I. Pakorus (Ayrıca Pakoros I olarak da bilinir; Partça: 𐭐𐭊𐭅𐭓; ö. MÖ 38), II. Orodes'in (h. 57-37 MÖ) oğlu ve varisi olan bir Part prensiydi.Nümismatist David Sellwood, Pakorus'un y. 39 MÖ hüküm sürdüğü sonucuna varır. Pakorus'un babasıyla birlikte mi yoksa bağımsız olarak mı hüküm sürdüğü belli değildir. Karısı, adı açıklanmayan bir Ermeni prensesiydi ve Ermenistan'ın Artaksiad kralı II. Artavazd'ın (h. 55-34 MÖ) kızkardeşiydi.
I. Pakorus Partça: 𐭐𐭊𐭅𐭓 | |
---|---|
I. Pakorus'un sikkesi, Ekbatan'da basılmıştır | |
Part Kralı | |
Hüküm süresi | y. 39 MÖ |
Önce gelen | II. Orodes |
Sonra gelen | II. Orodes |
Ölüm | 54 MÖ |
Eş(ler)i | II. Artavazd'ın kızkardeşi |
Hanedan | Arşaklılar |
Babası | II. Orodes |
Dini | Zerdüştçülük |
MÖ 53'te Carrhae Muharebesi'nde Partların Romalılara karşı kazandığı zaferin ardından Partlar, Pakorus'un önde gelen komutanlardan biri olarak hareket etmesiyle Batı Asya'da Romalıların elindeki bölgeleri ele geçirmeye çalıştı. Başlangıçta başarılı olmalarına rağmen Romalılar tarafından püskürtüldüler. Pakorus, Gindarus Dağı Muharebesi'nde Publius Ventidius'un güçleri tarafından yenildi ve öldürüldü. Onun ölümü, en sevdiği oğlunun ölümünden derinden etkilenen II. Orodes'in tahtı diğer oğlu IV. Fraates'i (h. 37-2 MÖ) yeni varisi olarak atamasına neden olmuştur.
İsim
Latince: Pacorus adı Yunanca Pakoros kelimesinin Latince şeklidir (Grekçe: Πακώρος), kendisi de Orta İran Pakur'unun bir çeşididir ve Eski İran bag-puhr'undan ("bir tanrının oğlu") türetilmiştir.Ermenice ve Gürcüce harf çevirisi Bakur'dur (sırasıyla; Բւָ֯ւր, ბაკური).
Hayatı
Pakorus, Part İmparatorluğu'nun hükümdarı II. Orodes'in (h. 57-37 MÖ) en büyük oğlu ve varisiydi. Annesi doğu Parthia'nın çevre bölgelerinden bir prenses olabilir. Partlar ile üçlü hükümdar Marcus Licinius Crassus'un komutasındaki Roma ordusu arasında gerçekleşen Carrhae Muharebesi'nden (bugünkü Harran, güneydoğu Türkiye) kısa bir süre önce, II. Orodes Ermenistan'ı işgal ederek Crassus'un müttefiki Artaksiad kralı II. Artavazd'den (h. 55-34 MÖ) desteğini kesti. II. Orodes, Artavazd'i Pakorus ile Artavazd'in kız kardeşi arasında bir evlilik ittifakına ikna etti.
Crassus'un Carrhae'deki yenilgisi ve ölümünün ardından Partlar, Batı Asya'da Roma'nın elindeki bölgeleri ele geçirmeye çalıştı. Pakorus ve komutanı Osaces, MÖ 51'de Antakya'ya kadar giderek Suriye'ye baskın düzenledi, ancak Osaces'i pusuya düşürüp öldüren Gaius Cassius Longinus tarafından geri püskürtüldü. II. Orodes, Sezar'a karşı iç savaşta Pompeius'un yanında yer aldı ve hatta MÖ 42'deki Filippi Muharebesi'nda Sezar karşıtı güçleri desteklemek için birlikler gönderdi. Cassius ve Brutus'a sadık bir general olan Quintus Labienus, MÖ 40'ta İkinci Üçlü Yönetim'e karşı Partların yanında yer aldı; ertesi yıl Pakorus ile birlikte Suriye'yi işgal etti. Üçlü lider Marcus Antonius, rakibi Octavianus'la yüzleşmek için güçlerini topladığı ve sonunda onunla Brundisium'da müzakereler yürüttüğü İtalya'ya gitmesi nedeniyle Partlara karşı Roma savunmasına liderlik edemedi.
Suriye'nin Pakorus'un ordusu tarafından işgal edilmesinin ardından Labienus, Anadolu'yu işgal etmek için ana Part kuvvetinden ayrılırken, Pakorus ve komutanı Barzapharnes Roma Levant'ını işgal etti.Sur hariç, Akdeniz kıyısı boyunca Ptolemais'e (modern Akka, İsrail) kadar güneydeki tüm yerleşimleri kontrol altına aldılar.Yahudiye'de, başrahip II. Hurkanus, Phasael ve Hirodes'in Roma yanlısı Yahudi güçleri, Partlar ve onların Yahudi müttefiki Antigonus (h. 40-37 MÖ); Hirodes Masada'daki kalesine kaçarken Antigonus Yahudiye'nin kralı oldu.
Bu başarılara rağmen Partlar, Roma'nın karşı saldırısıyla kısa sürede Levant'tan sürüldü. Marcus Antonius komutasında bir subay olan Publius Ventidius, MÖ 39'da Gülek Boğazı Muharebesi'nde (modern Mersin, Türkiye'de) Labienus'u yendi ve ardından idam etti. Kısa süre sonra Suriye'de general Pharnapates liderliğindeki bir Part kuvveti Belen Geçidi Muharebesi'nde Ventidius tarafından yenilgiye uğratıldı. Sonuç olarak Pakorus, geçici olarak Suriye'den çekildi. MÖ 38 yılının baharında geri döndüğünde Antakya'nın kuzeydoğusundaki Gindarus Dağı Muharebesi'nde Ventidius ile karşılaştı. Pakorus savaş sırasında öldürüldü ve güçleri Fırat Nehri boyunca geri çekildi. Onun ölümü, en sevdiği oğlunun ölümünden derinden etkilenen II. Orodes'in diğer oğlu IV. Fraates'i (h. 37-2) yeni varis yaptı.
Nümismatist David Sellwood, Pakorus'un y. 39 MÖ hüküm sürdüğü çıkarımında bulunur. Pakorus'un babasıyla birlikte mi yoksa bağımsız olarak mı hüküm sürdüğü belli değildir.
Edebiyatta
Ortaçağ Müslüman yazarı el-Tha'alibi (ö. 1038), Pakorus'un (Afqūr Shāh olarak adlandırdığı) Derafsh-e Kaviani'yi kurtardığını ve Büyük İskender'in İran'ı fethinin intikamını almak için Roma topraklarına seferler düzenlediğini bildirir.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b Rapp 2014, s. 334.
- ^ Marciak 2017, s. 224.
- ^ a b Ellerbrock 2021, s. 43.
- ^ Olbrycht 2021.
- ^ Bivar 1983, ss. 55–56; Garthwaite 2005, s. 79; see also Brosius 2006, ss. 94–95 and Curtis 2007, ss. 12–13
- ^ Kennedy 1996, s. 80 özellikle Roma Suriye'sindeki şehirlerin ve hatta Roma garnizonlarının Partlara boyun eğip onların davalarına katılmasından sonra, Partların açık hedefinin kalıcı işgal olduğunu ileri sürüyor.
- ^ Kennedy 1996, ss. 78–79; Bivar 1983, s. 56
- ^ Bivar 1983, ss. 56–57; Strugnell 2006, s. 243
- ^ a b c Bivar 1983, s. 57; Strugnell 2006, s. 244; Kennedy 1996, s. 80
- ^ Syme 1939, ss. 214–217
- ^ Bivar 1983, s. 57
- ^ a b Bivar 1983, ss. 57–58; Strugnell 2006, ss. 239, 245; Brosius 2006, s. 96; Kennedy 1996, s. 80
- ^ Bivar 1983, s. 58; Brosius 2006, s. 96; Kennedy 1996, ss. 80–81; see also Strugnell 2006, ss. 239, 245–246
- ^ Yarshater 1983, s. 475.
- Genel
- Bivar, A.D.H. (1983). "The Political History of Iran Under the Arsacids". Yarshater, Ehsan (Ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 3(1): The Seleucid, Parthian and Sasanian Periods (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. ss. 21-99. ISBN .
- Brosius, Maria (2006), The Persians: An Introduction, Londra & New York: Routledge, ISBN
- (2007). "Religious Iconography on Ancient Iranian Coins". Proceedings of the British Academy. Cilt 133. Londra: The British Academy. ss. 413 –434. ISSN 0068-1202.
- Ellerbrock, Uwe (2021). The Parthians: The Forgotten Empire. Oxford: Routledge. ISBN .
- Garthwaite, Gene Ralph (2005), The Persians, Oxford & Carlton: Blackwell Publishing, Ltd., ISBN
- (1996), "Parthia and Rome: eastern perspectives", Kennedy, David L.; Braund, David (Ed.), The Roman Army in the East, Ann Arbor: Cushing Malloy Inc., Journal of Roman Archaeology: Supplementary Series Number Eighteen, ss. 67-90, ISBN
- (2017). Sophene, Gordyene, and Adiabene: Three Regna Minora of Northern Mesopotamia Between East and West. Leiden: Brill. ISBN .
- Olbrycht, Marek (2021). "Orodes II". Yarshater, Ehsan (Ed.). Encyclopædia Iranica, Online Edition (İngilizce). Encyclopædia Iranica Foundation.
- Rapp, Stephen H. (2014). The Sasanian World through Georgian Eyes: Caucasia and the Iranian Commonwealth in Late Antique Georgian Literature. Burlington, Vermont: Ashgate Publishing, Ltd. ISBN .
- Strugnell, Emma (2006), "Ventidius' Parthian War: Rome's Forgotten Eastern Triumph", Acta Antiqua, 46 (3), ss. 239-252, doi:10.1556/AAnt.46.2006.3.3
- (1939), The Roman Revolution, Oxford: Oxford University Press, OCLC 1035928651
- Yarshater, Ehsan (1983). "Iranian National History". Yarshater, Ehsan (Ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 3(1): The Seleucid, Parthian and Sasanian Periods (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. ss. 359-481. ISBN .
Konuyla ilgili yayınlar
- Shayegan, M. Rahim (2011). Arsacids and Sasanians: Political Ideology in Post-Hellenistic and Late Antique Persia. Cambridge University Press. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Pakorus Ayrica Pakoros I olarak da bilinir Partca 𐭐𐭊𐭅𐭓 o MO 38 II Orodes in h 57 37 MO oglu ve varisi olan bir Part prensiydi Numismatist David Sellwood Pakorus un y 39 MO hukum surdugu sonucuna varir Pakorus un babasiyla birlikte mi yoksa bagimsiz olarak mi hukum surdugu belli degildir Karisi adi aciklanmayan bir Ermeni prensesiydi ve Ermenistan in Artaksiad krali II Artavazd in h 55 34 MO kizkardesiydi I Pakorus Partca 𐭐𐭊𐭅𐭓I Pakorus un sikkesi Ekbatan da basilmistirPart KraliHukum suresiy 39 MOOnce gelenII OrodesSonra gelenII OrodesOlum54 MOEs ler iII Artavazd in kizkardesiHanedanArsaklilarBabasiII OrodesDiniZerdustculuk MO 53 te Carrhae Muharebesi nde Partlarin Romalilara karsi kazandigi zaferin ardindan Partlar Pakorus un onde gelen komutanlardan biri olarak hareket etmesiyle Bati Asya da Romalilarin elindeki bolgeleri ele gecirmeye calisti Baslangicta basarili olmalarina ragmen Romalilar tarafindan puskurtulduler Pakorus Gindarus Dagi Muharebesi nde Publius Ventidius un gucleri tarafindan yenildi ve olduruldu Onun olumu en sevdigi oglunun olumunden derinden etkilenen II Orodes in tahti diger oglu IV Fraates i h 37 2 MO yeni varisi olarak atamasina neden olmustur IsimLatince Pacorus adi Yunanca Pakoros kelimesinin Latince seklidir Grekce Pakwros kendisi de Orta Iran Pakur unun bir cesididir ve Eski Iran bag puhr undan bir tanrinin oglu turetilmistir Ermenice ve Gurcuce harf cevirisi Bakur dur sirasiyla Բւ ւր ბაკური HayatiPart Roma sinirlarinin haritasi y 55 MO Pakorus Part Imparatorlugu nun hukumdari II Orodes in h 57 37 MO en buyuk oglu ve varisiydi Annesi dogu Parthia nin cevre bolgelerinden bir prenses olabilir Partlar ile uclu hukumdar Marcus Licinius Crassus un komutasindaki Roma ordusu arasinda gerceklesen Carrhae Muharebesi nden bugunku Harran guneydogu Turkiye kisa bir sure once II Orodes Ermenistan i isgal ederek Crassus un muttefiki Artaksiad krali II Artavazd den h 55 34 MO destegini kesti II Orodes Artavazd i Pakorus ile Artavazd in kiz kardesi arasinda bir evlilik ittifakina ikna etti Crassus un Carrhae deki yenilgisi ve olumunun ardindan Partlar Bati Asya da Roma nin elindeki bolgeleri ele gecirmeye calisti Pakorus ve komutani Osaces MO 51 de Antakya ya kadar giderek Suriye ye baskin duzenledi ancak Osaces i pusuya dusurup olduren Gaius Cassius Longinus tarafindan geri puskurtuldu II Orodes Sezar a karsi ic savasta Pompeius un yaninda yer aldi ve hatta MO 42 deki Filippi Muharebesi nda Sezar karsiti gucleri desteklemek icin birlikler gonderdi Cassius ve Brutus a sadik bir general olan Quintus Labienus MO 40 ta Ikinci Uclu Yonetim e karsi Partlarin yaninda yer aldi ertesi yil Pakorus ile birlikte Suriye yi isgal etti Uclu lider Marcus Antonius rakibi Octavianus la yuzlesmek icin guclerini topladigi ve sonunda onunla Brundisium da muzakereler yuruttugu Italya ya gitmesi nedeniyle Partlara karsi Roma savunmasina liderlik edemedi Quintus Labienus un sikkesi Suriye nin Pakorus un ordusu tarafindan isgal edilmesinin ardindan Labienus Anadolu yu isgal etmek icin ana Part kuvvetinden ayrilirken Pakorus ve komutani Barzapharnes Roma Levant ini isgal etti Sur haric Akdeniz kiyisi boyunca Ptolemais e modern Akka Israil kadar guneydeki tum yerlesimleri kontrol altina aldilar Yahudiye de basrahip II Hurkanus Phasael ve Hirodes in Roma yanlisi Yahudi gucleri Partlar ve onlarin Yahudi muttefiki Antigonus h 40 37 MO Hirodes Masada daki kalesine kacarken Antigonus Yahudiye nin krali oldu Bu basarilara ragmen Partlar Roma nin karsi saldirisiyla kisa surede Levant tan suruldu Marcus Antonius komutasinda bir subay olan Publius Ventidius MO 39 da Gulek Bogazi Muharebesi nde modern Mersin Turkiye de Labienus u yendi ve ardindan idam etti Kisa sure sonra Suriye de general Pharnapates liderligindeki bir Part kuvveti Belen Gecidi Muharebesi nde Ventidius tarafindan yenilgiye ugratildi Sonuc olarak Pakorus gecici olarak Suriye den cekildi MO 38 yilinin baharinda geri dondugunde Antakya nin kuzeydogusundaki Gindarus Dagi Muharebesi nde Ventidius ile karsilasti Pakorus savas sirasinda olduruldu ve gucleri Firat Nehri boyunca geri cekildi Onun olumu en sevdigi oglunun olumunden derinden etkilenen II Orodes in diger oglu IV Fraates i h 37 2 yeni varis yapti Numismatist David Sellwood Pakorus un y 39 MO hukum surdugu cikariminda bulunur Pakorus un babasiyla birlikte mi yoksa bagimsiz olarak mi hukum surdugu belli degildir EdebiyattaOrtacag Musluman yazari el Tha alibi o 1038 Pakorus un Afqur Shah olarak adlandirdigi Derafsh e Kaviani yi kurtardigini ve Buyuk Iskender in Iran i fethinin intikamini almak icin Roma topraklarina seferler duzenledigini bildirir KaynakcaOzel a b Rapp 2014 s 334 Marciak 2017 s 224 a b Ellerbrock 2021 s 43 Olbrycht 2021 Bivar 1983 ss 55 56 Garthwaite 2005 s 79 see also Brosius 2006 ss 94 95 and Curtis 2007 ss 12 13 Kennedy 1996 s 80 ozellikle Roma Suriye sindeki sehirlerin ve hatta Roma garnizonlarinin Partlara boyun egip onlarin davalarina katilmasindan sonra Partlarin acik hedefinin kalici isgal oldugunu ileri suruyor Kennedy 1996 ss 78 79 Bivar 1983 s 56 Bivar 1983 ss 56 57 Strugnell 2006 s 243 a b c Bivar 1983 s 57 Strugnell 2006 s 244 Kennedy 1996 s 80 Syme 1939 ss 214 217 Bivar 1983 s 57 a b Bivar 1983 ss 57 58 Strugnell 2006 ss 239 245 Brosius 2006 s 96 Kennedy 1996 s 80 Bivar 1983 s 58 Brosius 2006 s 96 Kennedy 1996 ss 80 81 see also Strugnell 2006 ss 239 245 246 Yarshater 1983 s 475 GenelBivar A D H 1983 The Political History of Iran Under the Arsacids Yarshater Ehsan Ed The Cambridge History of Iran Volume 3 1 The Seleucid Parthian and Sasanian Periods Ingilizce Cambridge Cambridge University Press ss 21 99 ISBN 0 521 20092 X Brosius Maria 2006 The Persians An Introduction Londra amp New York Routledge ISBN 978 0 415 32089 4 2007 Religious Iconography on Ancient Iranian Coins Proceedings of the British Academy Cilt 133 Londra The British Academy ss 413 434 ISSN 0068 1202 Ellerbrock Uwe 2021 The Parthians The Forgotten Empire Oxford Routledge ISBN 978 0367481902 Garthwaite Gene Ralph 2005 The Persians Oxford amp Carlton Blackwell Publishing Ltd ISBN 978 1 55786 860 2 1996 Parthia and Rome eastern perspectives Kennedy David L Braund David Ed The Roman Army in the East Ann Arbor Cushing Malloy Inc Journal of Roman Archaeology Supplementary Series Number Eighteen ss 67 90 ISBN 978 1 887829 18 2 2017 Sophene Gordyene and Adiabene Three Regna Minora of Northern Mesopotamia Between East and West Leiden Brill ISBN 978 9004350700 Olbrycht Marek 2021 Orodes II Yarshater Ehsan Ed Encyclopaedia Iranica Online Edition Ingilizce Encyclopaedia Iranica Foundation Rapp Stephen H 2014 The Sasanian World through Georgian Eyes Caucasia and the Iranian Commonwealth in Late Antique Georgian Literature Burlington Vermont Ashgate Publishing Ltd ISBN 978 1472425522 Strugnell Emma 2006 Ventidius Parthian War Rome s Forgotten Eastern Triumph Acta Antiqua 46 3 ss 239 252 doi 10 1556 AAnt 46 2006 3 3 1939 The Roman Revolution Oxford Oxford University Press OCLC 1035928651 Yarshater Ehsan 1983 Iranian National History Yarshater Ehsan Ed The Cambridge History of Iran Volume 3 1 The Seleucid Parthian and Sasanian Periods Ingilizce Cambridge Cambridge University Press ss 359 481 ISBN 0 521 20092 X Konuyla ilgili yayinlarShayegan M Rahim 2011 Arsacids and Sasanians Political Ideology in Post Hellenistic and Late Antique Persia Cambridge University Press ISBN 978 0521766418