Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Eğriboz Kuşatması, 1463-1479 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın önemli bir evresi olup, 1470 yılında Fatih Sultan Mehmet komutasındaki Türk ordusunun donanmanın da yardımıyla Venedik'in en önemli denizaşırı topraklardan Negroponte'nin kuşatılıp fethedilmesi ve tüm Eğriboz Adası'nın Osmanlı topraklarına katılmasıyla sonuçlanan seferdir.
| Eğriboz Kuşatması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1463-1479 Osmanlı-Venedik Savaşı | |||||||
 Eğriboz'daki Negroponte kalesi | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Osmanlı İmparatorluğu | |||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| II. Mehmed Veli Mahmud Paşa | (ölü) | ||||||
| Güçler | |||||||
| 77,000 | 6,000 | ||||||
Seferin öncesindeki durum
1460 yılında tam olarak Osmanlı Devleti'nin topraklarına katılan Mora'da birçok kale Venedik'in elinde kalmaya devam etmiş; 1462 yılının sonbaharında bu bölgede başlayan çatışmalar 28 Temmuz 1463'te iki devlet arasında savaş ilanıyla sonuçlanmıştı. 1463 yılında Fatih Sultan Mehmet, Türk ordusunun başında çıktığı seferde Bosna'yı Osmanlı topraklarına katarken, Venedik ile Mora bölgesindeki mücadele başlangıçta eyalet askerleriyle yürütülmüştü.
Bölgedeki Türk birlikleri 1464 yılında Patras ve 'daki muharebelerde Venedik'i ağır yenilgiye uğratırken kısa süreliğine Venedik işgaline uğrayan Atina'yı da kurtarmışlardı. Fatih Sultan Mehmet ise 1464'te Macaristan Krallığı ile Bosna üzerindeki çekişmesini sürdürürken, 1465 yılında Karamanlılar, 1465 ve 1466 yıllarındaysa Arnavutluk üzerine sefere çıkmış; Venedik meselesiyle bizzat ilgilenememişti. 1465-1469 döneminde ise Venedikliler Patras, Enez ve Gökçeada'ya saldırmışlar; 'yı geri almışlardı.
Doğudaki ve batıdaki yakın tehlikeleri bertaraf ettiğine ikna olan Fatih Sultan Mehmet 1470 yılında Venedik'le süregiden savaşa bizzat eğilmeye karar verdi. Bu dönemde Venedik ise, bölgedeki en önemli toprağı olan Eğriboz Adası'nı ne pahasına olursa olsun elinde tutmayı amaçlıyor, her ilkbaharda Osmanlı donanmasının adaya saldırması olasılığına göre hazırlıklarını sürdürüyordu.
Seferin başlangıcı
Kaptan-ı derya Veli Mahmud Paşa komutasındaki yaklaşık 300 gemili Osmanlı donanması 3 Haziran 1470'te Çanakkale Boğazı'ndan Ege Denizi'ne çıktı (bu gemilerin 108'i kadırga olup, gerisi yardımcı ve nakliye gemileriydi). 5 Haziran'da Gökçeada'yı geri alan donannma 8-12 Haziran'da kuşattığı Limni'yi ele geçirmeyi ise başaramadı. 13 Haziran'da ise İskiri adasının kuzeyindeki St. George köyünü yakılsa da kalenin berkitilmiş olduğu görüldüğünden burada zaman kaybedilmedi. 14 Haziran'da ise tüm donanma Eğriboz Adası'nın güneyindeki Doro burnu, Mantelo ve Karisto etrafından dolaşarak adayla anakara arasındaki boğaza girdi. Veli Mahmud Paşa karaya asker çıkararak Stira kalesini zaptetti ve 15 Haziran'da tüm donanma Negroponte'nin karşısında Millemoza mevkiinde kalenmin kuşatılmasını teminen asker çıkarmaya başladı.
Kuşatma
18 Haziran'da Fatih Sultan Mehmet komutasındaki ana ordunun da gelişiyle kuşatma resmen başladı. Öte yandan, Osmanlı donanmasını yakından takip eden Niccolo da Canale komutasındaki Venedik donanması ise herhangi bir taarruzda bulunmaktan çekindiği gibi, Niccolo da Canale bölgeden de çekilerek Girit'e yöneldi. Bu sırada Osmanlıların teslim çağrısı 25 Haziran'da Negroponte kalesindeki Venedikliler tarafından reddedildi ve topçular kaleyi şiddetle dövmeye başladılar. 2.000 atlı da adaya yayılarak tüm yerleşimleri istila ettiler.
27 Haziran, 30 Haziran ve 5 Temmuz'daki üç taarruz savunmacılar tarafından püskürtülürken, garnizon Türk hatlarını geçen ulaklar sayesinde Niccolo da Canale'ye haber ulaştırarak yardım istemeyi başardıysa da, Venedik donanması yardıma gelmedi. Bu arada 8 Temmuz'daki dördüncü taarruz da püskürtüldüyse de, ağır kayıplara uğrayan Venedik garnizonu direnme gücünün sonuna gelmişti. 11 Temmuz'da genel taarruz için tüm birliklerini karaya çıkaran Fatih Sultan Mehmet 12 Temmuz'da saldırı emrini verdi. Aynı gün Venedik birlikleri kesin yenilgiye uğradı ve Türk ordusu kaleye girdi.
Seferin sonuçları
Osmanlı Devleti açısından;
- Eğriboz'un fethi Ege Denizi'ndeki hakimiyet açısından önemli bir dönüm noktası oldu. Denizlerdeki en büyük rakibi Venedik'in Ege'deki en önemli üssünü ele geçiren Osmanlılar bu fetihle Ege'deki başat güç haline geldiler. Nitekim, Venedik'le bir sonraki savaşın (1499-1503) alanı Mora'nın güneyi ve İyon Denizi'ne kaydı.
- Osmanlı donanması'nın önünde Akdeniz'e açılma hedefleri bağlamında tek engel Rodos Şövalyeleri kaldı. Nitekim, Eğriboz Kuşatması'ndan tam on yıl sonra 1480'de Mesih Paşa komutasındaki donanma Rodos'u ele geçirmeye çalıştı.
- 1416 yılında Gelibolu'da Venedik donanması karşısında yenilgiye uğrayan Osmanlı donanması'nın 50 yıl içinde artık Venedik'le denk bir güç haline geldiği anlaşıldı. Nitekim, Niccolo da Canale komutasındaki Venedik donanmasının Eğriboz Kuşatması boyunca Osmanlı donanmasıyla çatışmaktan kaçınması bu durumun en belirgin göstergesiydi.
- Sefer, Osmanlı ordusu ile donanmasının ortaklaşa icra ettikleri ilk büyük çaplı harekâtı teşkil etti. Osmanlı donanması, ilk kez ana üssünden bu kadar uzakta bir harekât icra etti. Denizaşırı harekât yeteneğini geliştiren Osmanlı donanması, Eğriboz kuşatmasından beş yıl sonra bu defa ordunun yardımı olmaksızın, bölge tarihinde çok önemli bir dönüm noktası olacak Kırım Seferi'ni gerçekleştirdi.
- Fatih Sultan Mehmet, 1456'da Belgrad kuşatması'nda Macaristan Krallığı'na karşı aldığı yenilgiden sonra, Türk ordusuyla Sırbistan (1457-1459), Mora (1458-1460), Anadolu (1461), Eflak (1462), Bosna (1463-1464), Karaman (1466) ve Arnavutluk'ta (1465-1466) kazandığı zaferlere bir yenisini ekledi ve doğuda giderek büyüyen Akkoyunlu tehdidine odaklandı. Nitekim, Eğriboz kuşatmasından üç yıl sonra (1473) doğuya sefere çıkarak Otlukbeli Muharebesi'nda kazandığı zaferle bu tehdidi de bertaraf etti.
- Venedik'le 1463'ten beri süregiden savaş hali ve çatışmalar Ege ve Mora'da sonlanmaya yüz tuttu. 1473'te Akkoyunlu tehdidini bertaraf eden Fatih Sultan Mehmet yeniden Venedik'le savaşa odaklanarak, mücadeleyi Arnavutluk'a taşıdı ve 1474'te İşkodra'yı kuşattı.
Venedik Cumhuriyeti açısından ise;
- Eğriboz'un kaybı bu ülkenin "deniz imparatorluğuna" (Stato del Mare) esaslı bir darbe oldu. Venedik, Ege'de başat güç olmaktan çıktı. Mora'daki kaleleri 1499-1503 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda, Ege adaları ise 1537-1540 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda Osmanlıların eline geçti.
- Eğriboz'un kaybı, Venedik'i bu büyük kaybın telafisine yöneltti. Nitekim, 1489 yılında Venedik Kıbrıs Krallığı'nı Kraliçe Caterina Cornaro'dan satın alarak Doğu Akdeniz'e yerleşti.
- Venedik donanmasının Eğriboz Kuşatması boyunca Osmanlı donanmasıyla çatışmaktan kaçınması, devletin itibarına gölge düşürdü. Eğriboz'un kaybından sonra Venedik'e dönen donanma komutanı Niccolo da Canale Senato tarafından yargılandı ve komutanlıktan azledilerek sürgüne gönderildi.
- Bu önemli kaybın ardından, Venedik Cumhuriyeti Osmanlı Devleti'yle barış yapmaya eğilim gösterdi ve 1470-1473 döneminde çeşitli girişimlerde bulundu. Bununla birlikte, Akkoyunlularla temasa geçtiği gibi, Osmanlı-Akkoyunlu gerginliğinde bir anlamda bekle ve gör siyaseti izledi. Bu süre zarfında da, Arnavutluk'taki mevkilerini tahkim etti.
Kaynakça
- ^ "News from Negroponte: Politics, Popular Opinion, and Information Exchange in the First Decade of the Italian Press", Margaret Meserve, Renaissance Quarterly, c.59, sy.2 (Yaz, 2006), s.440-480
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Egriboz Kusatmasi 1463 1479 Osmanli Venedik Savasi nin onemli bir evresi olup 1470 yilinda Fatih Sultan Mehmet komutasindaki Turk ordusunun donanmanin da yardimiyla Venedik in en onemli denizasiri topraklardan Negroponte nin kusatilip fethedilmesi ve tum Egriboz Adasi nin Osmanli topraklarina katilmasiyla sonuclanan seferdir Egriboz Kusatmasi1463 1479 Osmanli Venedik SavasiEgriboz daki Negroponte kalesiTarih10 Temmuz 5 Agustos 1470BolgeEgriboz adasiSonucKesin Osmanli zaferi Egriboz adasi Osmanli topraklarina katildiTaraflarOsmanli ImparatorluguKomutanlar ve liderlerII Mehmed Veli Mahmud Pasa olu Gucler77 0006 000Seferin oncesindeki durum1460 yilinda tam olarak Osmanli Devleti nin topraklarina katilan Mora da bircok kale Venedik in elinde kalmaya devam etmis 1462 yilinin sonbaharinda bu bolgede baslayan catismalar 28 Temmuz 1463 te iki devlet arasinda savas ilaniyla sonuclanmisti 1463 yilinda Fatih Sultan Mehmet Turk ordusunun basinda ciktigi seferde Bosna yi Osmanli topraklarina katarken Venedik ile Mora bolgesindeki mucadele baslangicta eyalet askerleriyle yurutulmustu Bolgedeki Turk birlikleri 1464 yilinda Patras ve daki muharebelerde Venedik i agir yenilgiye ugratirken kisa sureligine Venedik isgaline ugrayan Atina yi da kurtarmislardi Fatih Sultan Mehmet ise 1464 te Macaristan Kralligi ile Bosna uzerindeki cekismesini surdururken 1465 yilinda Karamanlilar 1465 ve 1466 yillarindaysa Arnavutluk uzerine sefere cikmis Venedik meselesiyle bizzat ilgilenememisti 1465 1469 doneminde ise Venedikliler Patras Enez ve Gokceada ya saldirmislar yi geri almislardi Dogudaki ve batidaki yakin tehlikeleri bertaraf ettigine ikna olan Fatih Sultan Mehmet 1470 yilinda Venedik le suregiden savasa bizzat egilmeye karar verdi Bu donemde Venedik ise bolgedeki en onemli topragi olan Egriboz Adasi ni ne pahasina olursa olsun elinde tutmayi amacliyor her ilkbaharda Osmanli donanmasinin adaya saldirmasi olasiligina gore hazirliklarini surduruyordu Seferin baslangiciKaptan i derya Veli Mahmud Pasa Kaptan i derya Veli Mahmud Pasa komutasindaki yaklasik 300 gemili Osmanli donanmasi 3 Haziran 1470 te Canakkale Bogazi ndan Ege Denizi ne cikti bu gemilerin 108 i kadirga olup gerisi yardimci ve nakliye gemileriydi 5 Haziran da Gokceada yi geri alan donannma 8 12 Haziran da kusattigi Limni yi ele gecirmeyi ise basaramadi 13 Haziran da ise Iskiri adasinin kuzeyindeki St George koyunu yakilsa da kalenin berkitilmis oldugu goruldugunden burada zaman kaybedilmedi 14 Haziran da ise tum donanma Egriboz Adasi nin guneyindeki Doro burnu Mantelo ve Karisto etrafindan dolasarak adayla anakara arasindaki bogaza girdi Veli Mahmud Pasa karaya asker cikararak Stira kalesini zaptetti ve 15 Haziran da tum donanma Negroponte nin karsisinda Millemoza mevkiinde kalenmin kusatilmasini teminen asker cikarmaya basladi KusatmaNegroponte deki Venedik kalesinin sonraki yuzyillara ait halini gosteren gravuru 18 Haziran da Fatih Sultan Mehmet komutasindaki ana ordunun da gelisiyle kusatma resmen basladi Ote yandan Osmanli donanmasini yakindan takip eden Niccolo da Canale komutasindaki Venedik donanmasi ise herhangi bir taarruzda bulunmaktan cekindigi gibi Niccolo da Canale bolgeden de cekilerek Girit e yoneldi Bu sirada Osmanlilarin teslim cagrisi 25 Haziran da Negroponte kalesindeki Venedikliler tarafindan reddedildi ve topcular kaleyi siddetle dovmeye basladilar 2 000 atli da adaya yayilarak tum yerlesimleri istila ettiler 27 Haziran 30 Haziran ve 5 Temmuz daki uc taarruz savunmacilar tarafindan puskurtulurken garnizon Turk hatlarini gecen ulaklar sayesinde Niccolo da Canale ye haber ulastirarak yardim istemeyi basardiysa da Venedik donanmasi yardima gelmedi Bu arada 8 Temmuz daki dorduncu taarruz da puskurtulduyse de agir kayiplara ugrayan Venedik garnizonu direnme gucunun sonuna gelmisti 11 Temmuz da genel taarruz icin tum birliklerini karaya cikaran Fatih Sultan Mehmet 12 Temmuz da saldiri emrini verdi Ayni gun Venedik birlikleri kesin yenilgiye ugradi ve Turk ordusu kaleye girdi Seferin sonuclariOsmanli Devleti acisindan Egriboz un fethi Ege Denizi ndeki hakimiyet acisindan onemli bir donum noktasi oldu Denizlerdeki en buyuk rakibi Venedik in Ege deki en onemli ussunu ele geciren Osmanlilar bu fetihle Ege deki basat guc haline geldiler Nitekim Venedik le bir sonraki savasin 1499 1503 alani Mora nin guneyi ve Iyon Denizi ne kaydi Osmanli donanmasi nin onunde Akdeniz e acilma hedefleri baglaminda tek engel Rodos Sovalyeleri kaldi Nitekim Egriboz Kusatmasi ndan tam on yil sonra 1480 de Mesih Pasa komutasindaki donanma Rodos u ele gecirmeye calisti 1416 yilinda Gelibolu da Venedik donanmasi karsisinda yenilgiye ugrayan Osmanli donanmasi nin 50 yil icinde artik Venedik le denk bir guc haline geldigi anlasildi Nitekim Niccolo da Canale komutasindaki Venedik donanmasinin Egriboz Kusatmasi boyunca Osmanli donanmasiyla catismaktan kacinmasi bu durumun en belirgin gostergesiydi Sefer Osmanli ordusu ile donanmasinin ortaklasa icra ettikleri ilk buyuk capli harekati teskil etti Osmanli donanmasi ilk kez ana ussunden bu kadar uzakta bir harekat icra etti Denizasiri harekat yetenegini gelistiren Osmanli donanmasi Egriboz kusatmasindan bes yil sonra bu defa ordunun yardimi olmaksizin bolge tarihinde cok onemli bir donum noktasi olacak Kirim Seferi ni gerceklestirdi Fatih Sultan Mehmet 1456 da Belgrad kusatmasi nda Macaristan Kralligi na karsi aldigi yenilgiden sonra Turk ordusuyla Sirbistan 1457 1459 Mora 1458 1460 Anadolu 1461 Eflak 1462 Bosna 1463 1464 Karaman 1466 ve Arnavutluk ta 1465 1466 kazandigi zaferlere bir yenisini ekledi ve doguda giderek buyuyen Akkoyunlu tehdidine odaklandi Nitekim Egriboz kusatmasindan uc yil sonra 1473 doguya sefere cikarak Otlukbeli Muharebesi nda kazandigi zaferle bu tehdidi de bertaraf etti Venedik le 1463 ten beri suregiden savas hali ve catismalar Ege ve Mora da sonlanmaya yuz tuttu 1473 te Akkoyunlu tehdidini bertaraf eden Fatih Sultan Mehmet yeniden Venedik le savasa odaklanarak mucadeleyi Arnavutluk a tasidi ve 1474 te Iskodra yi kusatti Venedik Cumhuriyeti acisindan ise Egriboz un kaybi bu ulkenin deniz imparatorluguna Stato del Mare esasli bir darbe oldu Venedik Ege de basat guc olmaktan cikti Mora daki kaleleri 1499 1503 Osmanli Venedik Savasi nda Ege adalari ise 1537 1540 Osmanli Venedik Savasi nda Osmanlilarin eline gecti Egriboz un kaybi Venedik i bu buyuk kaybin telafisine yoneltti Nitekim 1489 yilinda Venedik Kibris Kralligi ni Kralice Caterina Cornaro dan satin alarak Dogu Akdeniz e yerlesti Venedik donanmasinin Egriboz Kusatmasi boyunca Osmanli donanmasiyla catismaktan kacinmasi devletin itibarina golge dusurdu Egriboz un kaybindan sonra Venedik e donen donanma komutani Niccolo da Canale Senato tarafindan yargilandi ve komutanliktan azledilerek surgune gonderildi Bu onemli kaybin ardindan Venedik Cumhuriyeti Osmanli Devleti yle baris yapmaya egilim gosterdi ve 1470 1473 doneminde cesitli girisimlerde bulundu Bununla birlikte Akkoyunlularla temasa gectigi gibi Osmanli Akkoyunlu gerginliginde bir anlamda bekle ve gor siyaseti izledi Bu sure zarfinda da Arnavutluk taki mevkilerini tahkim etti Kaynakca News from Negroponte Politics Popular Opinion and Information Exchange in the First Decade of the Italian Press Margaret Meserve Renaissance Quarterly c 59 sy 2 Yaz 2006 s 440 480