Yağlıkçızade Derviş Mehmed Paşa (1735(?) İstanbul - 1777 Sakız Adası) I. Abdülhamid saltanatı döneminde 6 Temmuz 1775 - 5 Ocak 1777 tarihleri arasında bir yıl altı ay sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.
Yağlıkçızade Derviş Mehmed Paşa | |
---|---|
Osmanlı Sadrazamı | |
Görev süresi 6 Temmuz 1775 - 5 Ocak 1777 | |
Hükümdar | I. Abdülhamid |
Yerine geldiği | İzzet Mehmed Paşa |
Yerine gelen | Darendeli Mehmed Paşa |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1735 (?) İstanbul |
Ölüm | 1777 Sakız Adası |
Hayatı
Türk asıllıdır. Babası "Yağlıkçı Kadri Ağa"'dır ve bu nedenle "Yağlıkçızade" lakabı ile bilinmektedir. İstanbul'da doğmuştur.
Devlet memuriyetine defterdar 'nin mŭhŭrdar yardımcısı olarak başlamıştır. Sonra sırasıyla Naili Abdullah Paşa, Silahdar Bıyıklı Ali Paşa ve Yirmisekizzade Mehmed Said Paşa yanında "dividdar" olarak görev yapmıştır. Sonra "defterdar kesedarı" ve 1768'de "maliye tezkerecisi" görevlerine yükselip devlet ricali arasına girmiştir. Şubat 1772'de, 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında ordunun Şumnu'da bulunduğunda maliye tezkereciliğinden defterdarlığa getirilip bu devlet dairesinin en önemli rütbelerinin birine erişmiştir. 1773-1774'te ordu Istanbul'a geri dönünce bu görevden azledilmiştir. Ama Kasım 1774'te tekrar başdefterdarlığa getirilmiş ve 5 Nisan 1775'te Sadrazam Kethudası görevine yükselmiştir.
Bu görevde iken, 7 Temmuz 1775'te Sultan I. Abdülhamit verilen bir resmi ziyafette şeyhülislamla tartıştığı için Sadrazam İzzet Mehmed Paşa'yı görevinden azletmiş ve yerine Yağlıkçızade Derviş Mehmed Paşa'yı sadrazam atamıştır. Sadrazamlık dönemi 1774'te imzalanan Küçük Kaynarca Antlaşması'ndan sonra barış içinde geçen 13 yıla rastlamıştı ve devletin dış politikası ancak sadrazamlığının sonuna doğru Rusya'nın Kırım Hanlığına Şahin Giray'ın adaylığını desteklemesinden dolayı önem kazanmaya başladı. Fakat 5 Ocak 1777'de, devlet işlerini ihmal edip özelikle Küçük Kaynarca'dan sonra çözümlenmesi gerekli meselelerle ilgilenmediği nedeniyle Sultan I. Abdülhamit tarafından sadrazamlıktan azledildi.
Günümüzde tarihçiler I. Abdülhamit'in seçtiği ve çok geçmeden azlettiği sadrazamlar hakkında gayet tenkitçilerdir.
Azlinden sonra Yağlıkçızade Derviş Mehmet Paşa Gelibolu'ya sürgüne gönderildi. Ama sürgünde fazla kalmayıp affedildi ve 10 Şubat 1777'de Hanya Valisi olarak Girit'e tayin edildi. Bu göreve gitmekte iken hastalandı. Sakız Adası'na varıp burada mola verdiği sırada öldü.
Eserleri
Mısır'da Seyyidü's-aâdat türbesini ve camiini yeniden inşa ettirmiştir. Bursa Mevlevihanesini ve Üskuűdar Nasuhîzade Tekkesi'ni tamir ettirmiştir. Eyüp'te bir çeşme yaptırmıştır.
Kaynakça
- ^ a b c d e Koç, Havva "Mehmed Paşa (Derviş, Yağlıkçızade)" (1999), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.157-158
- ^ Örneğin Sultan biyografilerini yazan Sakaoğlu:
Sakaoğlu, Necdet (1999), "Bu Mülkün Sultanları, İstanbul:Oğlak say.176I. Abdülhamit bu dönemde yeni önlemler almayıp sadece sudan sebeplerle sık sık değiştirme politikası gütmekte idi. Geleneksel kurumlar oldukça yetersizlikleriyle aynen korundu. Abdülhamit sudan bahanelerle sık sık sadrazam değiştirdi. Seçtiği sadrazamlar ise dünya görüşü kıt, sorunları kavramaktan uzak kişilerdi. Bu sadrazamların ilk yedisinin seçimlerinde İslam peygamberi ile adaş olmalarından uğur beklemekteydi. Bunların ortak özellikler adlarının "Mehmed" (Muhammed) olmasıydı.
Dış bağlantılar
- Sakaoğlu, Necdet (1999), Bu Mülkün Sultanları, İstanbul:Oğlak, say 176 .
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları C.IV s. [1]
- Koç, Havva "Mehmed Paşa (Derviş, Yağlıkçızade)" (1999), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.157-158
- Buz, Ayhan, (2009) Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap, ISBN978-975-254-278-5, .
- Danişmend, İsmail Hami, (2011), İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi 6 Cilt, İstanbul:Doğu Kütüphanesi,
- Tektaş, Nazim (2002), Sadrâzamlar Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı, İstanbul:Çatı Yayınevi (Google books: [2]7 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: İzzet Mehmed Paşa | Osmanlı Sadrazamı 6 Temmuz 1775 - 5 Ocak 1777 | Sonra gelen: Darendeli Mehmed Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yaglikcizade Dervis Mehmed Pasa 1735 Istanbul 1777 Sakiz Adasi I Abdulhamid saltanati doneminde 6 Temmuz 1775 5 Ocak 1777 tarihleri arasinda bir yil alti ay sadrazamlik yapmis bir Osmanli devlet adamidir Yaglikcizade Dervis Mehmed PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 6 Temmuz 1775 5 Ocak 1777Hukumdar I AbdulhamidYerine geldigi Izzet Mehmed PasaYerine gelen Darendeli Mehmed PasaKisisel bilgilerDogum 1735 IstanbulOlum 1777 Sakiz AdasiHayatiTurk asillidir Babasi Yaglikci Kadri Aga dir ve bu nedenle Yaglikcizade lakabi ile bilinmektedir Istanbul da dogmustur Devlet memuriyetine defterdar nin mŭhŭrdar yardimcisi olarak baslamistir Sonra sirasiyla Naili Abdullah Pasa Silahdar Biyikli Ali Pasa ve Yirmisekizzade Mehmed Said Pasa yaninda dividdar olarak gorev yapmistir Sonra defterdar kesedari ve 1768 de maliye tezkerecisi gorevlerine yukselip devlet ricali arasina girmistir Subat 1772 de 1768 1774 Osmanli Rus Savasi sirasinda ordunun Sumnu da bulundugunda maliye tezkereciliginden defterdarliga getirilip bu devlet dairesinin en onemli rutbelerinin birine erismistir 1773 1774 te ordu Istanbul a geri donunce bu gorevden azledilmistir Ama Kasim 1774 te tekrar basdefterdarliga getirilmis ve 5 Nisan 1775 te Sadrazam Kethudasi gorevine yukselmistir Bu gorevde iken 7 Temmuz 1775 te Sultan I Abdulhamit verilen bir resmi ziyafette seyhulislamla tartistigi icin Sadrazam Izzet Mehmed Pasa yi gorevinden azletmis ve yerine Yaglikcizade Dervis Mehmed Pasa yi sadrazam atamistir Sadrazamlik donemi 1774 te imzalanan Kucuk Kaynarca Antlasmasi ndan sonra baris icinde gecen 13 yila rastlamisti ve devletin dis politikasi ancak sadrazamliginin sonuna dogru Rusya nin Kirim Hanligina Sahin Giray in adayligini desteklemesinden dolayi onem kazanmaya basladi Fakat 5 Ocak 1777 de devlet islerini ihmal edip ozelikle Kucuk Kaynarca dan sonra cozumlenmesi gerekli meselelerle ilgilenmedigi nedeniyle Sultan I Abdulhamit tarafindan sadrazamliktan azledildi Gunumuzde tarihciler I Abdulhamit in sectigi ve cok gecmeden azlettigi sadrazamlar hakkinda gayet tenkitcilerdir Azlinden sonra Yaglikcizade Dervis Mehmet Pasa Gelibolu ya surgune gonderildi Ama surgunde fazla kalmayip affedildi ve 10 Subat 1777 de Hanya Valisi olarak Girit e tayin edildi Bu goreve gitmekte iken hastalandi Sakiz Adasi na varip burada mola verdigi sirada oldu EserleriMisir da Seyyidu s aadat turbesini ve camiini yeniden insa ettirmistir Bursa Mevlevihanesini ve Uskuudar Nasuhizade Tekkesi ni tamir ettirmistir Eyup te bir cesme yaptirmistir Kaynakca a b c d e Koc Havva Mehmed Pasa Dervis Yaglikcizade 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 2 s 157 158 ISBN 975 08 0072 9 Ornegin Sultan biyografilerini yazan Sakaoglu I Abdulhamit bu donemde yeni onlemler almayip sadece sudan sebeplerle sik sik degistirme politikasi gutmekte idi Geleneksel kurumlar oldukca yetersizlikleriyle aynen korundu Abdulhamit sudan bahanelerle sik sik sadrazam degistirdi Sectigi sadrazamlar ise dunya gorusu kit sorunlari kavramaktan uzak kisilerdi Bu sadrazamlarin ilk yedisinin secimlerinde Islam peygamberi ile adas olmalarindan ugur beklemekteydi Bunlarin ortak ozellikler adlarinin Mehmed Muhammed olmasiydi Sakaoglu Necdet 1999 Bu Mulkun Sultanlari Istanbul Oglak say 176Dis baglantilarSakaoglu Necdet 1999 Bu Mulkun Sultanlari Istanbul Oglak say 176 ISBN 9753292996 Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C IV s 1 Koc Havva Mehmed Pasa Dervis Yaglikcizade 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 2 s 157 158 ISBN 975 08 0072 9 Buz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN978 975 254 278 5 Danismend Ismail Hami 2011 Izahli Osmanli Tarihi Kronolojisi 6 Cilt Istanbul Dogu Kutuphanesi ISBN 9789944397681 Tektas Nazim 2002 Sadrazamlar Osmanli da Ikinci Adam Saltanati Istanbul Cati Yayinevi Google books 2 7 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen Izzet Mehmed Pasa Osmanli Sadrazami 6 Temmuz 1775 5 Ocak 1777 Sonra gelen Darendeli Mehmed Pasa