Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Okumuşlar, Artvin ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
| Okumuşlar | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Okumuşlar Okumuşlar'ın Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1390 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 23 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08100 |
Tarihçe
Okumuşlar köyünün eski adı Bolselta'dır. Gürcüce bir yer adı olan Boselta (ბოსელთა), ahır anlamındaki "boseli" (ბოსელი) kelimesinden türemiş olup ahırlar anlamına gelir. Osmanlıların Gürcülerden ele geçirdiği topraklarda yer alan Ahaltsihe'nin Atzkuri nahiyesinde de Boselta adını taşıyan bir köy bulunuyordu ve bu köy 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Boselta (بوسلته) seklinde kaydedilmiştir. Boselta adı geç dönemde Osmanlıca Boselt (بوصلت) olarak yazılmıştır. Boselta adına tarihsel Tao-Klarceti'nin başka yerlerinde ve Gürcistan’ın bugünkü sınırları içinde de rastlanır.
Boselta köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılda Gürcülerden ele geçirmiştir. Öte yandan köyde 9. yüzyılda kurulmuş olan Gürcü manastırı Şatberdi Manastırı de buranın eski bir Gürcü yerleşimi olduğunu göstermektedir.
Boselta köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 nüfus sayımında Boselt (Босельтъ) adıyla kaydettiği köy, Artvin sancağının Artvin kazasına bağlı Gurcani nahiyesinin beş köyünden biriydi. Köydeki 29 hanede, 128'i erkek ve 127'si kadın olmak üzere, 255 kişi yaşıyordu. Eski bir Gürcü yerleşimi olan Boselta'nın nüfusu bu sayımda Türk olarak kaydedilmiştir.
Boselta, Birinci Dünya Savaşı sonlarında Rusların Artvin sancağından çekilmesinin ardından Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. Nitekim bu durum 7 Mayıs 1920 tarihinde Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya tarafından da tanındı. Yaklaşık bir yıl sonra Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgalinin ardından imzalanan Moskova Antlaşması'yla Artvin sancağı ve Boselta köyü Türkiye'ye bırakıldı.
Boselta, 1922 nüfus cetveline göre Artvin livasının merkez kazasına bağlı Sirya nahiyesine köylerinden biriydi ve nüfusu 23 hanede yaşayan 71 kişiden oluşuyordu. Boselta ya da Boselt Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Okumuşlar olarak değiştirilmiştir. Okumuşlar köyü, 1940 gelen nüfus sayımında Çoruh vilayetinin Artvin kazasının Sirya nahiyesinde yer alıyordu. Bu tarihte köyünü nüfusu, 351 kişiden oluşuyordu. 1965 genel nüfus sayımında ise, Okumuşlar köyünün nüfusu 136 kişi düşmüştü ve bu nüfus içinde sadece 35 kişi okuma yazma biliyordu.
Rahip Grigol Hantsteli’nin kurduğu Şatberdi Manastırı ve bu manastırın yakınlarındaki Şatberdi Kalesi Boselta köyündeki başlıca tarihsel yapılardır. Manastır bir kilise ile yemekhane gibi başka yapılardan oluşur. Şatberdi Manastırı’nı I. Bagrat Kurapalati’nin yardımıyla 820-830’larda Grigol Hantsteli kurmuştur. Manastırın ana kilisesi olan Şatberdi Kilisesi, köyün merkezini bir kilometre güneyinde yer alır ve bugün yıkık durumdadır. Köyün adından dolayı Türkçe kaynaklarda Boselt Kale ya da Boselt Kalesi olarak geçen Şatberdi Kalesi, Şatberdi Manastırı’na hakim bir yerdedir ve büyük olasılıkla bu manastırı korumak için inşa edilmiştir. Şatberdi Kalesi’nde ayrıca bir kilisesi daha vardır. Tek nefli bir yapı olan bu kilisenin günümüze sadece yıkıntılar kalmıştır.
Coğrafya
Köyün merkezi Artvin il merkezine 50 km uzaklıktadır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 20 |
| 2020 | 23 |
| 2019 | 22 |
| 2018 | 27 |
| 2017 | 16 |
| 2016 | 20 |
| 2015 | 16 |
| 2014 | 17 |
| 2013 | 18 |
| 2012 | 14 |
| 2011 | 14 |
| 2010 | 15 |
| 2009 | 16 |
| 2008 | 25 |
| 2007 | 23 |
| 2000 | 34 |
| 1990 | 54 |
| 1985 | 72 |
Kaynakça
- ^ "Okumuslar, Turkey Page". Fallingrain.com. 18 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p . Nufusune.com. 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ "ბოსელი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 12 Mart 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. Cilt (1958), s. 142". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mart 2024.
- ^ a b
- ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, 2013, s. 79, .
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 45, .
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı" - Sıra no: 1323". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Kasım 2021.
- ^ ""Российско-грузинский договор 07.5.1920 г. (полный текст и карта) - один из многих нарушенных Кремлем" / "07.5.1920 tarihli Rus-Gürcü Anlaşması (tam metin ve harita) Kremlin Tarafından İhlal Edilen Birçok Anlaşmadan Biridir". 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ağustos 2022.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
- ^ "1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 167" (PDF). 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Mart 2024.
- ^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 86" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Mart 2024.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 44, 149, 303, .
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
Dış bağlantılar
- Okumuşlar için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Okumuslar Artvin ilinin Merkez ilcesine bagli bir koydur OkumuslarKoyArtvin in Turkiye deki konumuOkumuslarOkumuslar in Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceMerkezCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1390 mNufus 2021 Toplam23Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08100TarihceOkumuslar koyunun eski adi Bolselta dir Gurcuce bir yer adi olan Boselta ბოსელთა ahir anlamindaki boseli ბოსელი kelimesinden turemis olup ahirlar anlamina gelir Osmanlilarin Gurculerden ele gecirdigi topraklarda yer alan Ahaltsihe nin Atzkuri nahiyesinde de Boselta adini tasiyan bir koy bulunuyordu ve bu koy 1595 tarihli Osmanli mufassal defterinde Boselta بوسلته seklinde kaydedilmistir Boselta adi gec donemde Osmanlica Boselt بوصلت olarak yazilmistir Boselta adina tarihsel Tao Klarceti nin baska yerlerinde ve Gurcistan in bugunku sinirlari icinde de rastlanir Boselta koyu Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Klarceti de yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilda Gurculerden ele gecirmistir Ote yandan koyde 9 yuzyilda kurulmus olan Gurcu manastiri Satberdi Manastiri de buranin eski bir Gurcu yerlesimi oldugunu gostermektedir Boselta koyu 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinin 1886 nufus sayiminda Boselt Boselt adiyla kaydettigi koy Artvin sancaginin Artvin kazasina bagli Gurcani nahiyesinin bes koyunden biriydi Koydeki 29 hanede 128 i erkek ve 127 si kadin olmak uzere 255 kisi yasiyordu Eski bir Gurcu yerlesimi olan Boselta nin nufusu bu sayimda Turk olarak kaydedilmistir Boselta Birinci Dunya Savasi sonlarinda Ruslarin Artvin sancagindan cekilmesinin ardindan Gurcistan in sinirlari icinde kaldi Nitekim bu durum 7 Mayis 1920 tarihinde Moskova Antlasmasi yla Sovyet Rusya tarafindan da tanindi Yaklasik bir yil sonra Kizil Ordu nun Gurcistan i isgalinin ardindan imzalanan Moskova Antlasmasi yla Artvin sancagi ve Boselta koyu Turkiye ye birakildi Boselta 1922 nufus cetveline gore Artvin livasinin merkez kazasina bagli Sirya nahiyesine koylerinden biriydi ve nufusu 23 hanede yasayan 71 kisiden olusuyordu Boselta ya da Boselt Turkce olmadigi icin koyun adi 1925 yilinda Okumuslar olarak degistirilmistir Okumuslar koyu 1940 gelen nufus sayiminda Coruh vilayetinin Artvin kazasinin Sirya nahiyesinde yer aliyordu Bu tarihte koyunu nufusu 351 kisiden olusuyordu 1965 genel nufus sayiminda ise Okumuslar koyunun nufusu 136 kisi dusmustu ve bu nufus icinde sadece 35 kisi okuma yazma biliyordu Rahip Grigol Hantsteli nin kurdugu Satberdi Manastiri ve bu manastirin yakinlarindaki Satberdi Kalesi Boselta koyundeki baslica tarihsel yapilardir Manastir bir kilise ile yemekhane gibi baska yapilardan olusur Satberdi Manastiri ni I Bagrat Kurapalati nin yardimiyla 820 830 larda Grigol Hantsteli kurmustur Manastirin ana kilisesi olan Satberdi Kilisesi koyun merkezini bir kilometre guneyinde yer alir ve bugun yikik durumdadir Koyun adindan dolayi Turkce kaynaklarda Boselt Kale ya da Boselt Kalesi olarak gecen Satberdi Kalesi Satberdi Manastiri na hakim bir yerdedir ve buyuk olasilikla bu manastiri korumak icin insa edilmistir Satberdi Kalesi nde ayrica bir kilisesi daha vardir Tek nefli bir yapi olan bu kilisenin gunumuze sadece yikintilar kalmistir CografyaKoyun merkezi Artvin il merkezine 50 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 202020 232019 222018 272017 162016 202015 162014 172013 182012 142011 142010 152009 162008 252007 232000 341990 541985 72Kaynakca Okumuslar Turkey Page Fallingrain com 18 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2022 a b c d e f g h i j k l m n o p Nufusune com 1 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2022 ბოსელი A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 12 Mart 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი Yayima hazirlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III Cilt 1958 s 142 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mart 2024 a b Taner Artvinli Artvin Yer Adlari Sozlugu 2013 s 79 ISBN 978 605 5708 85 6 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 45 ISBN 9789941478178 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Batum oblasti Sira no 1323 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2022 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Kasim 2021 Rossijsko gruzinskij dogovor 07 5 1920 g polnyj tekst i karta odin iz mnogih narushennyh Kremlem 07 5 1920 tarihli Rus Gurcu Anlasmasi tam metin ve harita Kremlin Tarafindan Ihlal Edilen Bircok Anlasmadan Biridir 11 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Agustos 2022 Nursen Gok Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi Sayi 41 Mayis 2008 s 89 104 PDF 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 27 Nisan 2020 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 167 PDF 27 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 12 Mart 2024 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 86 PDF 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 12 Mart 2024 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 44 149 303 ISBN 9789941478178 a b c d YerelNet org tr 19 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2014 Dis baglantilarOkumuslar icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft