Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yusuf Kâmil Paşa, (Osmanlıca:يوسف كامل پاشا) (d. 1808, Arapgir, Malatya - ö. 10 Ekim 1876, İstanbul) Osmanlı devlet adamı.
| Yusuf Kâmil Paşa | |
|---|---|
 | |
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 5 Ocak 1863 - 1 Haziran 1863 | |
| Hükümdar | Abdülaziz |
| Yerine geldiği | Keçecizade Fuat Paşa |
| Yerine gelen | Keçecizade Fuat Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1808 Arapgir |
| Ölüm | 1876 (67-68 yaşlarında) İstanbul |
Sultan Abdülaziz devrinde 5 Ocak 1863 - 1 Haziran 1863 tarihleri arasında dört ay yirmi yedi gün sadrazamlık yapmıştır.
Türk edebiyatının ilk tercüme romanı olarak bilinen François Fenelon'un Telemaque başlıklı eserini çevirmesi nedeniyle Türk edebiyat tarihinde kendisinden söz edilenler arasında yer alır.
Gençliğinde Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın emrinde çalışmış; paşanın kızlarından Zeynep Hanım ile evlenmiştir. Eşi ile birlikte yaptırdıkları hayır eserleri ile anılır. Bugün Zeynep Kamil Hastanesi adıyla İstanbul'da hizmet vermeye devam eden hastane, vakfettikleri eserler arasında en bilinenidir.
Hayatı
Ailesi ve gençliği
1808 yılında Arapgir'de dünyaya geldi. Akkoyunlu Hanedanı'nın Gökbeyi Sülalesi'ne mensuptur. Küçük yaşta babasını kaybettiği için amcası Vezir Gümrükçü Osman Paşa himayesinde yetiştirdi. Amcası ile birlikte İstanbul'a gitti ve orada eğitim gördü. 1829'da tahsilini tamamladıktan sonra Dîvân-ı Hümâyûn kaleminde dört yıl çalıştı.
Mısır yılları
1833'te Mısır'a gitti. Bir rivayete göre Mısır'a gidiş nedeni, gördüğü bir rüyadan sonra talihinin kendisini orada karşılayacağına inanmasıdır.Kavalalı Mehmed Ali Paşa'nın hizmetinde bulundu ve kızı Zeynep Sultanla evlendi. Bu evlilik, Mısır sarayının tepkisini çekti.
1845'te Mehmet Ali Paşa onu bir görevle İstanbul'a gönderdi. II. Mahmut'un kızı, Adile Sultan ile Kaptan-ı Derya Mehmet Ali Paşa'nın düğününde Mısır valisinin tebriklerini ve hediyelerini Osmanlı padişahı Sultan Abdülmecit'e sundu. Padişah, Yusuf Kamil Bey'e mîr-i mîrânlık unvanı verdi.
1849'da Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın vefatı üzerine yerine geçen Abbas Hilmi Paşa tarafından Sudan'da bir göreve tayin edildi. Bu görevi kabul etmeyince Asvan'a sürgün edildi. Hapsedilerek Zeynep Hanım'dan boşanmaya ve Mısır'daki mallarından vazgeçmeye zorlandı. Sürgündeki üçüncü ayın sonunda sadrazam Mustafa Reşit Paşa'ya bir dilekçe göndererek durumunu aktardı. Padişah Abdülmecit'in fermanıyla hapisten çıkıp İstanbul'a gidebildi. Reşit Paşa'nın ve Sultan'ın girişimleri sonucu eşi Zeynep Hanım ile İstanbul'da buluşabildi.
Osmanlı Devleti'ndeki hizmetleri
Adliye işlerini yürütmek için kurulan Meclis-i Vâlâ'ya üye tayin edildi ve ardından bu görevine ilave olarak eğitim işleri ile ilgilenen Meclis-i Maarif-i Umumiye üyeliğine getirildi. Bu arada Encümen-i Daniş'in dahili üyeleri arasında girdi. 1853'te kısa bir süre Ticâret Nâzırlığında bulundu. 1854'te ikinci defâ Ticâret Nâzırlığına getirilen Kâmil Paşa, aynı yıl Meclis-i Âlî-i Tanzimat başkanı oldu. Bir ay sonra Meclis-i Vâlâ-yı Âhkâm-ı Adliyye başkanlığına getirildi.
Süveyş Kanalı imtiyazının Fransızlara verilmesinin Mısır'a yabancı müdahalesini arttıracağı düşüncesindeki Paşa, konağında yapılan bir Meclis-i Vükela toplantısında alınan kararla, imtiyazın iptali için kayınbiraderi olan Mısır valisi Said Paşa'ya bir mektup yazdı. Mektup Fransız elçisinin eline geçince Reşit Paşa sadrazamlıktan, Yusuf Kamil Paşa Meclis-i Vâlâ-yı Âhkâm-ı Adliyye başkanlığından istifa etmek zorunda kaldı.
1857'de tekrar Meclis-i Vâlâ başkanlığına getirildi. İki yıl bu vazifeyi yürüten Kâmil Paşa, istifa edip Mısır'a gitti. Abdülaziz padişah olduktan sonra yeniden İstanbul'a geldi.
Sadrazamlığı
Suriye'de bulunan Keçecizâde Fuât Paşa sadrazamlığa getirilince sadrazam kaymakam oldu ve bu dönemde ortaya çıkan mali krizi, kendi hazinesinden bir miktar altını piyasaya sürerek önledi. Fuat Paşa'nın 1863'teki istifasından sonra padişah Sultan Abdülaziz'den devlet işlerine fazla müdahale etmemesi konusunda güvence alan Yusuf Kâmil Bey sadrazamlığa getirildi. Âli Paşa'nın hariciye nazırlığında kalmasını sağladı, Ali Fuat Paşa'yı kendisinden boşalan Meclis-i Vâlâ başkanlığına getirdi.
Sadrazamlığı döneminde padişahın Mısır seyahatine çıkmasını sağlaması devrinin önemli olaylarındandır. Mısır'ın Osmanlı Devleti'ne bağlılığını arttırmaya amaçlayan bu seyahate Fuat Paşa ile birlikte çıkan Abdülaziz, dönüşünde onu sadrazamlığa getirmiş, Yusuf Kamil Paşa ise tekrar Meclis-i Ahkâm-ı Adliye başkanlığına getirilmiştir.
Son yılları
1869'da Mithat Paşa'nın yerine Şura-yı Devlet başkanlığına getirildi. 27 Şubat 1869-21 Ekim 1871, 4 Ağustos 1872-21 Ağustos 1875 ve 31 Mart 1876-5 Haziran 1876 tarihlerinde 3 kez Şura-yı Devlet başkanlığı yaptı. Dîvân-ı Ahkâm-ı Adliye Nâzırlığı vazifesini de üstlendi. Hastalığı sebebiyle 1875'te bu vazifeden ayrıldı.
Sultan Abdülaziz'in 30 Mayıs 1876 Darbesi ile tahttan indirilerek öldürülmesine çok üzülen Kâmil Paşa, aynı sene İstanbul'da vefât etti. İstanbul'un Üsküdar ilçesinde yaptırdığı hastanenin bahçesindeki türbesine defnedildi.
Mirası
İstanbul'da birçok hayır ve hasenâtı vardır. Bunların başında, hanımı ile birlikte yaptırdıkları, Üsküdar'daki Zeynep Kâmil Hastanesi (1862) ve Zeynep Kamil İlk Öğretim Okulu (1878) gelmektedir. Kendi özel mülklerinde hastalara ücretsiz hizmet vermek üzere yaptırdıkları hastanenin bulunduğu semte de Kamil Paşa ve eşinin adından dolayı Zeynep Kamil adı verilmiştir. Çift, ayrıca Elazığ'da kütüphaneli bir medrese, İstanbul'da Bebek semtinden Zincirlikuyu'ya kadar şose bir yol yaptırmış; Gülhane'deki bugün var olmayan Beşir Ağa Camisi'ni imâr ettirmiş, Yakacık memba suyunu Kartal'a getirtmiş birçok çeşme ve tarihî yapıyı ihya ettirmiştir. Vezneciler'de uzun zaman İstanbul Üniversitesi'nin Fen ve Edebiyat Fakültesi olarak kullanıldıktan sonra yanan meşhur konak da Yusuf Kâmil Paşa ile Zeynep Hanım'ın ülkeye bağışı idi (Günümüzde yerinde İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi bulunur).
Kadıköy'ün Moda semtinde bir sokağa (Barış Manço'nun evinin bulunduğu sokak) Yusuf Kâmil Paşa ismi verilmiştir.
Edebî çalışmaları
Arapça, Farsça, Fransızca bilen Yusuf Kamil Paşa, François de la Monthe Fénelon'un Les Adventures de Telemaque başlıklı Fransızca eserini Arapça tercümesinden Türkçeye tercüme etti ve 1862'de Tercüme-i Telemak başlığıyla yayımlndı. Kâmil Paşa'nın şiirleri ve münşeâtı (nesir-mektuplar) da mevcuttur.
Kaynakça
- ^ a b c İskender Pala, Yusuf ile Züleyha, Zeynep ile Kamil', Zaman gazetesi, 16.10.2007, Erişim tarihi:02.10.2013 5 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b "Yusuf Kamil Paşa Kimdir, Hayatı, Eserleri Hakkında Bilgi, Filozof.net (TDV İslam Ansiklopedisi) Erişim tarihi:02.10.2013". 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ekim 2013.
Literatür
- Buz, Ayhan (2009) " Osmanlı Sadrazamları", İstanbul: Neden Kitap,
- Danișmend, İsmail Hâmi (1971),Osmanlı Devlet Erkâni, İstanbul: Türkiye Yayınevi
- Kuneralp, Sinan (1999) Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali (1839 - 1922) Prosopografik Rehber, İstanbul:ISIS Press,, .
- Tektaş, Nazim (2002), Sadrâzamlar Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı, İstanbul:Çatı Yayınevi (Google books: [1]7 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Keçecizade Fuat Paşa |  Osmanlı Sadrazamı 5 Ocak 1863 - 1 Haziran 1863 | Sonra gelen: Keçecizade Fuat Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yusuf Kamil Pasa Osmanlica يوسف كامل پاشا d 1808 Arapgir Malatya o 10 Ekim 1876 Istanbul Osmanli devlet adami Yusuf Kamil PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 5 Ocak 1863 1 Haziran 1863Hukumdar AbdulazizYerine geldigi Kececizade Fuat PasaYerine gelen Kececizade Fuat PasaKisisel bilgilerDogum 1808 ArapgirOlum 1876 67 68 yaslarinda Istanbul Sultan Abdulaziz devrinde 5 Ocak 1863 1 Haziran 1863 tarihleri arasinda dort ay yirmi yedi gun sadrazamlik yapmistir Turk edebiyatinin ilk tercume romani olarak bilinen Francois Fenelon un Telemaque baslikli eserini cevirmesi nedeniyle Turk edebiyat tarihinde kendisinden soz edilenler arasinda yer alir Gencliginde Misir Valisi Kavalali Mehmet Ali Pasa nin emrinde calismis pasanin kizlarindan Zeynep Hanim ile evlenmistir Esi ile birlikte yaptirdiklari hayir eserleri ile anilir Bugun Zeynep Kamil Hastanesi adiyla Istanbul da hizmet vermeye devam eden hastane vakfettikleri eserler arasinda en bilinenidir HayatiAilesi ve gencligi 1808 yilinda Arapgir de dunyaya geldi Akkoyunlu Hanedani nin Gokbeyi Sulalesi ne mensuptur Kucuk yasta babasini kaybettigi icin amcasi Vezir Gumrukcu Osman Pasa himayesinde yetistirdi Amcasi ile birlikte Istanbul a gitti ve orada egitim gordu 1829 da tahsilini tamamladiktan sonra Divan i Humayun kaleminde dort yil calisti Misir yillari 1833 te Misir a gitti Bir rivayete gore Misir a gidis nedeni gordugu bir ruyadan sonra talihinin kendisini orada karsilayacagina inanmasidir Kavalali Mehmed Ali Pasa nin hizmetinde bulundu ve kizi Zeynep Sultanla evlendi Bu evlilik Misir sarayinin tepkisini cekti 1845 te Mehmet Ali Pasa onu bir gorevle Istanbul a gonderdi II Mahmut un kizi Adile Sultan ile Kaptan i Derya Mehmet Ali Pasa nin dugununde Misir valisinin tebriklerini ve hediyelerini Osmanli padisahi Sultan Abdulmecit e sundu Padisah Yusuf Kamil Bey e mir i miranlik unvani verdi 1849 da Kavalali Mehmet Ali Pasa nin vefati uzerine yerine gecen Abbas Hilmi Pasa tarafindan Sudan da bir goreve tayin edildi Bu gorevi kabul etmeyince Asvan a surgun edildi Hapsedilerek Zeynep Hanim dan bosanmaya ve Misir daki mallarindan vazgecmeye zorlandi Surgundeki ucuncu ayin sonunda sadrazam Mustafa Resit Pasa ya bir dilekce gondererek durumunu aktardi Padisah Abdulmecit in fermaniyla hapisten cikip Istanbul a gidebildi Resit Pasa nin ve Sultan in girisimleri sonucu esi Zeynep Hanim ile Istanbul da bulusabildi Osmanli Devleti ndeki hizmetleri Adliye islerini yurutmek icin kurulan Meclis i Vala ya uye tayin edildi ve ardindan bu gorevine ilave olarak egitim isleri ile ilgilenen Meclis i Maarif i Umumiye uyeligine getirildi Bu arada Encumen i Danis in dahili uyeleri arasinda girdi 1853 te kisa bir sure Ticaret Nazirliginda bulundu 1854 te ikinci defa Ticaret Nazirligina getirilen Kamil Pasa ayni yil Meclis i Ali i Tanzimat baskani oldu Bir ay sonra Meclis i Vala yi Ahkam i Adliyye baskanligina getirildi Suveys Kanali imtiyazinin Fransizlara verilmesinin Misir a yabanci mudahalesini arttiracagi dusuncesindeki Pasa konaginda yapilan bir Meclis i Vukela toplantisinda alinan kararla imtiyazin iptali icin kayinbiraderi olan Misir valisi Said Pasa ya bir mektup yazdi Mektup Fransiz elcisinin eline gecince Resit Pasa sadrazamliktan Yusuf Kamil Pasa Meclis i Vala yi Ahkam i Adliyye baskanligindan istifa etmek zorunda kaldi 1857 de tekrar Meclis i Vala baskanligina getirildi Iki yil bu vazifeyi yuruten Kamil Pasa istifa edip Misir a gitti Abdulaziz padisah olduktan sonra yeniden Istanbul a geldi Sadrazamligi Suriye de bulunan Kececizade Fuat Pasa sadrazamliga getirilince sadrazam kaymakam oldu ve bu donemde ortaya cikan mali krizi kendi hazinesinden bir miktar altini piyasaya surerek onledi Fuat Pasa nin 1863 teki istifasindan sonra padisah Sultan Abdulaziz den devlet islerine fazla mudahale etmemesi konusunda guvence alan Yusuf Kamil Bey sadrazamliga getirildi Ali Pasa nin hariciye nazirliginda kalmasini sagladi Ali Fuat Pasa yi kendisinden bosalan Meclis i Vala baskanligina getirdi Sadrazamligi doneminde padisahin Misir seyahatine cikmasini saglamasi devrinin onemli olaylarindandir Misir in Osmanli Devleti ne bagliligini arttirmaya amaclayan bu seyahate Fuat Pasa ile birlikte cikan Abdulaziz donusunde onu sadrazamliga getirmis Yusuf Kamil Pasa ise tekrar Meclis i Ahkam i Adliye baskanligina getirilmistir Son yillari 1869 da Mithat Pasa nin yerine Sura yi Devlet baskanligina getirildi 27 Subat 1869 21 Ekim 1871 4 Agustos 1872 21 Agustos 1875 ve 31 Mart 1876 5 Haziran 1876 tarihlerinde 3 kez Sura yi Devlet baskanligi yapti Divan i Ahkam i Adliye Nazirligi vazifesini de ustlendi Hastaligi sebebiyle 1875 te bu vazifeden ayrildi Sultan Abdulaziz in 30 Mayis 1876 Darbesi ile tahttan indirilerek oldurulmesine cok uzulen Kamil Pasa ayni sene Istanbul da vefat etti Istanbul un Uskudar ilcesinde yaptirdigi hastanenin bahcesindeki turbesine defnedildi MirasiIstanbul da bircok hayir ve hasenati vardir Bunlarin basinda hanimi ile birlikte yaptirdiklari Uskudar daki Zeynep Kamil Hastanesi 1862 ve Zeynep Kamil Ilk Ogretim Okulu 1878 gelmektedir Kendi ozel mulklerinde hastalara ucretsiz hizmet vermek uzere yaptirdiklari hastanenin bulundugu semte de Kamil Pasa ve esinin adindan dolayi Zeynep Kamil adi verilmistir Cift ayrica Elazig da kutuphaneli bir medrese Istanbul da Bebek semtinden Zincirlikuyu ya kadar sose bir yol yaptirmis Gulhane deki bugun var olmayan Besir Aga Camisi ni imar ettirmis Yakacik memba suyunu Kartal a getirtmis bircok cesme ve tarihi yapiyi ihya ettirmistir Vezneciler de uzun zaman Istanbul Universitesi nin Fen ve Edebiyat Fakultesi olarak kullanildiktan sonra yanan meshur konak da Yusuf Kamil Pasa ile Zeynep Hanim in ulkeye bagisi idi Gunumuzde yerinde Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi bulunur Kadikoy un Moda semtinde bir sokaga Baris Manco nun evinin bulundugu sokak Yusuf Kamil Pasa ismi verilmistir Edebi calismalariArapca Farsca Fransizca bilen Yusuf Kamil Pasa Francois de la Monthe Fenelon un Les Adventures de Telemaque baslikli Fransizca eserini Arapca tercumesinden Turkceye tercume etti ve 1862 de Tercume i Telemak basligiyla yayimlndi Kamil Pasa nin siirleri ve munseati nesir mektuplar da mevcuttur Kaynakca a b c Iskender Pala Yusuf ile Zuleyha Zeynep ile Kamil Zaman gazetesi 16 10 2007 Erisim tarihi 02 10 20135 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b Yusuf Kamil Pasa Kimdir Hayati Eserleri Hakkinda Bilgi Filozof net TDV Islam Ansiklopedisi Erisim tarihi 02 10 2013 5 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ekim 2013 LiteraturBuz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN 978 975 254 278 5 Danișmend Ismail Hami 1971 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Kuneralp Sinan 1999 Son Donem Osmanli Erkan ve Ricali 1839 1922 Prosopografik Rehber Istanbul ISIS Press ISBN 9784281181 Tektas Nazim 2002 Sadrazamlar Osmanli da Ikinci Adam Saltanati Istanbul Cati Yayinevi Google books 1 7 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen Kececizade Fuat Pasa Osmanli Sadrazami 5 Ocak 1863 1 Haziran 1863 Sonra gelen Kececizade Fuat Pasa