folkloru Dergisi Kapsamında Yerel Türk Halkbilimi Dergiciliği Ve Araştırmacılığı Geleneği [1] 29 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Gamze KÖSE, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Halkbilimi Anabilim Dalı, Ankara, 2018, Sayfa: 126 ve 231
- ^ “Bir Şarkışla Efsanesi - Taş Dam”, Emin Kuzucular, Sivas Folkloru, Nisan 1976, Sayı: 39, Sayfa: 17-20
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Fotoğraflar
-
![image]()
[*] Kaya Mezarı, Alaman köyü yakınlarında (Fotoğraf -1) -
![image]()
[*] Kaya Mezarı, Alaman köyü yakınlarında (Fotoğraf -2) -
![image]()
[*] Kaya Mezarı, Alaman köyü yakınlarında (Fotoğraf -3) -
![image]()
[*] Kaya Mezarı, Alaman köyü yakınlarında (Fotoğraf -4) -
![image]()
Alaman Kaya Mezarı - Giriş -
![image]()
Alaman Kaya Mezarı (Kaçak kazı, mekan içinde) -
![image]()
Alaman Kaya Mezarı - Tepe Deliği -
![image]()
Kaya Mezarı - Alaman, Şarkışla (tüm görünüm)
[*] Fotoğraflar yörede bir süre boyunca çobanlık yapmış olan Veysel Taştan'ın yardımları ile elde edilmiştir. 01/10/2020 tarihine kadar basılı ve dijital hiçbir kaynakta bu tarihi kalıntıya dair fotoğraf yer almamıştır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Alaman Kaya Mezari Turkiye nin Ic Anadolu Bolgesi bolgesinde bulunan Sivas ilinin Sarkisla ilcesine bagli Alaman koyu yakinlarinda bulunan Roma donemine ait bir kaya mezaridir Alaman Kaya Mezari onden Alaman Kaya Mezari iceriden Alaman Kaya Mezari disaridan KonumAlaman Yahyali yolu uzerinde koyden yaklasik 5 km sonra Saritekke koyu kavsaginda yer alir Kaldirak ozu vadi sinin dogu kenarindaki kaya blogunun vadiye bakan guney yuzune oyulmustur Tarihi Emlek yoresi icerisinde bulunur OzelliklerOlasilikla Roma donemine aittir Ana kayanin islenmesi ile elde edilen cephe formuna sahiptir Bati tarafindaki giris kapisindan besik tonozlu 7 5 x 4 m boyutlarinda ve 3 m yukseklikte buyuk odaya gecilir Odaya bitisik mezar odasi vardir Oda duvarlari na raf takmak amaciyla oluklar oyulmustur ve dogu duvarindaki ap sise bir ocak yeri acilmistir ancak bunlarin daha sonraki donemlere ait olmasi kuvvetle muhtemeldir Gunumuzde korumasiz durumdadir Etrafini cevreleyen cit veya herhangi bir uyari levhasi yoktur 2020 yilinin Aralik ayinda Sit Alani ilan edilmistir ve bu durumun geregi olarak verilecek her tur zararin cezai yaptirimi bulunmaktadir Yorede Kaya Tekke veya Tas Dam olarak bilinen mekana yazin sicakta kucukbas hayvanlar da sokulmaktadir Tas Dam EfsanesiTarihi kalintiya dair yakin cevredeki koylerde anlatilmakta olan efsane halk kulturu arastirmacisi Emin Kuzucular tarafindan derlenerek Sivas Folkloru dergisinde Bir Sarkisla Efsanesi Tas Dam basligi ile yayinlanmistir Anlatilan oyku ozet olarak su sekildedir Gecmis caglarda bir genc ruyasinda bade icer ve sevgilisinin yuzunu gorur Kizin adinin Sundus oldugu soylenir kendisine Yemeden icmeden kesilir sonunda onu aramak icin bir arkadasini da yanina alarak yollara duser Bir aksam uzeri kizi gorur ve onu izlemeye baslar ancak kiz yaya oldugu halde o kadar hizli gitmektedir ki atlarini kosturmalarina ragmen ona yetisemezler Kiz bir pinarin basinda durunca onlar da dururlar Sundus siirler okur turkuler soyler Oglanin arkadasi orada olur Delikanli onun icin aglayarak bir mezar kazar ve gomer Sundus gece yarisi oglana seslenerek karsidaki kayalari oyup bir ev yapabilirse geri gelecegini soyler Sabah uyanan delikanli bunlarin hepsinin bir dus oyunu oldugunu anlar Ama kayalari kazarak evi yapmaya koyulur Gercek Sundus ise ruyasinda bade icer bir guvercin kiliginda gelen oglan silkinerek gercek goruntusune burunur ve kizla konusur sonra da tekrar kusa donuserek ucar gider Aylar sonra yuruyerek dagda koyun sagmaya giden kadinlarin arasinda kizi goren oglan orada siirler okur Kiz da ona siir okuyarak karsilik verir Oradaki kadinlar kizin annesine onu oglanla evlendirmek icin izin istemeye gorucu olarak giderler ama kadin karsi cikar Bunun uzerine birlikte kacan genclerin pesine kizin erkek kardesleri duser Tas Dam da ikisini gece vakti bulurlar iceriye girip kiliclarini cekerler Sundus onlarin geldigini gorunce kendilerini tasa cevirmesi icin Yaradan a yakarir Iceride genclere kilicla saldiran kizin agabeyleri kendilerine yine kilicla karsilik verilmesi uzerine sabaha kadar icerde mucadele ederler Gunes dogdugunda ise kosede birbirine sarilmis iki insan gibi duran bir kaya cikintisina kilic vurduklarini anlarlar Kendilerine karsilik veren de yoktur aslinda farkinda olmadan kendi aralarinda vurusmuslardir ve birbirlerini sakat birakmislardir Tas Dam neden yapilmis olabilir sorusuna cevap olarak halk kulturunun urettigi efsanevi bir oykudur KaynakcaKazi Sonuclari Raporlari T C Kultur Bakanligi Anitlar ve Muzeler Genel Mudurlugu Yillar 1992 1993 1997 1999 2000 Sarkisla Belediyesi arsiv kayitlari Sarkisla hakkinda genel tanitim bilgileri Yillar 1987 1993 DipnotlarAlaman Kaya Mezari Profil Sivas Kultur Envanteri Madde Alaman Koyu Kaya Mezari 14 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim tarihi 30 09 2020 Yukari Kizilirmak Havzasi Tunc Caglari ve Demir Caglari Yerlesim Tarihi Belleten Turk Tarih Kurumu Cilt LXII Sayfa 299 Emlek Yoresinin Arkeolojik Dokusu Musa Tokmak Sivas Folkloru Dergisi Kapsaminda Yerel Turk Halkbilimi Dergiciligi Ve Arastirmaciligi Gelenegi 1 29 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gamze KOSE Yuksek Lisans Tezi Hacettepe Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Turk Halkbilimi Anabilim Dali Ankara 2018 Sayfa 126 ve 231 Bir Sarkisla Efsanesi Tas Dam Emin Kuzucular Sivas Folkloru Nisan 1976 Sayi 39 Sayfa 17 20Ayrica bakinizKaya mezari Alaman koyuDis baglantilarAlaman Kaya Mezari Alaman Kaya Mezari Fotograflari 2 3 Yuksek Cozunurluk Tas Dam Efsanesi Emin Kuzucular 1976 Fotograflar Kaya Mezari Alaman koyu yakinlarinda Fotograf 1 Kaya Mezari Alaman koyu yakinlarinda Fotograf 2 Kaya Mezari Alaman koyu yakinlarinda Fotograf 3 Kaya Mezari Alaman koyu yakinlarinda Fotograf 4 Alaman Kaya Mezari Giris Alaman Kaya Mezari Kacak kazi mekan icinde Alaman Kaya Mezari Tepe Deligi Kaya Mezari Alaman Sarkisla tum gorunum Fotograflar yorede bir sure boyunca cobanlik yapmis olan Veysel Tastan in yardimlari ile elde edilmistir 01 10 2020 tarihine kadar basili ve dijital hicbir kaynakta bu tarihi kalintiya dair fotograf yer almamistir