Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Meşedi Azim-bey oğlu Azizbeyov (Azerice Arap Harfleriyle: مشهدی عزیزبهیاوو, Azerice: Məşədi Əzim bəy oğlu Əzizbəyov; Rusça: Мешади Азим-бек оглы Азизбеков; 6 Ocak, 1876 - 20 Eylül, 1918) Azeri komünist, Bolşevik devrimci ve mühendis. 1917 Ekim Devrimi sırasında Kafkaslarda önde gelen Bolşevik önderlerdendir ve aynı zamanda ülkesinin ilk Marksistlerinden biridir.
| Meşedi Azizbeyov Rusça: Мешади Азизбеков Azerice: Məşədi Əzizbəyov | |
|---|---|
 | |
| Kafkasya İçişleri Bakan Yardımcısı Halk Komiseri | |
| Görev süresi 2 Kasım 1917 - 26 Temmuz 1918 | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 06 Ocak 1876 Bakü, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 20 Eylül 1918 (42 yaşında) Krasnovodsk, |
| Milliyeti | Azeri |
| Partisi |  Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi/Bolşevik |
| Diğer siyasi bağlantıları | Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi Komünizm, Marksizm, Marksizm-Leninizm, Bolşevizm |
| Evlilik(ler) | H. Azizbeyova |
| Çocuk(lar) | Azizağa Azizbeyov Safura Azizbeyova Aslan Azizbeyov Beyimhanım Azizbeyova |
| Hükûmeti | Bakü Komünü |
| Dini | Yok (ateist) |
Azizbeyov Azerbaycan'da okulların yaptırılmasına, tiyatro ve sanatın gelişimine büyük destek vermiş, mühendis olarak birçok önemli projede yer almıştır. Hümmet isimli siyasi birliğe katılmış, I. Dünya Savaşı sırasında milliyetinden asılı olmayarak her kese yardım eden bir kuruluşun başı olmuştur. Nicat isimli eğitim birliğinde de yer almıştır. Bütün bunlara rağmen onu en çok ünlü yapan olay Ekim Devrimi'nin ardından Baküde kurulmuş ve tüm kafkasyaya komünist ideolojiyi yaymaya çalışan Bolşevik hükûmeti Bakü Komününde tuttuğu mevki ve 26 Bakü Komiserinden biri olmasıdır. Azizbeyovun devrimci aktiviteleri sadece Azerbaycan çerçevesinde kalmamış, İrandaki Setter Han devrimine ve Rusyada 1902 senesindeki Sankt Peterburg işçilerinin protestosuna büyük destek vermiştir.
Komünün 1918 Temmuzunda düşmesiyle beraber 26 Bakü Komiseri olarak bilinen Azizbeyov ve diğer Bolşevik önderler Sentro-Kaspi diktatörlüğünün Baküde iktidarı ele geçirmesinin ardından hapse düşerler. Bakü Muharebesi (1918) döneminde en çok bilinen versiyona göre Anastas Mikoyan'ın başında olduğu bir grup onları hapisten kurtarır. Azizbeyov ve diğerleri şehri terk ederek kaçsalar da İngilizler ve Bolşevik karşıtlarınca yakalanarak 20 Eylül 1918 günü idam edilirler. Azizbeyov Azerbaycan'da Sovyet Cumhuriyeti kurulmasının ardından kahraman ilan edilir ve diğer 25 Komiserle birlikte Bakü'nün merkezi bir yerlerindeki parka defnedilip parka büstü konur. Kafkasya ülkeleri arasında Azizbeyov kült haline gelir, hakkında genellikle Azeri, Ermeni ve Gürcüler tarafından şiirler, romanlar yazılır, şarkılar bestelenir. Portresi dönemin birçok filminde yer almış ve genellikle Azeri aktörler tarafından canlandırılmıştır. Azerbaycan'ın 1991 senesinde bağımsızlığını ilan etmesinin ardından ülkede yükselen aşırı milletçilik, Azizbeyov hakkında görüşlerin farklılaşmasına yol açar. Böylece o dönemde Azizbeyov'un adının verildiği ilçe ve metro durağının ismi değiştirilir, şehirdeki heykeli kaldırılır. Ermenistan'da Azizbeyovun ismini taşıyan bölgenin adı Dağlık Karabağ Savaşının ardından değiştirilmiş, hem Ermenistan hem de Gürcistan'daki büstü kaldırılmış, Türkmenistan'da adının verildiği sokak adı değiştirilmiştir. Buna rağmen Rusya, Ukrayna, Tacikistan, Özbekistan ve Kazakistan'ın bazı şehirlerinde hala Azizbeyov'un ismini taşıyan sokaklar bulunmakta, Moskova'daki büstü ise hala durmaktadir.
Galeri
-
![image]()
Azizbeyov, 1895 -
![image]()
Azizbeyov Petersburg'da. -
![image]()
Azizbeyov tarafından yazılmış bir mektup. -
![image]()
Azeri aydınları soldan sağa: Azizbeyov, A. Melikov, A. Ahundov ve Resulzade. - 26 Bakü Komiseri'nin 1920'deki tekrar defni (ağlayan kadın Mir Hasan Vezirov'un annesi).
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Muslim National Communism in the Soviet Union:A Revolutionary Strategy for the Colonial World by Alexandre A. Bennigsen, S. Enders Wimbush
- Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Ansiklopedisi
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Meşedi Azizbeyov ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Bakü'deki Meşedi Azizbeyov anıtı5 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mesedi Azim bey oglu Azizbeyov Azerice Arap Harfleriyle مشه دی عزیزبه ی اوو Azerice Mesedi Ezim bey oglu Ezizbeyov Rusca Meshadi Azim bek ogly Azizbekov 6 Ocak 1876 20 Eylul 1918 Azeri komunist Bolsevik devrimci ve muhendis 1917 Ekim Devrimi sirasinda Kafkaslarda onde gelen Bolsevik onderlerdendir ve ayni zamanda ulkesinin ilk Marksistlerinden biridir Mesedi Azizbeyov Rusca Meshadi Azizbekov Azerice Mesedi EzizbeyovKafkasya Icisleri Bakan Yardimcisi Halk KomiseriGorev suresi 2 Kasim 1917 26 Temmuz 1918Kisisel bilgilerDogum 06 Ocak 1876 1876 01 06 Baku Rus ImparatorluguOlum 20 Eylul 1918 42 yasinda Krasnovodsk Milliyeti AzeriPartisi Rusya Sosyal Demokrat Isci Partisi BolsevikDiger siyasi baglantilari Rusya Sosyal Demokrat Isci Partisi Komunizm Marksizm Marksizm Leninizm BolsevizmEvlilik ler H AzizbeyovaCocuk lar Azizaga Azizbeyov Safura Azizbeyova Aslan Azizbeyov Beyimhanim AzizbeyovaHukumeti Baku KomunuDini Yok ateist Azizbeyov Azerbaycan da okullarin yaptirilmasina tiyatro ve sanatin gelisimine buyuk destek vermis muhendis olarak bircok onemli projede yer almistir Hummet isimli siyasi birlige katilmis I Dunya Savasi sirasinda milliyetinden asili olmayarak her kese yardim eden bir kurulusun basi olmustur Nicat isimli egitim birliginde de yer almistir Butun bunlara ragmen onu en cok unlu yapan olay Ekim Devrimi nin ardindan Bakude kurulmus ve tum kafkasyaya komunist ideolojiyi yaymaya calisan Bolsevik hukumeti Baku Komununde tuttugu mevki ve 26 Baku Komiserinden biri olmasidir Azizbeyovun devrimci aktiviteleri sadece Azerbaycan cercevesinde kalmamis Irandaki Setter Han devrimine ve Rusyada 1902 senesindeki Sankt Peterburg iscilerinin protestosuna buyuk destek vermistir Komunun 1918 Temmuzunda dusmesiyle beraber 26 Baku Komiseri olarak bilinen Azizbeyov ve diger Bolsevik onderler Sentro Kaspi diktatorlugunun Bakude iktidari ele gecirmesinin ardindan hapse duserler Baku Muharebesi 1918 doneminde en cok bilinen versiyona gore Anastas Mikoyan in basinda oldugu bir grup onlari hapisten kurtarir Azizbeyov ve digerleri sehri terk ederek kacsalar da Ingilizler ve Bolsevik karsitlarinca yakalanarak 20 Eylul 1918 gunu idam edilirler Azizbeyov Azerbaycan da Sovyet Cumhuriyeti kurulmasinin ardindan kahraman ilan edilir ve diger 25 Komiserle birlikte Baku nun merkezi bir yerlerindeki parka defnedilip parka bustu konur Kafkasya ulkeleri arasinda Azizbeyov kult haline gelir hakkinda genellikle Azeri Ermeni ve Gurculer tarafindan siirler romanlar yazilir sarkilar bestelenir Portresi donemin bircok filminde yer almis ve genellikle Azeri aktorler tarafindan canlandirilmistir Azerbaycan in 1991 senesinde bagimsizligini ilan etmesinin ardindan ulkede yukselen asiri milletcilik Azizbeyov hakkinda goruslerin farklilasmasina yol acar Boylece o donemde Azizbeyov un adinin verildigi ilce ve metro duraginin ismi degistirilir sehirdeki heykeli kaldirilir Ermenistan da Azizbeyovun ismini tasiyan bolgenin adi Daglik Karabag Savasinin ardindan degistirilmis hem Ermenistan hem de Gurcistan daki bustu kaldirilmis Turkmenistan da adinin verildigi sokak adi degistirilmistir Buna ragmen Rusya Ukrayna Tacikistan Ozbekistan ve Kazakistan in bazi sehirlerinde hala Azizbeyov un ismini tasiyan sokaklar bulunmakta Moskova daki bustu ise hala durmaktadir GaleriAzizbeyov 1895 Azizbeyov Petersburg da Azizbeyov tarafindan yazilmis bir mektup Azeri aydinlari soldan saga Azizbeyov A Melikov A Ahundov ve Resulzade source source source source source 26 Baku Komiseri nin 1920 deki tekrar defni aglayan kadin Mir Hasan Vezirov un annesi Ayrica bakiniz26 Baku Komiseri Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Baku Muharebesi 1918 Kafkas Islam Ordusu Nuri PasaKaynakcaMuslim National Communism in the Soviet Union A Revolutionary Strategy for the Colonial World by Alexandre A Bennigsen S Enders Wimbush Azerbaycan Halk Cumhuriyeti AnsiklopedisiDis baglantilarWikimedia Commons ta Mesedi Azizbeyov ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Baku deki Mesedi Azizbeyov aniti5 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde