Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Soyot veya Soyotlar (Rusça: сойоты ve саяты) — Rusya içinde yaşayan ve dilleri ile kültürleri yok olma tehlikesine maruz bir Türk halkıdır. 2002 nüfus sayımına göre, Rusya'da 2769 kişi Soyot Türkleri vardır. Soyları ve dilleri yok olma tehlikesi bulunan Türk içinde olup aslında Tuvalar ile büyük benzerlik teşkil ederler, fakat Soyot Türkleri çok eski zamanlardan beri Buryatya'nin yaşamaktadırlar. Soyot Türklerinin yerel dili yeniden düzenlenmiş ve bir ders kitabı haline getirilerek Oka'da bazı okullarda öğretim yapılmaya çalışılmıştır.
| Toplam nüfus | |
|---|---|
5 000 | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
 :3 579 (Ulusal nüfus sayımı 2010 y.)
 : 2000 | |
| Diller | |
| Din | |
Sayan dilleri grubuna giren dilleri ve kültürleri UNESCO'ya göre yok olma tehlikesindedir
Buryatlar arasında dağınış şekilde yaşamakta olup Rusça ve Moğol dillerinden Buryat dili yaygınlık kazandığından son zamanlarda bu diller ile konuşmakta, bir Türk dili olan öz dilleri ise yok olma tehlikesi ile karşı karşıya bırakılmaktadır. Kültür ve dillerini korumak için gerek Türkiye gerekse Türk Dünyası'ndan hiçbir destek görmemektedirler. Bu ise kısa sürede asimile olmalarına sebep olacaktır.
Orjan Olsen, H. Printz, Anders K. Olsen, Fritz Jensen (Norveçli) ve J. E. Gustschin tarafından gerçekleşen Norveçli bilim insanlarının bilimsel bir seferinde, (Rusya)'ya 1910'lardan önce gerçekleşen araştırma seferinde Soyotların henüz Buryatlar ve Ruslar arasında asimile olmadığını görmekteyiz. Çok sayıda kültürel veri toplanmıştır. Bu etnografik veri ve fotoğraflar bilim insanları tarafından yayınlanmıştır. Olsen tarafından kitapta: "Et primitivt folk de mongolske rennomader" (Cappeln, 1915). Bu verilerin İspanyolca bir baskısı vardır. : "Los soyotos, un pueblo primitivo. Nómadas mongoles pastores de renos" (Calpe, Madrid, 1921). Soyot Türkçesinden kelimelerin kısa bir dizimini içermektedir, ayrıca onlarca fotoğraf ve Soyot şamanik kehanetleri de anlatmaktadır. Dini ritüeller olarak ise hem Şamanist hem de Budist öğretiler, bilgiler birlikte yer almaktadır.
Buryatya'da:
Dil
Soyot Türkçesi halis muhlis bir Türk dilidir. Bünyesine çeşitli yüzyıllarda irtibata geçtiği çeşitli dillerden de kelime alarak farklı bir görünüme bürünmüştür. Kuzeybatıdan ticari sebeplerle Fin dillerinden, güneydoğudan Moğol dillerinden, sonra Rusçadan çok sayıda kelime alsa da Türk dili özelliği bozulmamıştır. 2003 yılında «Soyotça-Buryatça-Rusça Sözlük». yayınlandı. Oka Bölgesinde 2005 yılından itibaren Soyot Türkçesi örnek olarak bazı okullarda ders olarak okutulmaktadır.
Toplum
Geleneklik sosyal organizasyon — birkaç ailenin büyüklerinin (aksakallar heyeti) oluşturduğu konseye dayanır. Bilinen temel boylar ise İrkit, Haasuut ve Onhot sülaleleridir. Bunlar arasında özellikle İrkit kelimesi Tuva'da soyad olarak da kullanılmakta olup İrkutsk adı da buradan gelmektedir. Eski devirlerde İrkutsk bölgesi tamamen Tuva Türklerinin idi ve burada Ruslar yerleşmeye başlayınca Tuva Türkleri'nden İrkit boyu Tuva'ya, Soyot Türkleri'nden İrkit boyu da Buryat'ya göçmüş olabileceği düşünülmektedir. Büyük ihtimalle İrkit bölgesi Türk toplulukları büyük bir soykırıma maruz kalmışlar ve günümüze İrkutsk'taki İrkut veya İrkit Türkleri ulaşamamıştır. Milliyetçi Soyot birliği Jogtaar («Встреча»), 2004 yılından Ulug-Dag («Ulu Dağ» — Burın-Han'ın koruyucu dağ adına).
Genel uğraş alanları
Yüzyıllardır öz topraklarında yaşayan Soyot Türklerinin toprakları Moğol toplulukları ve Ruslar tarafından işgale uğramıştır.
Kaynakça
- ^ "Официальный сайт Всероссийской переписи населения 2002 года — Национальный состав населения России". 9 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2014.
- ^ a b c "Всероссийская перепись населения 2002 года". 2 Şubat 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2009.
- ^ . 26 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2012.
- ^ a b . 24 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2012.
- ^ "«Baykal Gölünün Doğa Güzellikleri». Doğu Sayanlarda Soyotlar". 24 Eylül 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2012.
Dış bağlantılar
- Oleg Aliev'in Soyotlara gezisi ve izlenimleri 14 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Soyot Türkleri fotoğrafları 10 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://www.perepis2002.ru/ct/doc/TOM_04[] 2002 Nüfus sayımına göre Soyotlar
- http://lingsib.iea.ras.ru/en/languages/soiot.shtml26 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Soyot Türkçesi
- http://www.joshuaproject.net/peopctry.php?rog3=RS&rop3=210867 14 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Toplum ve Ülke Profili
- http://www.kitapyurdu.com/kitap/default.asp?id=22638 Sibirya Araştırmaları
- http://www.sonseslerduyulmadan.hacettepe.edu.tr/tt.shtml29 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "Dilleri ve Kültürleri Yok Olma Tehlikesine Maruz Türk Toplulukları" konulu 4. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu 23-26 Mayıs 2012
- Soyotlar severcom.ru 4 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- «Baykal Gölünün Tabiatı». Doğu Sayanlarda Soyotlar 24 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- «Tuva Türkçesi Sözlüğü».Soyot Türkçesinin en yakın olduğu Türk dili Tuva Türkçesi21 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Soyot dili 1 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Soyot veya Soyotlar Rusca sojoty ve sayaty Rusya icinde yasayan ve dilleri ile kulturleri yok olma tehlikesine maruz bir Turk halkidir 2002 nufus sayimina gore Rusya da 2769 kisi Soyot Turkleri vardir Soylari ve dilleri yok olma tehlikesi bulunan Turk icinde olup aslinda Tuvalar ile buyuk benzerlik teskil ederler fakat Soyot Turkleri cok eski zamanlardan beri Buryatya nin yasamaktadirlar Soyot Turklerinin yerel dili yeniden duzenlenmis ve bir ders kitabi haline getirilerek Oka da bazi okullarda ogretim yapilmaya calisilmistir Soyot Turkleri sayat sojot Toplam nufus5 000Onemli nufusa sahip bolgeler 3 579 Ulusal nufus sayimi 2010 y Buryatya 2 739 2002 Irgit eyaleti 13 2002 2000DillerSoyot TurkcesiDinTibet Budizmi Tengricilik Sayan dilleri grubuna giren dilleri ve kulturleri UNESCO ya gore yok olma tehlikesindedir Buryatlar arasinda daginis sekilde yasamakta olup Rusca ve Mogol dillerinden Buryat dili yayginlik kazandigindan son zamanlarda bu diller ile konusmakta bir Turk dili olan oz dilleri ise yok olma tehlikesi ile karsi karsiya birakilmaktadir Kultur ve dillerini korumak icin gerek Turkiye gerekse Turk Dunyasi ndan hicbir destek gormemektedirler Bu ise kisa surede asimile olmalarina sebep olacaktir Orjan Olsen H Printz Anders K Olsen Fritz Jensen Norvecli ve J E Gustschin tarafindan gerceklesen Norvecli bilim insanlarinin bilimsel bir seferinde Rusya ya 1910 lardan once gerceklesen arastirma seferinde Soyotlarin henuz Buryatlar ve Ruslar arasinda asimile olmadigini gormekteyiz Cok sayida kulturel veri toplanmistir Bu etnografik veri ve fotograflar bilim insanlari tarafindan yayinlanmistir Olsen tarafindan kitapta Et primitivt folk de mongolske rennomader Cappeln 1915 Bu verilerin Ispanyolca bir baskisi vardir Los soyotos un pueblo primitivo Nomadas mongoles pastores de renos Calpe Madrid 1921 Soyot Turkcesinden kelimelerin kisa bir dizimini icermektedir ayrica onlarca fotograf ve Soyot samanik kehanetleri de anlatmaktadir Dini ritueller olarak ise hem Samanist hem de Budist ogretiler bilgiler birlikte yer almaktadir Buryatya da Sorok yeri 614 koyu 569 314 Ulaan Ude sehrinde 191 yerlesiminde 159 koyu 139 yerlesimi 134Soyot Turkleri Buryatya da Oka bolgesinde azinlik olarak yasayan yerli TurklerdirSoyot Turkleri Rusya Federasyonu ndaki Irkutsk ta bolgesinde azinlik olarak yasayan yerli TurklerdirDilSoyot Turkcesi halis muhlis bir Turk dilidir Bunyesine cesitli yuzyillarda irtibata gectigi cesitli dillerden de kelime alarak farkli bir gorunume burunmustur Kuzeybatidan ticari sebeplerle Fin dillerinden guneydogudan Mogol dillerinden sonra Ruscadan cok sayida kelime alsa da Turk dili ozelligi bozulmamistir 2003 yilinda Soyotca Buryatca Rusca Sozluk yayinlandi Oka Bolgesinde 2005 yilindan itibaren Soyot Turkcesi ornek olarak bazi okullarda ders olarak okutulmaktadir ToplumGeleneklik sosyal organizasyon birkac ailenin buyuklerinin aksakallar heyeti olusturdugu konseye dayanir Bilinen temel boylar ise Irkit Haasuut ve Onhot sulaleleridir Bunlar arasinda ozellikle Irkit kelimesi Tuva da soyad olarak da kullanilmakta olup Irkutsk adi da buradan gelmektedir Eski devirlerde Irkutsk bolgesi tamamen Tuva Turklerinin idi ve burada Ruslar yerlesmeye baslayinca Tuva Turkleri nden Irkit boyu Tuva ya Soyot Turkleri nden Irkit boyu da Buryat ya gocmus olabilecegi dusunulmektedir Buyuk ihtimalle Irkit bolgesi Turk topluluklari buyuk bir soykirima maruz kalmislar ve gunumuze Irkutsk taki Irkut veya Irkit Turkleri ulasamamistir Milliyetci Soyot birligi Jogtaar Vstrecha 2004 yilindan Ulug Dag Ulu Dag Burin Han in koruyucu dag adina Genel ugras alanlariRen geyigi Yak Avcilik Hayvancilik Yuzyillardir oz topraklarinda yasayan Soyot Turklerinin topraklari Mogol topluluklari ve Ruslar tarafindan isgale ugramistir Kaynakca Oficialnyj sajt Vserossijskoj perepisi naseleniya 2002 goda Nacionalnyj sostav naseleniya Rossii 9 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2014 a b c Vserossijskaya perepis naseleniya 2002 goda 2 Subat 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2009 26 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ocak 2012 a b 24 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ocak 2012 Baykal Golunun Doga Guzellikleri Dogu Sayanlarda Soyotlar 24 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2012 Dis baglantilarOleg Aliev in Soyotlara gezisi ve izlenimleri 14 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Soyot Turkleri fotograflari 10 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www perepis2002 ru ct doc TOM 04 olu kirik baglanti 2002 Nufus sayimina gore Soyotlar http lingsib iea ras ru en languages soiot shtml26 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Soyot Turkcesi http www joshuaproject net peopctry php rog3 RS amp rop3 210867 14 Aralik 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Toplum ve Ulke Profili http www kitapyurdu com kitap default asp id 22638 Sibirya Arastirmalari http www sonseslerduyulmadan hacettepe edu tr tt shtml29 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dilleri ve Kulturleri Yok Olma Tehlikesine Maruz Turk Topluluklari konulu 4 Uluslararasi Turkiyat Arastirmalari Sempozyumu 23 26 Mayis 2012 Soyotlar severcom ru 4 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Baykal Golunun Tabiati Dogu Sayanlarda Soyotlar 24 Eylul 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tuva Turkcesi Sozlugu Soyot Turkcesinin en yakin oldugu Turk dili Tuva Turkcesi21 Aralik 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Soyot dili 1 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde