Şafii (Arapça: الشافعي; d. 767, Gazze - ö. 19 Ocak 820, Kahire), İslam hukuku bilgini. Şafii mezhebinin kurucusudur.
Şafii (İmam Şafii) | |
---|---|
Hat yazısıyla "El-Şafii" | |
Kendi dilinde adı | الشافعي |
Doğum | Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs b. Abbâs eş-Şâfiî 767 Gazze, Abbasi Devleti |
Ölüm | 19 Ocak 820 (53 yaşında) Kahire, Abbasi Devleti |
Defin yeri | Benû Abdülhakem Türbesi, Kahire, Mısır |
Etnik köken | Arap |
Tanınma nedeni | Şâfiîlik mezhebinin kurucusu İslam fıkıh ve hadis bilgini |
Memleket | Mekke (kökeni) |
Kariyeri | |
Dalı | Fıkıh |
Etkilendikleri | Mâlik bin Enes, Muhammed bin Hasan eş-Şeybânî |
Etkiledikleri | Şâfiîlik mezhebi |
Hayatı ve eğitimi
Asıl adı Muhammed bin İdris bin Abbas'tır. Dedesinin dedesi Şâfiî, Kureyş kabilesinden ve sahabe'den olduğu için, Şâfiî adı ile meşhur olmuştur. Hicri 150 (MS.767) senesinde Gazze'de doğup, hicri 204 (MS.820)'de Kahire'de 54 yaşında öldü. Kabri, Kurafe kabristanlığında büyük bir türbe içindedir. Doğumundan kısa bir süre sonra babası ölmüştür. Annesi onu iki yaşında, asıl memleketleri olan Mekke'ye götürmüş ve orada büyütmüştür.
Yedi yaşına gelince Kur'an'ı ezberledi. Küçük yaşlardan itibaren Mekke'de bulunan tanınmış âlimlerin derslerine ve sohbetlerine devam etmiştir. Kendisi bu günleri için:
“ | Kur'an ezberledikten sonra devamlı Mescid-i Harama gidip, fıkıh ve hadis âlimlerinden pek çok istifade ettim. Fakat çok fakir idik, bir yaprak kâğıt almaya bile gücümüz yoktu. Derslerimi ve öğrendiğim meseleleri yazmakta çok sıkıntı çekerdim. | „ |
demiştir.
Şafii daha sonra Arapçanın inceliklerini ve edebiyatını öğrenmek için, gitti. Bu hususta: "Ben Mekke'den çıktım. Çölde Hüzeyl kabilesinin yaşayışını ve dilini öğrendim. Bu kabile, Arapların dil bakımından en fasihi idi. Onlarla birlikte gezdim, dolaştım, ok atmayı öğrendim. Mekke'ye döndüğüm zaman, birçok rivayet ve edebiyat bilgilerine sahip olmuştum." demiştir. İmam Şâfiî şiirlerinde ihtisas sahibi olmuştur. İslam öncesi dönem ve ilk İslâm döneminin sanat ve edebiyatı konusunda yazılar yazan şiirlerinin İmam Şâfiî tarafından doğru bir şekilde kayıt edildiğinden bahsetmiştir.
Gençliğinin ilk yıllarında kendini öğrenime, Mekke'deki Süfyan bin Uyeyne, Müslim bin Halid ez-Zenci gibi İslam hukuku bilgini ve muhaddislerden bilgi öğrendi. Hadis, fıkıh, lügât ve edebiyatta yükseldi.
Tahsilinde en önemli bölüm, İmam-ı Malik'e talebe olmasıyla başlamıştır. İmam-ı Malik'in yanına geldiği zaman, yirmi yaşlarında bulunuyordu. İmam-ı Malik onu himayesine alıp, dokuz yıl müddetle hadis öğretti.
İmam-ı Şafii Mekke'ye dönünce, oraya gelen Yemen valisi, onu Yemen'e götürüp kadılık vazifesi verdi. Beş yıl kadar bu görevi yaptıktan sonra, Bağdat'a giderek Ebu Hanife'nin talebesi olan İmam Muhammed'den ders almaya başladı. Aynı zamanda üvey babası olan İmam-ı Muhammed yazmış olduğu kitaplarını okutmak suretiyle, Irak'ta edilen fıkıh ilmini ve rivayetleri Şafii'ye öğretti.
İmam Şafii Mekke'ye dönerek burada bir müddet inceleme ve araştırmalar yapıp talebelerine dersler verdi. Özellikle hac mevsiminde çeşitli İslam beldelerinden gelen ilim adamları ondan ilim öğrenirlerdi. Mekke'deki bu ikameti dokuz yıl kadar sürdü. Sonra tekrar Bağdat'a döndü. Bu sırada Bağdat İslam âleminin önemli bir ilim merkezi idi. Burada bulunan âlimler, İmam-ı Şafii'den ders almışlardır. Daha önce Mekke'de İmam-ı Şafii ile görüşen ve ondan hadis dinleyen Ahmed bin Hanbel talebesi olmuştur. Yine İmam-ı Şafii ile emsal olan ve benzerleri ondan ilim tahsil etmiştir. Ders ve fetva vermekte uyguladığı usul, geniş olarak açıkladığı (kaynaklardan hüküm çıkarma) usulü olan, ilmi idi. İmam-ı Şafii Bağdat'ta bulunduğu sırada "el-Kitab-ül Bağdadiyye" adını verdiği eserini yazdı. İmam-ı Şafii'nin rivayet ettiği hadisler, Sahih-i Müslim'de, Sünen-i Ebu Davud, Sünen-i Tirmizi, Sünen-i Nesai, Sünen-i İbn Mace ve Sahih-i Buhari'nin ta'likatında1 yer almıştır. İmam-ı Şafii, ikinci defa Bağdat'a gidişinden sonra, Bağdat'taki siyasi ve fikri kargaşalar sebebiyle Mısır'a gidip, ömrünün sonuna kadar orada kalmıştır. Müslümanların ibadetlerinde ve işlerinde uyacakları bir yol göstermiştir. Onun kendi usulüne göre şer'i delillerden çıkardığı hükümlere, yani gösterdiği bu yola Şafii Mezhebi denildi. Ehl-i sünnet itikadında olan müslümanlardan, amellerini yani ibadet ve işlerini, bu mezhebin hükümlerine uyarak yapanlara Şafii denir.
Kahire'de eteğinde defnedilmiştir. sultanlarından kabri üzerine, 1211 yılında kubbeli bir türbe yaptırmıştır. Selahaddin-i Eyyubi tarafından da, türbenin yanına büyük bir medrese yaptırılmıştır.
Mezhebinin Özellikleri
Hadisçi (muhaddis) ve nakil ehli kabul edilen İmam Şafî'î'ye göre hadisler Kur'an'a yakın bir kaynak kabul edilir. (ma'nâsı yaygın olarak bilinmeyen, anlaşılması güç Ķur'ân lafızları) hususunda "Kur'an'da kesinlikle yabancı kelime yoktur" demiş, buna delil olarak da Yusuf Suresi 2. âyette geçen "Biz onu, akıl erdiresiniz diye Arapça bir Kur'an olarak indirdik." ifadesini göstermiştir.
Öğrencilerinden bazıları
Eserleri
İmam Şafii'nin birçok eseri vardır. Bazıları şunlardır:
- : Fıkıh yani İslam hukukuna dair olup, İmam Şafii'nin içtihad ederek bildirdiği meseleleri ihtiva eden bir eserdir. Yedi cilt olarak basılmıştır.
- : Hadis ilmine dairdir.
- : dairdir. Usul-i fıkhın kitap halinde yazıldığı ilk eserdir.
- El-Kitab-ül Bağdadiyye
- El-Mebsut
Kaynakça
- ^ "Garîbü'l-Ķur'ân". TDV İslâm Ansiklopedisi. 23 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Haziran 2024.
- ^ "Kur'an-ı Kerîm, Yûsuf Sûresi Me'âli". Diyânet İşleri Başkanlığı. 28 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Haziran 2024.
Dış bağlantılar
Vikisöz'de Şâfiî ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
- İslam Düşünce Atlası'nda Şâfiî
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Safii Arapca الشافعي d 767 Gazze o 19 Ocak 820 Kahire Islam hukuku bilgini Safii mezhebinin kurucusudur Safii Imam Safii Hat yazisiyla El Safii Kendi dilinde adiالشافعيDogumEbu Abdillah Muhammed b Idris b Abbas es Safii 767 Gazze Abbasi DevletiOlum19 Ocak 820 53 yasinda Kahire Abbasi DevletiDefin yeriBenu Abdulhakem Turbesi Kahire MisirEtnik kokenArapTaninma nedeniSafiilik mezhebinin kurucusu Islam fikih ve hadis bilginiMemleketMekke kokeni KariyeriDaliFikihEtkilendikleriMalik bin Enes Muhammed bin Hasan es SeybaniEtkiledikleriSafiilik mezhebiHayati ve egitimiAsil adi Muhammed bin Idris bin Abbas tir Dedesinin dedesi Safii Kureys kabilesinden ve sahabe den oldugu icin Safii adi ile meshur olmustur Hicri 150 MS 767 senesinde Gazze de dogup hicri 204 MS 820 de Kahire de 54 yasinda oldu Kabri Kurafe kabristanliginda buyuk bir turbe icindedir Dogumundan kisa bir sure sonra babasi olmustur Annesi onu iki yasinda asil memleketleri olan Mekke ye goturmus ve orada buyutmustur Yedi yasina gelince Kur an i ezberledi Kucuk yaslardan itibaren Mekke de bulunan taninmis alimlerin derslerine ve sohbetlerine devam etmistir Kendisi bu gunleri icin Kur an ezberledikten sonra devamli Mescid i Harama gidip fikih ve hadis alimlerinden pek cok istifade ettim Fakat cok fakir idik bir yaprak kagit almaya bile gucumuz yoktu Derslerimi ve ogrendigim meseleleri yazmakta cok sikinti cekerdim Imam Safii ye ait temsili bir resim demistir Safii daha sonra Arapcanin inceliklerini ve edebiyatini ogrenmek icin gitti Bu hususta Ben Mekke den ciktim Colde Huzeyl kabilesinin yasayisini ve dilini ogrendim Bu kabile Araplarin dil bakimindan en fasihi idi Onlarla birlikte gezdim dolastim ok atmayi ogrendim Mekke ye dondugum zaman bircok rivayet ve edebiyat bilgilerine sahip olmustum demistir Imam Safii siirlerinde ihtisas sahibi olmustur Islam oncesi donem ve ilk Islam doneminin sanat ve edebiyati konusunda yazilar yazan siirlerinin Imam Safii tarafindan dogru bir sekilde kayit edildiginden bahsetmistir Gencliginin ilk yillarinda kendini ogrenime Mekke deki Sufyan bin Uyeyne Muslim bin Halid ez Zenci gibi Islam hukuku bilgini ve muhaddislerden bilgi ogrendi Hadis fikih lugat ve edebiyatta yukseldi Tahsilinde en onemli bolum Imam i Malik e talebe olmasiyla baslamistir Imam i Malik in yanina geldigi zaman yirmi yaslarinda bulunuyordu Imam i Malik onu himayesine alip dokuz yil muddetle hadis ogretti Imam i Safii Mekke ye donunce oraya gelen Yemen valisi onu Yemen e goturup kadilik vazifesi verdi Bes yil kadar bu gorevi yaptiktan sonra Bagdat a giderek Ebu Hanife nin talebesi olan Imam Muhammed den ders almaya basladi Ayni zamanda uvey babasi olan Imam i Muhammed yazmis oldugu kitaplarini okutmak suretiyle Irak ta edilen fikih ilmini ve rivayetleri Safii ye ogretti Imam Safii Mekke ye donerek burada bir muddet inceleme ve arastirmalar yapip talebelerine dersler verdi Ozellikle hac mevsiminde cesitli Islam beldelerinden gelen ilim adamlari ondan ilim ogrenirlerdi Mekke deki bu ikameti dokuz yil kadar surdu Sonra tekrar Bagdat a dondu Bu sirada Bagdat Islam aleminin onemli bir ilim merkezi idi Burada bulunan alimler Imam i Safii den ders almislardir Daha once Mekke de Imam i Safii ile gorusen ve ondan hadis dinleyen Ahmed bin Hanbel talebesi olmustur Yine Imam i Safii ile emsal olan ve benzerleri ondan ilim tahsil etmistir Ders ve fetva vermekte uyguladigi usul genis olarak acikladigi kaynaklardan hukum cikarma usulu olan ilmi idi Imam i Safii Bagdat ta bulundugu sirada el Kitab ul Bagdadiyye adini verdigi eserini yazdi Imam i Safii nin rivayet ettigi hadisler Sahih i Muslim de Sunen i Ebu Davud Sunen i Tirmizi Sunen i Nesai Sunen i Ibn Mace ve Sahih i Buhari nin ta likatinda1 yer almistir Imam i Safii ikinci defa Bagdat a gidisinden sonra Bagdat taki siyasi ve fikri kargasalar sebebiyle Misir a gidip omrunun sonuna kadar orada kalmistir Muslumanlarin ibadetlerinde ve islerinde uyacaklari bir yol gostermistir Onun kendi usulune gore ser i delillerden cikardigi hukumlere yani gosterdigi bu yola Safii Mezhebi denildi Ehl i sunnet itikadinda olan muslumanlardan amellerini yani ibadet ve islerini bu mezhebin hukumlerine uyarak yapanlara Safii denir Kahire de eteginde defnedilmistir sultanlarindan kabri uzerine 1211 yilinda kubbeli bir turbe yaptirmistir Selahaddin i Eyyubi tarafindan da turbenin yanina buyuk bir medrese yaptirilmistir Mezhebinin OzellikleriHadisci muhaddis ve nakil ehli kabul edilen Imam Safi i ye gore hadisler Kur an a yakin bir kaynak kabul edilir ma nasi yaygin olarak bilinmeyen anlasilmasi guc kur an lafizlari hususunda Kur an da kesinlikle yabanci kelime yoktur demis buna delil olarak da Yusuf Suresi 2 ayette gecen Biz onu akil erdiresiniz diye Arapca bir Kur an olarak indirdik ifadesini gostermistir Ogrencilerinden bazilariAhmed bin HanbelEserleriImam Safii nin bircok eseri vardir Bazilari sunlardir Fikih yani Islam hukukuna dair olup Imam Safii nin ictihad ederek bildirdigi meseleleri ihtiva eden bir eserdir Yedi cilt olarak basilmistir Hadis ilmine dairdir dairdir Usul i fikhin kitap halinde yazildigi ilk eserdir El Kitab ul Bagdadiyye El MebsutKaynakca Garibu l kur an TDV Islam Ansiklopedisi 23 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Haziran 2024 Kur an i Kerim Yusuf Suresi Me ali Diyanet Isleri Baskanligi 28 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Haziran 2024 Dis baglantilarVikisoz de Safii ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Islam Dusunce Atlasi nda Safii