Latin Birliği (veya Latin Ligi, Latince: Foedus Latinum; yk. MÖ 7. yüzyıl – MÖ 338)Latium'da bulunan otuz civarında şehir devleti ve kabilenin bir araya gelerek oluşturdukları, savunma alanında ortak hareket etmeyi öngören konfederasyon. İsmi modern tarihçiler tarafından yakıştırlmış olup Klasik Latincede belirli bir karşılığı yoktur.
Oluşumu
Kuruluş amacı civardaki düşmanlardan (bkz. Etrüskler) korunmaktır. Birlik, Alba Longa önderliğinde teşekkül etmiştir. Yaşlı Cato'nun aktardığı bir yazıttan kalma bir fragmana göre bu birlik, tarihinin bir döneminde şu şehirlerden oluşuyordu: , Aricia, , , Cora, Tibur, ve Ardea.
Roma'nın birliğin önderi olması
Tarquinius Superbus'un krallığı döneminde Latinler Roma'nın önderliğini kabullendi. Roma ile yapılan akit yenilendi. Latinlerin silahlı birlikleri belirlenen bir günde Roma ordusu ile birleşerek ortak bir ordu teşkil edeceklerdi. Bu vaat gerçekleşti ve Tarquinius, Latinlerden ve Romalılardan müteşekkil bir ordu meydana getirdi.
Erken dönemde Roma Cumhuriyeti, Latin Birliği ile bir ittifak gerçekleştirmiş oldu (MÖ 493). Geleneksel anlatıya göre bu antlaşma (Foedus Cassianum) Romalıların Latin Birliğini mağlup ettiği Regillus Gölü Muharebesi'ni izlemiştir. Bu anlaşmaya göre savaş ganimetleri Roma ile Birlik arasında bölüştürülecek, ki bu maddenin tatbîkindeki aksaklıklar daha sonra Latin Savaşlarını (MÖ 341 - MÖ 338) doğuracaktı, bu müşterek ordunun seferlerini Romalı generaller yönetecekti. Bu ittifak Aequi, Volsci vb. Apenin Dağlarında ikamet eden kavimlerinin saldırılarının püskürtülmesinde önemli rol oynamıştır.
Hepsinin ötesinde Roma'nın Birlik üyesi mi olduğu yoksa bu anlaşmanın egemen iki taraf arasında mı yapıldığı hala tartışılmaktadır.
Roma ile yapılan savaşlar
Roma Krallığı ve erken Roma Cumhuriyeti dönemlerinde Roma ile Latinler arasında çok sayıda anlaşmazlık olmuş ve bu anlaşmazlıklar sebebiyle Birlik'e bağlı şehirlerle Roma arasında birçok muharebe yaşanmış, sonunda Roma, bütün Birlik ile karşı karşıya gelmiştir.
Roma'nın artan gücü, onu git gide birliği domine etmeye götürmüştür. MÖ 358 yılında aralarındaki anlaşma yenilenmiş ve resmî olarak Roma liderliği kabul edilmişse de sonraki gelişmeler iki taraf arasında bir savaşa yol açmıştır. Tarihe (MÖ 343 - MÖ 338) olarak geçen bu savaşları Roma kazanmış ve bu galibiyetten sonra Birlik'i feshetmiştir.
338'de Birlik dağıtıldıktan sonra Roma, Birlik'e ait şehirleri municipium ilan etmiş ve bu şehirlerde koloniler kurmuştur. Böylece bu şehirler artık Roma'nın mülkü, halk ise Roma kolonisti olmuştur.
Birlik'e bağlı şehirler
Alba Longa (kurucu, MÖ 7. yüzyılın ortalarında yıkıldı), Ardea, Aricia, Lanuvium, Lavinium, Pometia, Tibur, Tusculum.
Kaynakça
- ^ a b c d Stearns, Peter N. (2001) The Encyclopedia of World History, Houghton Mifflin. pp. 76–78.
- ^ Tim Cornell, (1995), The Beginnings of Rome: Italy and Rome from the Bronze Age to the Punic Wars, page 293.
- ^ Tim Cornell, (2000), The City-State in Latium, in Mogens Herman Hansen, A Comparative Study of Thirty City-state Cultures, page 213.
- ^ Livy, Ab urbe condita, 1.50–52
- ^ a b Nelson, Eric. (2001) The Complete Idiot's Guide to the Roman Empire', Alpha Books. pp. 76–77.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Latin Birligi veya Latin Ligi Latince Foedus Latinum yk MO 7 yuzyil MO 338 Latium da bulunan otuz civarinda sehir devleti ve kabilenin bir araya gelerek olusturduklari savunma alaninda ortak hareket etmeyi ongoren konfederasyon Ismi modern tarihciler tarafindan yakistirlmis olup Klasik Latincede belirli bir karsiligi yoktur OlusumuKurulus amaci civardaki dusmanlardan bkz Etruskler korunmaktir Birlik Alba Longa onderliginde tesekkul etmistir Yasli Cato nun aktardigi bir yazittan kalma bir fragmana gore bu birlik tarihinin bir doneminde su sehirlerden olusuyordu Aricia Cora Tibur ve Ardea Roma nin birligin onderi olmasiTarquinius Superbus un kralligi doneminde Latinler Roma nin onderligini kabullendi Roma ile yapilan akit yenilendi Latinlerin silahli birlikleri belirlenen bir gunde Roma ordusu ile birleserek ortak bir ordu teskil edeceklerdi Bu vaat gerceklesti ve Tarquinius Latinlerden ve Romalilardan mutesekkil bir ordu meydana getirdi Erken donemde Roma Cumhuriyeti Latin Birligi ile bir ittifak gerceklestirmis oldu MO 493 Geleneksel anlatiya gore bu antlasma Foedus Cassianum Romalilarin Latin Birligini maglup ettigi Regillus Golu Muharebesi ni izlemistir Bu anlasmaya gore savas ganimetleri Roma ile Birlik arasinda bolusturulecek ki bu maddenin tatbikindeki aksakliklar daha sonra Latin Savaslarini MO 341 MO 338 doguracakti bu musterek ordunun seferlerini Romali generaller yonetecekti Bu ittifak Aequi Volsci vb Apenin Daglarinda ikamet eden kavimlerinin saldirilarinin puskurtulmesinde onemli rol oynamistir Hepsinin otesinde Roma nin Birlik uyesi mi oldugu yoksa bu anlasmanin egemen iki taraf arasinda mi yapildigi hala tartisilmaktadir Roma ile yapilan savaslarRoma Kralligi ve erken Roma Cumhuriyeti donemlerinde Roma ile Latinler arasinda cok sayida anlasmazlik olmus ve bu anlasmazliklar sebebiyle Birlik e bagli sehirlerle Roma arasinda bircok muharebe yasanmis sonunda Roma butun Birlik ile karsi karsiya gelmistir Roma nin artan gucu onu git gide birligi domine etmeye goturmustur MO 358 yilinda aralarindaki anlasma yenilenmis ve resmi olarak Roma liderligi kabul edilmisse de sonraki gelismeler iki taraf arasinda bir savasa yol acmistir Tarihe MO 343 MO 338 olarak gecen bu savaslari Roma kazanmis ve bu galibiyetten sonra Birlik i feshetmistir 338 de Birlik dagitildiktan sonra Roma Birlik e ait sehirleri municipium ilan etmis ve bu sehirlerde koloniler kurmustur Boylece bu sehirler artik Roma nin mulku halk ise Roma kolonisti olmustur Birlik e bagli sehirlerAlba Longa kurucu MO 7 yuzyilin ortalarinda yikildi Ardea Aricia Lanuvium Lavinium Pometia Tibur Tusculum Kaynakca a b c d Stearns Peter N 2001 The Encyclopedia of World History Houghton Mifflin pp 76 78 Tim Cornell 1995 The Beginnings of Rome Italy and Rome from the Bronze Age to the Punic Wars page 293 Tim Cornell 2000 The City State in Latium in Mogens Herman Hansen A Comparative Study of Thirty City state Cultures page 213 Livy Ab urbe condita 1 50 52 a b Nelson Eric 2001 The Complete Idiot s Guide to the Roman Empire Alpha Books pp 76 77