André Paul Guillaume Gide (d. 22 Kasım 1869, Paris - ö. 19 Şubat 1951, Paris) Fransız yazar. 1947 yılı Nobel Edebiyat Ödülü sahibi.
André Gide | |
---|---|
André Gide (1920) | |
Doğum | 22 Kasım 1869 Paris, Fransa |
Ölüm | 19 Şubat 1951 (81 yaşında) Paris, Fransa |
Meslek | Roman ve deneme yazarı |
Milliyet | Fransız |
Önemli ödülleri | Nobel Edebiyat Ödülü (1947) |
Etkiledikleri | |
Etkilendikleri | |
İmza | |
İlk yılları
Gide, 22 Kasım 1869 tarihinde Paris, Fransa'da dünyaya geldi. Babası Protestan ve köylü kökenli, annesi Katolikti. 8 yaşında Paris'te Alsace Okulu'na gönderildi. Sık sık hastalandığı için öğrenimi kesintiye uğradı. Gide henüz 11 yaşındayken (1880) Paris Üniversitesi'nde olan babasını kaybetti. Ailedeki kadınların etkisi ve annesinin katı otoritesi altında büyüdü.
1889'da okuldan mezun oldu. Yaşamını yazarak geçirmeye karar verdi. Yazı hayatına 1891’de 21 yaşındayken yayımladığı (Les Cahiers d'André Walter) ve Narsis Üstüne İnceleme ile başladı. Ama ikisi de başarısız bulundu.
1893'te Kuzey Afrika gezisine çıktı. Arap dünyasının tümüyle farklı değerleriyle tanıştı. Fransa'ya döndüğünde oradaki katı Victorya dönemi yaşantısının olumsuzluklarından rahatsız oldu. 1894'te tekrar Kuzey Afrika'ya gitti. Burada Oscar Wilde ve 'la tanıştı. Onların yüreklendirmesiyle baskı altında tuttuğu eşcinselliğini kabul etti. Annesi hastalanınca Fransa'ya döndü.
1895'te kuzeniyle evlendi. 1896'da Normandiya'da bir belediye başkanı oldu.
1900 sonrası
1908'de bazı seçkin yazarlarla birlikte Nouvelle Revue Française adında bir edebiyat dergisi kurdu. 1916'da 16 yaşındaki Marc Allégret ile sevgili oldu. Marc Allegret ile eşcinsel ilişkisi ailesinde huzursuzluk yarattı. Eşi Gide'nin kendisine yazdığı mektupları yok etti.
I. Dünya Savaşı yıllarında Kızılhaç ile gönüllü insani kuruluşlarda çalıştı. 1923'te ilk feministlerden ünlü Elizabeth van Byyselberghe ile olan yasak ilişkisinden tek çocuğu kızı Catherine doğdu. 1924 yılında Corydon adlı homoseksüelliği savunan bir kitap yayımladı, fakat eser ilk etapta kınandı.
1925'te Fransız Ekvator Afrikası'na gitti. Burada gördüklerinden de etkilendi. Dönüşünde sömürgeciliği eleştiren yazılar yazdı. 1925 yılında yayımladığı Kalpazanlar Gide'nin en önemli eserlerinden biri olarak görülür. 1926'da otobiyografik eser olan "Si le grain ne meurt"u yayımladı.
Komünizme ilgi duydu. 1936'da büyük umutlarla gittiği Sovyetler Birliği'nden hayal kırıklığı ile döndü. 1938'de eşini kaybetti.
II. Dünya Savaşı'nın başlamasından sonra 1942'de tekrar Kuzey Afrika'ya gitti. Savaşın sonuna kadar burada yaşadı. 1947'de Oxford Üniversitesi'nden "Edebiyat Doktoru" unvanı aldı. Aynı yıl Kasım ayında da Nobel Edebiyat Ödülü'nün sahibi oldu. 19 Şubat 1951'de yaşamını yitirdi.
Özellikleri
Yaşamı boyunca toplumsal ve bireysel ahlakın en önemli ölçütünün, bireyin içtenliği ve kendisini tanıması olduğunu savundu. Edebi, siyasal ve toplumsal sorunlara karşı hoşgörülü bir tutum benimsedi. Genel ahlak anlayışının karşısında bireysel özgürlüklerin savunucusu oldu. Ama aynı zamanda 19'uncu yüzyıl Fransız edebiyatının en önemli hümanist ve ahlakçı yazarı olarak tanındı. Düşüncelerindeki bütünlük ve soyluluk, üslubundaki arılık ve uyumla Fransız edebiyatının saygın isimleri arasında yer aldı.
Eserleri
Katolik kilisesi André Gide'in eserlerini 1952 yılında 'ne koymuştur.
Deneme
Roman
Otobiyografi
| Şiir ve Düzyazı Şiir
Tiyatro
|
Anlatı
Öykü
Diyalog
Gezi yazısı
Anı
| İnceleme/Eleştiri
Yergi
|
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Andre Paul Guillaume Gide d 22 Kasim 1869 Paris o 19 Subat 1951 Paris Fransiz yazar 1947 yili Nobel Edebiyat Odulu sahibi Andre GideAndre Gide 1920 Dogum22 Kasim 1869 1869 11 22 Paris FransaOlum19 Subat 1951 81 yasinda Paris FransaMeslekRoman ve deneme yazariMilliyetFransizOnemli odulleriNobel Edebiyat Odulu 1947 Etkiledikleri Rainer Maria Rilke Andre Malraux Brian O Nolan Jean Paul Sartre Albert Camus Yukio Mishima Roland BarthesEtkilendikleri Goethe Hugo Dostoevsky Stephane Mallarme Nietzsche Joris Karl Huysmans Wilde Rabindranath Tagore Roger Martin du GardImzaIlk yillariGide in Fotografi Gide 22 Kasim 1869 tarihinde Paris Fransa da dunyaya geldi Babasi Protestan ve koylu kokenli annesi Katolikti 8 yasinda Paris te Alsace Okulu na gonderildi Sik sik hastalandigi icin ogrenimi kesintiye ugradi Gide henuz 11 yasindayken 1880 Paris Universitesi nde olan babasini kaybetti Ailedeki kadinlarin etkisi ve annesinin kati otoritesi altinda buyudu 1889 da okuldan mezun oldu Yasamini yazarak gecirmeye karar verdi Yazi hayatina 1891 de 21 yasindayken yayimladigi Les Cahiers d Andre Walter ve Narsis Ustune Inceleme ile basladi Ama ikisi de basarisiz bulundu 1893 te Kuzey Afrika gezisine cikti Arap dunyasinin tumuyle farkli degerleriyle tanisti Fransa ya dondugunde oradaki kati Victorya donemi yasantisinin olumsuzluklarindan rahatsiz oldu 1894 te tekrar Kuzey Afrika ya gitti Burada Oscar Wilde ve la tanisti Onlarin yureklendirmesiyle baski altinda tuttugu escinselligini kabul etti Annesi hastalaninca Fransa ya dondu 1895 te kuzeniyle evlendi 1896 da Normandiya da bir komune belediye baskani oldu 1900 sonrasi1908 de bazi seckin yazarlarla birlikte Nouvelle Revue Francaise adinda bir edebiyat dergisi kurdu 1916 da 16 yasindaki Marc Allegret ile sevgili oldu Marc Allegret ile escinsel iliskisi ailesinde huzursuzluk yaratti Esi Gide nin kendisine yazdigi mektuplari yok etti I Dunya Savasi yillarinda Kizilhac ile gonullu insani kuruluslarda calisti 1923 te ilk feministlerden unlu Elizabeth van Byyselberghe ile olan yasak iliskisinden tek cocugu kizi Catherine dogdu 1924 yilinda Corydon adli homoseksuelligi savunan bir kitap yayimladi fakat eser ilk etapta kinandi 1925 te Fransiz Ekvator Afrikasi na gitti Burada gorduklerinden de etkilendi Donusunde somurgeciligi elestiren yazilar yazdi 1925 yilinda yayimladigi Kalpazanlar Gide nin en onemli eserlerinden biri olarak gorulur 1926 da otobiyografik eser olan Si le grain ne meurt u yayimladi Komunizme ilgi duydu 1936 da buyuk umutlarla gittigi Sovyetler Birligi nden hayal kirikligi ile dondu 1938 de esini kaybetti II Dunya Savasi nin baslamasindan sonra 1942 de tekrar Kuzey Afrika ya gitti Savasin sonuna kadar burada yasadi 1947 de Oxford Universitesi nden Edebiyat Doktoru unvani aldi Ayni yil Kasim ayinda da Nobel Edebiyat Odulu nun sahibi oldu 19 Subat 1951 de yasamini yitirdi OzellikleriYasami boyunca toplumsal ve bireysel ahlakin en onemli olcutunun bireyin ictenligi ve kendisini tanimasi oldugunu savundu Edebi siyasal ve toplumsal sorunlara karsi hosgorulu bir tutum benimsedi Genel ahlak anlayisinin karsisinda bireysel ozgurluklerin savunucusu oldu Ama ayni zamanda 19 uncu yuzyil Fransiz edebiyatinin en onemli humanist ve ahlakci yazari olarak tanindi Dusuncelerindeki butunluk ve soyluluk uslubundaki arilik ve uyumla Fransiz edebiyatinin saygin isimleri arasinda yer aldi EserleriKatolik kilisesi Andre Gide in eserlerini 1952 yilinda ne koymustur Deneme Narkissos Ustune Inceleme 1891 Urien in Yolculugu 1893 Aska Tesebbus 1893 Batakliklar 1894 Vesileler 1903 Yeni Vesileler 1911 Ve Is Simdi Sana Kaldi 1951 olumunden sonra Sanat Baskidan DogarRoman Pastoral Senfoni 1919 Kalpazanlar 1926 1909 Otobiyografi Andre Walter in Defterleri 1892 Tohum Olmezse 1926 Siir ve Duzyazi Siir Andre Walter in Siirleri 1891 Dunya Nimetleri 1897 1936 da Topragin Yarattigi Nimetler Haci Ya da Sahte Peygamber Uzerine Inceleme 1899 Savurgan Evladin Donusu 1907 Yeni Nimetler 1935 Thesee 1946 Tiyatro Saul 1903 Philoktetes 1899 Kral Kandaules 1901 Bat Seba 1912 Oidipius 1931 Persephone 1934 On Ucuncu Agac 1935 Robert Ya da Genel Cikar 1944 Donus 1946 Anlati Ayri Yol 1902 Dar Kapi 1909 Oyku Vatikan in Zindanlari 1914 Isabelle 1957 Kadinlar Mektebi 1929 Robert 1929 Genevieve 1936 Diyalog Corydon Sapik Sevgi 1924 Gezi yazisi Kongo Yolculugu 1927 Dindiki 1927 Cad Donusu 1928 Ani Journal 1889 1939 1939 Journal 1939 1949 1945 Inceleme Elestiri Dostoyevski 1923 Rastlantilar 1924 Kalpazanlarin Gunlugu 1926 Montaigne Ustune Deneme 1929 Cesitli 1931 Henri Michaux yu Tanimak 1941 Dussel Soylesiler 1943 Goz Onune Alarak 1943 Poussin Ogretimi 1945 Siir Sanati 1947 Onsozler 1948 Karsilasmalar 1948 Ovguler 1948 Chopin Uzerine Notlar 1948 SSCB Donusu 1936 SSCB Donusu Uzerine Duzeltmeler 1937 Yergi Zincire Gevsek Vurulmus Prometheus 1899 Dis baglantilar