İzzettin Çalışlar (1882, Yanya, Osmanlı İmparatorluğu - 20 Ağustos 1951), Türk asker ve siyasetçidir.
Halaskâr İzzettin Çalışlar 1319-Top. 13 | |
---|---|
Doğum | İzzeddin 1882 Yanya |
Ölüm | 20 Ağustos 1951 (69 yaşında) İstanbul |
Defin yeri | Devlet Mezarlığı, Ankara |
Bağlılığı | Osmanlı (1903-1920) Türkiye (1920-1939) |
Hizmet yılları | 1903-1939 |
Rütbesi | Orgeneral |
Birimi | Edirne Kalesi Komutanlığı Kurmay Başkanı, 19. Tümen Kurmay Başkanı, 16. Kolordu Kurmay Başkanı, Anafartalar Grubu Kurmay Başkanı, 2. Ordu Kurmay Başkanı, 4. Tümen 20. Kolordu (vekil), 23. Tümen, 61. Tümen, 1. Grup, , İzmir Askeri Valisi, 3. Ordu, 2. Ordu |
Çatışma/savaşları | Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı |
Ödülleri | |
Sonraki işi | Milletvekili |
Ataullah Bey ile Esma Hanım'ın 6. ve en küçük çocuğu olarak 1882 yılında Yanya'da doğdu.
Eğitimi
Rüşdiye'yi Yanya'da bitirdikten sonra tıp öğrenimi amacıyla İstanbul'a geldiğinde Tıbbiye İdadisi'nin sınavlarını kaçırdığından Harbiye İdadisi'ne girdi. Orta öğrenimini bu askeri okulda yaptıktan sonra, 1901 yılında Mühendishane-i Berr-i Hümayun'a girip 1903 yılında da mezun oldu. Aynı yıl girdiği Harp Akademisi'ni de 1906 yılında İsmet Bey'in ardından Topçu Sınıfı ikincisi olarak bitirerek Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle orduya katıldı.
Askerlik hayatı
İlk görevi 17. Seyyar Jandarma Alayı 1. Batarya Komutanlığı ve 21. Alay 1. Tabur Komutan Vekilliği olduktan sonra 1909 yılında 31 Mart İsyanı'nı bastırmak üzere oluşturulan Hareket Ordusu'nda 1. Mürettep Tümen Kurmay Başkanlığında bulundu. Daha sonra da sırasıyla 3. Ordu 21. Alay'da, Üsküp'te 5. Kolordu'da Tabur ve Tümen komutanlıklarında bulundu.
Balkan Savaşları
Balkan Savaşları sırasında Fatih Redif Tümeni ve 14. Nizamiye Tümeni kurmaylıklarını yaparken, 7 Kasım 1913 tarihinde kıdemli yüzbaşılığa terfi etti ve Genelkurmay 3. Şube'de ve Edirne Kalesi Komutanlığı'nda görev aldı.
I. Dünya Savaşı
I. Dünya Savaşı'nın başlamasıyla Yarbay Mustafa Kemal'in 19. Piyade Tümeni Komutanı olarak Çanakkale cephesinde görevlendirilmesiyle, Mustafa Kemal tarafından 19. Piyade Tümeni Kurmay Başkanı olarak yanına çağrıldı. Bu görevi, Mustafa Kemal'in Anafartalar Grubu Komutanı olarak atanmasıyla beraber Anafartalar Grubu Kurmay Başkanı olarak sürdürdü. Yine Mustafa Kemal Paşa'nın 16. Kolordu ve 2. Ordu Komutanı olarak görev yaptığı sırada bu birliklerin kurmay başkanı olarak görev yaptı. Savaşın sonlarına doğru Yarbay rütbesine terfi etti ve Genel Karargah'ta görevlendirildi.
Türk Kurtuluş Savaşı
1 Temmuz 1920 tarihinde İstanbul'da Harbiye Nazırlığı Personel Dairesi emrinde çalışmayı reddederek Mudanya'ya geçti ve Millî Mücadele'ye katıldı.
Ankara Hükümeti tarafından Millî Mücadele'yi yürüten kuvvetlerden 23. Tümen Komutanlığı ve 20. Kolordu Komutan Vekilliği ile görevlendirildi. Çerkez Ethem İsyanı'nın bastırılmasında birinci derece rol oynadı. Bu başarısı sebebiyle TBMM tarafından Miralay rütbesine terfi ettirildi. Birinci ve İkinci İnönü Muharebesi'nde 61. Tümen Komutanı, Kütahya-Eskişehir Muharebeleri ve Sakarya Meydan Muharebesi'de 1. Grup Komutanı olarak görev yaptı.
Sakarya Meydan Muharebesi sonrası Türk Ordusu'nda grup komutanlıklarının lağvedilerek kolorduların kurulmasıyla 1. Kolordu Komutanlığı'na atandı. Büyük Taarruz ve Dumlupınar Meydan Muharebesi'nde 1. Kolordu Komutanlığı görevinde, Yunan kuvvetlerinin imha edilmesinde büyük rol oynadı. Başarılarından dolayı 1922 yılında Mirliva rütbesine terfi etti ve Paşa oldu.
İzmir'in Kurtuluşu'ndan sonra Başkomutan Mareşal Gazi Mustafa Kemal Paşa tarafından İzmir Askeri Valisi olarak atandı.
Cumhuriyet Dönemi
Savaştan sonra II. Dönem Aydın milletvekili iken Mustafa Kemal Paşa'nın telkinleriyle askerliği tercih ederek 1 Kasım 1924 tarihinde milletvekilliğinden istifa etti. 20 Haziran 1925 tarihinde 3. Ordu komutanlığına atandı. Bu görevinde sürdürürken 1926 yılında Korgeneral rütbesine terfi etti.
1930 yılında Orgeneral rütbesine terfi etti ve 2. Ordu komutanlığına atandı. 1937 yılındaki Trakya Manevraları'na katıldı. 20 Aralık 1939 tarihinde kendi isteğiyle emekliye ayrıldı.
Siyasi hayatı
Emekli olduktan sonra VI. ve VII. Dönem Muğla, VIII. Dönem Balıkesir milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde bulundu. 1940 yılında resmi davet üzerine Maginot Hattı'nı incelemeye gittiği Fransa'da törenle karşılandı.
Özel hayatı
11 Eylül 1912 tarihinde kendisi gibi Yanyalı olan Kevser Hanım ile evlendi. Bedriye, , Seniye ve Gündüz adlarında dört çocuk sahibi oldu.
20 Ağustos 1951 tarihinde aniden başlayan rahatsızlığı sonucu İstanbul'da öldü. Cenazesi Edirnekapı Şehitliği'ne defnedildi.
1988 yılında diğer yüksek rütbeli Türk Kurtuluş Savaşı komutanları ile birlikte Devlet Mezarlığı'na defnedildi. İsmi Bahçelievler'deki bir caddeye verilmiştir.
Kitapları
- İstiklâl Harbi Hatıraları
- II nci İnönü Muharebesinde 61 nci Fırka, 1932.
- 61 nci Fırkanın Gediz ve Kütahya Muharebeleri, 1932.
- Sakarya Meydan Muharebesinde 1 nci Grup, 1932.
- Sakarya'dan İzmir'e kadar I inci Kolordu, 1932.
- İzzettin Çalışlar (ed. İsmet Görgülü), Atatürk'le İkibuçuk Yıl – Orgeneral Çalışlar'ın anıları, Yapı Kredi Yayınları, 1993.
- İzzettin Çalışlar (ed.: İsmet Görgülü), On Yıllık Savaşın Günlüğü: Balkan, Birinci Dünya ve İstiklal Savaşları, Yapı Kredi Yayınları, 1997, .
- İzzettin Çalışlar, Gün Gün, Saat Saat İstiklâl Harbi'nde Batı Cephesi: Org. İzzetin Çalışlar'ın Anılarıyla, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2009, .
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta İzzettin Çalışlar ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, s. 192.
- İzzettin Çalışlar (Haz.: İsmet Görgülü, İzzeddin Çalışlar), Atatürk'le İkibuçuk Yıl - Orgeneral Çalışlar'ın anıları, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, Kasım 1993.
- İzzettin Çalışlar (Haz.: İsmet Görgülü, İzzeddin Çalışlar), On Yıllık Savaşın Günlüğü: Balkan, Birinci Dünya ve İstiklal Savaşları - Orgeneral İzzettin Çalışlar'ın Günlüğü, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, Mart 1997, .
- İzzettin Çalışlar (Haz. İzzeddin Çalışlar) "gün gün, saat saat istiklal harbi'nde batı cephesi", Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, Ocak 2009.
Askerî görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Fahrettin Altay | 2. Ordu Komutanı 22 Kasım 1933 - 20 Aralık 1939 | Sonra gelen: Nafiz Gürman |
Önce gelen: Kâzım İnanç | 3. Ordu Komutanı 20 Haziran 1925 - 22 Kasım 1933 | Sonra gelen: Ali Sait Akbaytogan |
Türk asker ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Izzettin Calislar 1882 Yanya Osmanli Imparatorlugu 20 Agustos 1951 Turk asker ve siyasetcidir Halaskar Izzettin Calislar 1319 Top 13DogumIzzeddin 1882 YanyaOlum20 Agustos 1951 69 yasinda IstanbulDefin yeriDevlet Mezarligi AnkaraBagliligi Osmanli 1903 1920 Turkiye 1920 1939 Hizmet yillari1903 1939RutbesiOrgeneralBirimiEdirne Kalesi Komutanligi Kurmay Baskani 19 Tumen Kurmay Baskani 16 Kolordu Kurmay Baskani Anafartalar Grubu Kurmay Baskani 2 Ordu Kurmay Baskani 4 Tumen 20 Kolordu vekil 23 Tumen 61 Tumen 1 Grup Izmir Askeri Valisi 3 Ordu 2 OrduCatisma savaslariBalkan Savaslari I Dunya Savasi Turk Kurtulus SavasiOdulleriSonraki isiMilletvekili Ataullah Bey ile Esma Hanim in 6 ve en kucuk cocugu olarak 1882 yilinda Yanya da dogdu EgitimiRusdiye yi Yanya da bitirdikten sonra tip ogrenimi amaciyla Istanbul a geldiginde Tibbiye Idadisi nin sinavlarini kacirdigindan Harbiye Idadisi ne girdi Orta ogrenimini bu askeri okulda yaptiktan sonra 1901 yilinda Muhendishane i Berr i Humayun a girip 1903 yilinda da mezun oldu Ayni yil girdigi Harp Akademisi ni de 1906 yilinda Ismet Bey in ardindan Topcu Sinifi ikincisi olarak bitirerek Kurmay Yuzbasi rutbesiyle orduya katildi Askerlik hayatiIlk gorevi 17 Seyyar Jandarma Alayi 1 Batarya Komutanligi ve 21 Alay 1 Tabur Komutan Vekilligi olduktan sonra 1909 yilinda 31 Mart Isyani ni bastirmak uzere olusturulan Hareket Ordusu nda 1 Murettep Tumen Kurmay Baskanliginda bulundu Daha sonra da sirasiyla 3 Ordu 21 Alay da Uskup te 5 Kolordu da Tabur ve Tumen komutanliklarinda bulundu Mulazim i sani Izzettin Yuzbasi Mustafa Kemal ile Selanik Tren Gari nda Haziran 1910Balkan Savaslari Balkan Savaslari sirasinda Fatih Redif Tumeni ve 14 Nizamiye Tumeni kurmayliklarini yaparken 7 Kasim 1913 tarihinde kidemli yuzbasiliga terfi etti ve Genelkurmay 3 Sube de ve Edirne Kalesi Komutanligi nda gorev aldi I Dunya Savasi I Dunya Savasi nin baslamasiyla Yarbay Mustafa Kemal in 19 Piyade Tumeni Komutani olarak Canakkale cephesinde gorevlendirilmesiyle Mustafa Kemal tarafindan 19 Piyade Tumeni Kurmay Baskani olarak yanina cagrildi Bu gorevi Mustafa Kemal in Anafartalar Grubu Komutani olarak atanmasiyla beraber Anafartalar Grubu Kurmay Baskani olarak surdurdu Yine Mustafa Kemal Pasa nin 16 Kolordu ve 2 Ordu Komutani olarak gorev yaptigi sirada bu birliklerin kurmay baskani olarak gorev yapti Savasin sonlarina dogru Yarbay rutbesine terfi etti ve Genel Karargah ta gorevlendirildi Turk Kurtulus Savasi Turk Kurtulus Savasi nda gorev yapan ust duzey komutanlar en sagda Izzettin Pasa 1 Temmuz 1920 tarihinde Istanbul da Harbiye Nazirligi Personel Dairesi emrinde calismayi reddederek Mudanya ya gecti ve Milli Mucadele ye katildi Ankara Hukumeti tarafindan Milli Mucadele yi yuruten kuvvetlerden 23 Tumen Komutanligi ve 20 Kolordu Komutan Vekilligi ile gorevlendirildi Cerkez Ethem Isyani nin bastirilmasinda birinci derece rol oynadi Bu basarisi sebebiyle TBMM tarafindan Miralay rutbesine terfi ettirildi Birinci ve Ikinci Inonu Muharebesi nde 61 Tumen Komutani Kutahya Eskisehir Muharebeleri ve Sakarya Meydan Muharebesi de 1 Grup Komutani olarak gorev yapti Sakarya Meydan Muharebesi sonrasi Turk Ordusu nda grup komutanliklarinin lagvedilerek kolordularin kurulmasiyla 1 Kolordu Komutanligi na atandi Buyuk Taarruz ve Dumlupinar Meydan Muharebesi nde 1 Kolordu Komutanligi gorevinde Yunan kuvvetlerinin imha edilmesinde buyuk rol oynadi Basarilarindan dolayi 1922 yilinda Mirliva rutbesine terfi etti ve Pasa oldu Izmir in Kurtulusu ndan sonra Baskomutan Maresal Gazi Mustafa Kemal Pasa tarafindan Izmir Askeri Valisi olarak atandi Cumhuriyet Donemi Izzettin Pasa kizinin dugununde Cumhurbaskani Mustafa Kemal Ataturk ile birlikte 1933 Savastan sonra II Donem Aydin milletvekili iken Mustafa Kemal Pasa nin telkinleriyle askerligi tercih ederek 1 Kasim 1924 tarihinde milletvekilliginden istifa etti 20 Haziran 1925 tarihinde 3 Ordu komutanligina atandi Bu gorevinde surdururken 1926 yilinda Korgeneral rutbesine terfi etti 1930 yilinda Orgeneral rutbesine terfi etti ve 2 Ordu komutanligina atandi 1937 yilindaki Trakya Manevralari na katildi 20 Aralik 1939 tarihinde kendi istegiyle emekliye ayrildi Siyasi hayatiEmekli olduktan sonra VI ve VII Donem Mugla VIII Donem Balikesir milletvekili olarak Turkiye Buyuk Millet Meclisi nde bulundu 1940 yilinda resmi davet uzerine Maginot Hatti ni incelemeye gittigi Fransa da torenle karsilandi Ozel hayati11 Eylul 1912 tarihinde kendisi gibi Yanyali olan Kevser Hanim ile evlendi Bedriye Seniye ve Gunduz adlarinda dort cocuk sahibi oldu 20 Agustos 1951 tarihinde aniden baslayan rahatsizligi sonucu Istanbul da oldu Cenazesi Edirnekapi Sehitligi ne defnedildi 1988 yilinda diger yuksek rutbeli Turk Kurtulus Savasi komutanlari ile birlikte Devlet Mezarligi na defnedildi Ismi Bahcelievler deki bir caddeye verilmistir KitaplariIstiklal Harbi Hatiralari II nci Inonu Muharebesinde 61 nci Firka 1932 61 nci Firkanin Gediz ve Kutahya Muharebeleri 1932 Sakarya Meydan Muharebesinde 1 nci Grup 1932 Sakarya dan Izmir e kadar I inci Kolordu 1932 Izzettin Calislar ed Ismet Gorgulu Ataturk le Ikibucuk Yil Orgeneral Calislar in anilari Yapi Kredi Yayinlari 1993 Izzettin Calislar ed Ismet Gorgulu On Yillik Savasin Gunlugu Balkan Birinci Dunya ve Istiklal Savaslari Yapi Kredi Yayinlari 1997 ISBN 975 363 617 2 Izzettin Calislar Gun Gun Saat Saat Istiklal Harbi nde Bati Cephesi Org Izzetin Calislar in Anilariyla Turkiye Is Bankasi Kultur Yayinlari 2009 ISBN 978 9944 88 554 6 KaynakcaWikimedia Commons ta Izzettin Calislar ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir T C Genelkurmay Harp Tarihi Baskanligi Yayinlari Turk Istiklal Harbine Katilan Tumen ve Daha Ust Kademelerdeki Komutanlarin Biyografileri Genelkurmay Baskanligi Basimevi Ankara 1972 s 192 Izzettin Calislar Haz Ismet Gorgulu Izzeddin Calislar Ataturk le Ikibucuk Yil Orgeneral Calislar in anilari Yapi Kredi Yayinlari Istanbul Kasim 1993 Izzettin Calislar Haz Ismet Gorgulu Izzeddin Calislar On Yillik Savasin Gunlugu Balkan Birinci Dunya ve Istiklal Savaslari Orgeneral Izzettin Calislar in Gunlugu Yapi Kredi Yayinlari Istanbul Mart 1997 ISBN 975 363 617 2 Izzettin Calislar Haz Izzeddin Calislar gun gun saat saat istiklal harbi nde bati cephesi Turkiye Is Bankasi Kultur Yayinlari Istanbul Ocak 2009 Askeri goreviOnce gelen Fahrettin Altay 2 Ordu Komutani 22 Kasim 1933 20 Aralik 1939 Sonra gelen Nafiz GurmanOnce gelen Kazim Inanc 3 Ordu Komutani 20 Haziran 1925 22 Kasim 1933 Sonra gelen Ali Sait AkbaytoganTurk asker ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz