Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Akif Paşa, (Osmanlıca: عاکف پاشا | d. 25 Aralık 1787, Yozgat – ö. 12 Mart 1845, İskenderiye) devlet adamı, şair ve yazardır.
| Akif Paşa | |
|---|---|
| Doğum | 1787 Yozgat |
| Ölüm | 12 Mart, 1845 İskenderiye) |
| Meslek | Devlet adamı, şair, münşi |
| Önemli eser |
|
| Akrabalar | Ayıntâbîzâde Kadı Mehmed Efendi (baba) |
Hayatı
Babasi Ayıntâbîzâde Kadı Mehmed Efendi olup 1787'de Yozgat’ta doğdu. Tahsilini özel hocaların yanında tamamladı. Sonra Bozok’ta (Yozgat) ayan Cebbarzade Süleyman Bey’in yaptı. Onun 1813/14de ölümü üzerine İstanbul’a geldi.
Amcası Reis-ül küttab Mustafa Mazhar Efendi’nin yardımıyla Dîvân-ı Hümâyun Kalemi’ne girdi. Kısa sürede padişahın gözüne girdi, sivrilerek amedçi (1825), beylikçi (1827), reis-ül küttab (1832) oldu. Reisülküttaplığın adı değiştirilip Hariciye Nezâreti’ne çevrilince "efendi" unvanı ve vezirlik rütbesi ile ilk hariciye nâzıri (Dışişleri Bakanı) olarak atandı; Ama daha sonra Ceride-i Havadis gazetesini çıkaracak (1840) olan İngiliz uyruklu W. Churchill’in, avlanırken bir çocuğu yaralaması ve hapsedilmesi, İngiliz elçisinin diğer elçilikleri de kışkırtması sonucu politik bir olay niteliğine büründü ve 1836da Hariciye Nazırı Âkif Paşa hastalığı ileri sürülerek azledildi.
Azledilmesini o sıralar olan Pertev Paşa’nın düşmanlığına yoran Âkif Paşa bu olaydan sonra bütün gücünü rakibi ve takımıyla uğraşmak için harcadı. Nitekim Pertev Paşa görevden alınarak Edirne’ye sürüldü. Onun yerine "paşa" unvanı ile Umur-ı Mülkiye Nazırlığına getirildi (1837). Nezaretin adını Dahiliye Nezareti olarak değiştirtti . Bu görevde uzun süre kalamadı. Altı ay sonra yine hastalığı öne sürülerek azledildi.
1839’da Kocaeli mutasarrıflığına atandı. Halktan şikayetlerin İstanbul'a ulaşması üzerine "paşa" rütbesi kaldırılarak Edirne’ye sürüldü (1840). Oraya gönderilen bir kurulca hakkında soruşturma açıldı, yargılandı ve iki yıl sürgünle cezalandırıldı. Cezası bitince Yozgat ya da Bolu’ da oturmasına izin verilince Bolu’yu seçti. Padişah’a başvurarak bağışlanmasını dilemesi üzerine İstanbul’da oturmasına izin çıktı. Hac niyetiyle gittiği (1844) Hicaz dönüşü İskenderiye’de hastalanarak öldü. İskenderiye'de Danyal peygamberin türbesi yakınında gömüldü.
Edebi Kişiliği
Edebi yeniliğimizin öncülerinden biri olarak kabul edilen Âkif Paşa’nın yaşamı ve iç dünyası bilinmedikçe sanatı konusunda kesin yargılara varmak güçtür. Aslında o önce devlet adamıdır. Edebiyatı uğraş olarak benimsememiş, özellikle düzyazıyı politik uğraşında bir araç olarak kullanmıştır.
Eserleri
- Münşeât-ı Elhac Âkif Efendi ve Divançe (İstanbul 1843-Bulak 1845),
- Tabsıra (İstanbul Hicri 1300)
- Eser-i Âkif Paşa (mektuplar) Torunu Akif Bey tarafından yaşamı üzerine bir önsöz yazılarak bastırıldı. (İstanbul 1873),
- Muharrerât-ı Husûsiye-i Akif Paşa (İstanbul, 1883),
- Arapçadan çevirdiği Risalet’ül-Firaye ve’l-Siyasiye adlı yapıtı basılmadı.
Kaynakça
Dış kaynaklar
- Uçman, Abdullah (1999) "Akif Paşa" Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlilar Ansiklopedisi Cilt:1 sayfa:180, İstanbul: Yapi Kredi Kültür Sanat Yayıncılık,
- Tanpınar, Ahmed Hamdi, (1982, son.bas. 2012) On Dokuzuncu Asır Türk Edebiyat Tarihi, İstanbul:Dergah Yayınları, Sayfa. 93-100;
- İnal, İbnulemin Mahmud (Osmanlıca Ilk bas. 1853, son bas. 1988), Son Asır Türk Şairleri Cilt 1, İstanbul: Dergah Yayınları
- Kaplan, Mehmed (1969, Son bas.2007.) Siir Tahlilleri1 915-1986, Cilt 1, İstanbul: Dergah Yayınları (2007),
Dış bağlantılar
- Uçman, Abdullah (1998) "Âkif Paşa", Turkiye Diyanet Vakfi İslâm Ansiklopedisi. c.2 say. 261-262 Online: [1]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Akif Pasa Osmanlica عاکف پاشا d 25 Aralik 1787 Yozgat o 12 Mart 1845 Iskenderiye devlet adami sair ve yazardir Akif PasaDogum1787 YozgatOlum12 Mart 1845 Iskenderiye MeslekDevlet adami sair munsiOnemli eserMunseat i el Hac Akif Efendi ve Divance Eser i Akif Pasa Muharrerat i Hususiye i Akif PasaAkrabalarAyintabizade Kadi Mehmed Efendi baba HayatiBabasi Ayintabizade Kadi Mehmed Efendi olup 1787 de Yozgat ta dogdu Tahsilini ozel hocalarin yaninda tamamladi Sonra Bozok ta Yozgat ayan Cebbarzade Suleyman Bey in yapti Onun 1813 14de olumu uzerine Istanbul a geldi Amcasi Reis ul kuttab Mustafa Mazhar Efendi nin yardimiyla Divan i Humayun Kalemi ne girdi Kisa surede padisahin gozune girdi sivrilerek amedci 1825 beylikci 1827 reis ul kuttab 1832 oldu Reisulkuttapligin adi degistirilip Hariciye Nezareti ne cevrilince efendi unvani ve vezirlik rutbesi ile ilk hariciye naziri Disisleri Bakani olarak atandi Ama daha sonra Ceride i Havadis gazetesini cikaracak 1840 olan Ingiliz uyruklu W Churchill in avlanirken bir cocugu yaralamasi ve hapsedilmesi Ingiliz elcisinin diger elcilikleri de kiskirtmasi sonucu politik bir olay niteligine burundu ve 1836da Hariciye Naziri Akif Pasa hastaligi ileri surulerek azledildi Azledilmesini o siralar olan Pertev Pasa nin dusmanligina yoran Akif Pasa bu olaydan sonra butun gucunu rakibi ve takimiyla ugrasmak icin harcadi Nitekim Pertev Pasa gorevden alinarak Edirne ye suruldu Onun yerine pasa unvani ile Umur i Mulkiye Nazirligina getirildi 1837 Nezaretin adini Dahiliye Nezareti olarak degistirtti Bu gorevde uzun sure kalamadi Alti ay sonra yine hastaligi one surulerek azledildi 1839 da Kocaeli mutasarrifligina atandi Halktan sikayetlerin Istanbul a ulasmasi uzerine pasa rutbesi kaldirilarak Edirne ye suruldu 1840 Oraya gonderilen bir kurulca hakkinda sorusturma acildi yargilandi ve iki yil surgunle cezalandirildi Cezasi bitince Yozgat ya da Bolu da oturmasina izin verilince Bolu yu secti Padisah a basvurarak bagislanmasini dilemesi uzerine Istanbul da oturmasina izin cikti Hac niyetiyle gittigi 1844 Hicaz donusu Iskenderiye de hastalanarak oldu Iskenderiye de Danyal peygamberin turbesi yakininda gomuldu Edebi KisiligiEdebi yeniligimizin onculerinden biri olarak kabul edilen Akif Pasa nin yasami ve ic dunyasi bilinmedikce sanati konusunda kesin yargilara varmak guctur Aslinda o once devlet adamidir Edebiyati ugras olarak benimsememis ozellikle duzyaziyi politik ugrasinda bir arac olarak kullanmistir EserleriMunseat i Elhac Akif Efendi ve Divance Istanbul 1843 Bulak 1845 Tabsira Istanbul Hicri 1300 Eser i Akif Pasa mektuplar Torunu Akif Bey tarafindan yasami uzerine bir onsoz yazilarak bastirildi Istanbul 1873 Muharrerat i Hususiye i Akif Pasa Istanbul 1883 Arapcadan cevirdigi Risalet ul Firaye ve l Siyasiye adli yapiti basilmadi Kaynakca a b c d Ucman Abdullah 1999 Akif Pasa Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Cilt 1 sayfa 180 Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik ISBN 975 08 0071 0Dis kaynaklarUcman Abdullah 1999 Akif Pasa Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Cilt 1 sayfa 180 Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik ISBN 975 08 0071 0 Tanpinar Ahmed Hamdi 1982 son bas 2012 On Dokuzuncu Asir Turk Edebiyat Tarihi Istanbul Dergah Yayinlari ISBN 9789759952792 Sayfa 93 100 Inal Ibnulemin Mahmud Osmanlica Ilk bas 1853 son bas 1988 Son Asir Turk Sairleri Cilt 1 Istanbul Dergah Yayinlari Kaplan Mehmed 1969 Son bas 2007 Siir Tahlilleri1 915 1986 Cilt 1 Istanbul Dergah Yayinlari 2007 Dis baglantilarUcman Abdullah 1998 Akif Pasa Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi c 2 say 261 262 Online 1