Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde veya bölüm İş birliği yazılımı adlı maddeye çok benzemektedir ve bu iki maddenin önerilmektedir. Birleştirme işlemi yapıldıktan sonra sayfaya {{}} şablonunu ekleyiniz. |
Bir iletişim ve iş birliği sistemi (Alm. Groupware; İng. groupware), bireylerin, çalışma gruplarının ve kurumların kendi içlerinde ya da birbirleri ile veri, enformasyon ve bilgi alışverişi için kullandıkları bir bilgisayar tabanlı bilişim sistemidir. Veri, enformasyon ve bilgi alışverişine mesajlaşma adı verilir. Mesajlaşma iki boyutta gerçekleşmektedir: Yer ve zaman. İletişim ve iş birliği sistemleri farklı yerlerde veya aynı yerde farklı zamanlarda bulunan birey ya da grupların mesajlaşma gereksinmelerini karşılamak için kullanılmaktadır. Mesajlaşma farklı zamanlarda gönderilen iletilerle gerçekleşebileceği gibi, iletileri eşzamanlı olarak paylaşma biçimini de alabilmektedir.
Ortak çalışma için veri, enformasyon ve bilgi paylaşımı
İletişim ve iş birliği sistemleri, kullanıcıların bilgi paylaşımı ve uyumlu hareket etme gereksinmelerini başlıca üç düzeyde karşılar:
- Eşgüdüm (koordinasyon).
- Eşeylem (kooperasyon).
- İşbirliği (kolaborasyon).
Eşgüdüm, farklı aidiyet özellikleri taşıyan kullanıcıların ortak bir amacı gerçekleştirmek için farklı yerlerde yapmaları gereken işlerin zamanlamasını tayin etmek ve işleri ortak bir plana göre sonuçlandırmaktır. Taraflar amacı gerçekleştirmek için gereken kaynakları ayrı ayrı edinir ve kullanır. Aralarındaki etkileşim eşeylem ve iş birliğine göre sınırlıdır ve daha çok mesajlaşma biçiminde gerçekleşir.
Eşeylem, farklı aidiyet özellikleri taşıyan kullanıcıların, ortak bir amacı gerçekleştirmek için, eşzamanlı olarak, çoğu kez aynı yerde yapmaları gereken işlerin zamanlamasını tayin etmek ve işleri ortak bir plana göre sonuçlandırmaktır. Gerekli kaynaklar, geçici bir süre için, taraflarca ortak kullanıma sunulabilir; taraflar arasında mesaj değiş tokuşunun yanı sıra kaynak alışverişi de söz konusu olabilir.
İşbirliği ise farklı aidiyet özellikleri taşıyan birey ve grupların, ister aynı yerde ister farklı yerlerde olsun, ortak bir amacı gerçekleştirmek için, uzunca bir süre, tek bir takım ya da kurum gibi, karşılıklı mesajlaşması, kaynak paylaşması ve yoğun bir biçimde birlikte çalışmasıdır.
İletişim ve iş birliği sistemlerinin bileşenleri
İletişim ve iş birliği sistemleri genellikle istemci-sunucu mimarisi temel alınarak geliştirilmiş modüler ve entegre sistemlerdir. İstemci tarafında Web tarayıcılarından yararlanılabildiği gibi sisteme özgü masaüstü uygulamarı da kullanılmaktadır. Sunucu tarafında ise kapsamlı bir iletişim ve iş birliği uygulaması şu bileşenlerden oluşmaktadır:
- İletişim çözümleri
- E-posta sunucusu.
- sunucusu.
- SMS sunucusu.
- Faks sunucusu.
- Elektronik söyleşi (İng. Internet relay chat; kısaca IRC) sunucusu.
- ya da .
- İnternet telefonu sunucusu.
- (İng. interactive white board) sunucusu.
- Web sunucusu.
- Dosya iletim (İng. file transfer protocol; kısaca FTP) sunucusu.
- Ağ güncesi sunucusu.
- İşbirliği çözümleri
- (İng. electronic bulletin board) sunucusu.
- sunucusu.
- Paylaşımlı takvim sunucusu.
- Paylaşımlı görev sunucusu.
- Proje yönetimi sunucusu.
- Belge yönetimi sunucusu.
- İş akışı sunucusu.
Bu uygulamalardan (TCP/IP) protokolu üzerinden eşzamanlı (gerçek zamanlı) veya eşzamansız çapraz iletişim olanağı verenler, (İng. unified communications) uygulamaları olarak adlandırılmaktadır. Birleştirilmiş iletişim uygulamaları, aynı veri ya da mesajı farklı uygulama sunucuları üzerinden gönderebilmektedir.
İletişim ve iş birliği sistemi mimarileri
İletişim ve iş birliği sistemleri üç ya da dört kademeli istemci-sunucu mimarisi kullanılarak geliştirilir. Sistemler genellikle ağ işletim sistemi üzerinde yer alan bir veri tabanı yönetim sistemi platformu üzerine kurulmaktadır. Bazı uygulamalarda, kullanıcıları ve kullanıcı gruplarını tanımlamak için ağ işletim sistemi kullanılmaktadır. Diğer uygulamalarda kullanıcı yönetimi için uygulama sunucusu ve veri tabanı yönetim sisteminden yararlanılmaktadır. Veri tabanı yönetim sistemi mesajların belirli bir düzende kaydedilmesini ve mesaj içeriklerinin ve diğer nesnelerin depolanmasını sağlamaktadır. Kullanıcılar sunucuların verdiği hizmetlere, üç kademeli uygulamalarda özel istemci yazılımları, dört kademeli uygulamalarda Web sunucuları ve Web sayfaları üzerinden, kurum içerisinde intranet, kurum dışında da ekstranetten erişmektedir. İletişim ve iş birliği sistemleri için de kullanılmaya başlamıştır. Bulut tabanlı bir iletişim ve iş birliği uygulaması halka açık (İng. public cloud) olabildiği gibi kuruma özel (İng. private cloud) de olabilmektedir.
İletişim ve iş birliği sistemleri, çoğu kez , , karar destek ve ile entegre olarak çalışmaktadır. İletişim ve iş birliği sistemleri, adı geçen sistemler tarafından üretilen enformasyonun yayınlanmasını ya da kullanıcı ve karar vericilere iletilmesini sağlamaktadır.
İletişim ve iş birliği sistemlerinin geleceği
İletişim ve iş birliği sistemleri Web 2.0 ortamında giderek evrilmektedir: Bloglar, Vikiler, RSS beslemeleri ve sosyal gibi uygulamalar kurum içi veya dışı paydaşların bilgi paylaşımı ve birlikte çalışma imkanlarını zenginleştirmektedir.
Kaynakça
Kitaplar
- Chaffey, D. (1998). Groupware, Workflow and Intranets: Reengineering the Enterprise with Collaborative Software. Elsevier.
- Coleman, D. (1997). Groupware: Collaborative Strategies for Corporate LANs and Intranets. Prentice Hall.
- Coleman, D. ve S. Levine. (2008) Collaboration 2.0: Technology and Best Practices for Successful Collaboration in a Web 2.0 World. Happy About.
- Cook, N. (2008). Enterprise 2.0: How Social Software Will Change the Future of Work. Gower.
- Gignac, F. (2005). Building Successful Virtual Teams. Artech House.
Ayrıca bakınız
- Wikipedia: List of collaborative software 24 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- QuickStudy: Collaboration Software.
- CSCM Forschungsgruppe Kooperationssysteme 18 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- Introduction to Collaborative Software 21 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde veya bolum Is birligi yazilimi adli maddeye cok benzemektedir ve bu iki maddenin tek baslik altinda birlestirilmesi onerilmektedir Birlestirme islemi yapildiktan sonra sayfaya Gecmis birlestir sablonunu ekleyiniz Bir iletisim ve is birligi sistemi Alm Groupware Ing groupware bireylerin calisma gruplarinin ve kurumlarin kendi iclerinde ya da birbirleri ile veri enformasyon ve bilgi alisverisi icin kullandiklari bir bilgisayar tabanli bilisim sistemidir Veri enformasyon ve bilgi alisverisine mesajlasma adi verilir Mesajlasma iki boyutta gerceklesmektedir Yer ve zaman Iletisim ve is birligi sistemleri farkli yerlerde veya ayni yerde farkli zamanlarda bulunan birey ya da gruplarin mesajlasma gereksinmelerini karsilamak icin kullanilmaktadir Mesajlasma farkli zamanlarda gonderilen iletilerle gerceklesebilecegi gibi iletileri eszamanli olarak paylasma bicimini de alabilmektedir Ortak calisma icin veri enformasyon ve bilgi paylasimiEsgudum eseylem ve is birliginin boyutlari Esgudum eseylem ve is birligi dort boyutta ve farkli duzeylerde gerceklesir 1 Iletisim yogunlugu 2 Kalicilik 3 Kaynak paylasimi ve 4 Kurum kimligi Iletisim ve is birligi sistemleri farkli boyutlarda ve duzeylerde ortak calismayi olanakli kilar Iletisim ve is birligi sistemleri kullanicilarin bilgi paylasimi ve uyumlu hareket etme gereksinmelerini baslica uc duzeyde karsilar Esgudum koordinasyon Eseylem kooperasyon Isbirligi kolaborasyon Esgudum farkli aidiyet ozellikleri tasiyan kullanicilarin ortak bir amaci gerceklestirmek icin farkli yerlerde yapmalari gereken islerin zamanlamasini tayin etmek ve isleri ortak bir plana gore sonuclandirmaktir Taraflar amaci gerceklestirmek icin gereken kaynaklari ayri ayri edinir ve kullanir Aralarindaki etkilesim eseylem ve is birligine gore sinirlidir ve daha cok mesajlasma biciminde gerceklesir Eseylem farkli aidiyet ozellikleri tasiyan kullanicilarin ortak bir amaci gerceklestirmek icin eszamanli olarak cogu kez ayni yerde yapmalari gereken islerin zamanlamasini tayin etmek ve isleri ortak bir plana gore sonuclandirmaktir Gerekli kaynaklar gecici bir sure icin taraflarca ortak kullanima sunulabilir taraflar arasinda mesaj degis tokusunun yani sira kaynak alisverisi de soz konusu olabilir Isbirligi ise farkli aidiyet ozellikleri tasiyan birey ve gruplarin ister ayni yerde ister farkli yerlerde olsun ortak bir amaci gerceklestirmek icin uzunca bir sure tek bir takim ya da kurum gibi karsilikli mesajlasmasi kaynak paylasmasi ve yogun bir bicimde birlikte calismasidir Iletisim ve is birligi sistemlerinin bilesenleriYer ve zamana bagli olarak farkli iletisim ve is birligi bilesenlerinin kullanimi Herhangi bir gorev ayni yerde bulunan taraflarca gercek zamanli olarak yurutuluyorsa bu gorev eskonumlu ve eszamanli olarak nitelendirilmektedir Gorev farkli yerlerde bulunan taraflarca gercek zamanli olarak yurutuluyorsa uzaktan ve eszamanli olarak adlandirilmaktadir Gorev ayni yerde bulunan taraflarca farkli zamanlarda yurutuluyorsa eskonumlu ve eszamansiz olarak bilinmektedir Gorev farkli yerlerde bulunan taraflarca farkli zamanlarda yurutuluyorsa uzaktan ve eszamansiz olarak tanimlanmaktadir Iletisim ve is birligi sistemleri genellikle istemci sunucu mimarisi temel alinarak gelistirilmis moduler ve entegre sistemlerdir Istemci tarafinda Web tarayicilarindan yararlanilabildigi gibi sisteme ozgu masaustu uygulamari da kullanilmaktadir Sunucu tarafinda ise kapsamli bir iletisim ve is birligi uygulamasi su bilesenlerden olusmaktadir Iletisim cozumleri E posta sunucusu sunucusu SMS sunucusu Faks sunucusu Elektronik soylesi Ing Internet relay chat kisaca IRC sunucusu ya da Internet telefonu sunucusu Ing interactive white board sunucusu Web sunucusu Dosya iletim Ing file transfer protocol kisaca FTP sunucusu Ag guncesi sunucusu Isbirligi cozumleri Ing electronic bulletin board sunucusu sunucusu Paylasimli takvim sunucusu Paylasimli gorev sunucusu Proje yonetimi sunucusu Belge yonetimi sunucusu Is akisi sunucusu Bu uygulamalardan TCP IP protokolu uzerinden eszamanli gercek zamanli veya eszamansiz capraz iletisim olanagi verenler Ing unified communications uygulamalari olarak adlandirilmaktadir Birlestirilmis iletisim uygulamalari ayni veri ya da mesaji farkli uygulama sunuculari uzerinden gonderebilmektedir Iletisim ve is birligi sistemi mimarileriDort kademeli bir iletisim ve is birligi mimarisi Dort kademeli mimari kullanicilara Web tarayicilari araciligi ile intranetler ekstranetler ya da Internet uzerinden gerek masaustu ve gerekse tasinabilir aygitlardan yararlanarak iletisim ve is birligi olanaklari sunmaktadir Iletisim ve is birligi sistemleri uc ya da dort kademeli istemci sunucu mimarisi kullanilarak gelistirilir Sistemler genellikle ag isletim sistemi uzerinde yer alan bir veri tabani yonetim sistemi platformu uzerine kurulmaktadir Bazi uygulamalarda kullanicilari ve kullanici gruplarini tanimlamak icin ag isletim sistemi kullanilmaktadir Diger uygulamalarda kullanici yonetimi icin uygulama sunucusu ve veri tabani yonetim sisteminden yararlanilmaktadir Veri tabani yonetim sistemi mesajlarin belirli bir duzende kaydedilmesini ve mesaj iceriklerinin ve diger nesnelerin depolanmasini saglamaktadir Kullanicilar sunucularin verdigi hizmetlere uc kademeli uygulamalarda ozel istemci yazilimlari dort kademeli uygulamalarda Web sunuculari ve Web sayfalari uzerinden kurum icerisinde intranet kurum disinda da ekstranetten erismektedir Iletisim ve is birligi sistemleri icin de kullanilmaya baslamistir Bulut tabanli bir iletisim ve is birligi uygulamasi halka acik Ing public cloud olabildigi gibi kuruma ozel Ing private cloud de olabilmektedir Iletisim ve is birligi sistemleri cogu kez karar destek ve ile entegre olarak calismaktadir Iletisim ve is birligi sistemleri adi gecen sistemler tarafindan uretilen enformasyonun yayinlanmasini ya da kullanici ve karar vericilere iletilmesini saglamaktadir Iletisim ve is birligi sistemlerinin gelecegiIletisim ve is birligi sistemleri Web 2 0 ortaminda giderek evrilmektedir Bloglar Vikiler RSS beslemeleri ve sosyal gibi uygulamalar kurum ici veya disi paydaslarin bilgi paylasimi ve birlikte calisma imkanlarini zenginlestirmektedir KaynakcaKitaplar Chaffey D 1998 Groupware Workflow and Intranets Reengineering the Enterprise with Collaborative Software Elsevier Coleman D 1997 Groupware Collaborative Strategies for Corporate LANs and Intranets Prentice Hall Coleman D ve S Levine 2008 Collaboration 2 0 Technology and Best Practices for Successful Collaboration in a Web 2 0 World Happy About Cook N 2008 Enterprise 2 0 How Social Software Will Change the Future of Work Gower Gignac F 2005 Building Successful Virtual Teams Artech House Ayrica bakiniz Wikipedia List of collaborative software 24 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi QuickStudy Collaboration Software CSCM Forschungsgruppe Kooperationssysteme 18 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Introduction to Collaborative Software 21 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde