Mahmud Şevket Paşa (1856, Bağdat - 11 Haziran 1913, İstanbul), Osmanlı askeri ve devlet adamı. 31 Mart İsyanı olarak bilinen ayaklanmanın bastırılmasında ve II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesinde rol oynamış, V. Mehmed saltanatında 23 Ocak 1913 - 11 Haziran 1913 tarihleri arasında dört ay on dokuz gün sadrazamlık yapmıştır. 11 Haziran 1913 günü suikast sonucu öldürülmüştür.
Paşa Mahmud Şevket Paşa 1299 (1882) P.-1 | |
---|---|
Osmanlı Sadrazamı | |
Görev süresi 23 Ocak 1913 - 11 Haziran 1913 | |
Hükümdar | V. Mehmed |
Yerine geldiği | Kâmil Paşa |
Yerine gelen | Said Halim Paşa |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1856 Bağdat, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 11 Haziran 1913 (57 yaşında) İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Defin yeri | Âbide-i Hürriyet, İstanbul |
Bitirdiği okul | Mekteb-i Harbiye |
Mesleği | Asker, Siyasetçi |
Dini | İslam |
Ödülleri | |
Askerî hizmeti | |
Bağlılığı | Osmanlı İmparatorluğu |
Hizmet yılları | 1874-1913 |
Rütbesi | Müşir |
Komutası | 3. Ordu Hareket Ordusu 1. ve 2. Ordu Müfettişliği Alasonya Ordusu |
Çatışma/savaşları | Balkan Savaşları 1910 ve 1911 Arnavutluk İsyanı 31 Mart Ayaklanması |
Hayatı
1856 tarihinde Bağdat’ta doğdu. Tiflisli Hacı Talip Ağa’nın torunu, Basra mutasarrıfı Kethüdazade Süleyman Faik Bey’in oğludur. Baba tarafından soyu Irak’a yerleşmiş Gürcü,Çeçen veya Çerkes kökenli bir aileye dayandığı iddia edilmektedir. Celal Bayar, Ben de Yazdım başlığıyla yazdığı anılarında Mahmut Şevket Paşa'nın baba tarafından Gürcü, anne tarafından Arap asıllı olduğunu doğrudan paşanın akrabalarından öğrendiğini fakat annesinin Anadolu kökenli bir Türk olduğuna dair bir iddia daha bulunduğunu aktarmaktadır. İlk ve ortaöğrenimini Bağdat'ta tamamladıktan sonra İstanbul'a gitti. İstanbul'da, Yahudi cemaati tarafından kurulan mektebinde öğrenim gördü. 1882'de kurmay yüzbaşı olarak Mekteb-i Harbiye'yi bitirdikten sonra bir süre Girit'te görev yaptı; ertesi yıl Mekteb-i Harbiye'de öğretmenliğe başladı.
Bir süre Baron von der Goltz'un maiyetinde çalıştı, silah satın alma komisyonu üyesi olarak Almanya'ya gitti. 1884'te kolağası, 1886'da binbaşı, 1889'da kaymakam (yarbay) oldu. 1891'de miralaylığa (albay) yükseldi. Aynı yıl yeniden Almanya'ya gitti ve uzun süre orada kaldı. Dönüşünde (1899) mirlivalığa (tuğgeneral) yükseltildi ve Tophane-i Amire Muayene Komisyonu başkanı vekilliğine atandı. 1901'de ferik oldu. 1905'te birinci ferik rütbesiyle Kosova valiliğine atandı. Bu görevi sırasında Makedonya sorununun çözümü için harcadığı etkin çabalar nedeniyle ordu içinde ve halk arasında saygınlık kazandı. II. Meşrutiyet'in ilanından sonra Selanik'te bulunan 3. Ordu komutanlığına atandı. Bu görevdeyken 31 Mart Olayı'nın çıkması üzerine, daha sonra Hareket Ordusu olarak anılacak olan birlikleri İstanbul'a gönderdi. Kendisi de 22 Nisan 1909'da İstanbul'a giderek komutayı ele aldı ve sıkıyönetim ilan etti.
II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesinden sonra kurulan İbrahim Hakkı Paşa kabinesinde harbiye nazırı oldu ve güçlü bir konuma yükseldi. Ama İttihat ve Terakki'nin baskısı sonunda görevinden istifa etmek zorunda kaldı. İttihat ve Terakki'nin gerçekleştirdiği hükûmet darbesinden sonra (Bâb-ı Âli Baskını) sonra sadrazamlığa getirildi ve Müşir rütbesine terfi ettirildi. Bu dönemde Balkan Savaşı yenilgisinin sonuçlarıyla karşı karşıya kaldı. Osmanlı Devleti'nin ıslahat konusunda İngiltere, sınır anlaşmazlıkları konusunda da İran ile arasında doğan sınır sorunlarını çözmeye çalıştı. Bir yandan da hem İttihat ve Terakki'ye karşı gelişen muhalefetle, hem de İttihat ve Terakki içindeki çekişmelerle uğraştı. Gerek bu iç ve dış sorunlar, gerekse asıl iktidarın İttihat ve Terakki'nin elinde olması, yapmak istediği reformları gerçekleştirmesini engelledi.
9 Temmuz 1912 günü Meclis-i Âyan üyeliğine atanmıştır. 11 Haziran 1913 günü Beyazıt Meydanı'nda makam otomobilinin içindeyken uğradığı silahlı saldırı sonucu öldürüldü ve İstanbul'un Şişli semtinde 31 Mart şehitlerinin anısına dikilmiş Abide-i Hürriyet'in bulunduğu Hürriyet-i Ebediye Tepesine gömüldü. Suikast sırasında içinde bulunduğu otomobil, üniforması, öldürülen yaverlerinin kıyafetleri ve silahlar İstanbul Harbiye'deki Askeri Müze'de sergilenmektedir. Öldürülmesinden bir süre sonra Trilye'nin adı onun anısına Mahmut Şevket Paşa olarak değiştirildi.
- Harbiye Nazırı Enver Paşa ile.
- Suikastta kullanılmış silahlar
- Suikastın ardından hazırlanmış polis raporundaki kroki
- Şişli Abide-i Hürriyet'teki mezarı
Kaynakça
- ^ Harp Akademileri Komutanlığı, Harp Akademilerinin 120 Yılı, İstanbul, 1968, s. 13.
- ^ a b Ben de yazdim, 4. cilt. Baha Matbaasi. 1967. s. 1228. 17 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mayıs 2022.
Bana, Mahmut Şevket Paşa'nın yakınları, babasının Gürcü, annesinin Arap olduğunu söylemişlerdir. Fakat annesinin 'Cin Murat' adında tanınmış bir ailenin kızı olduğu da idida olunmaktadır. Cin Murat Ağa hakkında şu tarihi bilgi vardır: Cin Murat Ağa halis kanlı bir Anadolu Türkü olup Dördüncü Murad'ın maiyetinde Bağdat'a gelmiştir.
- ^ BARDAKÇI, Murat (1 Aralık 2013). "İşte, Sadrazam Mahmud Şevket Paşa'nın 100 senedir merak edilen kayıp günlüğü". Habertürk. 14 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mart 2014.
- ^ Nâzım Tektaş, Sadrazamlar: Osmanlı'da ikinci adam saltanatı, Çatı Kitapları, 2002, p. .
- ^ İsmail Hâmi Danişmend, Osmanlı Devlet Erkânı, Türkiye Yayınevi, İstanbul, 1971, p. 101. (Türkçe)
- ^ Finkel, Caroline. (2007). Osman's dream : the history of the ottoman empire. New York: Basic Books. s. 57. ISBN . OCLC 756484323.
- ^ Mango, Andrew. (1999). Atatürk. Londra: John Murray. s. 549. ISBN . OCLC 41547097.
- ^ "Чеченский генералиссимус Турции Махмуд Шевкет-Паша". ИА Чеченинфо (Rusça). 16 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.
- ^ Süren, Zafer. “Bir Sizden Bir Bizden”; Hep Bizden!
- ^ Nevşin Mengü Soruyor | Konuklar: İlber Ortaylı ve Erinç Sağkan, Deutsche Welle
- ^ Kafkasya Gerçeği, Nisan 1993, Sayı 12.
- ^ Önemli Çerkezler, Özgür Kafkasya Dergisi, sayı 27.
- ^ "Haskala'nın Yahudi Eğitimine Etkisi: Alliance Israelite Universelle ve Toplumsal Dönüşüm "İstanbul AIU Okulları Örneği ile"". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından .
- ^ Türkiye'nin devlet yaşamında Yahudiler. 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2023.
- ^ Soner Yalçın, Efendi 2 – Beyaz Müslümanların Büyük Sırrı, Doğan Kitap, 1. Baskı, Istanbul 2006, sayfa 114.
- ^ "Mahmud Şevket Paşa Hayatı". 23 Eylül 2019 tarihinde kaynağından .
- ^ "İşte, Sadrazam Mahmud Şevket Paşa'nın 100 senedir merak edilen kayıp günlüğü". Habertürk. 2 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
- ^ "Hareket Ordusu Komutanı: Mahmut Şevket Paşa". 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
- ^ "Adına kavuşan belde Tirilye". Sabah. 30 Ocak 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Kâmil Paşa | Osmanlı Sadrazamı 23 Ocak 1913 - 11 Haziran 1913 | Sonra gelen: Said Halim Paşa |
Dış bağlantılar
- Mahmud Şevket Paşa'nın 31 Mart İsyanı Sırasındaki Ses Kaydı9 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Mahmut Şevket Paşa'nın Cenazesinden Fotoğraflar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mahmud Sevket Pasa 1856 Bagdat 11 Haziran 1913 Istanbul Osmanli askeri ve devlet adami 31 Mart Isyani olarak bilinen ayaklanmanin bastirilmasinda ve II Abdulhamid in tahttan indirilmesinde rol oynamis V Mehmed saltanatinda 23 Ocak 1913 11 Haziran 1913 tarihleri arasinda dort ay on dokuz gun sadrazamlik yapmistir 11 Haziran 1913 gunu suikast sonucu oldurulmustur Pasa Mahmud Sevket Pasa 1299 1882 P 1Osmanli SadrazamiGorev suresi 23 Ocak 1913 11 Haziran 1913Hukumdar V MehmedYerine geldigi Kamil PasaYerine gelen Said Halim PasaKisisel bilgilerDogum 1856 Bagdat Osmanli ImparatorluguOlum 11 Haziran 1913 57 yasinda Istanbul Osmanli ImparatorluguDefin yeri Abide i Hurriyet IstanbulBitirdigi okul Mekteb i HarbiyeMeslegi Asker SiyasetciDini IslamOdulleriAskeri hizmetiBagliligi Osmanli ImparatorluguHizmet yillari 1874 1913Rutbesi MusirKomutasi 3 Ordu Hareket Ordusu 1 ve 2 Ordu Mufettisligi Alasonya OrdusuCatisma savaslari Balkan Savaslari 1910 ve 1911 Arnavutluk Isyani 31 Mart Ayaklanmasi26 Mayis 1911 tarihli Servet i Funun dergisinde Mahmut Sevket Pasa ve otomobiliHayati1856 tarihinde Bagdat ta dogdu Tiflisli Haci Talip Aga nin torunu Basra mutasarrifi Kethudazade Suleyman Faik Bey in ogludur Baba tarafindan soyu Irak a yerlesmis Gurcu Cecen veya Cerkes kokenli bir aileye dayandigi iddia edilmektedir Celal Bayar Ben de Yazdim basligiyla yazdigi anilarinda Mahmut Sevket Pasa nin baba tarafindan Gurcu anne tarafindan Arap asilli oldugunu dogrudan pasanin akrabalarindan ogrendigini fakat annesinin Anadolu kokenli bir Turk olduguna dair bir iddia daha bulundugunu aktarmaktadir Ilk ve ortaogrenimini Bagdat ta tamamladiktan sonra Istanbul a gitti Istanbul da Yahudi cemaati tarafindan kurulan mektebinde ogrenim gordu 1882 de kurmay yuzbasi olarak Mekteb i Harbiye yi bitirdikten sonra bir sure Girit te gorev yapti ertesi yil Mekteb i Harbiye de ogretmenlige basladi Bir sure Baron von der Goltz un maiyetinde calisti silah satin alma komisyonu uyesi olarak Almanya ya gitti 1884 te kolagasi 1886 da binbasi 1889 da kaymakam yarbay oldu 1891 de miralayliga albay yukseldi Ayni yil yeniden Almanya ya gitti ve uzun sure orada kaldi Donusunde 1899 mirlivaliga tuggeneral yukseltildi ve Tophane i Amire Muayene Komisyonu baskani vekilligine atandi 1901 de ferik oldu 1905 te birinci ferik rutbesiyle Kosova valiligine atandi Bu gorevi sirasinda Makedonya sorununun cozumu icin harcadigi etkin cabalar nedeniyle ordu icinde ve halk arasinda sayginlik kazandi II Mesrutiyet in ilanindan sonra Selanik te bulunan 3 Ordu komutanligina atandi Bu gorevdeyken 31 Mart Olayi nin cikmasi uzerine daha sonra Hareket Ordusu olarak anilacak olan birlikleri Istanbul a gonderdi Kendisi de 22 Nisan 1909 da Istanbul a giderek komutayi ele aldi ve sikiyonetim ilan etti II Abdulhamid in tahttan indirilmesinden sonra kurulan Ibrahim Hakki Pasa kabinesinde harbiye naziri oldu ve guclu bir konuma yukseldi Ama Ittihat ve Terakki nin baskisi sonunda gorevinden istifa etmek zorunda kaldi Ittihat ve Terakki nin gerceklestirdigi hukumet darbesinden sonra Bab i Ali Baskini sonra sadrazamliga getirildi ve Musir rutbesine terfi ettirildi Bu donemde Balkan Savasi yenilgisinin sonuclariyla karsi karsiya kaldi Osmanli Devleti nin islahat konusunda Ingiltere sinir anlasmazliklari konusunda da Iran ile arasinda dogan sinir sorunlarini cozmeye calisti Bir yandan da hem Ittihat ve Terakki ye karsi gelisen muhalefetle hem de Ittihat ve Terakki icindeki cekismelerle ugrasti Gerek bu ic ve dis sorunlar gerekse asil iktidarin Ittihat ve Terakki nin elinde olmasi yapmak istedigi reformlari gerceklestirmesini engelledi 9 Temmuz 1912 gunu Meclis i Ayan uyeligine atanmistir 11 Haziran 1913 gunu Beyazit Meydani nda makam otomobilinin icindeyken ugradigi silahli saldiri sonucu olduruldu ve Istanbul un Sisli semtinde 31 Mart sehitlerinin anisina dikilmis Abide i Hurriyet in bulundugu Hurriyet i Ebediye Tepesine gomuldu Suikast sirasinda icinde bulundugu otomobil uniformasi oldurulen yaverlerinin kiyafetleri ve silahlar Istanbul Harbiye deki Askeri Muze de sergilenmektedir Oldurulmesinden bir sure sonra Trilye nin adi onun anisina Mahmut Sevket Pasa olarak degistirildi Harbiye Naziri Enver Pasa ile Suikastta kullanilmis silahlar Suikastin ardindan hazirlanmis polis raporundaki kroki Sisli Abide i Hurriyet teki mezariKaynakca Harp Akademileri Komutanligi Harp Akademilerinin 120 Yili Istanbul 1968 s 13 a b Ben de yazdim 4 cilt Baha Matbaasi 1967 s 1228 17 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mayis 2022 Bana Mahmut Sevket Pasa nin yakinlari babasinin Gurcu annesinin Arap oldugunu soylemislerdir Fakat annesinin Cin Murat adinda taninmis bir ailenin kizi oldugu da idida olunmaktadir Cin Murat Aga hakkinda su tarihi bilgi vardir Cin Murat Aga halis kanli bir Anadolu Turku olup Dorduncu Murad in maiyetinde Bagdat a gelmistir BARDAKCI Murat 1 Aralik 2013 Iste Sadrazam Mahmud Sevket Pasa nin 100 senedir merak edilen kayip gunlugu Haberturk 14 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mart 2014 Nazim Tektas Sadrazamlar Osmanli da ikinci adam saltanati Cati Kitaplari 2002 p Ismail Hami Danismend Osmanli Devlet Erkani Turkiye Yayinevi Istanbul 1971 p 101 Turkce Finkel Caroline 2007 Osman s dream the history of the ottoman empire New York Basic Books s 57 ISBN 978 0 465 00850 6 OCLC 756484323 Mango Andrew 1999 Ataturk Londra John Murray s 549 ISBN 0 7195 5612 0 OCLC 41547097 Chechenskij generalissimus Turcii Mahmud Shevket Pasha IA Checheninfo Rusca 16 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Haziran 2020 Suren Zafer Bir Sizden Bir Bizden Hep Bizden Nevsin Mengu Soruyor Konuklar Ilber Ortayli ve Erinc Sagkan Deutsche Welle Kafkasya Gercegi Nisan 1993 Sayi 12 Onemli Cerkezler Ozgur Kafkasya Dergisi sayi 27 Haskala nin Yahudi Egitimine Etkisi Alliance Israelite Universelle ve Toplumsal Donusum Istanbul AIU Okullari Ornegi ile 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Turkiye nin devlet yasaminda Yahudiler 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2023 Soner Yalcin Efendi 2 Beyaz Muslumanlarin Buyuk Sirri Dogan Kitap 1 Baski Istanbul 2006 sayfa 114 Mahmud Sevket Pasa Hayati 23 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Iste Sadrazam Mahmud Sevket Pasa nin 100 senedir merak edilen kayip gunlugu Haberturk 2 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2020 Hareket Ordusu Komutani Mahmut Sevket Pasa 8 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2020 Adina kavusan belde Tirilye Sabah 30 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2020 Siyasi goreviOnce gelen Kamil Pasa Osmanli Sadrazami 23 Ocak 1913 11 Haziran 1913 Sonra gelen Said Halim PasaDis baglantilarMahmud Sevket Pasa nin 31 Mart Isyani Sirasindaki Ses Kaydi9 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mahmut Sevket Pasa nin Cenazesinden Fotograflar