Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Oltu Kalesi (Gürcüce: ოლთისის ციხე), Erzurum ilinde Oltu kentinin merkezindeki sarp ama yüksek olmayan kayalık bir tepe üzerinde yer alan kaledir. Kale, savaş kurallarına göre önemli bir geçidin üzerine inşa edilmiştir. Narman ve Sivri Deresi'nden gelen suların birleşerek Oltu Çayı'nı oluşturduğu yerde konumlamıştır.
 Oltu Kalesi | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Kale |
| Konum | Oltu, Erzurum  Türkiye |
| Koordinatlar | 40°32′35″K 41°59′36″D / 40.54306°K 41.99333°D |
| Tamamlanma | MÖ 4. yüzyıl |
Tarihçe
Kalenin inşa edildiği tarihle ilgili iki farklı rivayet vardır: İlk rivayet kalenin MÖ 400'lü yıllarda inşa edildiğidir. Daha zayıf olan ikinci rivayet ise MÖ 10. yüzyılda Urartular tarafından yapıldığıdır. Daha sonra Bizans, Gürcü Krallığı, Büyük Selçuklular ve Akkoyunluların kullandığı kale, 16. yüzyılın ortalarında Osmanlıların eline geçirmesinden önce Samtshe-Saatabago hükümdarlarının önemli merkezlerinden biriydi. Sonraki dönemde burası, Çıldır Eyaleti'ne bağlı Oltu sancağının idari merkezi olmuştur. Osmanlı döneminde kervansaray olarak kullanılan kale, daha sonra restore edilmiştir.
Oltu Kalesi, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinde Oltu, Oltu sancağının idari merkeziydi. Rus idaresinin burada bir kışlası da bulunuyordu. Nitekim Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili 1907 yılında Oltu'yu ziyaret etmiş, Oltu kasabasının Oltu Çayı’nın iki yanına yayıldığını, söz konusu akarsuyun sol tarafında bir kışlanın bulunduğunu, sağındaki Oltu Kalesi'nin Oltunun eski kısmının merkezi olduğunu yazmıştır. Alman botanikçi Karl Heinrich Koch ise, 1843 yılındaki seyahati sırasında Oltu Kalesi'nin olduğu gibi kentin dış surlarında pek çok yerde, iri taşlara oyulmuş Gürcüce eski yazılar ve figürlerin bulunduğunu yazmıştır.
Mimari
Oltu Kalesi, iç ve dış kale olmak üzere iki bölümden oluşur. Yapımında düzgün kesme taşların kullanılan kalenin dış surları yok olmuştur. İç kalenin tek kapısı güneye açılmaktadır. Kalede bulunan meydanın kuzeydoğu kısmında eski Gürcü kilisesinin yıkıntıları bulunmaktadır. Oltisi Kilisesi veya Oltu Kalesi Kilisesi olarak bilinen kilisenin altı apsisli ve kubbeli bir yapı olduğu bilinmektedir. Ayrıca varlığı bilinen Gürcüce yazıttan kilisenin Gürcü azizi Aziz Giorgi adına inşa edildiği anlaşılmaktadır. Kalenin kuzeyindeki nispeten sağlam olan iki burçtan soldaki türbe haline getirilmiş ve üzerine kubbe ile örtülmüştür. Bu türbe, iç kalede ölen Kadı Zinnun'a adanmıştır. Kalenin doğusunda ise bir hamam harabesi bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ Çelik, Muammer (1997). Erzurum kitabı. Erzurum Kitaplığı. s. 75. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020.
- ^ Konyalı, İbrahim Hakkı (1960). Abideleri ve kitabeleri ile Erzurum tarihi. Ercan Matbaasi. s. 517. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020.
- ^ Erzurum 1967 [bin dokuz yüz altmış yedi] il yıllığı. Çeltüt matbaacılık. 1968. s. 350. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020.
- ^ Ünüvar, Hasan (1954). Erzurum vilâyeti. Duygu Matbaasi. s. 41. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020.
- ^ Lonely Planet Turkey. Lonely Planet. 2017. ISBN . Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020.
- ^ Bayrak, M. Orhan (1997). Türkiye tarihi yerler kılavuzu. Remzi Kitabevi. s. 217. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020.
- ^ Konukçu, Enver (1999). Ardahan tarihi. T.C. Ardahan Valiliǧi. s. 56. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020.
- ^ Çelebi, Kahraman, Evliya, Seyit Ali (2006). Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnâmesi. Yapı Kredi Yayınları. s. 381. ISBN . Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020.
- ^ Pekin, Yılmaz, Faruk, Hayri Fehmi (2008). Türkiye'nin kültür mirası: 100 kale. NTV. s. 160. ISBN . Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020.
- ^ a b "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა-ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს), Paris, 1938, s. 46-48". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ağustos 2023.
- ^ Olşen, Koray (2002). 19. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 28 Mayıs-01 Haziran 2001. Kültür Bakanlığı Milli Kütüphane Basimevi. s. 98. ISBN . Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020.
- ^ Edebiyat Fakültesi Araştırma dergisi. Atatürk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi. 1974. s. 129. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020.
- ^ Karadeniz araştırmaları. KaraM. 2008. s. 118. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020.
- ^ Erzurum 1973 [bin dokuz yüz yetmiş üç] il yıllığı. Kervan Kitapçılık. 1974. s. 178. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Oltu Kalesi Gurcuce ოლთისის ციხე Erzurum ilinde Oltu kentinin merkezindeki sarp ama yuksek olmayan kayalik bir tepe uzerinde yer alan kaledir Kale savas kurallarina gore onemli bir gecidin uzerine insa edilmistir Narman ve Sivri Deresi nden gelen sularin birleserek Oltu Cayi ni olusturdugu yerde konumlamistir Oltu KalesiOltu KalesiGenel bilgilerTurKaleKonumOltu Erzurum TurkiyeKoordinatlar40 32 35 K 41 59 36 D 40 54306 K 41 99333 D 40 54306 41 99333TamamlanmaMO 4 yuzyilTarihceKalenin insa edildigi tarihle ilgili iki farkli rivayet vardir Ilk rivayet kalenin MO 400 lu yillarda insa edildigidir Daha zayif olan ikinci rivayet ise MO 10 yuzyilda Urartular tarafindan yapildigidir Daha sonra Bizans Gurcu Kralligi Buyuk Selcuklular ve Akkoyunlularin kullandigi kale 16 yuzyilin ortalarinda Osmanlilarin eline gecirmesinden once Samtshe Saatabago hukumdarlarinin onemli merkezlerinden biriydi Sonraki donemde burasi Cildir Eyaleti ne bagli Oltu sancaginin idari merkezi olmustur Osmanli doneminde kervansaray olarak kullanilan kale daha sonra restore edilmistir Oltu Kalesi 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinde Oltu Oltu sancaginin idari merkeziydi Rus idaresinin burada bir kislasi da bulunuyordu Nitekim Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili 1907 yilinda Oltu yu ziyaret etmis Oltu kasabasinin Oltu Cayi nin iki yanina yayildigini soz konusu akarsuyun sol tarafinda bir kislanin bulundugunu sagindaki Oltu Kalesi nin Oltunun eski kisminin merkezi oldugunu yazmistir Alman botanikci Karl Heinrich Koch ise 1843 yilindaki seyahati sirasinda Oltu Kalesi nin oldugu gibi kentin dis surlarinda pek cok yerde iri taslara oyulmus Gurcuce eski yazilar ve figurlerin bulundugunu yazmistir MimariOltu Kalesi ic ve dis kale olmak uzere iki bolumden olusur Yapiminda duzgun kesme taslarin kullanilan kalenin dis surlari yok olmustur Ic kalenin tek kapisi guneye acilmaktadir Kalede bulunan meydanin kuzeydogu kisminda eski Gurcu kilisesinin yikintilari bulunmaktadir Oltisi Kilisesi veya Oltu Kalesi Kilisesi olarak bilinen kilisenin alti apsisli ve kubbeli bir yapi oldugu bilinmektedir Ayrica varligi bilinen Gurcuce yazittan kilisenin Gurcu azizi Aziz Giorgi adina insa edildigi anlasilmaktadir Kalenin kuzeyindeki nispeten saglam olan iki burctan soldaki turbe haline getirilmis ve uzerine kubbe ile ortulmustur Bu turbe ic kalede olen Kadi Zinnun a adanmistir Kalenin dogusunda ise bir hamam harabesi bulunmaktadir Kaynakca Celik Muammer 1997 Erzurum kitabi Erzurum Kitapligi s 75 Erisim tarihi 19 Agustos 2020 Konyali Ibrahim Hakki 1960 Abideleri ve kitabeleri ile Erzurum tarihi Ercan Matbaasi s 517 Erisim tarihi 19 Agustos 2020 Erzurum 1967 bin dokuz yuz altmis yedi il yilligi Celtut matbaacilik 1968 s 350 Erisim tarihi 19 Agustos 2020 Unuvar Hasan 1954 Erzurum vilayeti Duygu Matbaasi s 41 Erisim tarihi 19 Agustos 2020 Lonely Planet Turkey Lonely Planet 2017 ISBN 1786573997 Erisim tarihi 19 Agustos 2020 Bayrak M Orhan 1997 Turkiye tarihi yerler kilavuzu Remzi Kitabevi s 217 Erisim tarihi 19 Agustos 2020 Konukcu Enver 1999 Ardahan tarihi T C Ardahan Valiliǧi s 56 Erisim tarihi 19 Agustos 2020 Celebi Kahraman Evliya Seyit Ali 2006 Gunumuz Turkcesiyle Evliya Celebi Seyahatnamesi Yapi Kredi Yayinlari s 381 ISBN 9750809548 Erisim tarihi 19 Agustos 2020 Pekin Yilmaz Faruk Hayri Fehmi 2008 Turkiye nin kultur mirasi 100 kale NTV s 160 ISBN 9756690909 Erisim tarihi 19 Agustos 2020 a b Ekvtime Takaisvili 1907 Yili Kola Oltisi ve Cangli de Arkeolojik Arastirmalar Gezisi არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს Paris 1938 s 46 48 29 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Agustos 2023 Olsen Koray 2002 19 Arastirma Sonuclari Toplantisi 28 Mayis 01 Haziran 2001 Kultur Bakanligi Milli Kutuphane Basimevi s 98 ISBN 9751728215 Erisim tarihi 19 Agustos 2020 Edebiyat Fakultesi Arastirma dergisi Ataturk Universitesi Edebiyat Fakultesi 1974 s 129 Erisim tarihi 19 Agustos 2020 Karadeniz arastirmalari KaraM 2008 s 118 Erisim tarihi 19 Agustos 2020 Erzurum 1973 bin dokuz yuz yetmis uc il yilligi Kervan Kitapcilik 1974 s 178 Erisim tarihi 19 Agustos 2020