Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mehmed Ali Paşa'ya saldırı, Arnavut Tarihyazımında Yakova saldırısı (Arnavutça: Aksioni i Gjakovës) olarak bilinir, 3-6 Eylül 1878 tarihleri arasında Prizren İttifakı'nın Yakova Komitesi tarafından Yakova yakınlarındaki Abdullah Paşa Dreni'nin malikanesinde gerçekleşmiştir. Muharebe sırasında Arnavutların çoğunlukta olduğu Plav ve Gusinye bölgesinin Karadağ Prensliği'ne devrini gözden geçirecek olan Osmanlı mareşali Mehmed Ali Paşa, bölgenin önemli bir yetkilisi ve birliğin eski üyesi Abdullah Paşa Dreni, çok sayıda Osmanlı askeri ve Yakova Komitesinin gönüllüleri öldürüldü.
| Yakova saldırısı (Mehmed Ali Paşa'ya saldırı) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Saldırıda ölen Müşir Mehmed Ali Paşa | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Prizren İttifakı |  Osmanlı İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Gusinyeli Ali Paşa Süleyman Vokşi | Abdullah Paşa Dreni (ölü) Mehmed Ali Paşa (ölü) Şakir Ağa Curri × | ||||||
| Güçler | |||||||
| 4.500 | Bilinmiyor ama İttifakın gücünden daha fazla | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Bilinmiyor ama Osmanlı'nın kaybından dahaaz | 280 ölü 300 yaralı | ||||||
Saldırı Prizren İttifakı'nın ilk askeri operasyonuydu ve örgüt ile Osmanlı İmparatorluğu arasındaki düşmanlıkların başlangıcı oldu. Uluslararası düzeyde, Berlin Kongresi'nin Karadağ'a yapılan devirlerle ilgili şartlarını değiştiren ve Balkan Savaşları'na kadar Karadağ sınırlarını belirleyen Ülgün kuşatması ile sonuçlanan bir dizi muharebenin ilkiydi.
Olaylar
Berlin Antlaşması'na göre, Plav ve Gusinye bölgesi Osmanlı İmparatorluğu tarafından Karadağ Prensliği'ne bırakılacaktı. İmparatorluğun Arnavutların yaşadığı bölgelerin ilhakını ele alan diğer tüm protokoller gibi, amacı Arnavut öz yönetimini teşvik etmek olan bir Arnavut örgütü olan Prizren İttifakı buna şiddetle karşı çıktı. Birliğin karşı çıktığı anlaşmanın diğer kararları nihayetinde uygulanmayarak, ilgili imzacı devletlerin toprak kazanımlarını azaltırken, Plav ve Gusinye devredilecek alana dahil edildi. Birliğin Osmanlı devletine ve Büyük Güçlere yönelik çok sayıda protestosu görmezden gelinirken, diğer noktaların yanı sıra Rus birliklerinin, bu bölgelerin Karadağ'a katılması kesinleşmedikçe Doğu Rumeli'yi tahliye etmeyeceklerini öngören Rus ültimatomu, Osmanlı'nın devri tamamlama çabalarını hızlandırdı.
20 Ağustos'ta Osmanlı dışişleri bakanlığı Karadağ hükümdarı I. Nikola'yı Mehmed Ali Paşa'nın süreci yürütmek üzere görevlendirildiğini bildirdi. Müşirin ilk görevi, bölge transferi sırasında herhangi bir sınır çatışmasını önlemek için İttifakı sakinleştirmekti. Ancak Mehmed Ali Paşa, Berlin kongresinde Osmanlı temsilcisi olduğu ve 1871'de bir Arnavut isyanı sırasında Osmanlı birliklerine önderlik ettiği için Arnavutlar arasında pek sevilmeyen biriydi. 25 Ağustos'ta Prizren'e vardığında, ertesi gün İttifakın önde gelen üyelerini toplantıya çağırdı ve onlara bölge transferine karşı faaliyetlerini durdurmaları için 24 saat ültimatom verdi. 27 Ağustos'ta, yenilenen toplantıya liderlerden hiçbiri katılmadı ve yerel bir üye, şehrin Maraş kafe kulübünde müşirin telgrafçısını öldürdü. 31 Ağustos'ta saldırıların artmasını önlemek için Mehmed Ali Paşa Prizren'den ayrıldı ve üç taburla takviye olarak Yakova'ya hareket etti ve burada Osmanlı hizbine katılan yerel birlik komitesinin eski lideri Abdullah Paşa Dreni'nin malikanesine yerleşti.
1 Eylül'de Yakova'dan Osmanlı-Karadağ sınırına giden yollar, Plav ve Gusinye komitelerinin lideri Gusinyeli Ali Paşa komutasındaki gönüllü kuvvetler tarafından kapatıldığından, Mehmed Ali Paşa Yakova'da kalışını uzattı ve Mitroviça ve Fandi'den paralı askerlerden oluşan başka bir taburun gelmesini bekledi. Ertesi gün, and Süleyman Vokşi komutasındaki 4.500 gönüllü birlik bölgedeki tüm yolları kapattı ve Yakova Komitesi temsilcileri Abdullah Paşa Dreni'ye teslim olmazsa birliğin saldırısı sırasında bir Osmanlı olarak kabul edileceğini duyurdu. 3 Eylül'de savaş her iki tarafta da ağır kayıplarla başladı ve müzakereler için 24 saatlik ateşkes kararlaştırıldı. 4 Eylül akşamı muharebenin devamı damgasını vurdu; ertesi gün pek çok Osmanlı askeri teslim olurken, çoğu Arnavut olan gönüllü kuvvetlerden oluşan Mitroviça taburunun askerleri geldiklerinde saflarını terk edip katıldılar.
Saldırının son gününde mülk yakıldı ve Abdullah Paşa Dreni ve Mehmed Ali Paşa öldürüldü. Toplamda, savaş sırasında yaklaşık 280 kişi öldü ve 300 kişi yaralandı. Yaralananların arasında, Abdullah Paşa'nın güvenilir bir adamı ve kaçak lideri Bayram Curri'nin babası Şakir Ağa Curri'de vardı. Osmanlı'nın Karadağ'a olan feragatini tamamlayamaması, 1878 kongresinden sonra bile ülkenin yüksek istikrarsızlığını uluslararası düzeyde vurgulamıştır. Başlangıçta, Selanik'ten Üsküp ve Ferizovik'a büyük birlik birlikleri gönderildi, ancak Osmanlı hükûmeti genel bir isyan riskini çok yüksek bulduğu için geri çağrıldı ve saldırıyı "zaman içinde ele alınacak mantıksız unsurlara" bağlayan resmi bir açıklama yapıldı.Padişah ayrıca, Prizren'e döndükten sonra birliğin delegeleriyle bir karşı toplantı düzenleyen Prizren merkez komitesi başkanı Mustafa Ruhi Efendi'yi da toplantıya çağırdı. Örgüt içinde, ligin ilk askeri operasyonu olan saldırının başarısı, esas olarak İstanbul Komitesi meclisine başkanlık eden Fraşirili Abdül Bey yönetimindeki özerk ve bağımsız alt grupların yükselişine neden oldu. 27 Eylül'de, Arnavutların yaşadığı tüm bölgelerin azami özerkliğe sahip tek bir vilayette birleştirilmesini de içeren meclis kararları, Osmanlı başkentinde Şemseddin Sâmi'nin sahibi olduğu gazetesinde yayınlandı.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c Frashëri 2002, s. 169
- ^ a b Gawrych 2006, s. 49
- ^ a b Frashëri 2002, s. 170
- ^ Shukri Rahimi (1969), Vilajeti i Kosovës më 1878-1912 (Arnavutça), Enti i Teksteve dhe i Mjeteve Mësimore i Krahinës Socialiste Autonome të Kosovës, s. 61
- ^ a b Frashëri 2002, s. 172
- ^ Gawrych 2006, s. 50
- Genel
- Frashëri, Kristo (2002). Prifti, Kristaq (Ed.). Historia e Popullit Shqiptar (Arnavutça). 2. Toena. ISBN .
- Gawrych, George (2006). The Crescent and the Eagle: Ottoman Rule, Islam and the Albanians, 1874–1913 (İngilizce). I.B.Tauris. ISBN . 20 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehmed Ali Pasa ya saldiri Arnavut Tarihyaziminda Yakova saldirisi Arnavutca Aksioni i Gjakoves olarak bilinir 3 6 Eylul 1878 tarihleri arasinda Prizren Ittifaki nin Yakova Komitesi tarafindan Yakova yakinlarindaki Abdullah Pasa Dreni nin malikanesinde gerceklesmistir Muharebe sirasinda Arnavutlarin cogunlukta oldugu Plav ve Gusinye bolgesinin Karadag Prensligi ne devrini gozden gecirecek olan Osmanli maresali Mehmed Ali Pasa bolgenin onemli bir yetkilisi ve birligin eski uyesi Abdullah Pasa Dreni cok sayida Osmanli askeri ve Yakova Komitesinin gonulluleri olduruldu Yakova saldirisi Mehmed Ali Pasa ya saldiri Saldirida olen Musir Mehmed Ali PasaTarih3 6 Eylul 1878BolgeYakovaSonucPrizren Ittifaki nin mutlak zaferiTaraflarPrizren Ittifaki Osmanli ImparatorluguKomutanlar ve liderlerGusinyeli Ali Pasa Suleyman VoksiAbdullah Pasa Dreni olu Mehmed Ali Pasa olu Sakir Aga Curri Gucler4 500Bilinmiyor ama Ittifakin gucunden daha fazlaKayiplarBilinmiyor ama Osmanli nin kaybindan dahaaz280 olu 300 yarali Saldiri Prizren Ittifaki nin ilk askeri operasyonuydu ve orgut ile Osmanli Imparatorlugu arasindaki dusmanliklarin baslangici oldu Uluslararasi duzeyde Berlin Kongresi nin Karadag a yapilan devirlerle ilgili sartlarini degistiren ve Balkan Savaslari na kadar Karadag sinirlarini belirleyen Ulgun kusatmasi ile sonuclanan bir dizi muharebenin ilkiydi OlaylarBerlin Antlasmasi na gore Plav ve Gusinye bolgesi Osmanli Imparatorlugu tarafindan Karadag Prensligi ne birakilacakti Imparatorlugun Arnavutlarin yasadigi bolgelerin ilhakini ele alan diger tum protokoller gibi amaci Arnavut oz yonetimini tesvik etmek olan bir Arnavut orgutu olan Prizren Ittifaki buna siddetle karsi cikti Birligin karsi ciktigi anlasmanin diger kararlari nihayetinde uygulanmayarak ilgili imzaci devletlerin toprak kazanimlarini azaltirken Plav ve Gusinye devredilecek alana dahil edildi Birligin Osmanli devletine ve Buyuk Guclere yonelik cok sayida protestosu gormezden gelinirken diger noktalarin yani sira Rus birliklerinin bu bolgelerin Karadag a katilmasi kesinlesmedikce Dogu Rumeli yi tahliye etmeyeceklerini ongoren Rus ultimatomu Osmanli nin devri tamamlama cabalarini hizlandirdi 20 Agustos ta Osmanli disisleri bakanligi Karadag hukumdari I Nikola yi Mehmed Ali Pasa nin sureci yurutmek uzere gorevlendirildigini bildirdi Musirin ilk gorevi bolge transferi sirasinda herhangi bir sinir catismasini onlemek icin Ittifaki sakinlestirmekti Ancak Mehmed Ali Pasa Berlin kongresinde Osmanli temsilcisi oldugu ve 1871 de bir Arnavut isyani sirasinda Osmanli birliklerine onderlik ettigi icin Arnavutlar arasinda pek sevilmeyen biriydi 25 Agustos ta Prizren e vardiginda ertesi gun Ittifakin onde gelen uyelerini toplantiya cagirdi ve onlara bolge transferine karsi faaliyetlerini durdurmalari icin 24 saat ultimatom verdi 27 Agustos ta yenilenen toplantiya liderlerden hicbiri katilmadi ve yerel bir uye sehrin Maras kafe kulubunde musirin telgrafcisini oldurdu 31 Agustos ta saldirilarin artmasini onlemek icin Mehmed Ali Pasa Prizren den ayrildi ve uc taburla takviye olarak Yakova ya hareket etti ve burada Osmanli hizbine katilan yerel birlik komitesinin eski lideri Abdullah Pasa Dreni nin malikanesine yerlesti 1 Eylul de Yakova dan Osmanli Karadag sinirina giden yollar Plav ve Gusinye komitelerinin lideri Gusinyeli Ali Pasa komutasindaki gonullu kuvvetler tarafindan kapatildigindan Mehmed Ali Pasa Yakova da kalisini uzatti ve Mitrovica ve Fandi den parali askerlerden olusan baska bir taburun gelmesini bekledi Ertesi gun and Suleyman Voksi komutasindaki 4 500 gonullu birlik bolgedeki tum yollari kapatti ve Yakova Komitesi temsilcileri Abdullah Pasa Dreni ye teslim olmazsa birligin saldirisi sirasinda bir Osmanli olarak kabul edilecegini duyurdu 3 Eylul de savas her iki tarafta da agir kayiplarla basladi ve muzakereler icin 24 saatlik ateskes kararlastirildi 4 Eylul aksami muharebenin devami damgasini vurdu ertesi gun pek cok Osmanli askeri teslim olurken cogu Arnavut olan gonullu kuvvetlerden olusan Mitrovica taburunun askerleri geldiklerinde saflarini terk edip katildilar Saldirinin son gununde mulk yakildi ve Abdullah Pasa Dreni ve Mehmed Ali Pasa olduruldu Toplamda savas sirasinda yaklasik 280 kisi oldu ve 300 kisi yaralandi Yaralananlarin arasinda Abdullah Pasa nin guvenilir bir adami ve kacak lideri Bayram Curri nin babasi Sakir Aga Curri de vardi Osmanli nin Karadag a olan feragatini tamamlayamamasi 1878 kongresinden sonra bile ulkenin yuksek istikrarsizligini uluslararasi duzeyde vurgulamistir Baslangicta Selanik ten Uskup ve Ferizovik a buyuk birlik birlikleri gonderildi ancak Osmanli hukumeti genel bir isyan riskini cok yuksek buldugu icin geri cagrildi ve saldiriyi zaman icinde ele alinacak mantiksiz unsurlara baglayan resmi bir aciklama yapildi Padisah ayrica Prizren e dondukten sonra birligin delegeleriyle bir karsi toplanti duzenleyen Prizren merkez komitesi baskani Mustafa Ruhi Efendi yi da toplantiya cagirdi Orgut icinde ligin ilk askeri operasyonu olan saldirinin basarisi esas olarak Istanbul Komitesi meclisine baskanlik eden Frasirili Abdul Bey yonetimindeki ozerk ve bagimsiz alt gruplarin yukselisine neden oldu 27 Eylul de Arnavutlarin yasadigi tum bolgelerin azami ozerklige sahip tek bir vilayette birlestirilmesini de iceren meclis kararlari Osmanli baskentinde Semseddin Sami nin sahibi oldugu gazetesinde yayinlandi KaynakcaOzel a b c Frasheri 2002 s 169 a b Gawrych 2006 s 49 a b Frasheri 2002 s 170 Shukri Rahimi 1969 Vilajeti i Kosoves me 1878 1912 Arnavutca Enti i Teksteve dhe i Mjeteve Mesimore i Krahines Socialiste Autonome te Kosoves s 61 a b Frasheri 2002 s 172 Gawrych 2006 s 50 GenelFrasheri Kristo 2002 Prifti Kristaq Ed Historia e Popullit Shqiptar Arnavutca 2 Toena ISBN 9992716231 Gawrych George 2006 The Crescent and the Eagle Ottoman Rule Islam and the Albanians 1874 1913 Ingilizce I B Tauris ISBN 9781845112875 20 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2021