Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Amasya, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde bulunan bir ildir. Merkez ilçesi Amasya'dır. Bölümü Orta Karadeniz'dir.
| Amasya | |
|---|---|
 | |
 İlin Türkiye'deki konumu | |
Koordinatlar: 40°39′1.1″K 35°49′58.4″D / 40.650306°K 35.832889°D | |
| Ülke | Türkiye |
| Bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Alt idari birimler | |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Turgay Sevindi (CHP) |
| • Vali | Yılmaz Doruk |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 5.628 km² |
| Rakım | 1.150 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 337,508 |
| • Yoğunluk | 60/km² |
| Zaman dilimi | (TRS) |
| Alan kodu | (+90) 0358 |
| ISO 3166 kodu | TR-05 |
| Plaka kodu | 05 |
Resmî site Amasya Belediyesi | |
Amasya il nüfusu 2020 yılında %0,68 azalarak 423.011'e düşmüştür. Bu nüfusun %74,2'si şehirlerde yaşamaktadır. İlin yüzölçümü 5628 km2'dir. İlde km2'ye 60 kişi düşmektedir. (Bu sayı Suluova'da 104'tür.) İl merkezinin denizden yüksekliği: 400 m.'dir.
2018 yılında TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 7 İlçe, 8 belediye, bu belediyelerde 107 mahalle ve ayrıca 372 köyü vardır.
Amasya'nın bilinen ilk adı "Amaseia"'dır. Bu isim dünyanın ilk coğrafyacısı olarak bilenen Strabon tarafından verilmiştir. "Amaseia" amozonlardaki yaşayan halkın kraliçelerine verdikleri isimdir.
Tarihçe
Yapılan arkeolojik araştırma ve bulgulara göre Amasya'da ilk yerleşme MÖ 4000 yıllarında başlayıp Hitit, Frig, Kimmer, İskit, Lidya, Pers, Hellen, Pontus, Roma, Bizans, Danişmend, Selçuklu, İlhanlı ve Osmanlı dönemlerinde de kesintisiz olarak devam etmiştir.
Pontuslar (MÖ 333 - MÖ 26) tarafından yapılan Kral Kaya Mezarları, günümüze kadar ulaşarak kentin anıt eserleri arasına girmiştir.
700 yıl Bizans egemenliğinde kalan Amasya, Melik Ahmet Danişmend Gazi tarafından 1075 yılında fethedilerek bu kentte ilk Türk - İslam Egemenliği kurulmuştur.
Osmanlı Anadoluda Türklerin ilk şehir hayatına geçiş yaptıkları yerlerden birisi de Amasya olup özbeöz Türk oymaklarının Amasya ve civarında yerleşmiş olması, korunaklı bir yapıya sahip olması nedenleri ile Osmanlı Şehzadelerinin Amasyada yetiştirilmesi uygun bulunmuştur. Bu sebeplerle Şehzade Çelebi Mehmet Timur nedeni ile dağılan Anadolu birliğini Amasya ve civarındaki Türkmenlerden sağladığı güçle tekrar sağlamıştır. .
Şehzade Yıldırım Bayezid, Çelebi Mehmet, Şehzade Murat (II), Şehzade Ahmet Çelebi, Şehzade Mehmet (II), Şehzade Alâeddin, Şehzade Bayezid (II), Şehzade Ahmet, Şehzade Murat, Şehzade Mustafa, Şehzade Bayezid ve Şehzade Murad (III) çeşitli tarihlerde Amasya'da Valilik yapmışlardır.
Bu dönemde kentte birçok ilim adamı yetişip saray, çeşme, medrese, cami, türbe vb. kalıcı eserlerle, şehir bir kültür merkezi olarak tarihteki yerini almıştır.
Tarihin akışı içerisinde önemli roller üstlenen Amasya, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında yine ön plana çıkmış, Kurtuluş mücadelesinin planları bu kentte hazırlanmıştır.
Yönetim
İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclisleri oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.
İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)
İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.
Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.
Amasya Valisi, 1968-Şiran doğumlu Yılmaz DORUK 'dur. Ağustos 2023/376 sayılı kararla Artvin Valisi iken atanmıştır.
Amasya Belediye Başkanı, 1983 Ladik doğumlu Turgay SEVİNDİ (CHP), 31 Mart 2024 seçimlerinde %42,92 oy oranıyla seçilmiştir.
2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Amasya İl Genel Meclisi üye sayısı, 11 AK Parti, 5 MHP, 5 CHP olmak üzere 21’dir. Amasya Belediye meclisi ise 10 AK Parti, 17 MHP ve 4 CHP olmak üzere 31 üyeden oluşur.
2023 Türkiye genel seçimleri sonucuna göre Amasya'nın Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki üyelerinin siyasi partilere dağılımı: 2 AK Parti ve 1 CHP'dir.
Nüfus
Güncel Nüfus Değerleri(TÜİK 6 Şubat 2024 verileri)
Amasya ilinin nüfusu 339.529'dur. Bu nüfusun %74,34'ü şehirlerde yaşamaktadır (2023 sonu). İlin yüzölçümü 5.628 km2'dir. İlde km2'ye 60 kişi düşmektedir. (Yoğunluk en çok Suluova'da 103'tür.) İlde yıllık nüfus artış oranı %0,37'dir. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Hamamözü (% 13,57), Gümüşhacıköy (-% 2,79)
06 Şubat 2024 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 7 ilçe, 8 belediye, bu belediyelerde 107 mahalle ve ayrıca 372 köy vardır.
| 2023 yılı sonunda Amasya ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri | ||||||||||||
| İlçe | Nüfus 2022 | Nüfus 2023 | Nüfus Artışı % | Fark | Belediye Sayısı | Mahalle Sayısı | Köy Sayısı | Köy Nüfusu | Şehir nüfusu | Şehirde oturan % | Alanı km2 | km2'ye düşen kişi |
| Göynücek | 9.906 | 10.363 | 457 | 4,51 | 1 | 3 | 38 | 7.449 | 2.914 | 28,12 | 591 | 18 |
| Gümüşhacıköy | 22.746 | 22.121 | -625 | -2,79 | 1 | 12 | 44 | 7.649 | 14.472 | 65,42 | 629 | 35 |
| Hamamözü | 3.495 | 4.003 | 508 | 13,57 | 1 | 4 | 17 | 2.111 | 1.892 | 47,26 | 204 | 20 |
| Merkez | 149.592 | 148.908 | -684 | -0,46 | 2 | 40 | 100 | 28.627 | 120.281 | 80,78 | 1889 | 79 |
| Merzifon | 75.346 | 76.266 | 920 | 1,21 | 1 | 20 | 70 | 13.549 | 62.717 | 82,23 | 888 | 86 |
| Suluova | 47.038 | 46.986 | -52 | -0,11 | 1 | 21 | 40 | 7.845 | 39.141 | 83,30 | 456 | 103 |
| Taşova | 30.144 | 30.882 | 738 | 2,42 | 1 | 7 | 63 | 19.903 | 10.979 | 35,55 | 971 | 32 |
| Amasya | 338.267 | 339.529 | 1.262 | 0,37 | 8 | 107 | 372 | 87.133 | 252.396 | 74,34 | 5628 | 60 |
İlin yıllara göre nüfusları
| Amasya il nüfus bilgileri | ||||
|---|---|---|---|---|
| Yıl | Toplam | Sıra | Fark | Şehir - Kır |
| 1927 | 114.884 | 51 | %26 30.297 84.587 %74 | |
| 1935 | 128.113 | 53 | %12  | %25 32.023 96.090 %75 |
| 1940 | 136.029 | 54 | %6 | %25 33.935 102.094 %75 |
| 1945 | 147.870 | 53 | %9 | %25 36.764 111.106 %75 |
| 1950 | 163.669 | 53 | %11 | %23 37.868 125.801 %77 |
| 1955 | 227.044 | 48 | %39 | %22 49.321 177.723 %78 |
| 1960 | 257.281 | 45 | %13 | %27 70.646 186.635 %73 |
| 1965 | 285.729 | 45 | %11 | %29 83.016 202.713 %71 |
| 1970 | 307.025 | 47 | %7 | %32 97.088 209.937 %68 |
| 1975 | 322.806 | 49 | %5 | %36 115.480 207.326 %64 |
| 1980 | 341.287 | 51 | %6 | %38 128.077 213.210 %62 |
| 1985 | 358.289 | 51 | %5 | %41 148.614 209.675 %59 |
| 1990 | 357.191 | 49 | %0  | %46 162.544 194.647 %54 |
| 2000 | 365.231 | 53 | %2 | %54 196.621 168.610 %46 |
| 2007 | 328.674 | 54 | %10 | %61 201.331 127.343 %39 |
| 2008 | 323.675 | 56 | %2 | %62 201.575 122.100 %38 |
| 2009 | 324.268 | 56 | %0 | %63 205.310 118.958 %37 |
| 2010 | 334.786 | 54 | %3 | %66 219.541 115.245 %34 |
| 2011 | 323.079 | 56 | %3 | %65 210.947 112.132 %35 |
| 2012 | 322.283 | 57 | %0 | %66 211.474 110.809 %34 |
| 2013 | 321.977 | 57 | %0 | %67 215.997 105.980 %33 |
| 2014 | 321.913 | 57 | %0 | %69 221.404 100.509 %31 |
| 2015 | 322.167 | 57 | %0 | %70 226.432 95.735 %30 |
| 2016 | 326.351 | 57 | %1 | %71 232.041 94.310 %29 |
| 2017 | 329.888 | 57 | %1 | %72 237.142 92.746 %28 |
| 2018 | 337.508 | 57 | %2 | %71 239.660 97.848 %29 |
| 2019 | 337.800 | 57 | %0 | %73 245.778 92.022 %27 |
| 2020 | 335.494 | 57 | %1 | %73 245.236 90.258 %27 |
| 2021 | 335.331 | 57 | %0 | %74 247.980 87.351 %26 |
| 2022 | 338.267 | 57 | %1 | |
Konum
| Konum Bilgileri | ||||||
| İlçe | Kuruluş Yılı | Önceden bağlı olduğu ilçe | Alanı km² | Rakım mt. | Merkeze Uzaklık km | Ulaşan Yollar |
| Amasya Merkez | 1.889 | 400 |  / -18 | |||
| Göynücek | 1954 | Merkez | 591 | 522 | 46 |  -04=> => |
| Gümüşhacıköy | Cumh.önce | 629 | 822 | 68 | / -17=> | |
| Hamamözü | 1990 | Gümüşhaıköy | 204 | 691 | 90 | Gümüşhacıköy=> |
| Merzifon | Cumh.önce | 888 | 746 | 46 | / -17,  / -03 | |
| Suluova | 1957 | Merkez | 456 | 542 | 26 | / -18=> |
| Taşova | 1944 | Erbaa | 971 | 240 | 48 | / -19 |
| AMASYA | Cumh.önce | 5.628 | ||||
Spor
2021-2022 sezonunda Amasyaspor FK BAL(bölgesel amatör lig) 5. Gruptan çıkmış ve play off turundan galip çıkarak 3. Lige yükselmiştir. Yıllar sonra gelen bu yükseliş şehirde günlerce kutlanmıştır. Voleybol Bayanlar 2. Ligi'nde Şehzadeler Voleybol, play-off maçlarına katılmıştır. Hentbol Erkekler 1.Ligi'nde 1957 Suluova Spor, 8.olmuştur. Basket EBBL, hentbol kadın 2.liglerinde birer takımı vardır.
Yeni Amasyaspor, Ziraat Türkiye Kupası 3. turunda Konyaspor’a elenmiştir.
En önemli spor tesisleri, 7.810 kişilik ve 2.500 kişilik Yeni Amasya Spor Salonu'dur.
Turistik Yerler
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . 10 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2008.
- ^ . 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2020.
- ^ (PDF). 18 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 22 Ağustos 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ocak 2020.
- ^ . 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2020.
- ^ https://www.ysk.gov.tr/doc/karar/dosya/45639002/2023-1255.pdf []
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2024.
- ^ . 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f g h
- "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Amasya Nüfusu". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Amasya Nüfusu". nufusune.com.
- "Amasya Nüfusu". nufusubu.com.
- ^ a b İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
- ^ a b Karayolları Genel Müdürlüğü
Dış bağlantılar
- Amasya Valiliği 12 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Amasya Belediyesi 31 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Amasya (il) hakkında daha fazla bilgi edinin | |
 | Commons'ta dosyalar |
 | Vikikaynak'ta belgeler |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Amasya Turkiye nin Karadeniz Bolgesi nde bulunan bir ildir Merkez ilcesi Amasya dir Bolumu Orta Karadeniz dir AmasyailIlin Turkiye deki konumuKoordinatlar 40 39 1 1 K 35 49 58 4 D 40 650306 K 35 832889 D 40 650306 35 832889UlkeTurkiyeBolgeKaradeniz BolgesiAlt idari birimler7 ilce AmasyaGoynucekGumushacikoyHamamozuMerzifonSuluovaTasovaIdare Belediye BaskaniTurgay Sevindi CHP ValiYilmaz DorukYuzolcumu Toplam5 628 km Rakim1 150 mNufus 2018 Toplam337 508 Yogunluk60 km Zaman dilimiUTC 03 00 TRS Alan kodu 90 0358ISO 3166 koduTR 05Plaka kodu05Resmi site T C Amasya Valiligi Amasya Belediyesi Amasya il nufusu 2020 yilinda 0 68 azalarak 423 011 e dusmustur Bu nufusun 74 2 si sehirlerde yasamaktadir Ilin yuzolcumu 5628 km2 dir Ilde km2 ye 60 kisi dusmektedir Bu sayi Suluova da 104 tur Il merkezinin denizden yuksekligi 400 m dir 2018 yilinda TUIK verilerine gore merkez ilceyle beraber 7 Ilce 8 belediye bu belediyelerde 107 mahalle ve ayrica 372 koyu vardir Amasya nin bilinen ilk adi Amaseia dir Bu isim dunyanin ilk cografyacisi olarak bilenen Strabon tarafindan verilmistir Amaseia amozonlardaki yasayan halkin kralicelerine verdikleri isimdir TarihceYapilan arkeolojik arastirma ve bulgulara gore Amasya da ilk yerlesme MO 4000 yillarinda baslayip Hitit Frig Kimmer Iskit Lidya Pers Hellen Pontus Roma Bizans Danismend Selcuklu Ilhanli ve Osmanli donemlerinde de kesintisiz olarak devam etmistir Pontuslar MO 333 MO 26 tarafindan yapilan Kral Kaya Mezarlari gunumuze kadar ulasarak kentin anit eserleri arasina girmistir 700 yil Bizans egemenliginde kalan Amasya Melik Ahmet Danismend Gazi tarafindan 1075 yilinda fethedilerek bu kentte ilk Turk Islam Egemenligi kurulmustur Osmanli Anadoluda Turklerin ilk sehir hayatina gecis yaptiklari yerlerden birisi de Amasya olup ozbeoz Turk oymaklarinin Amasya ve civarinda yerlesmis olmasi korunakli bir yapiya sahip olmasi nedenleri ile Osmanli Sehzadelerinin Amasyada yetistirilmesi uygun bulunmustur Bu sebeplerle Sehzade Celebi Mehmet Timur nedeni ile dagilan Anadolu birligini Amasya ve civarindaki Turkmenlerden sagladigi gucle tekrar saglamistir Sehzade Yildirim Bayezid Celebi Mehmet Sehzade Murat II Sehzade Ahmet Celebi Sehzade Mehmet II Sehzade Alaeddin Sehzade Bayezid II Sehzade Ahmet Sehzade Murat Sehzade Mustafa Sehzade Bayezid ve Sehzade Murad III cesitli tarihlerde Amasya da Valilik yapmislardir Bu donemde kentte bircok ilim adami yetisip saray cesme medrese cami turbe vb kalici eserlerle sehir bir kultur merkezi olarak tarihteki yerini almistir Tarihin akisi icerisinde onemli roller ustlenen Amasya Turk Kurtulus Savasi sirasinda yine on plana cikmis Kurtulus mucadelesinin planlari bu kentte hazirlanmistir YonetimIllerde protokolde ilk sirada yer alan Vali merkezi yonetimi temsil eder ve Cumhurbaskani tarafindan atanir Buyuksehir disindaki illerde yerel yonetim sehirler duzeyindedir Belediye Baskani belediye sinirlari icinde kalan secmenin oy coklugu ile secilir Ayni secmen Ilce Belediye Meclisi icin de oy kullanarak ilcelerin belediye meclisleri olusturur Ildeki butun secmenler ayrica il genel meclisi icin de oy kullanarak Il Genel Meclisinin olusumunu saglarlar Il genel meclisi ve belediye meclisi uyelikleri icin yapilan secimlerde onda birlik baraj uygulamali nispi temsil sistemi belediye baskanligi seciminde ise cogunluk sistemi uygulanir Il genel meclisi ve belediye meclisi uye sayilari ilce nufusuna gore kontenjandan kalan sayilarin partilere dagilimi ise D Hondt Sistemine gore belirlenir Kanun 2972 Madde 23 Il Genel Meclisi Il Ozel Idaresinin karar organidir baskanini uyeleri arasindan gizli oyla secer Ayrica Il Genel Meclisi kendi icinden gizli oyla bir yil gorev yapacak 5 kisilik Il Encumenini secer Merkezi yonetim Vali ve Il Mudurlerinden olusur Il Ozel Idaresi Il Genel Meclisi ve Il Encumeni secilmislerden olusur ancak Vali baskanliginda gorev yapar Yerel yonetim ise belediye baskanlari ve belediye meclislerinden olusur Amasya Valisi 1968 Siran dogumlu Yilmaz DORUK dur Agustos 2023 376 sayili kararla Artvin Valisi iken atanmistir Amasya Belediye Baskani 1983 Ladik dogumlu Turgay SEVINDI CHP 31 Mart 2024 secimlerinde 42 92 oy oraniyla secilmistir 2019 Turkiye yerel secimleri sonuclarina gore Amasya Il Genel Meclisi uye sayisi 11 AK Parti 5 MHP 5 CHP olmak uzere 21 dir Amasya Belediye meclisi ise 10 AK Parti 17 MHP ve 4 CHP olmak uzere 31 uyeden olusur 2023 Turkiye genel secimleri sonucuna gore Amasya nin Turkiye Buyuk Millet Meclisi ndeki uyelerinin siyasi partilere dagilimi 2 AK Parti ve 1 CHP dir NufusGuncel Nufus Degerleri TUIK 6 Subat 2024 verileri Amasya ilinin nufusu 339 529 dur Bu nufusun 74 34 u sehirlerde yasamaktadir 2023 sonu Ilin yuzolcumu 5 628 km2 dir Ilde km2 ye 60 kisi dusmektedir Yogunluk en cok Suluova da 103 tur Ilde yillik nufus artis orani 0 37 dir Nufus artis orani en yuksek ve en dusuk ilceler Hamamozu 13 57 Gumushacikoy 2 79 06 Subat 2024 TUIK verilerine gore merkez ilceyle beraber 7 ilce 8 belediye bu belediyelerde 107 mahalle ve ayrica 372 koy vardir 2023 yili sonunda Amasya ili ve ilcelerinin yerlesim yeri ve nufusla ilgili sayisal bilgileriIlce Nufus 2022 Nufus 2023 Nufus Artisi Fark Belediye Sayisi Mahalle Sayisi Koy Sayisi Koy Nufusu Sehir nufusu Sehirde oturan Alani km2 km2 ye dusen kisiGoynucek 9 906 10 363 457 4 51 1 3 38 7 449 2 914 28 12 591 18Gumushacikoy 22 746 22 121 625 2 79 1 12 44 7 649 14 472 65 42 629 35Hamamozu 3 495 4 003 508 13 57 1 4 17 2 111 1 892 47 26 204 20Merkez 149 592 148 908 684 0 46 2 40 100 28 627 120 281 80 78 1889 79Merzifon 75 346 76 266 920 1 21 1 20 70 13 549 62 717 82 23 888 86Suluova 47 038 46 986 52 0 11 1 21 40 7 845 39 141 83 30 456 103Tasova 30 144 30 882 738 2 42 1 7 63 19 903 10 979 35 55 971 32Amasya 338 267 339 529 1 262 0 37 8 107 372 87 133 252 396 74 34 5628 60Ilin yillara gore nufuslari Amasya il nufus bilgileriYil Toplam Sira Fark Sehir Kir1927 114 884 51 26 30 29784 587 74 1935 128 113 53 12 25 32 02396 090 75 1940 136 029 54 6 25 33 935102 094 75 1945 147 870 53 9 25 36 764111 106 75 1950 163 669 53 11 23 37 868125 801 77 1955 227 044 48 39 22 49 321177 723 78 1960 257 281 45 13 27 70 646186 635 73 1965 285 729 45 11 29 83 016202 713 71 1970 307 025 47 7 32 97 088209 937 68 1975 322 806 49 5 36 115 480207 326 64 1980 341 287 51 6 38 128 077213 210 62 1985 358 289 51 5 41 148 614209 675 59 1990 357 191 49 0 46 162 544194 647 54 2000 365 231 53 2 54 196 621168 610 46 2007 328 674 54 10 61 201 331127 343 39 2008 323 675 56 2 62 201 575122 100 38 2009 324 268 56 0 63 205 310118 958 37 2010 334 786 54 3 66 219 541115 245 34 2011 323 079 56 3 65 210 947112 132 35 2012 322 283 57 0 66 211 474110 809 34 2013 321 977 57 0 67 215 997105 980 33 2014 321 913 57 0 69 221 404100 509 31 2015 322 167 57 0 70 226 43295 735 30 2016 326 351 57 1 71 232 04194 310 29 2017 329 888 57 1 72 237 14292 746 28 2018 337 508 57 2 71 239 66097 848 29 2019 337 800 57 0 73 245 77892 022 27 2020 335 494 57 1 73 245 23690 258 27 2021 335 331 57 0 74 247 98087 351 26 2022 338 267 57 1KonumKonum BilgileriIlce Kurulus Yili Onceden bagli oldugu ilce Alani km Rakim mt Merkeze Uzaklik km Ulasan YollarAmasya Merkez 1 889 400 18Goynucek 1954 Merkez 591 522 46 04 gt gt Gumushacikoy Cumh once 629 822 68 17 gt Hamamozu 1990 Gumushaikoy 204 691 90 Gumushacikoy gt Merzifon Cumh once 888 746 46 17 03Suluova 1957 Merkez 456 542 26 18 gt Tasova 1944 Erbaa 971 240 48 19AMASYA Cumh once 5 628Spor2021 2022 sezonunda Amasyaspor FK BAL bolgesel amator lig 5 Gruptan cikmis ve play off turundan galip cikarak 3 Lige yukselmistir Yillar sonra gelen bu yukselis sehirde gunlerce kutlanmistir Voleybol Bayanlar 2 Ligi nde Sehzadeler Voleybol play off maclarina katilmistir Hentbol Erkekler 1 Ligi nde 1957 Suluova Spor 8 olmustur Basket EBBL hentbol kadin 2 liglerinde birer takimi vardir Yeni Amasyaspor Ziraat Turkiye Kupasi 3 turunda Konyaspor a elenmistir En onemli spor tesisleri 7 810 kisilik ve 2 500 kisilik Yeni Amasya Spor Salonu dur Turistik YerlerAmasya Yaliboyu Evleri Amasya Kalesi Kral Kaya Mezarlari Amasya Arkeoloji ve Mumya Muzesi Sofular Cami ve Dar ul Hadis iAyrica bakinizAmasya ilindeki yerlesim yerleri listesiKaynakca 10 Ocak 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Kasim 2008 5 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ocak 2020 PDF 18 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 8 Ocak 2020 Arsivlenmis kopya PDF 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 22 Agustos 2023 Arsivlenmis kopya 24 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ocak 2020 1 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ocak 2020 https www ysk gov tr doc karar dosya 45639002 2023 1255 pdf yalin URL Arsivlenmis kopya 21 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2024 25 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Subat 2020 Arsivlenmis kopya PDF 24 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 9 Subat 2020 Fasikul I Mufassal Neticeler Icmal Tablolari PDF 28 Tesrinevvel 1927 Umumi Nufus Tahriri DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Mayis 2021 PDF 20 Ilktesrin 1935 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 20 Ilktesrin 1940 Genel Nufus Sayimi DIE 20 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2016 PDF 21 Ekim 1945 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 22 Ekim 1950 Umumi Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1955 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1960 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 1965 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1970 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1975 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1980 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1985 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f g h Adrese Dayali Nufus Kayit Sistemi Sonuclari html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Amasya Nufusu nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Amasya Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Amasya Nufusu nufusubu com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b Icisleri Bakanligi Iller Idaresi Genel Mudurlugu a b Karayollari Genel MudurluguDis baglantilarAmasya Valiligi 12 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Amasya Belediyesi 31 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Vikipedi nin kardes projelerinden Amasya il hakkinda daha fazla bilgi edininCommons ta dosyalarVikikaynak ta belgeler