Bu maddenin veya maddenin bir bölümünün gelişebilmesi için konusunda uzman kişilere gereksinim duyulmaktadır.Mart 2020) ( |
İş veya çalışma, insanların kendilerinin, başkalarının veya toplumun ihtiyaç ve isteklerini karşılamak için yaptığı amaçlı bir faaliyettir.Ekonomi bağlamında iş, ekonomide diğer üretim faktörleri ile birlikte mala ve hizmete katkıda bulunan insan faaliyetidir.
Çalışma, tüm toplum için temeldir ama doğal kaynakları elle toplamaktan, birçok insanın fiziksel ve hatta zihinsel çabasının yerine geçen karmaşık teknolojileri kullanmaya kadar toplumda büyük farklılıklar gösterir. En basit görevler dışındaki tüm görevler ayrıca belirli beceri, ekipman veya araç ve diğer kaynakları (mal üretmek için malzeme gibi) gerektirir.
Tarih boyunca kültürler ve bireyler, işe karşı çeşitli tutumlar sergilediler. İnsanlık, herhangi bir özel sürecin veya endüstrinin dışında, işi toplum içinde yerleştirmek için çeşitli kurumlar geliştirdi.
İnsanlar gündüzcül olduğundan esasen gündüz çalışırlar.
Nesnel farklılıkların yanı sıra bir kültür diğerinden farklı çalışma rolleri düzenleyebilir veya sosyal statü atfedebilir. Tarih boyunca iş, iktidar, sınıf, gelenek, haklar ve ayrıcalıklar gibi toplumun ve siyasetin diğer yönleriyle yakından bağlantılıydı. Buna göre iş bölümü, hem soyut bir kavram hem de bireysel kültürlerin bir özelliği olarak sosyal bilimlerde öne çıkan bir konudur.
Bazı insanlar da işi eleştirmekle uğraştı. Örneğin Paul Lafargue, Tembel Olma Hakkı adlı kitabında gibi işi ortadan kaldırmak istediğini ifade etmiştir.
Çalışmayla ilgili terimler meslek ve iş, ilgili kavramlarsa iş unvanı ve meslek'tir.
Tanım
İş, emek harcanarak yapılır ve bir çalışanın etrafındaki ortamlar, araçlar, beceriler, hedefler ve kurumlar kadar çeşitliliğe sahip birçok farklı biçim alabilmektedir.
Sürekli çaba birçok insan faaliyetinin gerekli bir parçası olduğundan, iş olarak nitelendirilen şey genellikle bir bağlam meselesidir. Uzmanlaşma, işi diğer faaliyetlerden ayıran ortak bir özelliktir. Örneğin spor, geçimini bu işten sağlayan profesyonel bir sporcu için bir iş iken, topluluk içinde eğlence amaçlı spor yapan biri için bir hobidir. Bir sağlık görevlisinin, görev dışında acil bir durumda seyirci olarak ilk yardım yapmak yerine, görevdeyken ve tam donanımlı olarak tıbbi bakım sağlaması gibi, önceden planlama veya beklenti unsuru da yaygındır. Kişisel bakım gibi temel alışkanlıklar da genellikle iş olarak kabul edilmez.
Daha sonraki bir hediye, takas veya ödeme, geriye dönük olarak bir faaliyetin verimli olduğunu onaylayabilir ancak bu, gönüllülük gibi işleri veya ebeveynlik veya ev idaresi gibi aile ortamındaki faaliyetleri hariç tutabilir. Bazı durumlarda, iş ile diğer faaliyetler arasındaki ayrım yalnızca toplum içindeki bir sağduyu meselesidir. Ancak alternatif bir görüş de, Mark Twain'in The Adventures of Tom Sawyer'da "badanalı çit" sahnesinde ifade ettiği gibi, herhangi bir aktiviteyi iş olarak etiketlemek biraz öznel yargıdır.
İş türleri
Farklı iş türlerini sınıflandırma ve karşılaştırmanın birkaç yolu vardır. Ekonomide, üç sektör modeli en popüler sınıflandırmadır. Bu görüşe göre ekonomi üç büyük sınıfa bölünebilir:
- Çevreden, gıda, hammadde ve diğer kaynakları çıkaran birincil sektör
- Fiziksel ürünler üreten, malzemeleri saflaştıran ve kamu hizmetlerini yapan ikincil sektör
- Hizmet sağlayan ve ekonominin yönetilmesine yardımcı olan ise üçüncül sektördür
Uzman ve gelişmiş ekonomilerde bu kategoriler odaklanmış ürün veya hizmet alt kümesini oluşturan sektörlere de bölünür. Bazı ekonomistler ayrıca "bilgiye dayalı" dörtlü sektör gibi endüstriler de önerir. Ancak bu ayrım standartlaşmamış ve genelde kabul görmemiştir.
İşleri rolle ilişkili beceri, tecrübe veya kıdem miktarı gibi bir kritere göre sıralamak da iş rollerini karşılaştırmanın başka bir yoludur.
Nitelikli zanaatlarda çıraklıktan kalfalığa ve usta zanaatkarlığa geçiş uzun zaman alır.
Ekonomi veya finans ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Def1
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Def2
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Blume, C; Garbazza, C; Spitschan, M (September 2019). "Effects of light on human circadian rhythms, sleep and mood". Somnologie : Schlafforschung und Schlafmedizin = Somnology : Sleep Research and Sleep Medicine. 23 (3): 147-156. doi:10.1007/s11818-019-00215-x. (PMC) 6751071 $2. (PMID) 31534436.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;DivOfLabor
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ "Work Definition". Oxford English Dictionary. 27 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Kasım 2021.
- ^ "work | Definition, History, & Examples" (İngilizce). Britannica. 6 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Temmuz 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin veya maddenin bir bolumunun gelisebilmesi icin ekonomi konusunda uzman kisilere gereksinim duyulmaktadir Ayrintilar icin lutfen tartisma sayfasini inceleyin veya yeni bir tartisma baslatin Konu hakkinda uzman birini bulmaya yardimci olarak ya da maddeye gerekli bilgileri ekleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Mart 2020 Is veya calisma insanlarin kendilerinin baskalarinin veya toplumun ihtiyac ve isteklerini karsilamak icin yaptigi amacli bir faaliyettir Ekonomi baglaminda is ekonomide diger uretim faktorleri ile birlikte mala ve hizmete katkida bulunan insan faaliyetidir Calisan bir demirciIkinci Dunya Savasi zamaninda ucak imalatinda calisan isci Vega Aircraft Corporation Burbank Kaliforniya 1942Piyano akortcusu ender mesleklerdendir Calisma tum toplum icin temeldir ama dogal kaynaklari elle toplamaktan bircok insanin fiziksel ve hatta zihinsel cabasinin yerine gecen karmasik teknolojileri kullanmaya kadar toplumda buyuk farkliliklar gosterir En basit gorevler disindaki tum gorevler ayrica belirli beceri ekipman veya arac ve diger kaynaklari mal uretmek icin malzeme gibi gerektirir Tarih boyunca kulturler ve bireyler ise karsi cesitli tutumlar sergilediler Insanlik herhangi bir ozel surecin veya endustrinin disinda isi toplum icinde yerlestirmek icin cesitli kurumlar gelistirdi Insanlar gunduzcul oldugundan esasen gunduz calisirlar Nesnel farkliliklarin yani sira bir kultur digerinden farkli calisma rolleri duzenleyebilir veya sosyal statu atfedebilir Tarih boyunca is iktidar sinif gelenek haklar ve ayricaliklar gibi toplumun ve siyasetin diger yonleriyle yakindan baglantiliydi Buna gore is bolumu hem soyut bir kavram hem de bireysel kulturlerin bir ozelligi olarak sosyal bilimlerde one cikan bir konudur Bazi insanlar da isi elestirmekle ugrasti Ornegin Paul Lafargue Tembel Olma Hakki adli kitabinda gibi isi ortadan kaldirmak istedigini ifade etmistir Calismayla ilgili terimler meslek ve is ilgili kavramlarsa is unvani ve meslek tir TanimIs emek harcanarak yapilir ve bir calisanin etrafindaki ortamlar araclar beceriler hedefler ve kurumlar kadar cesitlilige sahip bircok farkli bicim alabilmektedir Surekli caba bircok insan faaliyetinin gerekli bir parcasi oldugundan is olarak nitelendirilen sey genellikle bir baglam meselesidir Uzmanlasma isi diger faaliyetlerden ayiran ortak bir ozelliktir Ornegin spor gecimini bu isten saglayan profesyonel bir sporcu icin bir is iken topluluk icinde eglence amacli spor yapan biri icin bir hobidir Bir saglik gorevlisinin gorev disinda acil bir durumda seyirci olarak ilk yardim yapmak yerine gorevdeyken ve tam donanimli olarak tibbi bakim saglamasi gibi onceden planlama veya beklenti unsuru da yaygindir Kisisel bakim gibi temel aliskanliklar da genellikle is olarak kabul edilmez Daha sonraki bir hediye takas veya odeme geriye donuk olarak bir faaliyetin verimli oldugunu onaylayabilir ancak bu gonulluluk gibi isleri veya ebeveynlik veya ev idaresi gibi aile ortamindaki faaliyetleri haric tutabilir Bazi durumlarda is ile diger faaliyetler arasindaki ayrim yalnizca toplum icindeki bir sagduyu meselesidir Ancak alternatif bir gorus de Mark Twain in The Adventures of Tom Sawyer da badanali cit sahnesinde ifade ettigi gibi herhangi bir aktiviteyi is olarak etiketlemek biraz oznel yargidir Calais e 5 km uzakliktaki Tarrant Hut Atolyelerinde calisan kadin marangozlar 26 Haziran 1918Bir sazci sazdan bir cati yapiyorIs turleriGarsonluk bir meslek ornegidir Farkli is turlerini siniflandirma ve karsilastirmanin birkac yolu vardir Ekonomide uc sektor modeli en populer siniflandirmadir Bu goruse gore ekonomi uc buyuk sinifa bolunebilir Cevreden gida hammadde ve diger kaynaklari cikaran birincil sektor Fiziksel urunler ureten malzemeleri saflastiran ve kamu hizmetlerini yapan ikincil sektor Hizmet saglayan ve ekonominin yonetilmesine yardimci olan ise ucuncul sektordur Uzman ve gelismis ekonomilerde bu kategoriler odaklanmis urun veya hizmet alt kumesini olusturan sektorlere de bolunur Bazi ekonomistler ayrica bilgiye dayali dortlu sektor gibi endustriler de onerir Ancak bu ayrim standartlasmamis ve genelde kabul gormemistir Isleri rolle iliskili beceri tecrube veya kidem miktari gibi bir kritere gore siralamak da is rollerini karsilastirmanin baska bir yoludur Nitelikli zanaatlarda cirakliktan kalfaliga ve usta zanaatkarliga gecis uzun zaman alir Ekonomi veya finans ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Ayrica bakinizIstihdam Isci Donemsel is Taseron Emek Sermaye Gig calisanlariKaynakca Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Def1 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Def2 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Blume C Garbazza C Spitschan M September 2019 Effects of light on human circadian rhythms sleep and mood Somnologie Schlafforschung und Schlafmedizin Somnology Sleep Research and Sleep Medicine 23 3 147 156 doi 10 1007 s11818 019 00215 x PMC 6751071 2 PMID 31534436 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi DivOfLabor isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Work Definition Oxford English Dictionary 27 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Kasim 2021 work Definition History amp Examples Ingilizce Britannica 6 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Temmuz 2022