Ağdam Ulu Camii (Azerice: Ağdam Cümə Məscidi), Azerbaycanın, Ağdam şehrinde 19. yüzyılın sonlarında inşa edilen cami. Cami Dağlık Karabağ Savaşı ve sonrasında hayalet kasaba haline gelen Ağdam'ın merkezinde yer almaktadır. Dağlık Karabağ Savaşı sırasında şehirdeki yıkılmayan birkaç binadan biridir.
Ağdam Ulu Camii'nin 2018 yılındaki görünümü | |
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Ağdam, Ağdam Rayonu, Azerbaycan |
Koordinatlar | 39°59′36″K 46°55′54″D / 39.99333°K 46.93167°D |
İnanç | İslam |
Durum | Kapalı |
Mimari | |
Mimar(lar) | Kerbelayı Sefihan Karabaği |
Mimari tür | Cami |
Mimari biçim | İslami mimari |
İnşaat başlangıcı | 1868 |
Tamamlanma | 1870 |
Özellikler | |
Minare sayısı | 2 |
Tarihi
Cami, 1868 - 1870 yılları arasında Kerbelayı Sefihan Karabaği tarafından yapılmıştır. Cami, iki katlı galerideki taş sütun bölümleri ve kubbeli tavan kullanımını içeren ve Karabağ bölgesindeki camilerde yaygın olarak görülen bir tarzda inşa edilmiştir. Bu tarzdaki diğer camiler arasında Barda Camii, Şuşa'daki Yukarı Gövher Ağa Camii, Füzuli'deki bir cami ve Goradiz köyündeki bir cami gösterilebilir.
Hocalı'nın Karabağ-Ermeni güçleri tarafından 29 Şubat 1992'de işgal edilmesi sırasında, bu camiye ilk olarak 200 ceset yerleştirildi. Ancak caminin imamı olan Seyid Sadiqov'a göre camide 477 ceset vardı.
Mimari
Ağdam Ulu Camiinin planı, ortada dört sütun bulunan geleneksel bir kare şekle dayanmaktadır. Bu kare alanın doğu ve batı kenarlarının her birinde yer alan üç sıra derin niş, caminin ibadet alanını genişletmiş ve ona dikdörtgen bir şekil vermiştir. Caminin güney duvarının ortasına yüksek bir mihrap taşı yerleştirilmiştir. Yan nişlerin tepesi iç kısma bakan balkon şeklindedir ve kadınların ibadeti için tasarlanmıştır. Cami, yan balkonların ortasında ve mihrap kemerinin yanında yer alan pencerelerle aydınlatılır.
İç mekan
Caminin içi kusursuz tasarımı ve süslemeleri ile dikkat çeker. Sade bezemeli mirabın üzerindeki kitabede caminin mimarının Kerbelayi Nakkaş Tebrizi'nin oğlu Usta Muhammed Nakkaş Tebrizi olduğu ve tamir tarihinin hicri 1331, miladi 1913 yılı olduğu yazmaktadır. Caminin kuzey cephesindeki giriş kapısı derin bir balkonun içinde, açık balkonun yanında iki katlı odalar yer almaktadır. Kuzey cephenin köşelerine inşa edilen minareler, caminin simetrik plan yapısını tamamlayarak camiye kare bir şekil vermiştir.
Güncel durum
Ağdam'daki binalar arasında halen ayakta kalan az sayıdaki binadan biri de Ağdam Camii'dir. Azerbaycan kaynaklarına göre caminin çatısı ve çatı katı aşağı yıkılırken, pencereler, kapılar, iç kaplamalar ve hatta mermer zemin yok edildi.
2007'de camiyi ziyaret eden bir fotoğrafçı olan Andrei Galafyev, Haziran 2010'da "Caminin zemini tamamen Ağdam harabelerinde dolaşan sığır gübresi ile kirlenmiş" diye belirtmiştir. Fotoğrafları camideki sığırları göstermekteydi. Bu rapor, caminin ahır olarak kullanıldığını iddia eden Azerbaycan gazetelerinden ve şikayetçi olan bir Türk örgütünden tepki aldı.
Kasım 2010'da Dağlık Karabağ hükûmeti caminin ve çevresinin temizlendiğini duyurdu. Ayrıca Ağdam Camii'nin yanı sıra Şuşa camilerinin de yenilenmiş olduğunu duyurdular.
2020 Dağlık Karabağ Savaşını sona erdiren ateşkes anlaşması şartlarına göre Ağdam 20 Kasım 2020 tarihinde Azerbaycan'a teslim edildi. 20 Kasım 2020 Cuma günü Ağdam şehrine giren Azerbaycan askerleri Ağdam Ulu Camiinde 27 yıl aradan sonra ilk defa ezan okudu ve Cuma Namazı kıldı.
Galeri
-
-
- Çatı
- Giriş
-
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Ağdam Mosque ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ Paul (17 Mayıs 2011). . Today's Zaman. 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2015.
- ^ a b "Armenian Karabakh Official Says Mosques Being Repaired". (Radio Free Europe/Radio Liberty). 18 Kasım 2010. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Haziran 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (Rusça). Bakilililar.az. 21 Eylül 2002 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Temmuz 2010.
- ^ (Rusça). Memo.ru. 31 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2010.
- ^ "Xocalı soyqırımı dünyanın gözü ilə". Xocalı Faciəsi (Azerice). Washington Post. 26 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2010.
- ^ Today.az. 26 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2010.
- ^ . news.az. 20 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2010.
- ^ . news.am. 17 Kasım 2010. 2 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Agdam Ulu Camii Azerice Agdam Cume Mescidi Azerbaycanin Agdam sehrinde 19 yuzyilin sonlarinda insa edilen cami Cami Daglik Karabag Savasi ve sonrasinda hayalet kasaba haline gelen Agdam in merkezinde yer almaktadir Daglik Karabag Savasi sirasinda sehirdeki yikilmayan birkac binadan biridir Agdam Ulu Camii Azerice Agdam mescidiAgdam Ulu Camii nin 2018 yilindaki gorunumuTemel bilgilerKonumAgdam Agdam Rayonu AzerbaycanKoordinatlar39 59 36 K 46 55 54 D 39 99333 K 46 93167 D 39 99333 46 93167InancIslamDurumKapaliMimariMimar lar Kerbelayi Sefihan KarabagiMimari turCamiMimari bicimIslami mimariInsaat baslangici1868Tamamlanma1870OzelliklerMinare sayisi22014 yilinda basilan Azerbaycan posta pulunda Agdam Ulu Camii2002 yilinda basilan Azerbaycan posta pulunda Agdam Ulu CamiiTarihiCami 1868 1870 yillari arasinda Kerbelayi Sefihan Karabagi tarafindan yapilmistir Cami iki katli galerideki tas sutun bolumleri ve kubbeli tavan kullanimini iceren ve Karabag bolgesindeki camilerde yaygin olarak gorulen bir tarzda insa edilmistir Bu tarzdaki diger camiler arasinda Barda Camii Susa daki Yukari Govher Aga Camii Fuzuli deki bir cami ve Goradiz koyundeki bir cami gosterilebilir Hocali nin Karabag Ermeni gucleri tarafindan 29 Subat 1992 de isgal edilmesi sirasinda bu camiye ilk olarak 200 ceset yerlestirildi Ancak caminin imami olan Seyid Sadiqov a gore camide 477 ceset vardi Mimari Agdam Ulu Camiinin plani ortada dort sutun bulunan geleneksel bir kare sekle dayanmaktadir Bu kare alanin dogu ve bati kenarlarinin her birinde yer alan uc sira derin nis caminin ibadet alanini genisletmis ve ona dikdortgen bir sekil vermistir Caminin guney duvarinin ortasina yuksek bir mihrap tasi yerlestirilmistir Yan nislerin tepesi ic kisma bakan balkon seklindedir ve kadinlarin ibadeti icin tasarlanmistir Cami yan balkonlarin ortasinda ve mihrap kemerinin yaninda yer alan pencerelerle aydinlatilir Ic mekan Caminin ici kusursuz tasarimi ve suslemeleri ile dikkat ceker Sade bezemeli mirabin uzerindeki kitabede caminin mimarinin Kerbelayi Nakkas Tebrizi nin oglu Usta Muhammed Nakkas Tebrizi oldugu ve tamir tarihinin hicri 1331 miladi 1913 yili oldugu yazmaktadir Caminin kuzey cephesindeki giris kapisi derin bir balkonun icinde acik balkonun yaninda iki katli odalar yer almaktadir Kuzey cephenin koselerine insa edilen minareler caminin simetrik plan yapisini tamamlayarak camiye kare bir sekil vermistir Guncel durum Agdam daki binalar arasinda halen ayakta kalan az sayidaki binadan biri de Agdam Camii dir Azerbaycan kaynaklarina gore caminin catisi ve cati kati asagi yikilirken pencereler kapilar ic kaplamalar ve hatta mermer zemin yok edildi 2007 de camiyi ziyaret eden bir fotografci olan Andrei Galafyev Haziran 2010 da Caminin zemini tamamen Agdam harabelerinde dolasan sigir gubresi ile kirlenmis diye belirtmistir Fotograflari camideki sigirlari gostermekteydi Bu rapor caminin ahir olarak kullanildigini iddia eden Azerbaycan gazetelerinden ve sikayetci olan bir Turk orgutunden tepki aldi Kasim 2010 da Daglik Karabag hukumeti caminin ve cevresinin temizlendigini duyurdu Ayrica Agdam Camii nin yani sira Susa camilerinin de yenilenmis oldugunu duyurdular 2020 Daglik Karabag Savasini sona erdiren ateskes anlasmasi sartlarina gore Agdam 20 Kasim 2020 tarihinde Azerbaycan a teslim edildi 20 Kasim 2020 Cuma gunu Agdam sehrine giren Azerbaycan askerleri Agdam Ulu Camiinde 27 yil aradan sonra ilk defa ezan okudu ve Cuma Namazi kildi GaleriCati GirisAyrica bakinizAzerbaycan KulturuKaynakcaWikimedia Commons ta Agdam Mosque ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Paul 17 Mayis 2011 Today s Zaman 23 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ekim 2015 a b Armenian Karabakh Official Says Mosques Being Repaired Radio Free Europe Radio Liberty 18 Kasim 2010 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Haziran 2020 Arsivlenmis kopya Rusca Bakilililar az 21 Eylul 2002 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Temmuz 2010 Rusca Memo ru 31 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Temmuz 2010 Xocali soyqirimi dunyanin gozu ile Xocali Faciesi Azerice Washington Post 26 Subat 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Temmuz 2010 Today az 26 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Temmuz 2010 news az 20 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Temmuz 2010 news am 17 Kasim 2010 2 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Haziran 2020 Arsivlenmis kopya 20 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Kasim 2020