Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sir Walter Raleigh (d. c.1552 - ö. 29 Ekim 1618); İngiliz aristokrat, asker, denizci, kâşif, yazar ve şair. I. Elizabeth dönemindeki başarıları ile Sir unvanını almıştır.
Sir Walter Raleigh | |
|---|---|
 | |
| Doğum | c. 1552 İngiltere |
| Ölüm | 29 Ekim 1618 Londra |
| Meslek | Asker, kaşif, yazar ve şair |
| İmza | |
 | |
Hayatı
Raleigh'in küçüklüğü hakkında yeterli ve kesin bilgi bulunmamaktadır. Bazı tarihçiler 1552'de doğduğunu söylerken, bazıları ise 1554 yılında doğduğunu söylemektedir. İngiltere'ye çok uzak olmayan bir kasabada, çiftçi çocuğu olarak doğmuştur. Ailesinde tam 5 çocuk vardı. Hepsinin de yaşları neredeyse aynıydı, çünkü bu çocuklar art arda gelen iki evlilikten doğmuşlardı. Üvey kardeşlerinin isimleri: John Gilbert, Humphrey Gilbert ve Adrian Gilbert idi. Öz kardeşinin ismi ise Carew Raleigh idi. Raleigh, I. Elizabeth ve I. James döneminde yaşamıştır. Henüz genç yaşlardayken becerileri dolayısıyla sevildi. Yeni Dünya dedikleri Kuzey Amerika'ya başarılı seferler yaptı. İngiltere'ye ilk domates, patates ve tütün ürünlerini ulaştırdı. Kızılderililer ile çatıştığı zamanlar oldu. İngiltere'ye dönerken bazı İspanyol ticaret gemilerini yağmaladı. Bu da onu İspanyol düşmanı haline getirdi.
İrlanda'da
Raleigh, bu başarılı seferleri ile I. Elizabeth tarafından Sir unvanını aldı. İrlanda'da 1579 ile 1583 yılları arasında patlak veren bir isyanı bastırmakla görevlendirildi. Bu görevini başarıyla yerine getirdi ve kendisine bazı bölgeler verildi. Bu bölgelerde patates tarlaları açtı. Bu sayede İrlanda'da, dolayısıyla İngiltere'de ilk patates üretimi başladı. Bu süreç içerisinde şiir yazmaya başlamıştı. I. Elizabeth'e de bir şiir yazmıştı ve bu da bazı dedikodulara neden olmuştur. Religh'in resmî ikametgâhı sürekli İrlanda'da idi. Orada kendisi için bir kule de kurdurmuştu. I. James döneminde idam edilince ailesi zor durumda kalmıştır.
Raleigh'in en büyük hayali de kendisine ait geniş bir koloni kurmaktı. Virginia eyaletini kurdu. Virjinya (İngilizce:Virginia, Anlamı:Bakire), I. Elizabeth'e itafen verilmiş bir isimdi. Günümüzde kurduğu koloninin bir kısmı da Kuzey Karolina eyaletindedir. Raleigh bu koloniyi kurmak için İngiliz hükûmetinden finansal yardım istedi. Arkadaşlarının da desteği ile koloniyi kurmayı başardı. Ancak sonra art arda gelen olaylar, Kızılderililerle gerçekleşen çatışmalar, İspanyol - İngiliz savaşları sebebiyle bu kolonizasyon çalışmaları başarısız oldu. Virjinya eyaleti uzun zaman ilgisiz kaldı. Ancak İngiltere'nin ekonomik alanda gelişmesi ile Virjinya'ya tekrar ilgi başladı ve çevresinde yeni koloniler kurulmaya başladı. Bu sayede Virjinya, diğer sömürgeler için bir umut olmuştu.
Raleigh yeni bir kolonizasyon için sefere başlamıştı ama büyük bir problem ortaya çıktı. Katolik - Protestan çekişmesi, Mary Stuart'ın idam edilmesi ve İspanyolların İngiltere'yi safdışı bırakmak istemesi nedeniyle İspanyol Armada oluşturulmuştu. Bu büyük armada, o dönemde çok güçlü olmayan İngiltere için büyük bir tehlikeydi. Bu sebeple I. Elizabeth, sadece askerleri ve devlet adamlarını değil, güvenilir denizcileri ve halkı da savaşa çağırmıştı. Bu nedenle Raleigh, İngiltere'ye geri döndü. Raleigh'in de kendince İspanyollara karşı sorunları vardı. Yeni Dünyadaki İspanyol kolonilerini ele geçirmek, İspanyol deniz seferlerini safdışı bırakmak istiyordu. Raleigh, İspanyol Armadanın düzeni bozulması halinde savaşın kazanılacağını düşünüyordu. I. Elizabeth ona oldukça güveniyordu. Diğer komutanların da görüş birliği ile İngilizler kendi gemilerini yaktı ve İspanyol Armada üzerine gittiler. Böylece İspanyol Armada ateş içinde kaldı, düzeni bozuldu. Düzensiz İspanyol gemileri, İngilizler tarafından birer birer imhâ edildi ve savaş İngiliz zaferiyle sonuçlandı. Bu zafer nedeniyle Raleigh, oldukça güvenilir bir devlet adamı hâli aldı. Yeni Dünya'ya yaptığı seferlerde çok daha başarılı oldu, İspanyollarla çatışmak zorunda kalmıyordu.
I. James dönemi ve idamı
Kraliçe I. Elizabeth, 1603 yılında ölünce Raleigh'in saraydaki durumu sarsıldı. Çünkü yerine başka hanedanlıktan gelen I. James, Raleigh'i çok sevmiyordu. I. James, İspanyollarla iyi ilişkiler kurmak istiyordu ve bu nedenle Raleigh'i yönetimden düşürdü. Daha sonra ise Raleigh, ailesiyle beraber Londra Kulesine hapsedildi. Bu süreç içinde birçok hikâye, şiir ve deneme yazdı. Günümüzde bu yazılardan, şiirlerden çok azı kalmıştır. 1616 yılında Raleigh, Yeni Dünya'da altın aramak üzere sefere çıkmak için I. James'i ikna etti. 2 yıl sonra fazla miktarda altın ile dönerken İspanyol ticaret gemileri ile karşılaştı. Aralarında çatışma oldu ve çatışmayı Raleigh kazandı. Ancak yurda döndüğünde umduğunu bulamadı. Çatışma sebebiyle İspanyollar, İngiltere'ye ültimatom vermişti ve I. James, Raleigh'e kızgındı. İspanyolların isteği üzerine I. James, Raleigh'in idam edilmesini emretti. Raleigh,1618 yılında halka açık bir yerde infaz edildi.
Galeri
-
![image]()
Raleigh'in başka bir portresi -
![image]()
Raleigh ve oğlu (1602) -
![image]()
Raleigh'in hücresi
Kaynakça
- 1000 Büyük Adam kitabı, s. 82-84
- İngilizce maddesi2 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sir Walter Raleigh d c 1552 o 29 Ekim 1618 Ingiliz aristokrat asker denizci kasif yazar ve sair I Elizabeth donemindeki basarilari ile Sir unvanini almistir Sir Walter RaleighDogumc 1552 IngiltereOlum29 Ekim 1618 LondraMeslekAsker kasif yazar ve sairImzaHayatiRaleigh in kucuklugu hakkinda yeterli ve kesin bilgi bulunmamaktadir Bazi tarihciler 1552 de dogdugunu soylerken bazilari ise 1554 yilinda dogdugunu soylemektedir Ingiltere ye cok uzak olmayan bir kasabada ciftci cocugu olarak dogmustur Ailesinde tam 5 cocuk vardi Hepsinin de yaslari neredeyse ayniydi cunku bu cocuklar art arda gelen iki evlilikten dogmuslardi Uvey kardeslerinin isimleri John Gilbert Humphrey Gilbert ve Adrian Gilbert idi Oz kardesinin ismi ise Carew Raleigh idi Raleigh I Elizabeth ve I James doneminde yasamistir Henuz genc yaslardayken becerileri dolayisiyla sevildi Yeni Dunya dedikleri Kuzey Amerika ya basarili seferler yapti Ingiltere ye ilk domates patates ve tutun urunlerini ulastirdi Kizilderililer ile catistigi zamanlar oldu Ingiltere ye donerken bazi Ispanyol ticaret gemilerini yagmaladi Bu da onu Ispanyol dusmani haline getirdi Irlanda da Raleigh bu basarili seferleri ile I Elizabeth tarafindan Sir unvanini aldi Irlanda da 1579 ile 1583 yillari arasinda patlak veren bir isyani bastirmakla gorevlendirildi Bu gorevini basariyla yerine getirdi ve kendisine bazi bolgeler verildi Bu bolgelerde patates tarlalari acti Bu sayede Irlanda da dolayisiyla Ingiltere de ilk patates uretimi basladi Bu surec icerisinde siir yazmaya baslamisti I Elizabeth e de bir siir yazmisti ve bu da bazi dedikodulara neden olmustur Religh in resmi ikametgahi surekli Irlanda da idi Orada kendisi icin bir kule de kurdurmustu I James doneminde idam edilince ailesi zor durumda kalmistir Yeni Dunya ve Ispanyol Armada Walter Raleigh in idami Raleigh in en buyuk hayali de kendisine ait genis bir koloni kurmakti Virginia eyaletini kurdu Virjinya Ingilizce Virginia Anlami Bakire I Elizabeth e itafen verilmis bir isimdi Gunumuzde kurdugu koloninin bir kismi da Kuzey Karolina eyaletindedir Raleigh bu koloniyi kurmak icin Ingiliz hukumetinden finansal yardim istedi Arkadaslarinin da destegi ile koloniyi kurmayi basardi Ancak sonra art arda gelen olaylar Kizilderililerle gerceklesen catismalar Ispanyol Ingiliz savaslari sebebiyle bu kolonizasyon calismalari basarisiz oldu Virjinya eyaleti uzun zaman ilgisiz kaldi Ancak Ingiltere nin ekonomik alanda gelismesi ile Virjinya ya tekrar ilgi basladi ve cevresinde yeni koloniler kurulmaya basladi Bu sayede Virjinya diger somurgeler icin bir umut olmustu Raleigh yeni bir kolonizasyon icin sefere baslamisti ama buyuk bir problem ortaya cikti Katolik Protestan cekismesi Mary Stuart in idam edilmesi ve Ispanyollarin Ingiltere yi safdisi birakmak istemesi nedeniyle Ispanyol Armada olusturulmustu Bu buyuk armada o donemde cok guclu olmayan Ingiltere icin buyuk bir tehlikeydi Bu sebeple I Elizabeth sadece askerleri ve devlet adamlarini degil guvenilir denizcileri ve halki da savasa cagirmisti Bu nedenle Raleigh Ingiltere ye geri dondu Raleigh in de kendince Ispanyollara karsi sorunlari vardi Yeni Dunyadaki Ispanyol kolonilerini ele gecirmek Ispanyol deniz seferlerini safdisi birakmak istiyordu Raleigh Ispanyol Armadanin duzeni bozulmasi halinde savasin kazanilacagini dusunuyordu I Elizabeth ona oldukca guveniyordu Diger komutanlarin da gorus birligi ile Ingilizler kendi gemilerini yakti ve Ispanyol Armada uzerine gittiler Boylece Ispanyol Armada ates icinde kaldi duzeni bozuldu Duzensiz Ispanyol gemileri Ingilizler tarafindan birer birer imha edildi ve savas Ingiliz zaferiyle sonuclandi Bu zafer nedeniyle Raleigh oldukca guvenilir bir devlet adami hali aldi Yeni Dunya ya yaptigi seferlerde cok daha basarili oldu Ispanyollarla catismak zorunda kalmiyordu I James donemi ve idami Kralice I Elizabeth 1603 yilinda olunce Raleigh in saraydaki durumu sarsildi Cunku yerine baska hanedanliktan gelen I James Raleigh i cok sevmiyordu I James Ispanyollarla iyi iliskiler kurmak istiyordu ve bu nedenle Raleigh i yonetimden dusurdu Daha sonra ise Raleigh ailesiyle beraber Londra Kulesine hapsedildi Bu surec icinde bircok hikaye siir ve deneme yazdi Gunumuzde bu yazilardan siirlerden cok azi kalmistir 1616 yilinda Raleigh Yeni Dunya da altin aramak uzere sefere cikmak icin I James i ikna etti 2 yil sonra fazla miktarda altin ile donerken Ispanyol ticaret gemileri ile karsilasti Aralarinda catisma oldu ve catismayi Raleigh kazandi Ancak yurda dondugunde umdugunu bulamadi Catisma sebebiyle Ispanyollar Ingiltere ye ultimatom vermisti ve I James Raleigh e kizgindi Ispanyollarin istegi uzerine I James Raleigh in idam edilmesini emretti Raleigh 1618 yilinda halka acik bir yerde infaz edildi GaleriRaleigh in baska bir portresi Raleigh ve oglu 1602 Raleigh in hucresiKaynakca1000 Buyuk Adam kitabi s 82 84 Ingilizce maddesi2 Kasim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi