Ella Jane Fitzgerald (25 Nisan 1917 - 15 Haziran 1996), yirminci yüzyılın en önemli Amerikalı caz vokalistlerinden biridir.
Ella Fitzgerald | |
---|---|
Carl Van Vechten tarafından çekilmiş fotoğrafı, 1940 | |
Genel bilgiler | |
Unvanı | First Lady of Song, Lady Ella |
Doğum | Ella Jane Fitzgerald 25 Nisan 1917 Newport News, Virginia, ABD |
Ölüm | 15 Haziran 1996 (79 yaşında) Beverly Hills, California |
Tarzlar | Swing, klasik pop, |
Meslekler | Vokalist |
Çalgılar | Piano |
Etkin yıllar | 1934-1993 |
Müzik şirketi | Capitol, Decca, , Reprise, |
Resmî site | Resmî web sitesi |
Entonasyonunun ve yorumunun kusursuzluğu, doğaçlamalarda bir trompet gibi kullanabildiği üç oktav aralığını aşan sesiyle anılır. Elli yedi seneyi aşan kariyerinde 13 Grammy Ödülü ile ABD başkanları Ronald Reagan (Ulusal Sanat Madalyası) ve George H. W. Bush (Özgürlük Madalyası) tarafından verilmiş iki ayrı ödüle sahip oldu.
Trompetçi ve caz vokalisti Louis Armstrong, gitarist Joe Pass ve orkestra şefleri Count Basie ve Duke Ellington ile yaptığı çalışmalarla da tanınır.
Yaşamı
ABD'nin Newport News, Virginia şehrinde doğdu. Kısa süre sonra boşanan annesiyle New York'a taşındı. Geçirdiği tatsız olaylar yüzünden öğrencilik yıllarını güçlükle geçirmiş, ardından bir süre evsiz olarak yaşamıştır.
İlk kez 17 yaşında Apollo Tiyatrosu'nda sahneye çıktı. Chick Webb'le tanıştı ve haftalık 12.50 dolar karşılığında grupla beraber turneye çıktı. "Love and Kisses" ilk kaydı yapılan, "A-Tisket, A-Tasket" ise tanınmasını sağlayan parçalardır. Webb'in ölümünden sonra orkestranın ismi değişti ve liderliği Fitzgerald devraldı.
1941'de solo kariyerine başladı ve Norman Granz'la çalıştığı caz konserlerine devam etti. Swing döneminin sona ermesi ve turnelere çıkan büyük orkestraların kapanışıyla birlikte Fiztgerald, ortaya çıkan Be-Bop akımından etkilenerek vokal tarzını değiştirdi. Dizzy Gillespie Orkestrası ile çalışmaları da onu yönlendirmiştir. Aynı dönemde Scat (kelimelerin olmadığı, anlamsız hecelerle emprovizasyon) tekniğini geliştirmiş ve ününü artırmıştır. Piyanist Ellis Larkins ile birlikte Gershwin bestelerini seslendirdi.
Çeşitli bestecilerin eserlerini seslendirdiği 8 şarkı kitabının (Great American Songbook) kayıtları devam ederken uluslararası turnelere de çıktı. Ölümünden sonra The New York Times köşe yazarı Frank Rich, bu eserleri seslendirerek beyaz ve Afrika kökenli Amerikalılar arasındaki kültürel bağların güçlenmesinde önemli rolü olan Fitzgerald'ın bunda en az Elvis Presley kadar başarılı olduğunu söylemiştir. Afrika kökenli bir sanatçının, göçmen Yahudiler tarafından bestelenmiş, yoksul kesimi anlatan şarkılarını Hristiyan beyazlara sevdirebilmiş olması, bu başarısını doğrular.
Fitzgerald uzun kariyeri boyunca ünlü birçok müzisyenle birlikte çalıştı. Trompetçi Roy Eldridge ve Dizzy Gillespie, gitarist Herb Ells, Abraham Laboriel, piyanist , Oscar Peterson, Lou Levy, Paul Smith, Jimmy Rowles ve Ellis Larkins bunlardan bazılarıdır. Bu birliktelikler küçük gruplardan oluşuyordu ve performanslar genellikle canlıydı.
Decca, MGM, , Capitol beraber çalıştığı şirketlerden bazılarıdır. Fitzgerald son kaydını 1989'da yapmış, 1991 yılında da son konserini vermiştir.
8 Şarkı Kitabı
(Parantez içindeki isimler: aranjörler)
- Ella Fitzgerald Sings the Cole Porter Songbook (1956) (Buddy Bregman)
- Ella Fitzgerald Sings the Rodgers & Hart Songbook (1956) (Bregman)
- Ella Fitzgerald Sings the Duke Ellington Songbook (1957) (Duke Ellington & Billy Strayhorn)
- Ella Fitzgerald Sings the Irving Berlin Songbook (1958) (Paul Weston)
- Ella Fitzgerald Sings the George and Ira Gershwin Songbook (1959) (Nelson Riddle)
- Ella Fitzgerald Sings the Harold Arlen Songbook (1961) (Billy May)
- Ella Fitzgerald Sings the Jerome Kern Songbook (1963) (Riddle)
- Ella Fitzgerald Sings the Johnny Mercer Songbook (1964) (Riddle)
Dış bağlantılar
Vikisöz'de Ella Fitzgerald ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
- - İngilizce
- Remembering Ella 21 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "Ella'yı Hatırlamak" - İngilizce
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ella Jane Fitzgerald 25 Nisan 1917 15 Haziran 1996 yirminci yuzyilin en onemli Amerikali caz vokalistlerinden biridir Ella FitzgeraldCarl Van Vechten tarafindan cekilmis fotografi 1940Genel bilgilerUnvaniFirst Lady of Song Lady EllaDogumElla Jane Fitzgerald 25 Nisan 1917 1917 04 25 Newport News Virginia ABDOlum15 Haziran 1996 79 yasinda Beverly Hills CaliforniaTarzlarSwing klasik pop MesleklerVokalistCalgilarPianoEtkin yillar1934 1993Muzik sirketiCapitol Decca Reprise Resmi siteResmi web sitesi Entonasyonunun ve yorumunun kusursuzlugu dogaclamalarda bir trompet gibi kullanabildigi uc oktav araligini asan sesiyle anilir Elli yedi seneyi asan kariyerinde 13 Grammy Odulu ile ABD baskanlari Ronald Reagan Ulusal Sanat Madalyasi ve George H W Bush Ozgurluk Madalyasi tarafindan verilmis iki ayri odule sahip oldu Trompetci ve caz vokalisti Louis Armstrong gitarist Joe Pass ve orkestra sefleri Count Basie ve Duke Ellington ile yaptigi calismalarla da taninir YasamiABD nin Newport News Virginia sehrinde dogdu Kisa sure sonra bosanan annesiyle New York a tasindi Gecirdigi tatsiz olaylar yuzunden ogrencilik yillarini guclukle gecirmis ardindan bir sure evsiz olarak yasamistir Ilk kez 17 yasinda Apollo Tiyatrosu nda sahneye cikti Chick Webb le tanisti ve haftalik 12 50 dolar karsiliginda grupla beraber turneye cikti Love and Kisses ilk kaydi yapilan A Tisket A Tasket ise taninmasini saglayan parcalardir Webb in olumunden sonra orkestranin ismi degisti ve liderligi Fitzgerald devraldi 1941 de solo kariyerine basladi ve Norman Granz la calistigi caz konserlerine devam etti Swing doneminin sona ermesi ve turnelere cikan buyuk orkestralarin kapanisiyla birlikte Fiztgerald ortaya cikan Be Bop akimindan etkilenerek vokal tarzini degistirdi Dizzy Gillespie Orkestrasi ile calismalari da onu yonlendirmistir Ayni donemde Scat kelimelerin olmadigi anlamsiz hecelerle emprovizasyon teknigini gelistirmis ve ununu artirmistir Piyanist Ellis Larkins ile birlikte Gershwin bestelerini seslendirdi Cesitli bestecilerin eserlerini seslendirdigi 8 sarki kitabinin Great American Songbook kayitlari devam ederken uluslararasi turnelere de cikti Olumunden sonra The New York Times kose yazari Frank Rich bu eserleri seslendirerek beyaz ve Afrika kokenli Amerikalilar arasindaki kulturel baglarin guclenmesinde onemli rolu olan Fitzgerald in bunda en az Elvis Presley kadar basarili oldugunu soylemistir Afrika kokenli bir sanatcinin gocmen Yahudiler tarafindan bestelenmis yoksul kesimi anlatan sarkilarini Hristiyan beyazlara sevdirebilmis olmasi bu basarisini dogrular Fitzgerald uzun kariyeri boyunca unlu bircok muzisyenle birlikte calisti Trompetci Roy Eldridge ve Dizzy Gillespie gitarist Herb Ells Abraham Laboriel piyanist Oscar Peterson Lou Levy Paul Smith Jimmy Rowles ve Ellis Larkins bunlardan bazilaridir Bu birliktelikler kucuk gruplardan olusuyordu ve performanslar genellikle canliydi Decca MGM Capitol beraber calistigi sirketlerden bazilaridir Fitzgerald son kaydini 1989 da yapmis 1991 yilinda da son konserini vermistir Ella Fitzgerald 1940 8 Sarki Kitabi Parantez icindeki isimler aranjorler Ella Fitzgerald Sings the Cole Porter Songbook 1956 Buddy Bregman Ella Fitzgerald Sings the Rodgers amp Hart Songbook 1956 Bregman Ella Fitzgerald Sings the Duke Ellington Songbook 1957 Duke Ellington amp Billy Strayhorn Ella Fitzgerald Sings the Irving Berlin Songbook 1958 Paul Weston Ella Fitzgerald Sings the George and Ira Gershwin Songbook 1959 Nelson Riddle Ella Fitzgerald Sings the Harold Arlen Songbook 1961 Billy May Ella Fitzgerald Sings the Jerome Kern Songbook 1963 Riddle Ella Fitzgerald Sings the Johnny Mercer Songbook 1964 Riddle Dis baglantilarVikisoz de Ella Fitzgerald ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Ingilizce Remembering Ella 21 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ella yi Hatirlamak Ingilizce