Üvercinka, Cemal Süreya'nın 1958'de Yeditepe Yayınları tarafından yayımlanan ilk şiir kitabıdır. Kitabın ilk basımında şairin 1953-1957 yılları arasında yayımladığı şiirlerden sadece yirmi dokuzuna yer verilmişken sonraki basımlarda şiir sayısı artırılmıştır. Yayımlandığı dönemde büyük ilgi gören kitap, 1959'da Yeditepe Şiir Armağanı'nı kazanmıştır. Eserin adı, Süreya'nın iş yerinde tanıştığı ve âşık olduğu bir kadına "Üvercinka" adını vermesinden gelmiştir. Kitap-lık dergisinin Türkiye'nin kuruluşunun 75. yıldönümü sebebiyle 1998'de hazırladığı "75 Yılda 75 Kitap listesi"nde 36. sırada yer almıştır. Ocak 2015'ten itibaren Yapı Kredi Yayınları tarafından yayımlanmaktadır.
Yazım ve yayımlanma
Adlandırma
Cemal Süreya, ortaokul ikinci sınıftayken tanıştığı Seniha Nemli ile 1953'te evlenmiş ve 1954'te Mülkiye'den mezun olmuştur. Eşiyle arası problemli olan Süreya, Eskişehir Vergi Dairesi'nde tanışıp bir süre beraber olduğu kadın için "Üvercinka" adını kullanmıştır. 11 Ağustos 1955'te Maliye Müfettiş Muavini olarak İstanbul'a atanan şairin "Üvercinka"yla ilişkisi bitmiştir.Asım Bezirci'ye verdiği bir röportajda "üvercinka"nın anlamı için şunları söylemiştir:
"Üvercinka anılması güvercinle karışık bir ad. Bir kadın adı. Barışa, aşka, dayatmaya dönük bir kavram: Kitaba ad olarak seçmeme gelince bunun iki nedeni var: Birisi belli: günümüz şiiri ve bu arada benim şiirim kelimeyi zorlayan bir şiir. O adla şiirimi özetlemiş ya da bir parça belirtmiş oluyorum galiba. İşin ikinci nedeni son derece özel, salt günlük yaşamama ilişkin bir şey."
Yayımlanma
Üvercinka, Süreya'nın ilk şiir kitabı olarak Şubat 1958 tarihinde Yeditepe Yayınları tarafından yayımlanmıştır. İlk basımda 1953-1957 yılları arasında yayımladığı şiirlerden sadece yirmi dokuzuna yer verilirken sonraki basımlarda "Şiir", "Sürek Avı" ve "Gazel" başlıklı şiirleri de eklenerek kitapta otuz iki şiir yer almıştır. Kitabın ilk baskısı altı ay içinde tükenmiştir. Süreya bu kitap için 150 lira telif ücreti almıştır.
Üvercinka, 1959'da Cemal Süreya'ya Arif Damar'ın İstanbul Bulutu'yla Yeditepe Şiir Armağanı'nı kazandırmıştır. Ödülden önce bu kitapla ilgili Cemal Süreya, "Osman Mazlum" takma adıyla 18 Ocak 1958'de "Mavisini Dağıtan Uslu Çiçek" başlıklı bir yazı kaleme almış ve yazısında Arif Damar'ın bu şiir kitabında İkinci Yeni etkisi gördüğünü ve kelime seçiminde sağlam bir işçilik gösterdiğini yazmıştır.
Karşılama
Süreya'nın ilk şiir kitabı Üvercinka, 1958 yılında yayımlandıktan hemen sonra edebiyat ortamında büyük ilgi uyandırmıştır.Mustafa Şerif Onaran, eserin bağlamında şair için "Alışılmış kelimelerin alışılmış duyguların şairi değil." derkenAhmet Oktay ise "Asıl yeniliği eşyayı soyutlaştırışından ve dilinden geliyor." diye yazmıştır.Muzaffer İlhan Erdost, Üvercinka henüz yayımlanmadan Pazar Postası'nda yazdığı yazıda okurun çıkacak olan Üvercinka'da yeni değerleri bulacağına ve bunları yadırgamayacağına dair görüşlerini yazmıştır.Asım Bezirci, Muzaffer İlhan Erdost'un Cemal Süreya'yı güçlü bir şair olarak itham etmesini abartılı bulduğunu ancak Üvercinka'yı okuduktan sonra fikrinin değiştiğini belirtmiştir.Orhan Duru, Üvercinka'yı bir kuşağın şiir kitabı olarak nitelemiştir. Duru ayrıca şiirlerdeki şaşırtma ve ton değişikliğinin, okurun alışık olmadığı bir tarz olduğunu belirterek şairin temayla da insanın derinliğine indiği tespitinde bulunmuştur.
Cemal Süreya, Üvercinka'yı değerlendirmiş ve kitabının Türk şiirine ne kattığını şu sözlerle dile getirmiştir:
"Üvercinka'yı bir kelimeyle özetliyorum: şok. O kitaptaki çok şiirimde şok etkisi aradım. Sonra dile büyük bir yaslanışım var. Humour var. Kusurlu şiirler, biliyorum. Kusurlu olmalarını istedim."
Ayrıca 1982 yılında Gösteri dergisinde çıkan Doğan Hızlan'la yaptığı bir röportajda kitabını değerlendirdiği zaman hoşuna gitmeyen şiirler ve dizeler olduğunu ifade etmiş; 1986 yılında Enver Ercan'la yaptığı röportajda "tahammül edemediği" şiirleri arasında "San", "Gül", "Dalga", "Güzelleme" ve "Süveyş"i eklerken "çok kötü" şiirler arasında "Şiir", "Sizin Hiç Babanız Öldü Mü?", "Nehirler Boyunca Kadınlar Gördüm", "Şarkısı Beyaz" ile "Üç Adet Yıldız"ı dahil etmiştir.
Kaynakça
- Genel
- Acarı, Halis (2002). Duruel, Nursel (Ed.). Üvercinka Dedi ki, "Güvercin Curnatası" (2 bas.). İstanbul: YKY.
- Bezirci, Asım (1996). İkinci Yeni Olayı (4 bas.). İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
- Deniz, Sunay (2014). Cemal Süreya'nın Şiirlerinde Kelime Dünyası. Elazığ: Fırat Üniversitesi.
- Erdost, Muzaffer (23 Şubat 1958). "Üvercinka ile Gelenler". Pazar Postası.
- İlhan, Nilüfer (2010). Cemal Süreya (Hayatı, Edebî Fikirleri Ve Şiiri). Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
- Karadeniz, Mustafa (2015). Cemal Süreya'nın Şiir Estetiğinde Poetik Sadakat: Poetika Ve Şiir Arasındaki Mütekabiliyet. Malatya: İnönü Üniversitesi.
- Papak, Özge (2013). Cemal Süreya'nın Şiirlerinde Dil Sapmaları Ve Ad Aktarmaları. Kayseri: Erciyes Üniversitesi.
- Özel
- ^ "75 yılın kitapları". 26 Mart 2003 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Haziran 2018.
- ^ . 6 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2018.
- ^ Deniz 2014, s. 1.
- ^ a b Karadeniz 2015, s. 116.
- ^ Papak 2013, s. 10.
- ^ İlhan 2010, s. 57-58.
- ^ İlhan 2010, s. 58.
- ^ . Gazete Karınca. 9 Ocak 2019. 12 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2020.
- ^ a b İlhan 2010, s. 63.
- ^ a b Karadeniz 2015, s. 85.
- ^ Deniz 2014, s. 4.
- ^ Karadeniz 2015, s. 86.
- ^ Erdost 1958, s. 12.
- ^ Bezirci 1996, s. 103.
- ^ İlhan 2010, s. 59.
- ^ Acarı 2002, s. 20.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Uvercinka Cemal Sureya nin 1958 de Yeditepe Yayinlari tarafindan yayimlanan ilk siir kitabidir Kitabin ilk basiminda sairin 1953 1957 yillari arasinda yayimladigi siirlerden sadece yirmi dokuzuna yer verilmisken sonraki basimlarda siir sayisi artirilmistir Yayimlandigi donemde buyuk ilgi goren kitap 1959 da Yeditepe Siir Armagani ni kazanmistir Eserin adi Sureya nin is yerinde tanistigi ve asik oldugu bir kadina Uvercinka adini vermesinden gelmistir Kitap lik dergisinin Turkiye nin kurulusunun 75 yildonumu sebebiyle 1998 de hazirladigi 75 Yilda 75 Kitap listesi nde 36 sirada yer almistir Ocak 2015 ten itibaren Yapi Kredi Yayinlari tarafindan yayimlanmaktadir 1958 de Yeditepe Yayinlari tarafindan yayimlanan Uvercinka nin ilk basim kapagi Ilk basimda Sureya nin 1953 1957 yillari arasinda yayimladigi siirlerden sadece yirmi dokuzuna yer verilmistir Yazim ve yayimlanmaAdlandirma Cemal Sureya ortaokul ikinci siniftayken tanistigi Seniha Nemli ile 1953 te evlenmis ve 1954 te Mulkiye den mezun olmustur Esiyle arasi problemli olan Sureya Eskisehir Vergi Dairesi nde tanisip bir sure beraber oldugu kadin icin Uvercinka adini kullanmistir 11 Agustos 1955 te Maliye Mufettis Muavini olarak Istanbul a atanan sairin Uvercinka yla iliskisi bitmistir Asim Bezirci ye verdigi bir roportajda uvercinka nin anlami icin sunlari soylemistir Uvercinka anilmasi guvercinle karisik bir ad Bir kadin adi Barisa aska dayatmaya donuk bir kavram Kitaba ad olarak secmeme gelince bunun iki nedeni var Birisi belli gunumuz siiri ve bu arada benim siirim kelimeyi zorlayan bir siir O adla siirimi ozetlemis ya da bir parca belirtmis oluyorum galiba Isin ikinci nedeni son derece ozel salt gunluk yasamama iliskin bir sey Yayimlanma Uvercinka Sureya nin ilk siir kitabi olarak Subat 1958 tarihinde Yeditepe Yayinlari tarafindan yayimlanmistir Ilk basimda 1953 1957 yillari arasinda yayimladigi siirlerden sadece yirmi dokuzuna yer verilirken sonraki basimlarda Siir Surek Avi ve Gazel baslikli siirleri de eklenerek kitapta otuz iki siir yer almistir Kitabin ilk baskisi alti ay icinde tukenmistir Sureya bu kitap icin 150 lira telif ucreti almistir Uvercinka 1959 da Cemal Sureya ya Arif Damar in Istanbul Bulutu yla Yeditepe Siir Armagani ni kazandirmistir Odulden once bu kitapla ilgili Cemal Sureya Osman Mazlum takma adiyla 18 Ocak 1958 de Mavisini Dagitan Uslu Cicek baslikli bir yazi kaleme almis ve yazisinda Arif Damar in bu siir kitabinda Ikinci Yeni etkisi gordugunu ve kelime seciminde saglam bir iscilik gosterdigini yazmistir KarsilamaSureya nin ilk siir kitabi Uvercinka 1958 yilinda yayimlandiktan hemen sonra edebiyat ortaminda buyuk ilgi uyandirmistir Mustafa Serif Onaran eserin baglaminda sair icin Alisilmis kelimelerin alisilmis duygularin sairi degil derkenAhmet Oktay ise Asil yeniligi esyayi soyutlastirisindan ve dilinden geliyor diye yazmistir Muzaffer Ilhan Erdost Uvercinka henuz yayimlanmadan Pazar Postasi nda yazdigi yazida okurun cikacak olan Uvercinka da yeni degerleri bulacagina ve bunlari yadirgamayacagina dair goruslerini yazmistir Asim Bezirci Muzaffer Ilhan Erdost un Cemal Sureya yi guclu bir sair olarak itham etmesini abartili buldugunu ancak Uvercinka yi okuduktan sonra fikrinin degistigini belirtmistir Orhan Duru Uvercinka yi bir kusagin siir kitabi olarak nitelemistir Duru ayrica siirlerdeki sasirtma ve ton degisikliginin okurun alisik olmadigi bir tarz oldugunu belirterek sairin temayla da insanin derinligine indigi tespitinde bulunmustur Cemal Sureya Uvercinka yi degerlendirmis ve kitabinin Turk siirine ne kattigini su sozlerle dile getirmistir Uvercinka yi bir kelimeyle ozetliyorum sok O kitaptaki cok siirimde sok etkisi aradim Sonra dile buyuk bir yaslanisim var Humour var Kusurlu siirler biliyorum Kusurlu olmalarini istedim Ayrica 1982 yilinda Gosteri dergisinde cikan Dogan Hizlan la yaptigi bir roportajda kitabini degerlendirdigi zaman hosuna gitmeyen siirler ve dizeler oldugunu ifade etmis 1986 yilinda Enver Ercan la yaptigi roportajda tahammul edemedigi siirleri arasinda San Gul Dalga Guzelleme ve Suveys i eklerken cok kotu siirler arasinda Siir Sizin Hic Babaniz Oldu Mu Nehirler Boyunca Kadinlar Gordum Sarkisi Beyaz ile Uc Adet Yildiz i dahil etmistir KaynakcaGenelAcari Halis 2002 Duruel Nursel Ed Uvercinka Dedi ki Guvercin Curnatasi 2 bas Istanbul YKY Bezirci Asim 1996 Ikinci Yeni Olayi 4 bas Istanbul Evrensel Basim Yayin Deniz Sunay 2014 Cemal Sureya nin Siirlerinde Kelime Dunyasi Elazig Firat Universitesi Erdost Muzaffer 23 Subat 1958 Uvercinkaile Gelenler Pazar Postasi Ilhan Nilufer 2010 Cemal Sureya Hayati Edebi Fikirleri Ve Siiri Erzurum Ataturk Universitesi Karadeniz Mustafa 2015 Cemal Sureya nin Siir Estetiginde Poetik Sadakat Poetika Ve Siir Arasindaki Mutekabiliyet Malatya Inonu Universitesi Papak Ozge 2013 Cemal Sureya nin Siirlerinde Dil Sapmalari Ve Ad Aktarmalari Kayseri Erciyes Universitesi Ozel 75 yilin kitaplari 26 Mart 2003 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Haziran 2018 6 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Haziran 2018 Deniz 2014 s 1 a b Karadeniz 2015 s 116 Papak 2013 s 10 Ilhan 2010 s 57 58 Ilhan 2010 s 58 Gazete Karinca 9 Ocak 2019 12 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mayis 2020 a b Ilhan 2010 s 63 a b Karadeniz 2015 s 85 Deniz 2014 s 4 Karadeniz 2015 s 86 Erdost 1958 s 12 Bezirci 1996 s 103 Ilhan 2010 s 59 Acari 2002 s 20