Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, ; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Kasım 2024) |
Tricholoma caligatum ya da Nergis mantarı, cinsinden bir mantar türüdür. Akdeniz'de çeşitli ağaçlarla mikorizal ilişki içinde bulunan, gövdesini sarıp sarmalayan belirgin bir yüzüğü olan büyük bir türdür. Bazen Avrupa Matsutake'si olarak anılır, ancak Japonya'da çok değerli bir akraba tür olan gerçek Matsutake'den (Tricholoma matsutake) gastronomik olarak kesinlikle daha alt düzeydedir.
| Tricholoma caligatum | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||
 | |||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||
| |||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||
| Tricholoma caligatum () Ricken (1915) | |||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Tricholoma caligatum | |
|---|---|
 | solungaçlı zar |
  | Şapka şekli yarım küre veya düz |
 | yarım birleşik zar |
 | Sap karakteri yüzük |
 | spor izi beyaz renkli |
 | ekoloji: |
 | yenilebilirlik: tercihsel |
Taksonomi ve isim
Tricholoma caligatum ilk olarak 1834 yılında “Agaricus caligatus” olarak tanımlanmış ve 1914 yılında Tricholoma cinsine aktarılmıştır. Bu ismin, tahminen farklı türleri temsil eden Orta Avrupa ve Kuzey Amerika örneklerine uygulanmasına ilişkin önemli tartışmalar mevcuttur.
Tür adı olan caligatum (Latince: 'çizme'), sapın alt kısmından yukarı doğru uzanan koyu renkli lifli yapının varlığı nedeniyle çizme giymiş gibi görünen mantarın görünümünü ifade eder.
Açıklamalar
Şapka başlangıçta yarım küre şeklindedir, zamanla dışbükeyden düze dönüşür, çapı 12–15 cm'ye kadar ulaşır ve büyük, kestane rengi ila koyu kahverengi lifli pullar veya lekelerle kaplıdır. Kıvrımlı şapka kenarı pamuksu kısmi örtü parçalarına ev sahipliği yapma eğilimindedir. Yapışıktan hafif aralıklıya, sık ve beyazımsıdan krem rengine (ve yaşlandıkça kırmızımsı ve kahverengi benekli) kadar değişen renklerde sahiptir. Sap 4–12 cm uzunluğundadır, sivrilir ve tabanda biraz köklenir ve körpeyken lamelleri örten iyi gelişmiş pamuksu bir yüzüğe sahiptir. Yüzüğün altında gövde, şapkayla aynı renkte olan koyu pul katmanlarla kaplıdır. Eti kalın ve liflidir ve Nergis çiçeğini andıran belirgin, baharatlı, nüfuz edici bir kokusu vardır ve bu kokudan dolayı Türkçeye "Nergis mantarı" olarak geçmiştir. Spor izi beyazdır.
Ekoloji ve dağılım
Tricholoma caligatum Akdeniz ormanlarında yerel olarak sıklıkla görülen, tam anlamıyla Güney'e özgü bir türdür. Pinus pinea, Pinus halepensis, Pinus nigra, Pinus brutia ve Pinus pinaster gibi çeşitli iğne yapraklıların yanı sıra yaprak dökmeyen meşeler, çilek fideleri ve menengiç çalılarıyla da mikorizaldir. Sonbahar ve kış aylarında kıyısal ve yüksek rakımlı ormanlarda görülür. Christensen & Heilmann-Clausen'e göre, bu mantarın Kuzey Amerika raporları kuvvetle muhtemel farklı bir türü temsil etmektedir.
Yenilebilirlik
Tricholoma caligatum yenilebilir olarak kabul edilir, bununla birlikte meyveleri özellikle sert odunlu ağaçların altında bulunduğunda genellikle acıdır. Acılığı bir örnekten diğerine değişir ve haşlama ile giderilebilir. Akdeniz kıyısı boyunca düzenli olarak tüketilir ve Kıbrıs adasında çok değerlidir, sirke içinde salamura halinde muhafaza edilen bir lezzet olarak kabul edilir. Türün yenilebilirliğine ilişkin çelişkili raporlar, kimi örneklerin kötü tat ve kokusundan ya da diğer türlerle karıştırılmış olmalarından kaynaklanıyor olabilir.
Benzer türler
benzerlik gösterir ve Kuzeybatı Pasifik'te T. caligatum'dan daha yaygındır; Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'nın başka yerlerinde de görülür.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Tricholoma caligatum (Viv.) Ricken 1915". MycoBank. International Mycological Association. Erişim tarihi: 23 Mart 2013.
- ^ Roger Phillips (2006). Mushrooms. Pan MacMillan. pp. 45–46. .
- ^ Kuo, M. (2004, December). Tricholoma caligatum. MushroomExpert.Com: http://www.mushroomexpert.com/tricholoma_caligatum.html
- ^ Murata H., Ota Y., Yamaguchi M., Yamada A., Katahata S., Otsuka Y., Babasaki K., Neda H. (2013). Mycorrhiza 23 (6): 447-61. doi: 10.1007/s00572-013-0487
- ^ a b c d Trudell, Steve; Ammirati, Joe (2009). Mushrooms of the Pacific Northwest. Timber Press Field Guides. Portland, OR: Timber Press. s. 101. ISBN . 30 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2024.
- ^ "Nergis Mantarı". Mantarlı Yaşam. Erişim tarihi: 5 Haziran 2024.
- ^ Galli R. (2003). I Tricholomi 2nd Edition. Med. Fit.
- ^ Riva A. (2003). Fungi Europaei 3: Tricholoma. Edizioni Candusso, Italia.
- ^ Marchand A. (1971). Les champignons du Nord et du Midi. Tome 1. Perpignan.
- ^ Courtecuisse R. (1995). Collins Wild Guide: Mushrooms of Britain & Europe. Harper-Collins.
- ^ Loizides M, Kyriakou T, Tziakouris A. (2011). Edible & Toxic Fungi of Cyprus (in Greek and English). Published by the authors. pp. 270–71. .
- ^ Kytövuori, I. (1988). The Tricholoma caligatum group in Europe and North Africa. Karstenia 28:65–77.
- ^ Loizides, M. (2011). Quercus alnifolia: The indigenous golden oak of Cyprus and its fungi. Field Mycology 12 (3): 81–88. doi:10.1016/j.fldmyc.2011.06.004.
- ^ Zervakis G., Dimou D., Balis C. (1998). A check-list of the Greek macrofungi including hosts and biogeographic distribution: I. Basidiomycotina. Mycotaxon 66:273–336.
- ^ Malençon G., Bartault R. (1970). Flore des Champignons Superieurs du Maroc. Tome I. Trav. Inst. Sci. Chérifien et Fac. sci. Rabat.
- ^ Christensen, M. & Heilmann-Clausen J. (2013). Fungi of Northern Europe 4: The Genus Tricholoma.
- ^ Phillips, Roger (2010). Mushrooms and Other Fungi of North America. Buffalo, NY: Firefly Books. s. 44. ISBN .
- ^ Loizides, M. (2008). A secret world: The fungi of Cyprus. Field Mycology 9 (3): 107-109. DOI:10.1016/S1468-1641(10)60420-3.
 | Mikrobiyoloji ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde oksuz maddedir zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmis bir baglanti yoktur Lutfen ilgili maddelerden bu sayfaya baglanti vermeye calisin Kasim 2024 Tricholoma caligatum ya da Nergis mantari cinsinden bir mantar turudur Akdeniz de cesitli agaclarla mikorizal iliski icinde bulunan govdesini sarip sarmalayan belirgin bir yuzugu olan buyuk bir turdur Bazen Avrupa Matsutake si olarak anilir ancak Japonya da cok degerli bir akraba tur olan gercek Matsutake den Tricholoma matsutake gastronomik olarak kesinlikle daha alt duzeydedir Tricholoma caligatumBiyolojik siniflandirmaAlem FungiSube BasidiomycotaSinif Takim Familya TricholomataceaeTur T caligatumIkili adlandirmaTricholoma caligatum Ricken 1915 SinonimlerAgaricus caligatus Viv 1834 Armillaria caligata Viv Gillet 1874 Sphaerocephalus caligatus Viv Raithelhuber 1979 Sphaerocephalus caligatum Viv Raithelhuber 1979 Tricholoma caligatumMikoloji karakteristiklerisolungacli zarSapka sekli yarim kure veya duzyarim birlesik zarSap karakteri yuzukspor izi beyaz renkliekoloji yenilebilirlik tercihselTaksonomi ve isimTricholoma caligatum ilk olarak 1834 yilinda Agaricus caligatus olarak tanimlanmis ve 1914 yilinda Tricholoma cinsine aktarilmistir Bu ismin tahminen farkli turleri temsil eden Orta Avrupa ve Kuzey Amerika orneklerine uygulanmasina iliskin onemli tartismalar mevcuttur Tur adi olan caligatum Latince cizme sapin alt kismindan yukari dogru uzanan koyu renkli lifli yapinin varligi nedeniyle cizme giymis gibi gorunen mantarin gorunumunu ifade eder AciklamalarSapka baslangicta yarim kure seklindedir zamanla disbukeyden duze donusur capi 12 15 cm ye kadar ulasir ve buyuk kestane rengi ila koyu kahverengi lifli pullar veya lekelerle kaplidir Kivrimli sapka kenari pamuksu kismi ortu parcalarina ev sahipligi yapma egilimindedir Yapisiktan hafif aralikliya sik ve beyazimsidan krem rengine ve yaslandikca kirmizimsi ve kahverengi benekli kadar degisen renklerde sahiptir Sap 4 12 cm uzunlugundadir sivrilir ve tabanda biraz koklenir ve korpeyken lamelleri orten iyi gelismis pamuksu bir yuzuge sahiptir Yuzugun altinda govde sapkayla ayni renkte olan koyu pul katmanlarla kaplidir Eti kalin ve liflidir ve Nergis cicegini andiran belirgin baharatli nufuz edici bir kokusu vardir ve bu kokudan dolayi Turkceye Nergis mantari olarak gecmistir Spor izi beyazdir Ekoloji ve dagilimTricholoma caligatum Akdeniz ormanlarinda yerel olarak siklikla gorulen tam anlamiyla Guney e ozgu bir turdur Pinus pinea Pinus halepensis Pinus nigra Pinus brutia ve Pinus pinaster gibi cesitli igne yapraklilarin yani sira yaprak dokmeyen meseler cilek fideleri ve menengic calilariyla da mikorizaldir Sonbahar ve kis aylarinda kiyisal ve yuksek rakimli ormanlarda gorulur Christensen amp Heilmann Clausen e gore bu mantarin Kuzey Amerika raporlari kuvvetle muhtemel farkli bir turu temsil etmektedir YenilebilirlikTricholoma caligatum yenilebilir olarak kabul edilir bununla birlikte meyveleri ozellikle sert odunlu agaclarin altinda bulundugunda genellikle acidir Aciligi bir ornekten digerine degisir ve haslama ile giderilebilir Akdeniz kiyisi boyunca duzenli olarak tuketilir ve Kibris adasinda cok degerlidir sirke icinde salamura halinde muhafaza edilen bir lezzet olarak kabul edilir Turun yenilebilirligine iliskin celiskili raporlar kimi orneklerin kotu tat ve kokusundan ya da diger turlerle karistirilmis olmalarindan kaynaklaniyor olabilir Benzer turlerbenzerlik gosterir ve Kuzeybati Pasifik te T caligatum dan daha yaygindir Kuzey Amerika Avrupa ve Asya nin baska yerlerinde de gorulur Ayrica bakinizTricholomataceaeKaynakca Tricholoma caligatum Viv Ricken 1915 MycoBank International Mycological Association Erisim tarihi 23 Mart 2013 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Roger Phillips 2006 Mushrooms Pan MacMillan pp 45 46 0 330 44237 6 Kuo M 2004 December Tricholoma caligatum MushroomExpert Com http www mushroomexpert com tricholoma caligatum html Murata H Ota Y Yamaguchi M Yamada A Katahata S Otsuka Y Babasaki K Neda H 2013 Mycorrhiza 23 6 447 61 doi 10 1007 s00572 013 0487 a b c d Trudell Steve Ammirati Joe 2009 Mushrooms of the Pacific Northwest Timber Press Field Guides Portland OR Timber Press s 101 ISBN 978 0 88192 935 5 30 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2024 Nergis Mantari Mantarli Yasam Erisim tarihi 5 Haziran 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Galli R 2003 I Tricholomi 2nd Edition Med Fit Riva A 2003 Fungi Europaei 3 Tricholoma Edizioni Candusso Italia Marchand A 1971 Les champignons du Nord et du Midi Tome 1 Perpignan 8449906490 Courtecuisse R 1995 Collins Wild Guide Mushrooms of Britain amp Europe Harper Collins Loizides M Kyriakou T Tziakouris A 2011 Edible amp Toxic Fungi of Cyprus in Greek and English Published by the authors pp 270 71 978 9963 7380 0 7 Kytovuori I 1988 The Tricholoma caligatum group in Europe and North Africa Karstenia 28 65 77 Loizides M 2011 Quercus alnifolia The indigenous golden oak of Cyprus and its fungi Field Mycology 12 3 81 88 doi 10 1016 j fldmyc 2011 06 004 Zervakis G Dimou D Balis C 1998 A check list of the Greek macrofungi including hosts and biogeographic distribution I Basidiomycotina Mycotaxon 66 273 336 Malencon G Bartault R 1970 Flore des Champignons Superieurs du Maroc Tome I Trav Inst Sci Cherifien et Fac sci Rabat Christensen M amp Heilmann Clausen J 2013 Fungi of Northern Europe 4 The Genus Tricholoma 978 87 983581 8 3 Phillips Roger 2010 Mushrooms and Other Fungi of North America Buffalo NY Firefly Books s 44 ISBN 978 1 55407 651 2 Loizides M 2008 A secret world The fungi of Cyprus Field Mycology 9 3 107 109 DOI 10 1016 S1468 1641 10 60420 3 Mikrobiyoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz