Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pançureti (Lazca ve Gürcüce: პანჩურეთი; translit.: “p’ançureti), tarihsel Klarceti bölgesindeki yerleşim yerlerinden biridir. Günümüzde Artvin ilinin Borçka ilçesinde yer alır ve adı Pançarlı olarak değiştirilmiştir. Pançarlı köyü daha sonra Demirciler köyünün bir mahallesine dönüştürülmüş ve adı Pancarlı olarak yerleşmiştir.
Köyün adı
Köyün bilinen en eski adı Pançureti’dir. Bununla birlikte, Gürcüce ve Lazca bir yer adı olan Pançureti’nin ne anlama geldiği bilinmemektedir. Köyün adı Türkçeye Pançuret olarak girmiştir. Nitekim Muvahhid Zeki’nin 1927’de yayımlanan Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye adlı Osmanlıca kitabında köyün adı Pançuret (فانچورەت) olarak geçer.1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda bölgeyi ele geçiren Ruslar da köyün adını Pançuret (Панчурет) olarak kaydetmiştir. Rus idaresi sırasında, 1890’ların başında bölgeyi gezen Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze ise, köyün adını, büyük bir olasılıkla sehven Pançereti (პანჩერეთი) biçiminde yazmıştır.
Coğrafi konumu
Eski adı Mamanati olan Demirciler köyünün bir mahallesi olan Pançureti, Borçka kasabasının kuzeybatısında, Hopa-Borçka karayolu kıyısında yer alır. Çhala Deresi vadisindeki yerleşim yerlerinden biridir ve Borçka kasabasına yaklaşık 5 km uzaklıktadır.
Bölgenin Rusların eline geçmesinden bir süre önce, 1874 yılında bölgeyi gezen Gürcü asker ve coğrafyacı Giorgi Kazbegi, Çoruh Nehrine karışan Çhala Deresinin (Çayırsu) Livana ile Lazistan arasında sınır oluşturduğunu yazar. Kazbegi’nin verdiği bilgiye göre, Pançureti ve diğer köyler dağ yamaçları dibinde, su kenarlarına kurulmuştu. Köylerin etraftaki dağlar sarmaşık bitkilerle kaplıydı. Yamaçlar komar (mor çiçekli ormangülü) çalılıklarıyla doluydu. Ağaç türlerinden ise burada ev yapımında sıklıkla kullanılan kestanenin yanında kızılağaç ve meşe bulunuyordu.
Giorgi Kazbegi'den elli yıl sonra Artvin vilayetini gezmiş olan Muvahhid Zeki’nin verdiği bilgiye göre Çhala vadisinde (İç Kale) bulunan diğer köyler gibi Balıklı Dağı’nın eteğinde yer alan Pançureti’de evlerin çoğu iki katlı ve ahşaptı. Köyün iyi ve saf suları vardı. Köyün ekonomisi tarıma dayanıyordu ve mısır, tütün, buğday, arpa, keten yetiştiriliyordu. Elma, armut, erik ve ceviz gibi meylerin yetiştiği köy “demir elma” adlı elmasıyla ünlüydü. Çhala vadisinde Pançureti ile "Kostanet", "Çat", "Mamanat", "Makaret", "Zorköy" ve "Başköy" adlı köyler birbirine yaklaşık yarım saatlik mesafede yer alıyordu.
Demografi
Muvahhid Zeki’nin 1927’de yayımlanan Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye adlı kitabında verdiği bilgiye göre, köyün nüfusu Lazlardan oluşuyordu ve köyde Lazca konuşuluyordu. Köyde yaşayan Lazlar eğitimsiz ve son derece mutaasıptı. Bununla birlikte eğitime ve okula büyük ilgileri vardı. Genel olarak Lazlar, Osmanlıların 16. yüzyılda bölgeyi ele geçirmesinden sonra Müslüman olmuşlardır. Bununla birlikte, Klarceti’deki pek çok köyün aksine Pançureti’de kilise kalıntısı tespit edilmemiştir.
19. yüzyılın son çeyreğinde Rusların bölgeyi ele geçirmesinden sonra, 1886 yılında yapılan nüfus sayımında Pançureti’de 51 kişi yaşıyordu ve nüfusun neredeyse tamamı Lazlardan oluşuyordu. Köyde o tarihte sadece iki Gürcü yaşıyordu. Rus idaresi sırasında, 1890’ların başında bölgeyi gezen Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze, Pançureti’nin nüfusunu 15 hane olarak verdikten sonra, Osmanlı-Rus savaşının ardından göç edenlerin olduğunu yazmış, ama göç etmiş hane sayısını vermemiştir. Bununla birlikte savaştan önce köyün daha büyük bir nüfusa sahip olduğunu anlaşılmaktadır.
Pançureti’de 1922 tarihli nüfus cetveline göre 4 hanede 12 Müslüman Laz yaşıyordu. Rus idaresi sırasında daha fazla nüfusa sahip olan köyün nüfusunun dörtte üç oranında azalmış olması, I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı-Rus çatışmalarına sahne olan bölgeden yeni göçün olduğunu göstermektedir. 1925 yılında adı Pançarlı (sonra Pancarlı) olarak değiştirilen köyde, 1926 tarihli nüfus tahririne göre 9 hanede 41 kişi yaşıyordu. Bu sayısının 20’si erkek, 21’i kadındı. O tarihte köyde dördü erkek ve beşi kadın olmak üzere 9 yabancı vardı. Hane başına ortalama 4,5 kişinin düşmesi, ailelerin kalabalık olmadığını göstermektedir. Bugün Pançureti ve Kostaneti köylerinin de içinde yer aldığı Demirciler köyünün nüfusu 803 kişiden oluşmaktadır.
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 1926 | 41 |
| 1922 | 12 |
| 1886 | 51 |
Tarihçe
Tarihsel Tao-Klarceti’nin Klarceti kesiminde yer alan Pançureti, antik çağda Kolheti Krallığı sınırları içinde yer alıyordu. Erken ve geç Orta Çağ'da Gürcü krallıkları ve prenslikleri yönetiminde kaldı. 16. yüzyılın sonlarında da Osmanlıların egemenliğine girdi.
Pançureti, uzun süre Osmanlı yönetiminde kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Çarlık Rusyası’nın eline geçti. Bu savaştan yaklaşık sekiz yıl sonra 1886 yılında Rusların yaptığı nüfus sayımına göre Pançureti, Rus idaresinde Batum oblastı içinde yer alan Batum sancağının (okrug) Gonio kazasına (uçastok) bağlı bir köydü.
Pançureti, I. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Rus ordusunun bölgeden çekilmesinin ardından, 1918-1921 arasında bağımsız olan Gürcistan sınırları içinde yer aldı. 1921’de Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Türk birlikleri Ardahan, Artvin ve Batum bölgelerini ele geçirdi, ama Batum'da tutunamadı. Ankara Hükümeti'nin 16 Mart 1921'de Sovyet Rusya'yla imzaladığı Moskova Antlaşması’yla Pançureti’nin de içinde yer aldığı Artvin ve Ardahan Türkiye’ye bırakıldı.
Pançureti, Türkiye sınırları içinde kaldıktan hemen sonra, 1922 tarihli nüfus cetveline göre Borçka kazasının merkez nahiyesine bağlıydı. Köyün adının 1925’te Pançarlı olarak değiştirilmesinden sonra, Borçka’nın Artvin vilayetinin merkez kazasına bağlı bir nahiye olduğu dönemde de Borçka nahiyesi sınırları içinde yer aldı. 1928 tarihli Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları adlı Osmanlıca yayında adı Pançarlı olarak geçen köy, Borçka kazasına bağlı bir köy olarak kaydedilmiştir. Dahiliye Vekaleti’nin 1933’te yayımladığı Köylerimiz adlı kitapta Pançuret adıyla Çoruh vilayetinin Borçka kazasına bağlı bir köy olarak geçer. Pançureti, 1933 yılından bir süre sonra köy statüsü kaldırılıp Demirciler’e bağlı bir mahalleye dönüştürülmüştür.
Kaynakça
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 1927, s. 117.
- ^ a b c . 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
- ^ a b Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcüler ve Gürcistan'daki Köyleri (Gürcüce), 1913, Tiflis, s. 253.
- ^ Giorgi Kazbegi, Bir Rus Generalinin Günlükleri - Türkiye Gürcistanı'nda Üç Ay, 2019, s. 131-132, .
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 2010 (Birinci basım 1927), s. 176-177, .
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 2010 (Birinci basım 1927), s. 177, .
- ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, 2013, s. 213, .
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 2010 (Birinci basımı 1927), s. 143, 148, .
- ^ 24 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 78.
- ^ Köylerimiz, (Yayımlayan) Dahiliye Vekaleti, 1933, İstanbul, s. 802.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pancureti Lazca ve Gurcuce პანჩურეთი translit p ancureti tarihsel Klarceti bolgesindeki yerlesim yerlerinden biridir Gunumuzde Artvin ilinin Borcka ilcesinde yer alir ve adi Pancarli olarak degistirilmistir Pancarli koyu daha sonra Demirciler koyunun bir mahallesine donusturulmus ve adi Pancarli olarak yerlesmistir Koyun adiKoyun bilinen en eski adi Pancureti dir Bununla birlikte Gurcuce ve Lazca bir yer adi olan Pancureti nin ne anlama geldigi bilinmemektedir Koyun adi Turkceye Pancuret olarak girmistir Nitekim Muvahhid Zeki nin 1927 de yayimlanan Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye adli Osmanlica kitabinda koyun adi Pancuret فانچورەت olarak gecer 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nda bolgeyi ele geciren Ruslar da koyun adini Pancuret Panchuret olarak kaydetmistir Rus idaresi sirasinda 1890 larin basinda bolgeyi gezen Gurcu tarihci Zakaria Cicinadze ise koyun adini buyuk bir olasilikla sehven Pancereti პანჩერეთი biciminde yazmistir Cografi konumuEski adi Mamanati olan Demirciler koyunun bir mahallesi olan Pancureti Borcka kasabasinin kuzeybatisinda Hopa Borcka karayolu kiyisinda yer alir Chala Deresi vadisindeki yerlesim yerlerinden biridir ve Borcka kasabasina yaklasik 5 km uzakliktadir Bolgenin Ruslarin eline gecmesinden bir sure once 1874 yilinda bolgeyi gezen Gurcu asker ve cografyaci Giorgi Kazbegi Coruh Nehrine karisan Chala Deresinin Cayirsu Livana ile Lazistan arasinda sinir olusturdugunu yazar Kazbegi nin verdigi bilgiye gore Pancureti ve diger koyler dag yamaclari dibinde su kenarlarina kurulmustu Koylerin etraftaki daglar sarmasik bitkilerle kapliydi Yamaclar komar mor cicekli ormangulu caliliklariyla doluydu Agac turlerinden ise burada ev yapiminda siklikla kullanilan kestanenin yaninda kizilagac ve mese bulunuyordu Giorgi Kazbegi den elli yil sonra Artvin vilayetini gezmis olan Muvahhid Zeki nin verdigi bilgiye gore Chala vadisinde Ic Kale bulunan diger koyler gibi Balikli Dagi nin eteginde yer alan Pancureti de evlerin cogu iki katli ve ahsapti Koyun iyi ve saf sulari vardi Koyun ekonomisi tarima dayaniyordu ve misir tutun bugday arpa keten yetistiriliyordu Elma armut erik ve ceviz gibi meylerin yetistigi koy demir elma adli elmasiyla unluydu Chala vadisinde Pancureti ile Kostanet Cat Mamanat Makaret Zorkoy ve Baskoy adli koyler birbirine yaklasik yarim saatlik mesafede yer aliyordu DemografiMuvahhid Zeki nin 1927 de yayimlanan Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye adli kitabinda verdigi bilgiye gore koyun nufusu Lazlardan olusuyordu ve koyde Lazca konusuluyordu Koyde yasayan Lazlar egitimsiz ve son derece mutaasipti Bununla birlikte egitime ve okula buyuk ilgileri vardi Genel olarak Lazlar Osmanlilarin 16 yuzyilda bolgeyi ele gecirmesinden sonra Musluman olmuslardir Bununla birlikte Klarceti deki pek cok koyun aksine Pancureti de kilise kalintisi tespit edilmemistir 19 yuzyilin son ceyreginde Ruslarin bolgeyi ele gecirmesinden sonra 1886 yilinda yapilan nufus sayiminda Pancureti de 51 kisi yasiyordu ve nufusun neredeyse tamami Lazlardan olusuyordu Koyde o tarihte sadece iki Gurcu yasiyordu Rus idaresi sirasinda 1890 larin basinda bolgeyi gezen Gurcu tarihci Zakaria Cicinadze Pancureti nin nufusunu 15 hane olarak verdikten sonra Osmanli Rus savasinin ardindan goc edenlerin oldugunu yazmis ama goc etmis hane sayisini vermemistir Bununla birlikte savastan once koyun daha buyuk bir nufusa sahip oldugunu anlasilmaktadir Pancureti de 1922 tarihli nufus cetveline gore 4 hanede 12 Musluman Laz yasiyordu Rus idaresi sirasinda daha fazla nufusa sahip olan koyun nufusunun dortte uc oraninda azalmis olmasi I Dunya Savasi sirasinda Osmanli Rus catismalarina sahne olan bolgeden yeni gocun oldugunu gostermektedir 1925 yilinda adi Pancarli sonra Pancarli olarak degistirilen koyde 1926 tarihli nufus tahririne gore 9 hanede 41 kisi yasiyordu Bu sayisinin 20 si erkek 21 i kadindi O tarihte koyde dordu erkek ve besi kadin olmak uzere 9 yabanci vardi Hane basina ortalama 4 5 kisinin dusmesi ailelerin kalabalik olmadigini gostermektedir Bugun Pancureti ve Kostaneti koylerinin de icinde yer aldigi Demirciler koyunun nufusu 803 kisiden olusmaktadir Yillara gore koy nufus verileri1926 411922 121886 51TarihceTarihsel Tao Klarceti nin Klarceti kesiminde yer alan Pancureti antik cagda Kolheti Kralligi sinirlari icinde yer aliyordu Erken ve gec Orta Cag da Gurcu kralliklari ve prenslikleri yonetiminde kaldi 16 yuzyilin sonlarinda da Osmanlilarin egemenligine girdi Pancureti uzun sure Osmanli yonetiminde kaldiktan sonra 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nda Carlik Rusyasi nin eline gecti Bu savastan yaklasik sekiz yil sonra 1886 yilinda Ruslarin yaptigi nufus sayimina gore Pancureti Rus idaresinde Batum oblasti icinde yer alan Batum sancaginin okrug Gonio kazasina ucastok bagli bir koydu Pancureti I Dunya Savasi nin sonlarina dogru Rus ordusunun bolgeden cekilmesinin ardindan 1918 1921 arasinda bagimsiz olan Gurcistan sinirlari icinde yer aldi 1921 de Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Turk birlikleri Ardahan Artvin ve Batum bolgelerini ele gecirdi ama Batum da tutunamadi Ankara Hukumeti nin 16 Mart 1921 de Sovyet Rusya yla imzaladigi Moskova Antlasmasi yla Pancureti nin de icinde yer aldigi Artvin ve Ardahan Turkiye ye birakildi Pancureti Turkiye sinirlari icinde kaldiktan hemen sonra 1922 tarihli nufus cetveline gore Borcka kazasinin merkez nahiyesine bagliydi Koyun adinin 1925 te Pancarli olarak degistirilmesinden sonra Borcka nin Artvin vilayetinin merkez kazasina bagli bir nahiye oldugu donemde de Borcka nahiyesi sinirlari icinde yer aldi 1928 tarihli Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari adli Osmanlica yayinda adi Pancarli olarak gecen koy Borcka kazasina bagli bir koy olarak kaydedilmistir Dahiliye Vekaleti nin 1933 te yayimladigi Koylerimiz adli kitapta Pancuret adiyla Coruh vilayetinin Borcka kazasina bagli bir koy olarak gecer Pancureti 1933 yilindan bir sure sonra koy statusu kaldirilip Demirciler e bagli bir mahalleye donusturulmustur Kaynakca Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye 1927 s 117 a b c 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mart 2020 a b Zakaria Cicinadze Musluman Gurculer ve Gurcistan daki Koyleri Gurcuce 1913 Tiflis s 253 Giorgi Kazbegi Bir Rus Generalinin Gunlukleri Turkiye Gurcistani nda Uc Ay 2019 s 131 132 ISBN 9789755537207 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye 2010 Birinci basim 1927 s 176 177 ISBN 9789944197526 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye 2010 Birinci basim 1927 s 177 ISBN 9789944197526 Taner Artvinli Artvin Yer Adlari Sozlugu 2013 s 213 ISBN 9786055708856 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye 2010 Birinci basimi 1927 s 143 148 ISBN 9789944197526 24 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mart 2020 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1934 2 cilt s 41 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 78 Koylerimiz Yayimlayan Dahiliye Vekaleti 1933 Istanbul s 802