Muhammed Necibullah Ahmedzai (6 Ağustos 1947 - 27 Eylül 1996), 1987-1992 yılları arasında Afganistan Demokratik Cumhuriyeti'nin devlet başkanı.
Muhammed Necibullah | |
---|---|
Afganistan Devlet Başkanı | |
Görev süresi 30 Eylül 1987 - 16 Nisan 1992 | |
Başbakan | Sultan Ali Keştmand Sultan Ali Keştmand |
Yerine geldiği | Hacı Muhammed Şamkani |
Yerine gelen | (geçici) |
Afganistan Demokratik Vatan Partisi Genel Sekreteri | |
Görev süresi 4 Mayıs 1986 - 16 Nisan 1992 | |
Yerine geldiği | Babrak Karmal |
Yerine gelen | Makam kaldırıldı |
Görev süresi 11 Ocak 1980 - 21 Kasım 1985 | |
Başkan | Babrak Karmal |
Başbakan | Babrak Karmal Sultan Ali Keştmand |
Yerine geldiği | |
Yerine gelen | |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Muhammed Necibullah Ahmedzai 6 Ağustos 1947 Paktiya, Afganistan |
Ölüm | 27 Eylül 1996 (49 yaşında) Kâbil, Afganistan |
Partisi | Afganistan Demokratik Halk Partisi () |
Bitirdiği okul | Kabil Üniversitesi |
Dini | Sünni İslam |
Peştun bir ailenin oğlu olarak Kâbil'de doğdu. Habibiye Yüksek Okulunda eğitimine başladı ve Kabil Üniversitesi'ni 1975'te doktor olarak bitirdi.
1965'te Afganistan Demokratik Halk Partisi'nin (PDPA) Perşem hizibine katıldı. 1977'de Merkezi Komite'ye seçildi. 1978'de başarılı hareketler sergiledi ve Devrimci Konsey'e katıldı. Ama PDPA'in Halk hizbi üstünlüğü kazandı ve kısa bir süre sonra Tahran'a büyükelçi olarak gönderildi. Bundan sonra Necibullah hükûmetten kovuldu ve Avrupa'ya sürgüne gönderildi ardından Afganistan vatandaşlığından da çıkartıldı.
1979'da Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a girmesiyle Kabil'e döndü. 1980'de, Gizli Polis (KHAD) başkanlığına getirildi. 1981'de politbüroda yüksek üyeliğe terfi ettirildi. Sovyet yönetimi direnişe karşı başarılı olamayan Babrak Karmal'i 1986'da görevden uzaklaştırdı.
Necibullah, 1986'da Vatan Partisi'nin (Afganistan Demokratik Halk Partisi) Genel Sekreterliğine, 1987'de de Devlet Başkanlığına karşılık gelen Devrim Konseyi başkanlığına getirildi. Yeni bir anayasa benimsendi. Anayasaya eklenen yenilikler; çok partili siyasal sistem, ifade özgürlüğü, bağımsız hukuk gibi kavramlardı. Bu kavramları İslâmi yasaları birleştiren bir anlayışa dayanıyordu. Kasım 1987'de kabul edilen yeni anayasayla ülkenin adı Afganistan Cumhuriyeti olarak değiştirildi.
Yıllarca süren başarısız müdahalenin ardından Sovyetler Birliği Mayıs 1988 - Şubat 1989 arasında kuvvetlerini Afganistan'dan çekti. Sovyetler geri çekildikten sonra Afganistan'ın yüzde 85'inde kontrolü kaybeden Necibullah hükûmeti mücahitlerle uzlaşmaya çalıştıysa da başarılı olamadı. Mart 1990'da savunma bakanı 'ın liderlik ettiği bir darbe girişimini engelledi. Sovyetler Birliği ülkeden çekildikten sonra da Necibullah yönetimine yardıma devam ettiler. 1991 yılı sonunda Sovyetler Birliği'nin yıkılmasıyla Necibullah'a verilen Moskova yardımı sona erdi.
Sovyet yardımının kesilmesiyle Afgan ordusunun en önemli gücü olan hava gücü uçaklara yakıt bulunamadığı için işlevsiz hale geldi. Buna rağmen Pakistan'ın kuzeyindeki Peştun gruplardan destek alan mücahitler kısa sürede başkent Kabil'e dayandılar. 16 Nisan 1992'de devlet başkanlığından ve iktidardaki Vatan Partisi'ndeki görevlerinin tümünden istifa etti. Kabil'e giren mücahitler Necibullah yönetimine son verdiler.
İlk olarak Kabil'i terk etmeyi reddeden Necibullah, başarısız bir kaçma girişiminden sonra Kabil'deki Birleşmiş Milletler binasına sığındı. Ardından iktidara gelen Burhaneddin Rabbani yönetimi Necibullah'ı tutuklamak için bir girişimde bulunmadıysa da, ülke dışına çıkmasına da izin vermedi.
Eylül 1996'da Taliban'ın Kabil'i ele geçirmesinden hemen önce Ahmet Şah Mesud'un kaçırma teklifini reddetti. 27 Eylül 1996'da Kabil'e giren Taliban militanları tarafından sığınmış olduğu Birleşmiş Milletler binasından zorla çıkarıldı. İşkence edildikten sonra yaralı haldeyken, kardeşi ile birlikte bir elektrik direğine asılarak öldürüldü.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Yeni Anayasa onaylandı 18 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Milliyet, 1 Aralık 1987.
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Kendisi | Afganistan Devlet Başkanı 1987 | Sonra gelen: (geçici) |
Önce gelen: Hacı Muhammed Şamkani | Afganistan Devrimci Konsey Başkanı 1987 | Sonra gelen: Kendisi |
Hükûmet görevi | ||
Önce gelen: | 1980-1985 | Sonra gelen: |
Parti siyasi görevi | ||
Önce gelen: Babrak Karmal | Afganistan Demokratik Vatan Partisi Genel Sekreteri 1987-1992 | Sonra gelen: Makam kaldırıldı |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Muhammed Necibullah Ahmedzai 6 Agustos 1947 27 Eylul 1996 1987 1992 yillari arasinda Afganistan Demokratik Cumhuriyeti nin devlet baskani Muhammed NecibullahAfganistan Devlet BaskaniGorev suresi 30 Eylul 1987 16 Nisan 1992Basbakan Sultan Ali Kestmand Sultan Ali KestmandYerine geldigi Haci Muhammed SamkaniYerine gelen gecici Afganistan Demokratik Vatan Partisi Genel SekreteriGorev suresi 4 Mayis 1986 16 Nisan 1992Yerine geldigi Babrak KarmalYerine gelen Makam kaldirildiGorev suresi 11 Ocak 1980 21 Kasim 1985Baskan Babrak KarmalBasbakan Babrak Karmal Sultan Ali KestmandYerine geldigiYerine gelenKisisel bilgilerDogum Muhammed Necibullah Ahmedzai 6 Agustos 1947 Paktiya AfganistanOlum 27 Eylul 1996 49 yasinda Kabil AfganistanPartisi Afganistan Demokratik Halk Partisi Bitirdigi okul Kabil UniversitesiDini Sunni Islam Pestun bir ailenin oglu olarak Kabil de dogdu Habibiye Yuksek Okulunda egitimine basladi ve Kabil Universitesi ni 1975 te doktor olarak bitirdi 1965 te Afganistan Demokratik Halk Partisi nin PDPA Persem hizibine katildi 1977 de Merkezi Komite ye secildi 1978 de basarili hareketler sergiledi ve Devrimci Konsey e katildi Ama PDPA in Halk hizbi ustunlugu kazandi ve kisa bir sure sonra Tahran a buyukelci olarak gonderildi Bundan sonra Necibullah hukumetten kovuldu ve Avrupa ya surgune gonderildi ardindan Afganistan vatandasligindan da cikartildi 1979 da Sovyetler Birligi nin Afganistan a girmesiyle Kabil e dondu 1980 de Gizli Polis KHAD baskanligina getirildi 1981 de politburoda yuksek uyelige terfi ettirildi Sovyet yonetimi direnise karsi basarili olamayan Babrak Karmal i 1986 da gorevden uzaklastirdi Necibullah 1986 da Vatan Partisi nin Afganistan Demokratik Halk Partisi Genel Sekreterligine 1987 de de Devlet Baskanligina karsilik gelen Devrim Konseyi baskanligina getirildi Yeni bir anayasa benimsendi Anayasaya eklenen yenilikler cok partili siyasal sistem ifade ozgurlugu bagimsiz hukuk gibi kavramlardi Bu kavramlari Islami yasalari birlestiren bir anlayisa dayaniyordu Kasim 1987 de kabul edilen yeni anayasayla ulkenin adi Afganistan Cumhuriyeti olarak degistirildi Yillarca suren basarisiz mudahalenin ardindan Sovyetler Birligi Mayis 1988 Subat 1989 arasinda kuvvetlerini Afganistan dan cekti Sovyetler geri cekildikten sonra Afganistan in yuzde 85 inde kontrolu kaybeden Necibullah hukumeti mucahitlerle uzlasmaya calistiysa da basarili olamadi Mart 1990 da savunma bakani in liderlik ettigi bir darbe girisimini engelledi Sovyetler Birligi ulkeden cekildikten sonra da Necibullah yonetimine yardima devam ettiler 1991 yili sonunda Sovyetler Birligi nin yikilmasiyla Necibullah a verilen Moskova yardimi sona erdi Sovyet yardiminin kesilmesiyle Afgan ordusunun en onemli gucu olan hava gucu ucaklara yakit bulunamadigi icin islevsiz hale geldi Buna ragmen Pakistan in kuzeyindeki Pestun gruplardan destek alan mucahitler kisa surede baskent Kabil e dayandilar 16 Nisan 1992 de devlet baskanligindan ve iktidardaki Vatan Partisi ndeki gorevlerinin tumunden istifa etti Kabil e giren mucahitler Necibullah yonetimine son verdiler Ilk olarak Kabil i terk etmeyi reddeden Necibullah basarisiz bir kacma girisiminden sonra Kabil deki Birlesmis Milletler binasina sigindi Ardindan iktidara gelen Burhaneddin Rabbani yonetimi Necibullah i tutuklamak icin bir girisimde bulunmadiysa da ulke disina cikmasina da izin vermedi Eylul 1996 da Taliban in Kabil i ele gecirmesinden hemen once Ahmet Sah Mesud un kacirma teklifini reddetti 27 Eylul 1996 da Kabil e giren Taliban militanlari tarafindan siginmis oldugu Birlesmis Milletler binasindan zorla cikarildi Iskence edildikten sonra yarali haldeyken kardesi ile birlikte bir elektrik diregine asilarak olduruldu Ayrica bakinizMuhammed BudiafKaynakca Yeni Anayasa onaylandi 18 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Milliyet 1 Aralik 1987 Siyasi goreviOnce gelen Kendisi Afganistan Devlet Baskani 1987 Sonra gelen gecici Once gelen Haci Muhammed Samkani Afganistan Devrimci Konsey Baskani 1987 Sonra gelen KendisiHukumet goreviOnce gelen 1980 1985 Sonra gelen Parti siyasi goreviOnce gelen Babrak Karmal Afganistan Demokratik Vatan Partisi Genel Sekreteri 1987 1992 Sonra gelen Makam kaldirildi