Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Haytarma veya Kaytarma (Kırım Tatarcası: Qaytarma; Türkçe: Döndürme), Kırım Tatarlarının millî halk oyunlarından biridir.
Halk oyununun özellikleri
Doğanın dolaşımının sonsuz hareketini sembolize eder.
Komşu halklardan Urumlar, Karaylar ve Kırımçaklar da Haytarma dansını yaparlar.
Ağır hava, Horan, Çoban oyunu, Yavluk havası, Tım-tım, Emir-jelyal, Dzhiyyn, Godday Haytarması gibi geleneksel Kırım Tatar halk oyunlarından biridir. Özellikle düğünlerde ve bayramlarda yapılan bir halk oyunudur. Önde gelen temsilcileri arasında Hayri Emir-Zade, Hüseyin Bakkal, Şahzade Mahmutov, Akim Dzhimilev, Anife Çolakova, Selima Çelebiyev, Refat Asanov, Nusret Şabanov, Rüstem Gaziev, Remzi Bakkal, Ali Alimov, Enver Alimov bulunur.
Kırım Tatarlarının gönlünü, kimligini gösterdiği bir oyundur.
Dans hareketlerinin karakteristik özellikleri
Kadınlar ince vücutludur. Kollar omuzların hemen altında yanlara açılmış, dirsekler bükülmüştür. Elleri dalgalı olarak sağdan sola döndürülerek hareket eder. Bacakların ana hareketi ayak parmak uçlarında değişken adımlarladır. Omuzlar yukarı ve aşağı kısa hareketlerle oynarlar. Erkeklerde gergin, zarif bir vücut vardır. Eller omuzların üst tarafına açılır, dirsekler bükülür. Eller yumruk halindedir ve avuç içleri yavaşça kendilerine döner. Bacakların ana hareketi değişken adımlarladır. Omuzlar yukarı ve aşağı, ileri geri hareket ederler. Eşli dansta, dans eden kızlar, partnerlerini zarif ve cilveli hareketlerle dansa ikna ederler. Coğrafi yakınlığı olup yakın temasta bulunulan Kafkasya halkları, Yunanlar, Bulgarlar, Gagavuzlar ve çeşitli Türk halklarının dansları arasında benzerlikler bulunur.
Tarihi
Araştırmacı AV Bogorod'a göre, Haytarma dansının kökeni derviş dansından gelmektedir. Başka bir görüşe göre, 1492 yılında İber Yarımadası'ndan sürgün edilen Sefarad Yahudilerinin Kırım'a gelmesiyle birlikte ortaya çıktı. İlk olarak Kırım Çingeneleri bu dansı onlardan aldı. Ayrıca dansın ilk kaydının 1793 yılında yazıldığı anlaşılmıştır.
1925 yazında Usein Bodaninsky, Osman Agchoragli ve Asan Refatov, Kırım'ın orta, kırsal ve doğu bölgelerindeki 55 yerleşime 25 dans türü kaydederek bir keşif gezisi düzenledi.
Kültüel etkileri
2013 yılında Ahtem Seitablayev'in yönetmenliğinde gerçekleştirilen Haytarma ilk Kırım Tatar filmi, Haytarma dans performansı ile başlar. Filmde Kırım Tatarı Sovyetler Birliği kahramanı ve test pilotu Ahmet Han Sultan'ın hayatı ve 18 Mayıs 1944 yılı Kırım Tatar Sürgünü ele alınır. Haytarma "geri dönüş" anlamına da gelmektedir.
Kaynakça
- ^ Kochnova, Olga Anatolyevna (2014). "Семиотический анализ художественного фильма «Хайтарма»" [“Haytarma” filminin göstergebilimsel analizi]. Kültür Bilim (Rusça). Tauride stüdyoları. ss. 66-71. 13 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2020.
- ^ "Karaite hayatı" (PDF) (Rusça), 7. 1911. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Haziran 2020.
- ^ Ribalko, Aleksander (27 Temmuz 2005). "С приазовскими греками в Карпатах танцевали хайтарму" (Rusça). Greek.ru. 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2020.
- ^ "Нацменшини на лінії розмежування: греки Приазов'я" (Rusça). radiosvoboda.org. 23 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2020.
- ^ "Греки ДНР отметили День «Охи»" (Rusça). ukraina.ru. 29 Ekim 2017. 31 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2020.
- ^ "Весілля в Криму по-кримськотатарськи (фотогалерея)" (Rusça). radiosvoboda.org. 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2020.
- ^ a b "Крымскотатарский народный танец" [Kırım Tatar halk dansı] (Rusça). Avdet.org. 30 Aralık 2013. 12 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2020.
- ^ "Sadece Qırımtatarlarnıñ Añlayacağı Malumatlar" [Sadece Kırım Tatarlarının Anlayacağı Bilgiler] (Kırım Tatarcası). Kırım'ın Sesi Gazetesi. 12 Ağustos 2018. 19 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020.
- ^ Богород, А. В. (2015). "Танцювальні ритуали і практики мусульман" [Müslümanların dans ritüelleri ve uygulamaları]. Gileya: Bilimsel bülten (Ukraynaca), 103. Pелігієзнавчий Aспект (Dini Yön). ss. 227—232. 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2020.
- ^ Казаченко Б.Н., Бакши Н.Ю., Ачкинадзе А.Л. (2016). "Музыкально-поэтическое наследие крымчаков" (Rusça), 2 (Вопросы крымскотатарской филологии, истории и культуры bas.). 13 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2020.
- ^ Yevpatoriya, Juft Kale (2008). Святыни и проблемы сохранения этнокультуры крымских караимов-караев: материалы научно-практической конференции в рамках Международного этнографического фестиваля «Караи собирают друзей» [Kırım Karaitlerinin etnik kültürünün ve türbelerinin korunması sorunları: Uluslararası Etnografya Festivali "Karas Toplama Dostları" çerçevesinde bilimsel-pratik bir konferansın materyalleri 14-16 Eylül 2007]. Simferopol (Akmescit): Kırım Karaitleri Derneği "Kırım Karayları". s. 263. 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2022.
- ^ Babi, А. Н. (2004). Крымскотатарский народный танец в фольклорно-этнографических исследованиях 20-30-х гг. ХХ ст [Folklor ve etnografik çalışmalarda Kırım Tatar halk dansı] (Rusça). Karadeniz halklarının kültürü. ss. 75-78. 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2020.
- ^ "В Днепропетровске презентовали сканадальный фильм о депортации татар из Крыма" [Dnepropetrovsk Kırım Tatarların skandal bir filmi gösterildi] (Rusça). 34.ua. 21 Mart 2014. 13 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2020.
- ^ "Production news: Haytarma". Ukraine Film Office. 5 Ekim 2012. 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2013.
- ^ "Türkiye gösterimi". 2 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2016.
- ^ Haytarma filminin IMDB sayfası.
- ^ "Haytarma movie preview appears". QHA Crimean News Agency. 30 Mart 2013. 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Haytarma veya Kaytarma Kirim Tatarcasi Qaytarma Turkce Dondurme Kirim Tatarlarinin milli halk oyunlarindan biridir Bir Ukrayna pulunda Haytarma halk oyunu 2015 Kirim Tatarlarinin halk eglencesini gosteren gravur 18 yuzyil Kirim inda Ruslar Tatarlar Mogollar ve Rus Imparatorlugu ndaki diger halklarin gelenek gorenek ve eglencelerinin resimli aciklamalari 1790 Halk oyununun ozellikleriDoganin dolasiminin sonsuz hareketini sembolize eder Komsu halklardan Urumlar Karaylar ve Kirimcaklar da Haytarma dansini yaparlar Agir hava Horan Coban oyunu Yavluk havasi Tim tim Emir jelyal Dzhiyyn Godday Haytarmasi gibi geleneksel Kirim Tatar halk oyunlarindan biridir Ozellikle dugunlerde ve bayramlarda yapilan bir halk oyunudur Onde gelen temsilcileri arasinda Hayri Emir Zade Huseyin Bakkal Sahzade Mahmutov Akim Dzhimilev Anife Colakova Selima Celebiyev Refat Asanov Nusret Sabanov Rustem Gaziev Remzi Bakkal Ali Alimov Enver Alimov bulunur Kirim Tatarlarinin gonlunu kimligini gosterdigi bir oyundur Dans hareketlerinin karakteristik ozellikleriKadinlar ince vucutludur Kollar omuzlarin hemen altinda yanlara acilmis dirsekler bukulmustur Elleri dalgali olarak sagdan sola dondurulerek hareket eder Bacaklarin ana hareketi ayak parmak uclarinda degisken adimlarladir Omuzlar yukari ve asagi kisa hareketlerle oynarlar Erkeklerde gergin zarif bir vucut vardir Eller omuzlarin ust tarafina acilir dirsekler bukulur Eller yumruk halindedir ve avuc icleri yavasca kendilerine doner Bacaklarin ana hareketi degisken adimlarladir Omuzlar yukari ve asagi ileri geri hareket ederler Esli dansta dans eden kizlar partnerlerini zarif ve cilveli hareketlerle dansa ikna ederler Cografi yakinligi olup yakin temasta bulunulan Kafkasya halklari Yunanlar Bulgarlar Gagavuzlar ve cesitli Turk halklarinin danslari arasinda benzerlikler bulunur TarihiArastirmaci AV Bogorod a gore Haytarma dansinin kokeni dervis dansindan gelmektedir Baska bir goruse gore 1492 yilinda Iber Yarimadasi ndan surgun edilen Sefarad Yahudilerinin Kirim a gelmesiyle birlikte ortaya cikti Ilk olarak Kirim Cingeneleri bu dansi onlardan aldi Ayrica dansin ilk kaydinin 1793 yilinda yazildigi anlasilmistir 1925 yazinda Usein Bodaninsky Osman Agchoragli ve Asan Refatov Kirim in orta kirsal ve dogu bolgelerindeki 55 yerlesime 25 dans turu kaydederek bir kesif gezisi duzenledi Kultuel etkileri2013 yilinda Ahtem Seitablayev in yonetmenliginde gerceklestirilen Haytarma ilk Kirim Tatar filmi Haytarma dans performansi ile baslar Filmde Kirim Tatari Sovyetler Birligi kahramani ve test pilotu Ahmet Han Sultan in hayati ve 18 Mayis 1944 yili Kirim Tatar Surgunu ele alinir Haytarma geri donus anlamina da gelmektedir Kaynakca Kochnova Olga Anatolyevna 2014 Semioticheskij analiz hudozhestvennogo filma Hajtarma Haytarma filminin gostergebilimsel analizi Kultur Bilim Rusca Tauride studyolari ss 66 71 13 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Haziran 2020 Karaite hayati PDF Rusca 7 1911 15 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 28 Haziran 2020 Ribalko Aleksander 27 Temmuz 2005 S priazovskimi grekami v Karpatah tancevali hajtarmu Rusca Greek ru 12 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Haziran 2020 Nacmenshini na liniyi rozmezhuvannya greki Priazov ya Rusca radiosvoboda org 23 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Haziran 2020 Greki DNR otmetili Den Ohi Rusca ukraina ru 29 Ekim 2017 31 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Haziran 2020 Vesillya v Krimu po krimskotatarski fotogalereya Rusca radiosvoboda org 12 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Haziran 2020 a b Krymskotatarskij narodnyj tanec Kirim Tatar halk dansi Rusca Avdet org 30 Aralik 2013 12 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Haziran 2020 Sadece Qirimtatarlarnin Anlayacagi Malumatlar Sadece Kirim Tatarlarinin Anlayacagi Bilgiler Kirim Tatarcasi Kirim in Sesi Gazetesi 12 Agustos 2018 19 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Haziran 2020 Bogorod A V 2015 Tancyuvalni rituali i praktiki musulman Muslumanlarin dans rituelleri ve uygulamalari Gileya Bilimsel bulten Ukraynaca 103 Peligiyeznavchij Aspekt Dini Yon ss 227 232 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Haziran 2020 Kazachenko B N Bakshi N Yu Achkinadze A L 2016 Muzykalno poeticheskoe nasledie krymchakov Rusca 2 Voprosy krymskotatarskoj filologii istorii i kultury bas 13 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Haziran 2020 Yevpatoriya Juft Kale 2008 Svyatyni i problemy sohraneniya etnokultury krymskih karaimov karaev materialy nauchno prakticheskoj konferencii v ramkah Mezhdunarodnogo etnograficheskogo festivalya Karai sobirayut druzej Kirim Karaitlerinin etnik kulturunun ve turbelerinin korunmasi sorunlari Uluslararasi Etnografya Festivali Karas Toplama Dostlari cercevesinde bilimsel pratik bir konferansin materyalleri 14 16 Eylul 2007 Simferopol Akmescit Kirim Karaitleri Dernegi Kirim Karaylari s 263 30 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mart 2022 Babi A N 2004 Krymskotatarskij narodnyj tanec v folklorno etnograficheskih issledovaniyah 20 30 h gg HH st Folklor ve etnografik calismalarda Kirim Tatar halk dansi Rusca Karadeniz halklarinin kulturu ss 75 78 12 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Haziran 2020 V Dnepropetrovske prezentovali skanadalnyj film o deportacii tatar iz Kryma Dnepropetrovsk Kirim Tatarlarin skandal bir filmi gosterildi Rusca 34 ua 21 Mart 2014 13 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Haziran 2020 Production news Haytarma Ukraine Film Office 5 Ekim 2012 29 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2013 Turkiye gosterimi 2 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Subat 2016 Haytarma filminin IMDB sayfasi Haytarma movie preview appears QHA Crimean News Agency 30 Mart 2013 29 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2013