Rıdvan İsmail Paşa (12 Ağustos 1856 - 23 Mart 1906), Osmanlı devlet adamı. 1890 ve 1906 yılları arasında İstanbul şehremini olarak görev yapmıştır. İstanbul'un en uzun süre görev yapan belediye başkanlarından biri olan Rıdvan İsmail, 1906'da kendisine yapılan bir suikast sonucunda öldü.
Rıdvan İsmail Paşa | |
---|---|
İstanbul Şehremini | |
Görev süresi 4 Ekim 1890 - 23 Mart 1906 | |
Yerine geldiği | Ahmed Mazhar Paşa |
Yerine gelen | Reşid Mümtaz Paşa |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 12 Ağustos 1856 İstanbul, Osmanlı Devleti |
Ölüm | 23 Mart 1906 (49 yaşında) İstanbul, Osmanlı Devleti |
Çocuk(lar) | 4 |
Bitirdiği okul | Mahrec-i Aklâm Mektebi |
İlk yılları ve kariyeri
Rıdvan İsmail'in babası aslen Tatar olan ve Sivas'ta doğan Mehmet Nüzhet Efendi (1828-1887) idi. Mehmet Nüzhet Efendi Cerîde-i Havâdis ve Takvîm-i Vekâyi gazetelerinde yazarlık, Matbuat Müdürlüğü görevlerinde bulundu. Rıdvan İsmail 12 Ağustos 1856'da İstanbul'da doğdu. Beyazıt Rüştiyesi'nde ve babasının da görev yaptığı Mahrec-i Aklâm Mektebi'nde okudu. Burada Farsça, Arapça ve Fransızca öğrendikten sonra 1868'de Bab-ı Alî Tercüme Odası’nda devlet hizmetine başladı. 1869'da Bosna Vilayeti mektupçu muavinliğine, 1872'de ise Trablusgarp Vilayeti valisi Cezayirli Ali Rıza Paşa'nın kâtibi olarak Trablusgarp'a gitti.
Ertesi yıl İstanbul'a döndü ve görevinden istifa ederek Şubat 1875’te Mihalıç, Nisan 1876’da da İnegöl Kaymakamlığına tayin edildi. 1877'de I. Meclis-i Mebusan'da başkatiplik yaptı. Ağustos 1879'da Trabzon Vilayeti, 1880'de Selanik Vilayeti müddeiumumiliğine tayin edildi. Şubat 1885'te Mâbeyn-i Hümâyun başkâtipliği, Nisan 1888’de ise dahiliye müsteşarlığı gibi görevleri de üstlendi.
İstanbul belediye başkanlığı
Rıdvan İsmail Paşa, 4 Ekim 1890 tarihinde 34 yaşındayken II. Abdülhamid tarafından İstanbul'a şehremini tayin edildi.
Öldürülmesi
Rıdvan İsmail Paşa, 1906 yılının başlarında kurucusu Bedirhan Bey'in torunu ve II. Abdülhamid'in Mâbeyn mütercimi ve Şûrâ-yı Devlet azası ile Nişantaşı'ndaki bir yol yapımı nedeniyle husumet yaşadı. Rıdvan İsmail Paşa'nın aslen Tokatlı olan Ahmet Ağa isimli yardımcısının Nişantaşı'nda bir konağı bulunuyordu. Abdürrezzak Bey de Nişantaşı'nda bir konak yapıp konağına kadar yol yapılmasını istedi fakat cevap alamadı.Ahmet Ağa’nın konağının önüne ise kaldırım yapılmaya başlanınca Abdürrezzak Bey adamlarını göndererek Ahmet Ağa’yı alıkoydu ve darp etti. Durumu haber alan şehremini, yol amelelerini Ahmet Ağa’yı kurtarmak için göndermiş ve iki grup arasında çatışma yaşandı. Olayı haber alan Sultan Abdülhamid iki tarafın da barışmasını ve meselenin kapatılmasını istedi.
23 Mart 1906 cuma günü Yıldız Hamidiye Camii'ndeki padişahın Cuma selamlığına katılan Rıdvan İsmail Paşa, namazın ardından oğlu Reşat ile birlikte Göztepe'deki konağına gitmek üzere Anadolu Yakası'na geçti. Trenle geldiği Göztepe İstasyonu'nda kendisini bekleyen araca geçmek üzereyken Abdürrezzak Bey'in adamları tarafından suikaste uğradı. Şehremini yaklaşık 10 dakika sonra 49 yaşındayken öldü.
Suikastı gerçekleştirenler Bedirhan Bey'in oğlu, Abdürrezzak Bey'in amcası ve ayrıca Selimiye Kışlası'nın kumandanı olan 'ya teslim oldular. Fakat bir gece sonra Abdürrezzak Bey tarafından serbest bırakıldılar. Şehremini Rıdvan İsmail Paşa'nın öldürülmesine çok kızan Sultan II. Abdülhamid Bedirhan ailesinin cezalandırılmasını istedi. 6 Nisan 1906 tarihli Meclis-i Vükelâ kararının ardında aile ile birlikte birçok Kürt Trablusgarp ve Şam'a sürgüne gönderildi. Ali Şâmil Paşa iki yıl sonra Trablusgarp'ta sürgünde ölürken, birkaç yıl sonra affedilen Abdürrezzak Bey ise bazı iddialara göre 1918 yılında İttihat ve Terakki tarafından Musul’da öldürüldü.
Rıdvan İsmail Paşa'nın cenazesi sade bir devlet töreni ile Küçük Mecidiye Camii’nde kılınan namazın ardından, caminin hemen yakınındaki Yahya Efendi Tekkesi'nde mezarlığa defnedildi.
Ailesi
Rıdvan İsmail Paşa'nın bir erkek, üç kız olmak üzere dört çocuğu vardı. Oğlu Reşat Rıdvan Bey, tiyatro ve sinema ile ilgilenmiştir. II. Meşrutiyet döneminde Millî Osmanlı Tiyatrosu adıyla bir tiyatro topluluğu kurmuştur.Darülbedayi kurulduğunda ilk yönetici kadrosunda da yer alan Reşat Rıdvan Bey, Türk sinemasının ilk uzun metrajlı filmi olan Himmet Ağa'nın İzdivacı’nın yönetmenliğini de yapmıştır.
Kızlarından Fatma Hanım, Cumhuriyet'in ilk yıllarında çeşitli ülkelerde büyükelçilik ve Demokrat Parti'den 9. Dönem İzmir milletvekilliği yapan Vasfi Menteş ile evlenmiştir.
Diğer kızı Hatice Hanım ilk olarak Recaizade Mahmud Ekrem'in oğlu olan Ercüment Ekrem Talû ile, daha sonra ise milletvekili Atıf Esenbel ile evlilik yapmıştır.
En büyük kızı Nuriye Hanım ise 1926'daki İzmir Suikastı'nın ardından asılarak idam edilen İsmail Canbulat ile evlilik yapmıştır.
Hatırası
Bugün Göztepe semtinde köşkünün bulunduğu yerde Erenköy Kız Lisesi mevcut olup Göztepe Tren İstasyonu karşısından Erenköy Kız Lisesi'ne uzanan sokak Rıdvan Paşa Sokağı olarak adlandırılmıştır.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p Civelekoğlu, Levent (26 Ekim 2014). 9 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f (PDF). tbmm.gov.tr. 7 Temmuz 1909. 30 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2020.
- ^ Kalkan, Hüseyin (4 Şubat 2019). . 13 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ridvan Ismail Pasa 12 Agustos 1856 23 Mart 1906 Osmanli devlet adami 1890 ve 1906 yillari arasinda Istanbul sehremini olarak gorev yapmistir Istanbul un en uzun sure gorev yapan belediye baskanlarindan biri olan Ridvan Ismail 1906 da kendisine yapilan bir suikast sonucunda oldu Ridvan Ismail PasaIstanbul SehreminiGorev suresi 4 Ekim 1890 23 Mart 1906Yerine geldigi Ahmed Mazhar PasaYerine gelen Resid Mumtaz PasaKisisel bilgilerDogum 12 Agustos 1856 1856 08 12 Istanbul Osmanli DevletiOlum 23 Mart 1906 49 yasinda Istanbul Osmanli DevletiCocuk lar 4Bitirdigi okul Mahrec i Aklam MektebiIlk yillari ve kariyeriRidvan Ismail in babasi aslen Tatar olan ve Sivas ta dogan Mehmet Nuzhet Efendi 1828 1887 idi Mehmet Nuzhet Efendi Ceride i Havadis ve Takvim i Vekayi gazetelerinde yazarlik Matbuat Mudurlugu gorevlerinde bulundu Ridvan Ismail 12 Agustos 1856 da Istanbul da dogdu Beyazit Rustiyesi nde ve babasinin da gorev yaptigi Mahrec i Aklam Mektebi nde okudu Burada Farsca Arapca ve Fransizca ogrendikten sonra 1868 de Bab i Ali Tercume Odasi nda devlet hizmetine basladi 1869 da Bosna Vilayeti mektupcu muavinligine 1872 de ise Trablusgarp Vilayeti valisi Cezayirli Ali Riza Pasa nin katibi olarak Trablusgarp a gitti Ertesi yil Istanbul a dondu ve gorevinden istifa ederek Subat 1875 te Mihalic Nisan 1876 da da Inegol Kaymakamligina tayin edildi 1877 de I Meclis i Mebusan da baskatiplik yapti Agustos 1879 da Trabzon Vilayeti 1880 de Selanik Vilayeti muddeiumumiligine tayin edildi Subat 1885 te Mabeyn i Humayun baskatipligi Nisan 1888 de ise dahiliye mustesarligi gibi gorevleri de ustlendi Istanbul belediye baskanligiRidvan Ismail Pasa 4 Ekim 1890 tarihinde 34 yasindayken II Abdulhamid tarafindan Istanbul a sehremini tayin edildi OldurulmesiRidvan Ismail Pasa 1906 yilinin baslarinda kurucusu Bedirhan Bey in torunu ve II Abdulhamid in Mabeyn mutercimi ve Sura yi Devlet azasi ile Nisantasi ndaki bir yol yapimi nedeniyle husumet yasadi Ridvan Ismail Pasa nin aslen Tokatli olan Ahmet Aga isimli yardimcisinin Nisantasi nda bir konagi bulunuyordu Abdurrezzak Bey de Nisantasi nda bir konak yapip konagina kadar yol yapilmasini istedi fakat cevap alamadi Ahmet Aga nin konaginin onune ise kaldirim yapilmaya baslaninca Abdurrezzak Bey adamlarini gondererek Ahmet Aga yi alikoydu ve darp etti Durumu haber alan sehremini yol amelelerini Ahmet Aga yi kurtarmak icin gondermis ve iki grup arasinda catisma yasandi Olayi haber alan Sultan Abdulhamid iki tarafin da barismasini ve meselenin kapatilmasini istedi 23 Mart 1906 cuma gunu Yildiz Hamidiye Camii ndeki padisahin Cuma selamligina katilan Ridvan Ismail Pasa namazin ardindan oglu Resat ile birlikte Goztepe deki konagina gitmek uzere Anadolu Yakasi na gecti Trenle geldigi Goztepe Istasyonu nda kendisini bekleyen araca gecmek uzereyken Abdurrezzak Bey in adamlari tarafindan suikaste ugradi Sehremini yaklasik 10 dakika sonra 49 yasindayken oldu Suikasti gerceklestirenler Bedirhan Bey in oglu Abdurrezzak Bey in amcasi ve ayrica Selimiye Kislasi nin kumandani olan ya teslim oldular Fakat bir gece sonra Abdurrezzak Bey tarafindan serbest birakildilar Sehremini Ridvan Ismail Pasa nin oldurulmesine cok kizan Sultan II Abdulhamid Bedirhan ailesinin cezalandirilmasini istedi 6 Nisan 1906 tarihli Meclis i Vukela kararinin ardinda aile ile birlikte bircok Kurt Trablusgarp ve Sam a surgune gonderildi Ali Samil Pasa iki yil sonra Trablusgarp ta surgunde olurken birkac yil sonra affedilen Abdurrezzak Bey ise bazi iddialara gore 1918 yilinda Ittihat ve Terakki tarafindan Musul da olduruldu Ridvan Ismail Pasa nin cenazesi sade bir devlet toreni ile Kucuk Mecidiye Camii nde kilinan namazin ardindan caminin hemen yakinindaki Yahya Efendi Tekkesi nde mezarliga defnedildi AilesiRidvan Ismail Pasa nin bir erkek uc kiz olmak uzere dort cocugu vardi Oglu Resat Ridvan Bey tiyatro ve sinema ile ilgilenmistir II Mesrutiyet doneminde Milli Osmanli Tiyatrosu adiyla bir tiyatro toplulugu kurmustur Darulbedayi kuruldugunda ilk yonetici kadrosunda da yer alan Resat Ridvan Bey Turk sinemasinin ilk uzun metrajli filmi olan Himmet Aga nin Izdivaci nin yonetmenligini de yapmistir Kizlarindan Fatma Hanim Cumhuriyet in ilk yillarinda cesitli ulkelerde buyukelcilik ve Demokrat Parti den 9 Donem Izmir milletvekilligi yapan Vasfi Mentes ile evlenmistir Diger kizi Hatice Hanim ilk olarak Recaizade Mahmud Ekrem in oglu olan Ercument Ekrem Talu ile daha sonra ise milletvekili Atif Esenbel ile evlilik yapmistir En buyuk kizi Nuriye Hanim ise 1926 daki Izmir Suikasti nin ardindan asilarak idam edilen Ismail Canbulat ile evlilik yapmistir HatirasiBugun Goztepe semtinde koskunun bulundugu yerde Erenkoy Kiz Lisesi mevcut olup Goztepe Tren Istasyonu karsisindan Erenkoy Kiz Lisesi ne uzanan sokak Ridvan Pasa Sokagi olarak adlandirilmistir Kaynakca a b c d e f g h i j k l m n o p Civelekoglu Levent 26 Ekim 2014 9 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Nisan 2020 a b c d e f PDF tbmm gov tr 7 Temmuz 1909 30 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 11 Nisan 2020 Kalkan Huseyin 4 Subat 2019 13 Subat 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Nisan 2020