Yanya Paşalığı (Arnavutça: Pashallëku i Janinës, 1787-1822), Osmanlı İmparatorluğu'nun Epir merkezli bir alt bölümüydü. Paşalık, Osmanlı İmparatorluğu tarafından hiçbir zaman resmi olarak tanınmamasına rağmen, Arnavut hükümdarı Ali Paşa yönetiminde yüksek derecede özerklik kazandı.
Yanya Paşalığı Pashallëku i Janinës | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1787-1822 | |||||||||||
Tür | Özerk idari bölüm | ||||||||||
Başkent | Yanya 39°40′K 20°51′D / 39.667°K 20.850°D | ||||||||||
Hükûmet | Paşalık | ||||||||||
| |||||||||||
Tarihî dönem | Erken modern dönem | ||||||||||
| |||||||||||
|
Tarihi
1787'de Ali Paşa, padişaha Avusturya'ya karşı savaşta verdiği destekten dolayı Tırhala Sancağı ile ödüllendirildi. Ancak paşa bu ödülü yeterli bulmadı ve 1788'de Yanya'nın kontrolünü ele geçirdi. O dönemde ortaya çıkan gibi diğer yarı özerk bölgesel liderler gibi, zayıf bir Osmanlı hükûmetinden yararlanarak oğulları ile birlikte 'un, Batı Yunanistan'ın ve Mora'nın çoğunu fiilen kontrol etti.
Ali Paşa'nın politikası, basit bir çıkardan biraz daha fazlası ile yönetiliyordu; yarı bağımsız bir despot olarak hareket etti ve İyon kıyısında bir liman kazanmak için o sırada en fazla avantajı sunan kişi olan Fransa Kralı Napolyon ile ittifak kurdu. 1807'de Napolyon'un Çar'a Osmanlı İmparatorluğu'nu dağıtma planını verdiği Tilsit Antlaşmaları'ndan sonra, Ali Paşa taraf değiştirdi ve İngilizlerle ittifak kurdu.
Şair George Gordon Byron, 1809'da Ali Paşa'nın Yanya'daki sarayını ziyaret etmiş ve bu karşılaşmayı adlı eserinde kaydetmiştir.
1820'de Ali Paşa, Kostantiniyye'te siyasi bir rakibine suikast düzenlenmesini emretti.Babıali'nin otoritesini yeniden kurmaya çalışan Sultan II. Mahmud, bu fırsatı değerlendirerek Ali Paşa'nın görevinden alınmasını emrederek ona karşı harekete geçti. Ali Paşa resmi görevlerinden istifa etmeyi reddetti ve Osmanlı birlikleri hareketlerine karşı çetin bir direniş gösterdi ve dolaylı olarak 20.000 Türk askeri Ali Paşa'nın ordusuyla savaşırken Yunan Bağımsızlık hareketine yardım etti. 4 Aralık 1820'de Ali Paşa, Arnavut birlikleri ile Suliyotlar'ın 3.000 askerle katkıda bulunduğu bir Osmanlı karşıtı koalisyon kurdu. Ali Paşa, Suliyotlar'ın desteğini esas olarak Sulyotlar'ın topraklarına geri dönmesine izin vermeyi teklif ettiği için ve kısmen de Ali'nin ortak Arnavut kökenine dayanan başvurusu nedeniyle kazandı. Başlangıçta koalisyon başarılı oldu ve bölgenin çoğunu kontrol etmeyi başardı, ancak Ali Paşa'nın Arnavut birlikleri Mora'daki Yunan isyanlarının başladığı konusunda bilgilendirildiğinde burayı terk ettiler. Ancak Ocak 1822'de Osmanlı ajanları Ali Paşa'ya suikast düzenledi ve başını Sultan'a gönderdi. Ölümünden sonra paşalık ortadan kalktı ve Yanya Eyaleti'ni oluşturmak için Berat Paşalığı ile birleştirildi ve Yanya Sancağı ile Berat Sancağı, Ergiri ve Preveze ile birleştirildi.
Ekonomi
Yanya'nın ticareti hem katma değerli hem de ham malları ihraç etmeye ve batılı lüks ürünleri ithal etmeye dayanıyordu.
Yanya'nın tekstil ürünleri geniş bir ticaret dağılımına sahipti. İtalya'ya ihraç edilen ve Balkanlar'da satılan başlıca ticari ürünler arasında ipek örgüler, battaniyeler, eşarplar, altın ve gümüş iplikler, işlemeli terlikler ve giysiler vardı.
Bölgede, geniş bir yerel ticarete sahip olan reçineyi de sağlayan gelişmiş bir ağaç endüstrisi vardı. Uzun bir süre boyunca Kuzey Epir ve 'tan gelen kereste, Yanya'dan Toulon'a ihraç edildi ve Fransızlar tarafından gemi yapımında kullanıldı. İngilizler 1809'da İyon Adaları'nın kontrolünü ele geçirdiler ve daha sonra bölgenin en büyük ticari ortağı olmuşlardır. Yanya, Arta'da üretilen limon, portakal ve fındık gibi meyvelerin yanı sıra zeytinyağı, mısır ve Arnavut tütünü ihraç etti.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Albania and the Surrounding World: Papers from the British-Albanian Colloquium, South East European Studies Association Held at Pembroke College, Cambridge, 29th-31st March, 1994 (İngilizce). Research Unit in South East European Studies, University of Bradford. 1995. 23 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ağustos 2021.
- ^ Fleming 2014, s. 60: "Tüm saray ilişkilerinde Yunanca kullanmasına rağmen, Ali Paşa her şeyden önce bir Arnavut olarak kabul edildi. Yunanca kullanması onu hiçbir şekilde Yunan yapmadı.."
- ^ a b c . Rough Guides (İngilizce). 23 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2019.
- ^ Damianopoulos, Ernest N., 1928- (2012). The Macedonians : their past and present. 1st. New York: Palgrave Macmillan. ISBN . OCLC 795517743.
- ^ Vickers, Miranda. (1999). The Albanians : a modern history. Rev. Londra: I.B. Tauris. ISBN . OCLC 45329772.
- ^ Dixon, Jeffrey C. (2013). Guide to intrastate wars : a handbook on civil wars. Sarkees, Meredith Reid, 1950-. Washington, D.C.: CQ. ISBN . OCLC 906009220.
- ^ Fleming 2014, s. 59: "Ancak Ali Paşa, yaşamının son yıllarında, Osmanlı karşıtı bir koalisyonu hayata geçirmeyi başardı ve kısmen ortak Arnavut kökenleri olması sebebi ile Souliotes'in desteğini kazandı." s. 63 : "Souliotes ve Ali Paşa'nın padişahın birliklerine karşı ittifakı, ancak Ali'nin Souliotes'i topraklarına geri getireceğine dair söz verdikten sonra kuruldu."
- ^ Victor Roudometof, Roland Robertson (2001), Nationalism, globalization, and orthodoxy: the social origins of ethnic conflict in the Balkans, Greenwood Publishing Group, 2001, s. 25, ISBN , 23 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 23 Ağustos 2021
- ^ Fleming 2014, s. 46.
- ^ Fleming 2014, ss. 46–47.
- ^ Fleming 2014, s. 47.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yanya Pasaligi Arnavutca Pashalleku i Janines 1787 1822 Osmanli Imparatorlugu nun Epir merkezli bir alt bolumuydu Pasalik Osmanli Imparatorlugu tarafindan hicbir zaman resmi olarak taninmamasina ragmen Arnavut hukumdari Ali Pasa yonetiminde yuksek derecede ozerklik kazandi Yanya PasaligiPashalleku i Janines1787 1822TurOzerk idari bolumBaskentYanya 39 40 K 20 51 D 39 667 K 20 850 D 39 667 20 850HukumetPasalik PasaAli Pasa 1787 1822 Tarihi donemErken modern donem Kurulusu1787 Dagilisi1822Onculler ArdillarYanya EyaletiBerat Pasaligi Yanya EyaletiTarihiArnavut beyi Ali Pasa tarafindan 1810 da yayinlanan ve Yunanca yazilmis bir Ferman Ali Pasa Louis Dupre tarafindan 1787 de Ali Pasa padisaha Avusturya ya karsi savasta verdigi destekten dolayi Tirhala Sancagi ile odullendirildi Ancak pasa bu odulu yeterli bulmadi ve 1788 de Yanya nin kontrolunu ele gecirdi O donemde ortaya cikan gibi diger yari ozerk bolgesel liderler gibi zayif bir Osmanli hukumetinden yararlanarak ogullari ile birlikte un Bati Yunanistan in ve Mora nin cogunu fiilen kontrol etti Ali Pasa nin politikasi basit bir cikardan biraz daha fazlasi ile yonetiliyordu yari bagimsiz bir despot olarak hareket etti ve Iyon kiyisinda bir liman kazanmak icin o sirada en fazla avantaji sunan kisi olan Fransa Krali Napolyon ile ittifak kurdu 1807 de Napolyon un Car a Osmanli Imparatorlugu nu dagitma planini verdigi Tilsit Antlasmalari ndan sonra Ali Pasa taraf degistirdi ve Ingilizlerle ittifak kurdu Sair George Gordon Byron 1809 da Ali Pasa nin Yanya daki sarayini ziyaret etmis ve bu karsilasmayi adli eserinde kaydetmistir Ali Pasa nin mezari 1820 de Ali Pasa Kostantiniyye te siyasi bir rakibine suikast duzenlenmesini emretti Babiali nin otoritesini yeniden kurmaya calisan Sultan II Mahmud bu firsati degerlendirerek Ali Pasa nin gorevinden alinmasini emrederek ona karsi harekete gecti Ali Pasa resmi gorevlerinden istifa etmeyi reddetti ve Osmanli birlikleri hareketlerine karsi cetin bir direnis gosterdi ve dolayli olarak 20 000 Turk askeri Ali Pasa nin ordusuyla savasirken Yunan Bagimsizlik hareketine yardim etti 4 Aralik 1820 de Ali Pasa Arnavut birlikleri ile Suliyotlar in 3 000 askerle katkida bulundugu bir Osmanli karsiti koalisyon kurdu Ali Pasa Suliyotlar in destegini esas olarak Sulyotlar in topraklarina geri donmesine izin vermeyi teklif ettigi icin ve kismen de Ali nin ortak Arnavut kokenine dayanan basvurusu nedeniyle kazandi Baslangicta koalisyon basarili oldu ve bolgenin cogunu kontrol etmeyi basardi ancak Ali Pasa nin Arnavut birlikleri Mora daki Yunan isyanlarinin basladigi konusunda bilgilendirildiginde burayi terk ettiler Ancak Ocak 1822 de Osmanli ajanlari Ali Pasa ya suikast duzenledi ve basini Sultan a gonderdi Olumunden sonra pasalik ortadan kalkti ve Yanya Eyaleti ni olusturmak icin Berat Pasaligi ile birlestirildi ve Yanya Sancagi ile Berat Sancagi Ergiri ve Preveze ile birlestirildi EkonomiYanya nin ticareti hem katma degerli hem de ham mallari ihrac etmeye ve batili luks urunleri ithal etmeye dayaniyordu Yanya nin tekstil urunleri genis bir ticaret dagilimina sahipti Italya ya ihrac edilen ve Balkanlar da satilan baslica ticari urunler arasinda ipek orguler battaniyeler esarplar altin ve gumus iplikler islemeli terlikler ve giysiler vardi Bolgede genis bir yerel ticarete sahip olan recineyi de saglayan gelismis bir agac endustrisi vardi Uzun bir sure boyunca Kuzey Epir ve tan gelen kereste Yanya dan Toulon a ihrac edildi ve Fransizlar tarafindan gemi yapiminda kullanildi Ingilizler 1809 da Iyon Adalari nin kontrolunu ele gecirdiler ve daha sonra bolgenin en buyuk ticari ortagi olmuslardir Yanya Arta da uretilen limon portakal ve findik gibi meyvelerin yani sira zeytinyagi misir ve Arnavut tutunu ihrac etti Ayrica bakinizSancak PasalikKaynakca Albania and the Surrounding World Papers from the British Albanian Colloquium South East European Studies Association Held at Pembroke College Cambridge 29th 31st March 1994 Ingilizce Research Unit in South East European Studies University of Bradford 1995 23 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Agustos 2021 Fleming 2014 s 60 Tum saray iliskilerinde Yunanca kullanmasina ragmen Ali Pasa her seyden once bir Arnavut olarak kabul edildi Yunanca kullanmasi onu hicbir sekilde Yunan yapmadi a b c Rough Guides Ingilizce 23 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Kasim 2019 Damianopoulos Ernest N 1928 2012 The Macedonians their past and present 1st New York Palgrave Macmillan ISBN 978 1 137 01190 9 OCLC 795517743 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Vickers Miranda 1999 The Albanians a modern history Rev Londra I B Tauris ISBN 1 86064 541 0 OCLC 45329772 Dixon Jeffrey C 2013 Guide to intrastate wars a handbook on civil wars Sarkees Meredith Reid 1950 Washington D C CQ ISBN 978 1 4522 3420 5 OCLC 906009220 Fleming 2014 s 59 Ancak Ali Pasa yasaminin son yillarinda Osmanli karsiti bir koalisyonu hayata gecirmeyi basardi ve kismen ortak Arnavut kokenleri olmasi sebebi ile Souliotes in destegini kazandi s 63 Souliotes ve Ali Pasa nin padisahin birliklerine karsi ittifaki ancak Ali nin Souliotes i topraklarina geri getirecegine dair soz verdikten sonra kuruldu Victor Roudometof Roland Robertson 2001 Nationalism globalization and orthodoxy the social origins of ethnic conflict in the Balkans Greenwood Publishing Group 2001 s 25 ISBN 978 0 313 31949 5 23 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 23 Agustos 2021 Fleming 2014 s 46 Fleming 2014 ss 46 47 Fleming 2014 s 47