Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Halep çamı (Pinus halepensis), Pinaceae (çamgiller) familyasından Akdeniz bölgesine özgü bir çam türü.
| Halep çamı | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Pinus halepensis Mill., Gard. Dict. ed. 8: n.º 8 (1768). | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
Dağılım haritası
| |||||||||||||||
Akdeniz ve Batı Asya: Fas, Cezayir, Tunus, Libya, İsrail, Ürdün, Suriye, Lübnan, Türkiye, Yunanistan, Arnavutluk, Karadağ, Bosna Hersek, Hırvatistan, İtalya, Malta, Fransa ve İspanya'da yayılış yapar. Akdeniz'de Fas ve İspanya'dan Yunanistan'a ve Libya kıyılarında Jabal al Akhdar'da ve İsrail, Ürdün, Lübnan ve Güneybatı Suriye'de görülür.
Ağaçlar 15–25 m boyunda olur ve 150 cm çap yapar. Genellikle olgun ağaçlarda yuvarlak veya düz tepeli ince bir taç oluşturacak şekilde bölünmüş tek yuvarlak gövdeli, düzensiz yatay, kalkık dallar, taç formu genellikle rüzgarla şekillendirilir, özellikle denize yakın yerlerde bulunur. İlk önce yumuşak gümüşi gri renkte kabuk, daha sonra mor-kahverengiye dönüşür, boylamasına olukludur ve pullu tabaklara bölünür. Dallar pürüzsüz, hafif çıkıntılı, gri-yeşildir. Kış tomurcukları konik, 8 mm uzunluğunda, pullar saçaklı ve çoğu zaman reflekslidir. 2 (–3) 5–12 cm × 1 mm demetteki iğne yapraklar, bükülmüş, kenarlar ince testere dişli, tüm yüzeylerde stomalı, dallar boyunca oldukça seyrek dizilmiştir. Yaprak demeti kılıfı kalıcıdır ancak kırılgandır. Kalın tohum kozalakları, pullu çiçek kümesi sapı, olgunlaşınca oval; kolye şeklinde, 6–12 × 4–7 cm, simetrik, kırmızıdan mor-kahverengiye, tek başına veya 2–3'lük halka halinde bulunur. Kozalakların olgunlaşması 3 yıl alır ve daha sonra dallarda uzun süre kalır. Kozalak pulları parlak, sarı veya kırmızı-kahverengi, yaklaşık 2.5 x 1.5 cm, kozalaklarının tohum taşıyan pullarının kaidesindeki çıkıntı (apofiz) baklavamsı (rombik); düz veya hafif kalkık ve omurgasız, dikensizdir. Tohum 5–6 mm uzunluğunda kanatları 2,5 cm kadardır.
Halep çamı, genellikle kızılçam (Pinus brutia) ile ilişkilendirilen ve çoğunlukla Batı Akdeniz bölgesinin kıyı bölgelerinde bulunan, hızlı büyüyen bir kozalaklı ağaçtır. Kuzey Afrika'daki en önemli orman türüdür ve Güney Fransa ve İtalya'da büyük ekolojik öneme sahiptir. Düzensiz şekli ve düşük odun kalitesi nedeniyle, tür özellikle ormancılık endüstrisinde kullanışlı değildir; ancak kağıt hamuru ve kağıt endüstrisinde ve ayrıca yakacak odun yapımında kullanılmaktadır. Ağaç, dağılım alanında su sızmasını iyileştirme, kuru yamaçlarda toprak erozyonunu önleme ve rüzgar siperi görevi yapma gibi belirli ekosistem hizmetleri de sunmaktadır. Bu nedenlerden dolayı ağaç, birkaç ağaçlandırma programının anahtarı olmuştur. Halep çamı, tüm alt tabakalarda ve Akdeniz bölgesindeki çoğu biyolojik iklimde yetişir. Sık orman yangınlarına maruz kalan sıcak bölgelerde iyi yetişen kuraklığa dayanıklı bir türdür. Bu tür yerlerde ağaç, dağlık alanlarda da yetişmesine rağmen, çoğunlukla alçak rakımlara dağılmıştır.
Halep çamı çok geniş bir yayılış alanına (EOO) sahiptir ve başka yerlerde yerel olarak tehdit altında olduğu düşünülse de (Portekiz'de Algarve, İspanya'da Costa Brava) kereste için ekonomik kullanımı en azından doğal habitatında azaldığı için istikrarlı veya belki de genişlemektedir. Tür IUCN Kırmızı listesinde Asgari Endişe olarak listelenmiştir.
Halep Çamı, çalılık ve orman yangınlarının sık görüldüğü Akdeniz kıyılarının daha sıcak kısımlarında yetişir. Buna rağmen, tohum kozalakları sadece yarı serotindir ve güneşin sıcağında ateş olmadığında açılır. Kapalı meşcereler bulunmasına rağmen, daha çok güneşli tepeler ve deniz kıyısına inen yamaçlarda, en yaygın olarak kireçtaşı ve dolomit üzerinde, makilik veya garig bitki örtüsü içinde dağılmıştır. Uzun süre yangının olmadığı meşçerelerde meşe (Quercus suber, Q.ilex) istila eder ve sonunda hakimiyet kurar. Muhtemelen insan faaliyetlerinin neden olduğu artan yangın sıklığı, Halep çamına avantaj sağlar. Yükseklik aralığı deniz seviyesinden yakl. 1.700 m (Fas'ta).
Kıyı gelişimi, özellikle turistik konaklama için, yerel olarak yerleşim alanını (AOO) azaltmıştır. Yangınlar genellikle meşcereleri yok eder, ancak türler yangına uyarlanmıştır ve yangınlar çok sık olmadıkça yeniden oluşacaktır.
Çoğu ağacın boyutu ve şekli ve kalitesizliği nedeniyle Halep çamı odunu, kereste olarak çok az değere sahiptir. Şu anda yakacak odun olarak ve kömür yakmak için kullanılır, geçmişte maden aksesuarı, demiryolu traversleri ve telefon direkleri için hizmet ediyordu. Reçine bakımından zengindir ve hala bu ürün için yerel olarak kullanılır; Yunanistan'da bu amaçla tarlalar kurulmuştur. Cadı süpürgeleri bu çamda yaygındır ve Akdeniz ülkelerinde cüce çeşitlerinin kaynağı olabilir; türler genellikle daha kuzey enlemlerde dayanıklı değildir. Kuru yamaçlarda toprak erozyonunu durdurmak ve rüzgar kırmak amacıyla dikilmiştir. Güney yarımkürede kurulmuş olan çiftlikler, bu türün istilasına yol açmıştır; Avustralya, Yeni Zelanda ve Güney Afrika'da Halep çamı artık doğal ve çoğu zaman tür açısından zengin bitki örtüsünün yanı sıra tarım için kullanılan araziyi tehdit eden ciddi bir yabani bitkidir.
Doğu Akdeniz'de, Halep çamı ormanları reçine, yakacak odun ve orman balı üretimi ve ayrıca hayvancılık için önemlidir. "Akdeniz ülkelerindeki reçine toplama faaliyetleri, bazıları geçim sınırlarında çok az yaşayan orman topluluklarının refahında her zaman önemli bir rol oynamıştır. Bazı düşük gelirli bölgelerde, reçine toplama tek güvenilirdi (ve olmaya da devam etmektedir). Ayrıca reçine üreten ormanların çoğu topluluk ormanlarıdır ve üretim faydaları reçine topluluk kooperatiflerine gitmektedir.Bu ormanların bir diğer önemli yönü ise çok amaçlı ormancılığın uygulanması ve reçine toplama dışındaki diğer faaliyetlerin bir arada bulunmasıdır., arıcılık gibi ... Örneğin, bir Halep çamı ağacından elde edilen gelir, ağacın ömrü boyunca reçineden elde edilen gelirin yalnızca % 2'sidir (ortalama büyüklükte bir ağaç, başına 3–4 kilogram reçine üretebilir. Ayrıca, aktif reçine üretimi yapılan ormanlarda orman yangınlarının daha düşük görülme sıklığına sahip olduğu gözlemlenmiştir, bu da komşu toplulukların aktif bir ilgiye sahip olmasından kaynaklanmaktadır.
Kaynakça
- ^ Palgrave, M.C. (2002). "Trees of Southern Africa". Cape Town:. ss. 1-1212.
- ^ a b c d e Farjon, A. (2013). "Pinus halepensis". The IUCN Red List of Threatened Species. doi:10.2305/IUCN.UK.2013-1.RLTS.T42366A2975569.en. 8 Ağustos 2018 tarihinde
|arşiv-url=kullanmak için|url=gerekiyor () arşivlendi. - ^ Farjon, A. (1984). "Pines: drawings and descriptions of the genus Pinus".
- ^ "Populus halepensis". European Forest Genetic Resources Programme. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mart 2021.
- ^ "(Moussouris & Regato, 1999)". 8 Ağustos 2018 tarihinde
|arşiv-url=kullanmak için|url=gerekiyor () arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Halep cami Pinus halepensis Pinaceae camgiller familyasindan Akdeniz bolgesine ozgu bir cam turu Halep camiKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif PinopsidaTakim PinalesFamilya PinaceaeCins PinusTur P halepensisIkili adlandirmaPinus halepensisMill Gard Dict ed 8 n º 8 1768 Dagilim haritasi Vikitur de Pinus halepensis ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Wikimedia Commons ta Pinus halepensis ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Akdeniz ve Bati Asya Fas Cezayir Tunus Libya Israil Urdun Suriye Lubnan Turkiye Yunanistan Arnavutluk Karadag Bosna Hersek Hirvatistan Italya Malta Fransa ve Ispanya da yayilis yapar Akdeniz de Fas ve Ispanya dan Yunanistan a ve Libya kiyilarinda Jabal al Akhdar da ve Israil Urdun Lubnan ve Guneybati Suriye de gorulur Agaclar 15 25 m boyunda olur ve 150 cm cap yapar Genellikle olgun agaclarda yuvarlak veya duz tepeli ince bir tac olusturacak sekilde bolunmus tek yuvarlak govdeli duzensiz yatay kalkik dallar tac formu genellikle ruzgarla sekillendirilir ozellikle denize yakin yerlerde bulunur Ilk once yumusak gumusi gri renkte kabuk daha sonra mor kahverengiye donusur boylamasina olukludur ve pullu tabaklara bolunur Dallar puruzsuz hafif cikintili gri yesildir Kis tomurcuklari konik 8 mm uzunlugunda pullar sacakli ve cogu zaman reflekslidir 2 3 5 12 cm 1 mm demetteki igne yapraklar bukulmus kenarlar ince testere disli tum yuzeylerde stomali dallar boyunca oldukca seyrek dizilmistir Yaprak demeti kilifi kalicidir ancak kirilgandir Kalin tohum kozalaklari pullu cicek kumesi sapi olgunlasinca oval kolye seklinde 6 12 4 7 cm simetrik kirmizidan mor kahverengiye tek basina veya 2 3 luk halka halinde bulunur Kozalaklarin olgunlasmasi 3 yil alir ve daha sonra dallarda uzun sure kalir Kozalak pullari parlak sari veya kirmizi kahverengi yaklasik 2 5 x 1 5 cm kozalaklarinin tohum tasiyan pullarinin kaidesindeki cikinti apofiz baklavamsi rombik duz veya hafif kalkik ve omurgasiz dikensizdir Tohum 5 6 mm uzunlugunda kanatlari 2 5 cm kadardir Halep cami genellikle kizilcam Pinus brutia ile iliskilendirilen ve cogunlukla Bati Akdeniz bolgesinin kiyi bolgelerinde bulunan hizli buyuyen bir kozalakli agactir Kuzey Afrika daki en onemli orman turudur ve Guney Fransa ve Italya da buyuk ekolojik oneme sahiptir Duzensiz sekli ve dusuk odun kalitesi nedeniyle tur ozellikle ormancilik endustrisinde kullanisli degildir ancak kagit hamuru ve kagit endustrisinde ve ayrica yakacak odun yapiminda kullanilmaktadir Agac dagilim alaninda su sizmasini iyilestirme kuru yamaclarda toprak erozyonunu onleme ve ruzgar siperi gorevi yapma gibi belirli ekosistem hizmetleri de sunmaktadir Bu nedenlerden dolayi agac birkac agaclandirma programinin anahtari olmustur Halep cami tum alt tabakalarda ve Akdeniz bolgesindeki cogu biyolojik iklimde yetisir Sik orman yanginlarina maruz kalan sicak bolgelerde iyi yetisen kurakliga dayanikli bir turdur Bu tur yerlerde agac daglik alanlarda da yetismesine ragmen cogunlukla alcak rakimlara dagilmistir Halep cami cok genis bir yayilis alanina EOO sahiptir ve baska yerlerde yerel olarak tehdit altinda oldugu dusunulse de Portekiz de Algarve Ispanya da Costa Brava kereste icin ekonomik kullanimi en azindan dogal habitatinda azaldigi icin istikrarli veya belki de genislemektedir Tur IUCN Kirmizi listesinde Asgari Endise olarak listelenmistir Halep Cami calilik ve orman yanginlarinin sik goruldugu Akdeniz kiyilarinin daha sicak kisimlarinda yetisir Buna ragmen tohum kozalaklari sadece yari serotindir ve gunesin sicaginda ates olmadiginda acilir Kapali mescereler bulunmasina ragmen daha cok gunesli tepeler ve deniz kiyisina inen yamaclarda en yaygin olarak kirectasi ve dolomit uzerinde makilik veya garig bitki ortusu icinde dagilmistir Uzun sure yanginin olmadigi mescerelerde mese Quercus suber Q ilex istila eder ve sonunda hakimiyet kurar Muhtemelen insan faaliyetlerinin neden oldugu artan yangin sikligi Halep camina avantaj saglar Yukseklik araligi deniz seviyesinden yakl 1 700 m Fas ta Kiyi gelisimi ozellikle turistik konaklama icin yerel olarak yerlesim alanini AOO azaltmistir Yanginlar genellikle mescereleri yok eder ancak turler yangina uyarlanmistir ve yanginlar cok sik olmadikca yeniden olusacaktir Cogu agacin boyutu ve sekli ve kalitesizligi nedeniyle Halep cami odunu kereste olarak cok az degere sahiptir Su anda yakacak odun olarak ve komur yakmak icin kullanilir gecmiste maden aksesuari demiryolu traversleri ve telefon direkleri icin hizmet ediyordu Recine bakimindan zengindir ve hala bu urun icin yerel olarak kullanilir Yunanistan da bu amacla tarlalar kurulmustur Cadi supurgeleri bu camda yaygindir ve Akdeniz ulkelerinde cuce cesitlerinin kaynagi olabilir turler genellikle daha kuzey enlemlerde dayanikli degildir Kuru yamaclarda toprak erozyonunu durdurmak ve ruzgar kirmak amaciyla dikilmistir Guney yarimkurede kurulmus olan ciftlikler bu turun istilasina yol acmistir Avustralya Yeni Zelanda ve Guney Afrika da Halep cami artik dogal ve cogu zaman tur acisindan zengin bitki ortusunun yani sira tarim icin kullanilan araziyi tehdit eden ciddi bir yabani bitkidir Dogu Akdeniz de Halep cami ormanlari recine yakacak odun ve orman bali uretimi ve ayrica hayvancilik icin onemlidir Akdeniz ulkelerindeki recine toplama faaliyetleri bazilari gecim sinirlarinda cok az yasayan orman topluluklarinin refahinda her zaman onemli bir rol oynamistir Bazi dusuk gelirli bolgelerde recine toplama tek guvenilirdi ve olmaya da devam etmektedir Ayrica recine ureten ormanlarin cogu topluluk ormanlaridir ve uretim faydalari recine topluluk kooperatiflerine gitmektedir Bu ormanlarin bir diger onemli yonu ise cok amacli ormanciligin uygulanmasi ve recine toplama disindaki diger faaliyetlerin bir arada bulunmasidir aricilik gibi Ornegin bir Halep cami agacindan elde edilen gelir agacin omru boyunca recineden elde edilen gelirin yalnizca 2 sidir ortalama buyuklukte bir agac basina 3 4 kilogram recine uretebilir Ayrica aktif recine uretimi yapilan ormanlarda orman yanginlarinin daha dusuk gorulme sikligina sahip oldugu gozlemlenmistir bu da komsu topluluklarin aktif bir ilgiye sahip olmasindan kaynaklanmaktadir Kaynakca Palgrave M C 2002 Trees of Southern Africa Cape Town ss 1 1212 a b c d e Farjon A 2013 Pinus halepensis The IUCN Red List of Threatened Species doi 10 2305 IUCN UK 2013 1 RLTS T42366A2975569 en 8 Agustos 2018 tarihinde arsiv url kullanmak icin url gerekiyor yardim arsivlendi Eksik ya da bos url yardim erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Farjon A 1984 Pines drawings and descriptions of the genus Pinus erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Populus halepensis European Forest Genetic Resources Programme 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mart 2021 Moussouris amp Regato 1999 8 Agustos 2018 tarihinde arsiv url kullanmak icin url gerekiyor yardim arsivlendi Eksik ya da bos url yardim