Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bayanay (Yakutça: Байанай, Rusça: Байанай veya Барилах, Altayca: Баянай) - Türk mitolojilerinde geçim tanrıçası. Bayana (Payana, Payna) olarak da bilinir. Avcıları, balıkçıları ve ormanı korur. Adına Payna töreni düzenlenir. Avcılar ateş yakıp dua ederek avlarının bereketli ve kazasız geçmesini dilerler. Kimi kültürlerde çocukları korur. Soyun koruyucusu olduğu düşünülür. May Ana'nın (Pay Ana) farklı bir söyleyişi ve aslında aynı Tanrı olduğunu ileri süren görüşler de mevcuttur.
| Bayanay | |
|---|---|
| Özellikleri | |
| Alanı | Orman ve orman canlılarının koruyucusu |
| Mekânı | Orman |
| Kişisel bilgileri | |
Bir görüşe göre Bayanay Hanım aslında yedi kişidir. En bilinenleri şunlardır:
- Bay Bayanay: Avcı Tanrıçası.
- Tağ Bayanay: Ormancı Tanrıçası
- Uğu Bayanay: Balıkçı Tanrıçası.
Etimoloji
Bay/Pay/May kökünden türemiştir. Geçim, zenginlik, rızık ve kutsallık anlamları vardır. Bilgelik, yönetmek, egemenlik bildirir. Bayan sözcüğünün zenginlik anlamı Moğolcada da aynen mevcuttur. Bayar ise Bayram anlamına gelir ve bu sözcükler ile aynı kökendendir.
Bay kökü
Türk inanç sisteminde mitolojik varlıkların adlarında kutsallık içeriğini bildiren bir sözcük ve köktür. Örneğin Ülgen ve onun oğulları gibi, en ulu ilâhî varlıkların ve en güçlü şamanların adlarıyla birlikte yer alır. Veya "Bay Terek" (Bay Kayın) adı verilen yaşam ağacının adında da kullanılır. Bayram sözcüğü ve benzeri bir anlam taşıyan Bay-gün yine bu kavramla alakalıdır. Moğolcada "Boyan", "Bayan", "Buyan" ve "Poyan" gibi kişi adlarının içerisinde de korunmuştur. Bay/Pay/May kökü anlam itibarıyla efsun, büyü, dua ve kurban, şölen, bayram ve benzeri anlayışlarla bağlılık içerir. Anadolu Türkçesinde "bağı" sözü, efsuncu, büyücü anlamında kullanılır. Altaylarda, "baylu" sözü, dokunulmaz, kutsal ve yasak anlamına gelir. Slav dillerine bu kökten geçen bazı kelimeler vardır. Örneğin Sırp-Hırvatçada kullanılan, "Bayati" (büyülemek, efsunlamak, fala bakmak) gibi.
Kaynakça
- ^ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 95)
- ^ Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 87)
Dış bağlantılar
- (Baay Bayanay)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bayanay Yakutca Bajanaj Rusca Bajanaj veya Barilah Altayca Bayanaj Turk mitolojilerinde gecim tanricasi Bayana Payana Payna olarak da bilinir Avcilari balikcilari ve ormani korur Adina Payna toreni duzenlenir Avcilar ates yakip dua ederek avlarinin bereketli ve kazasiz gecmesini dilerler Kimi kulturlerde cocuklari korur Soyun koruyucusu oldugu dusunulur May Ana nin Pay Ana farkli bir soyleyisi ve aslinda ayni Tanri oldugunu ileri suren gorusler de mevcuttur BayanayOzellikleriAlaniOrman ve orman canlilarinin koruyucusuMekaniOrmanKisisel bilgileri Bir goruse gore Bayanay Hanim aslinda yedi kisidir En bilinenleri sunlardir Bay Bayanay Avci Tanricasi Tag Bayanay Ormanci Tanricasi Ugu Bayanay Balikci Tanricasi EtimolojiBay Pay May kokunden turemistir Gecim zenginlik rizik ve kutsallik anlamlari vardir Bilgelik yonetmek egemenlik bildirir Bayan sozcugunun zenginlik anlami Mogolcada da aynen mevcuttur Bayar ise Bayram anlamina gelir ve bu sozcukler ile ayni kokendendir Bay koku Turk inanc sisteminde mitolojik varliklarin adlarinda kutsallik icerigini bildiren bir sozcuk ve koktur Ornegin Ulgen ve onun ogullari gibi en ulu ilahi varliklarin ve en guclu samanlarin adlariyla birlikte yer alir Veya Bay Terek Bay Kayin adi verilen yasam agacinin adinda da kullanilir Bayram sozcugu ve benzeri bir anlam tasiyan Bay gun yine bu kavramla alakalidir Mogolcada Boyan Bayan Buyan ve Poyan gibi kisi adlarinin icerisinde de korunmustur Bay Pay May koku anlam itibariyla efsun buyu dua ve kurban solen bayram ve benzeri anlayislarla baglilik icerir Anadolu Turkcesinde bagi sozu efsuncu buyucu anlaminda kullanilir Altaylarda baylu sozu dokunulmaz kutsal ve yasak anlamina gelir Slav dillerine bu kokten gecen bazi kelimeler vardir Ornegin Sirp Hirvatcada kullanilan Bayati buyulemek efsunlamak fala bakmak gibi Kaynakca Turk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Turk Mitolojisi Ansiklopedik Sozluk Celal Beydili Yurt Yayinevi Sayfa 95 Turk Mitolojisi Ansiklopedik Sozluk Celal Beydili Yurt Yayinevi Sayfa 87 Dis baglantilar Baay Bayanay