Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Teispidler (Teispes'in torunları) (MÖ 7. yüzyıl ortası - MÖ 522) başlangıçta antik Anshan'daki güney Zagros'u yöneten Ahameniş Hanedanı'nın Demir Çağı koludur. Hanedanlığın krallığı daha sonra güneybatı Asya'da geniş bir alanı fetheden ve daha sonra I. Darius altında Ahameniş İmparatorluğu olarak bilinen imparatorluğu kuran II. Kiros döneminde genişletilmiştir. Teispidlerin ünvanı, II. Kiros'un kendisini ve atalarını bir Elam geleneği olarak Anşan Kralı ünvanıyla tanımladığı Kiros Silindiri'nde kayıtlıdır. Teispes, aynı adı taşıyan ata ve kurucu olduğundan, hanedan ayrıca I. Kiros, I. Kambises, II. Kiros, II. Kambises ve Bardiya'yı da içermektedir.
Anşan, MÖ ikinci binyılda Elam Krallığı'nın bir parçasıydı. Yeni-Elam Dönemi'nde Elam Krallığı zayıflamış ve Anşan'ın krallığa olan bağımlılığı azalmış, Yeni-Elam kralları Anşan üzerinde otoritelerini gösterememiş ve bölgeye çok sayıda İranlı yerleşmiştir. MÖ 646'da Elam başkenti Susa Yeni Asur İmparatorluğu tarafından yağmalandı ve Elam Krallığı ortadan kalktı. MÖ yedinci yüzyılın bir döneminde Anşan, Teispes yönetiminde bağımsız bir krallık haline gelmiştir. Pierre Briant, Anshan krallığının kuruluşunu bu bağlamda değerlendiriyor ve Teispes'in krallığa yükselişini MÖ 635 civarına tarihliyor.
Babil'e ait bir metin olan Kiros Silindiri, Anşan krallarının en eski soyağacını içerir. Büyük Kiros'a kadar olan kral soyunu Teispes-I. Kiros-I. Kambyses-II. Kiros olarak belirler ve Büyük Kiros'tan önceki tüm topraklarının, günümüzde Fars Eyaletindeki Mervdeşt yakınlarındaki ova olarak tanımlanan Anşan olduğunu belirler.Büyük Darius'un Behistun Yazıtı'nda daha sonra sağladığı bir soyağacına göre Teispes'in babası ve Anşan'ın ilk kralı olan Ahameniş'den hiç bahsedilmemektedir.
Teispid hanedanı, Teispidlerin son üyelerini de öldüren I. Darius'un tahta geçmesiyle Ahamenişler tarafından devralınmıştır. Maria Brosius ve Bruce Lincoln'e göre Darius, taht iddiasını meşrulaştırmak için Teispid krallarıyla ortak atalar üzerinden bir soy bağı kurmaya çalışmıştır. Bunu yapmak için onların Ahameniş oldukları izlenimini yaratmıştır. Bunu yazıtlar vasıtasıyla yapmıştır. Pasargad yazıtlarında (CMa) II. Kiros'un Ahamenişler'in bir mensubu olduğu ileri sürülmüştür. M.Ö. 510 yıllarına tarihlenen bu yazıtların hepsinde "Ben Ahamenişli Kral Kiros'um" ifadesi tekrarlanmaktadır. Behistun Yazıtı'nda Darius, Teispes adlı ortak bir atadan ve varsayımsal bir isim taşıyan atadan gelen Ahameniş'ten oluşan çift hanedanlı bir kraliyet hükümdarları izlenimi yaratmıştır.
Kaynakça
- Özel
- ^ Stronach 1997, s. 38.
- ^ Briant 2002, ss. 17-18.
- ^ Briant 2002, s. 17.
- ^ Briant 2002, s. 16.
- ^ Brosius 1998, ss. 14-15.
- ^ Lincoln 2007, ss. 4-5.
- Genel
- (2002). From Cyrus to Alexander: a history of the Persian Empire. Daniels, Peter T. tarafından çevrildi. Winona Lake: Eisenbrauns. ISBN .
- Brosius, Maria (1998). Women in Ancient Persia, 559-331 BC. Clarendon Press. ISBN .
- Lincoln, Bruce (2007). Religion, empire and torture: the case of Achaemenian Persia, with a postscript on Abu Ghraib. Chicago: University of Chicago Press. ISBN .
- Stronach, David (1997). "Anshan and Parsa: Early Achaemenid History, Art and Architecture on the Iranian Plateau". Curtis, John (Ed.). Mesopotamia and Iran in the Persian period, conquest and imperialism, 539-331 BC: proceedings of a seminar in memory of Vladimir G. Lukonin. Londra: British Museum Press. ISBN .
Dış bağlantılar
- Visual representation of the divine and the numinous in early Achaemenid Iran: old problems, new directions; Mark A. Garrison, Trinity University, San Antonio, TX; last revision: 3 March 2009, see page: 9
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Teispidler Teispes in torunlari MO 7 yuzyil ortasi MO 522 baslangicta antik Anshan daki guney Zagros u yoneten Ahamenis Hanedani nin Demir Cagi koludur Hanedanligin kralligi daha sonra guneybati Asya da genis bir alani fetheden ve daha sonra I Darius altinda Ahamenis Imparatorlugu olarak bilinen imparatorlugu kuran II Kiros doneminde genisletilmistir Teispidlerin unvani II Kiros un kendisini ve atalarini bir Elam gelenegi olarak Ansan Krali unvaniyla tanimladigi Kiros Silindiri nde kayitlidir Teispes ayni adi tasiyan ata ve kurucu oldugundan hanedan ayrica I Kiros I Kambises II Kiros II Kambises ve Bardiya yi da icermektedir Ansan MO ikinci binyilda Elam Kralligi nin bir parcasiydi Yeni Elam Donemi nde Elam Kralligi zayiflamis ve Ansan in kralliga olan bagimliligi azalmis Yeni Elam krallari Ansan uzerinde otoritelerini gosterememis ve bolgeye cok sayida Iranli yerlesmistir MO 646 da Elam baskenti Susa Yeni Asur Imparatorlugu tarafindan yagmalandi ve Elam Kralligi ortadan kalkti MO yedinci yuzyilin bir doneminde Ansan Teispes yonetiminde bagimsiz bir krallik haline gelmistir Pierre Briant Anshan kralliginin kurulusunu bu baglamda degerlendiriyor ve Teispes in kralliga yukselisini MO 635 civarina tarihliyor Babil e ait bir metin olan Kiros Silindiri Ansan krallarinin en eski soyagacini icerir Buyuk Kiros a kadar olan kral soyunu Teispes I Kiros I Kambyses II Kiros olarak belirler ve Buyuk Kiros tan onceki tum topraklarinin gunumuzde Fars Eyaletindeki Mervdest yakinlarindaki ova olarak tanimlanan Ansan oldugunu belirler Buyuk Darius un Behistun Yaziti nda daha sonra sagladigi bir soyagacina gore Teispes in babasi ve Ansan in ilk krali olan Ahamenis den hic bahsedilmemektedir Teispid hanedani Teispidlerin son uyelerini de olduren I Darius un tahta gecmesiyle Ahamenisler tarafindan devralinmistir Maria Brosius ve Bruce Lincoln e gore Darius taht iddiasini mesrulastirmak icin Teispid krallariyla ortak atalar uzerinden bir soy bagi kurmaya calismistir Bunu yapmak icin onlarin Ahamenis olduklari izlenimini yaratmistir Bunu yazitlar vasitasiyla yapmistir Pasargad yazitlarinda CMa II Kiros un Ahamenisler in bir mensubu oldugu ileri surulmustur M O 510 yillarina tarihlenen bu yazitlarin hepsinde Ben Ahamenisli Kral Kiros um ifadesi tekrarlanmaktadir Behistun Yaziti nda Darius Teispes adli ortak bir atadan ve varsayimsal bir isim tasiyan atadan gelen Ahamenis ten olusan cift hanedanli bir kraliyet hukumdarlari izlenimi yaratmistir KaynakcaOzel Stronach 1997 s 38 Briant 2002 ss 17 18 Briant 2002 s 17 Briant 2002 s 16 Brosius 1998 ss 14 15 Lincoln 2007 ss 4 5 Genel 2002 From Cyrus to Alexander a history of the Persian Empire Daniels Peter T tarafindan cevrildi Winona Lake Eisenbrauns ISBN 978 1 57506 031 6 Brosius Maria 1998 Women in Ancient Persia 559 331 BC Clarendon Press ISBN 978 0 19 815255 2 Lincoln Bruce 2007 Religion empire and torture the case of Achaemenian Persia with a postscript on Abu Ghraib Chicago University of Chicago Press ISBN 978 0 226 48196 8 Stronach David 1997 Anshan and Parsa Early Achaemenid History Art and Architecture on the Iranian Plateau Curtis John Ed Mesopotamia and Iran in the Persian period conquest and imperialism 539 331 BC proceedings of a seminar in memory of Vladimir G Lukonin Londra British Museum Press ISBN 978 0 7141 1142 1 Dis baglantilarVisual representation of the divine and the numinous in early Achaemenid Iran old problems new directions Mark A Garrison Trinity University San Antonio TX last revision 3 March 2009 see page 9