Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
La Malinche (1496 veya 1505 – 1529, bazı kaynaklara göre 1550) Malintzin, Malinali veya Doña Marina, Meksika Körfezi bölgesinden Nahualı kadın, Meksika’nın İspanyol konkistadorlar tarafından ele geçirilmesi sürecinde önemli rol oynamış ve Hernán Cortés’ın çevirmeni, danışmanı ve nikahsız karısı olacaktır. Cortés’den doğan çocuğu Avrupalı ve yerel halkların karışımı olan Mestizoların ilk temsilcisi sayılır. Bugün Meksika’da La Malinche hala çok zıt özellikleriyle gündemde yer alır. Çoğunlukla halkına ihanet eden bir hain olarak değerlendirilse de yeni Meksika ulusunun sembolik anası olarak da değerlendirilmektedir. İsminden türetilen malinchista Meksika’da hain anlamında kullanılmaktadır.
Hayatı
Geçmişi
Gençliğiyle ilgili çok az bilgi bulunmaktadır. Hayatı hakkında bilinenlerin çoğu Cortés’in resmî tarih yazarı olan Francisco López de Gómara ve İspanyol konkistadorların yazdıklarından öğrenilmiştir.
Díaz’a göre Malinche bugünkü Coatzacoalcos’da bulunan Paynala kralının kızıdır. Aztek İmparatorluğu ile Mayalar arasındaki bu bölge o dönemde sınır bölgesi olarak kabul edilmektedir. Gençliğinde babası öldükten sonra annesi yeniden evlenmiş ve yeni evlilikten doğan bir erkek evlatın saltanatı önünde engel olmaması için Xicalango’daki Maya köle tacirlerine satılmış ya da verilmiştir. Díaz’a göre Malinche’nin ailesi kent halkını kandırmak için yakın zamanda ölen bir kölenin çocuğunu Malinche olarak göstermişlerdir.
Meksika’nın keşfi
Malinche ilk kez Nisan 1519 tarihinde Potonchan’daki Maya kralı Chontal tarafından İspanyollara armağan olarak verilen yirmi köle kız arasında Avrupalılarla temas eder. O dönemdeki yaşı tam olarak bilinmemekle beraber yirmili yaşlarda olduğu düşünülmektedir. Ayrıca çarpıcı güzelliğiyle Avrupalıların dikkatini hemen çekmiştir. Cortés’in onu özellikle seçip düzenlediği seferdeki en yetkili asil olan Alonzo Hernando Puertocarrero’ya hediye etmesi bunun bir işaretidir. Puertocarrero’nun İspanya kralı V. Carlos’un sarayına Cortés’in elçisi olarak gidince Cortés onu kendisine alacaktır.
O dönemdeki yerli ve İspanyol kaynaklarına göre birkaç hafta içinde genç kadın o dönemde iletişim dili olan Nahuatl dilinden Maya diline çeviri yapmaya başlar. İspanyol rahip Gerónimo de Aguilar Maya dilini anlayabildiği için Malinche ile birlikte Cortés’in tercümanları olurlar. Daha sonra La Malinche İspanyolca öğrenince tek tercüman olacaktır.
1519 yılının sonlarına doğru İspanyollar Aztek başkenti Tenochtitlan’a yerleştiklerinde La Malinche’in Azteklerle İspanyollar arasında tercümanlık yapacak kadar İspanyolca bildiğini görüyoruz. Dönemin kaynaklarında La Malinche’in Azteklerin küçük İspanyol Ordusunu yok etme planlarını öğrenip Cortés’i uyardığı ve hatta Aztekleri tuzağa düşürmek için onlardan gibi davrandığı anlatılır. 1521 yılında Tenochtitlan’ın düşmesi ve 1522 yılında oğlu Don Martín Cortés’in doğmasından sonra La Malinche ile ilgili yazılanlarda bir kopukluk yaşanır. Cortés'in 1524-26 yılları arasında çıktığı başarısız Honduras seferinde La Malinche yeniden görülür. Yucatán ormanlarındaki sefer sırasında İspanyol Juan Jaramillo ile evlenecektir. Bundan sonra kendisine dair bilgi bulunmamaktadır. Hatta ölüm tarihinde bile belirsizlik vardır. Bazı kaynaklar ölüm tarihini 1529 olarak verirken bazıları 1551 olarak bildirmektedir.
Meksika’nın fethindeki etkisi
Konkistadorlar için güvenilir bir tercümana sahip olmak çok önemliydi. Bernal Díaz del Castillo, bizzat gördüklerini yazdığı eserde büyük hanımefendi Doña Marina olarak bahsettiği La Malinche olmasaydı Yeni İspanya’da ve Meksika’da kimsenin ne dediğini anlayamayacaklarını aktarır. Diğer bir konkistador olan Rodríguez de Ocana fetihlerdeki başarılarının önce Tanrının sonra da Doña Marina sayesinde olduğunu aktarır.
La Malinche ile ilgili yerel halkın yazdıkları ise daha ilginçtir. Tlaxcala el yazmalarında Cortés neredeyse yanında o olmadan resmedilmezken La Malinche tek başına karar yetkisine sahip olarak resmedilmiştir.
Adının kökeni
La Malinche’yi sarmalayan gizem isminde de görülür. Doğumdaki gerçek ismi bilinmezken, ilk olarak İspanyollara hediye edilen kızların arasındayken vaftiz edilince yaygın bir İspanyol kadın adı olan Marina ismi verilmiştir. Nahua halkı tarafından Malintzin olarak tanındığı bilinmektedir. İspanyollar tarafından neden Marina olarak çağrıldığını bilinmiyor, Malintzin ismine en yakın İspanyol isim olan Malinche ismi bu yüzden verilmiş olabilir. Bazı yerel halklar tarafından Cortés’e de Malinche denildiğinden hareketle Mãlin’in komutanı anlamına geldiği ve Marina için kullanılmadığı da iddia edilmektedir.
Meksika kültüründeki yeri
Malinchismo deyimi günümüzde Meksika’da kendi vatanlarına ve halkına ihanet eden kişiler için kullanılmaktadır. Aynı zamanda özellikle Avrupalılarla kültürlerini paylaşan ve onlarla evlenenler de bu şekilde tanımlanmaktadır. Genel kanının aksine bazı tarihçiler La Malinche’nin halkını koruduğunu iddia ederek tercümanlık yaptığı zamanlarda iki tarafın da çıkarlarını düşünerek orta yolun bulunmasını sağladığını savunurlar. Bu bakış açısına göre, yerel halkla iletişim kuramamış olacak olan İspanyollar daha vahşi ve acımasız olabilecektir. Aztek İmparatorluğunun yıkılmış olmasına rağmen yerel kültürlerin ve tarihin kaybolmamasını buna bağlayanlar vardır. Ancak bu fikre karşı olarak eğer yerel halkla iletişim kurulmasaydı Cortes’in bu kadar çabuk fetihleri tamamlayamayacağı, uzun vadede de Azteklerin yeni savaş aletlerine ve yöntemlerine uyum sağlayabileceği ileri sürülmektedir.
La Malinche Latin Amerikalı sanatçılar tarafından farklı şekillerde yansıtılmıştır. Son dönemlerde daha çok Meksika ulusunun iyiliğini isteyen ve sanki Meryem Ana ile özdeşleştirilen bir hale bürünse de genel olarak halkına ihanet etmiş bir hain olarak görülür.
Kaynakça
- ^ İlgili çeviri (İngilizce) 29 Aralık 2020 tarihinde erişilmiştir
- ^ En öne çıkanları Andrés de Tapia ve Bernal Díaz del Castillo’dur. Díaz’ın eseri olan Historia Verdadera de la Conquista de la Nueva España (Yeni İspanya’nın Fethinin Gerçek Tarihi) dönemi en iyi yansıtan eserlerden kabul edilmektedir.
- ^ Rahip bir deniz kazasının ardından Yucatán bölgesinde Mayaların yıllarca esiri olmuştur.
Ayrıca bakınız
Konuyla ilgili yayınlar
- Castellanos, Francisco (1992). Los Grandes Calumniados de México, Primera Edición edición, Diana. .
- Díaz del Castillo, Bernal (1575). Historia Verdadera de la Conquista de la Nueva España, Vigésimo Segunda Edición edición, Porrúa. .
- Maura, Juan Francisco (2005). Españolas de ultramar. Valencia: Universidad de Valencia. [1] 29 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 27 Aralık 2009 tarihinde erişilmiştir.
- Malintzin. Miguel A. Menéndez. Populibros La Prensa. México, 1964
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
La Malinche 1496 veya 1505 1529 bazi kaynaklara gore 1550 Malintzin Malinali veya Dona Marina Meksika Korfezi bolgesinden Nahuali kadin Meksika nin Ispanyol konkistadorlar tarafindan ele gecirilmesi surecinde onemli rol oynamis ve Hernan Cortes in cevirmeni danismani ve nikahsiz karisi olacaktir Cortes den dogan cocugu Avrupali ve yerel halklarin karisimi olan Mestizolarin ilk temsilcisi sayilir Bugun Meksika da La Malinche hala cok zit ozellikleriyle gundemde yer alir Cogunlukla halkina ihanet eden bir hain olarak degerlendirilse de yeni Meksika ulusunun sembolik anasi olarak da degerlendirilmektedir Isminden turetilen malinchista Meksika da hain anlaminda kullanilmaktadir Azteklerin ezeli dusmani Tlaxcala ile Ispanyol konkistadorlar La Malinche sayesinde muttefik oluyorHayatiGecmisi Gencligiyle ilgili cok az bilgi bulunmaktadir Hayati hakkinda bilinenlerin cogu Cortes in resmi tarih yazari olan Francisco Lopez de Gomara ve Ispanyol konkistadorlarin yazdiklarindan ogrenilmistir Diaz a gore Malinche bugunku Coatzacoalcos da bulunan Paynala kralinin kizidir Aztek Imparatorlugu ile Mayalar arasindaki bu bolge o donemde sinir bolgesi olarak kabul edilmektedir Gencliginde babasi oldukten sonra annesi yeniden evlenmis ve yeni evlilikten dogan bir erkek evlatin saltanati onunde engel olmamasi icin Xicalango daki Maya kole tacirlerine satilmis ya da verilmistir Diaz a gore Malinche nin ailesi kent halkini kandirmak icin yakin zamanda olen bir kolenin cocugunu Malinche olarak gostermislerdir Meksika nin kesfi Malinche ilk kez Nisan 1519 tarihinde Potonchan daki Maya krali Chontal tarafindan Ispanyollara armagan olarak verilen yirmi kole kiz arasinda Avrupalilarla temas eder O donemdeki yasi tam olarak bilinmemekle beraber yirmili yaslarda oldugu dusunulmektedir Ayrica carpici guzelligiyle Avrupalilarin dikkatini hemen cekmistir Cortes in onu ozellikle secip duzenledigi seferdeki en yetkili asil olan Alonzo Hernando Puertocarrero ya hediye etmesi bunun bir isaretidir Puertocarrero nun Ispanya krali V Carlos un sarayina Cortes in elcisi olarak gidince Cortes onu kendisine alacaktir O donemdeki yerli ve Ispanyol kaynaklarina gore birkac hafta icinde genc kadin o donemde iletisim dili olan Nahuatl dilinden Maya diline ceviri yapmaya baslar Ispanyol rahip Geronimo de Aguilar Maya dilini anlayabildigi icin Malinche ile birlikte Cortes in tercumanlari olurlar Daha sonra La Malinche Ispanyolca ogrenince tek tercuman olacaktir 1519 yilinin sonlarina dogru Ispanyollar Aztek baskenti Tenochtitlan a yerlestiklerinde La Malinche in Azteklerle Ispanyollar arasinda tercumanlik yapacak kadar Ispanyolca bildigini goruyoruz Donemin kaynaklarinda La Malinche in Azteklerin kucuk Ispanyol Ordusunu yok etme planlarini ogrenip Cortes i uyardigi ve hatta Aztekleri tuzaga dusurmek icin onlardan gibi davrandigi anlatilir 1521 yilinda Tenochtitlan in dusmesi ve 1522 yilinda oglu Don Martin Cortes in dogmasindan sonra La Malinche ile ilgili yazilanlarda bir kopukluk yasanir Cortes in 1524 26 yillari arasinda ciktigi basarisiz Honduras seferinde La Malinche yeniden gorulur Yucatan ormanlarindaki sefer sirasinda Ispanyol Juan Jaramillo ile evlenecektir Bundan sonra kendisine dair bilgi bulunmamaktadir Hatta olum tarihinde bile belirsizlik vardir Bazi kaynaklar olum tarihini 1529 olarak verirken bazilari 1551 olarak bildirmektedir Meksika nin fethindeki etkisiKonkistadorlar icin guvenilir bir tercumana sahip olmak cok onemliydi Bernal Diaz del Castillo bizzat gorduklerini yazdigi eserde buyuk hanimefendi Dona Marina olarak bahsettigi La Malinche olmasaydi Yeni Ispanya da ve Meksika da kimsenin ne dedigini anlayamayacaklarini aktarir Diger bir konkistador olan Rodriguez de Ocana fetihlerdeki basarilarinin once Tanrinin sonra da Dona Marina sayesinde oldugunu aktarir La Malinche ile ilgili yerel halkin yazdiklari ise daha ilginctir Tlaxcala el yazmalarinda Cortes neredeyse yaninda o olmadan resmedilmezken La Malinche tek basina karar yetkisine sahip olarak resmedilmistir Adinin kokeniLa Malinche yi sarmalayan gizem isminde de gorulur Dogumdaki gercek ismi bilinmezken ilk olarak Ispanyollara hediye edilen kizlarin arasindayken vaftiz edilince yaygin bir Ispanyol kadin adi olan Marina ismi verilmistir Nahua halki tarafindan Malintzin olarak tanindigi bilinmektedir Ispanyollar tarafindan neden Marina olarak cagrildigini bilinmiyor Malintzin ismine en yakin Ispanyol isim olan Malinche ismi bu yuzden verilmis olabilir Bazi yerel halklar tarafindan Cortes e de Malinche denildiginden hareketle Malin in komutani anlamina geldigi ve Marina icin kullanilmadigi da iddia edilmektedir Meksika kulturundeki yeriMalinchismo deyimi gunumuzde Meksika da kendi vatanlarina ve halkina ihanet eden kisiler icin kullanilmaktadir Ayni zamanda ozellikle Avrupalilarla kulturlerini paylasan ve onlarla evlenenler de bu sekilde tanimlanmaktadir Genel kaninin aksine bazi tarihciler La Malinche nin halkini korudugunu iddia ederek tercumanlik yaptigi zamanlarda iki tarafin da cikarlarini dusunerek orta yolun bulunmasini sagladigini savunurlar Bu bakis acisina gore yerel halkla iletisim kuramamis olacak olan Ispanyollar daha vahsi ve acimasiz olabilecektir Aztek Imparatorlugunun yikilmis olmasina ragmen yerel kulturlerin ve tarihin kaybolmamasini buna baglayanlar vardir Ancak bu fikre karsi olarak eger yerel halkla iletisim kurulmasaydi Cortes in bu kadar cabuk fetihleri tamamlayamayacagi uzun vadede de Azteklerin yeni savas aletlerine ve yontemlerine uyum saglayabilecegi ileri surulmektedir La Malinche Latin Amerikali sanatcilar tarafindan farkli sekillerde yansitilmistir Son donemlerde daha cok Meksika ulusunun iyiligini isteyen ve sanki Meryem Ana ile ozdeslestirilen bir hale burunse de genel olarak halkina ihanet etmis bir hain olarak gorulur Kaynakca Ilgili ceviri Ingilizce 29 Aralik 2020 tarihinde erisilmistir En one cikanlari Andres de Tapia ve Bernal Diaz del Castillo dur Diaz in eseri olan Historia Verdadera de la Conquista de la Nueva Espana Yeni Ispanya nin Fethinin Gercek Tarihi donemi en iyi yansitan eserlerden kabul edilmektedir Rahip bir deniz kazasinin ardindan Yucatan bolgesinde Mayalarin yillarca esiri olmustur Ayrica bakinizHernan Cortes Kadinlar ve askerlikKonuyla ilgili yayinlarCastellanos Francisco 1992 Los Grandes Calumniados de Mexico Primera Edicion edicion Diana ISBN 968 13 2324 6 Diaz del Castillo Bernal 1575 Historia Verdadera de la Conquista de la Nueva Espana Vigesimo Segunda Edicion edicion Porrua ISBN 970 07 6081 2 Maura Juan Francisco 2005 Espanolas de ultramar Valencia Universidad de Valencia 1 29 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 27 Aralik 2009 tarihinde erisilmistir Malintzin Miguel A Menendez Populibros La Prensa Mexico 1964 ISBN 968 1170 26 2