Renk ya da tüs, ışığın gözün ağ katmanına değişik biçimde ulaşması ile ortaya çıkan bir algılamadır. Bu algılama, ışığın maddeler üzerine çarpması ve kısmen soğurulup kısmen yansıması nedeniyle çeşitlilik gösterir ki bunlar renk tonu veya renk olarak adlandırılır. Tüm dalgaboyları birden aynı anda göze ulaşırsa bu ak, hiç ışık ulaşmazsa kara olarak algılanır. İnsan gözü 380 nm ile 780 nm arasındaki dalga boylarını algılayabilir. Bu sebepten elektromanyetik spektrumun bu bölümüne görünür ışık denir. Renkler için genelde kulak ile duyulan ince ve kalın ses analojisi yapılsa da, ses algısının aksine aynı anda gelen ışık frekansları değişik kanallardan algılanamaz (başka bir deyişle göz frekans analizi yapamaz), dolayısıyla aynı anda ince ve kalın sesleri birbirine karıştırmadan duyulmasına karşın göz için bu "çok seslilik" söz konusu olmadığından, değişik ışık frekanslarının sadece kombinasyonları algılanabilir. Bu prensibi açıklamak veya pratik uygulamalarda kullanmak için çeşitli renk modelleri geliştirilmiştir.
Renk çeşitleri
Renk modelleri toplamsal ve çıkarımsal renk sistemleri olarak iki ayrı prensibe dayanır. Toplamsal ile kastedilen değişik ışık frekanslarının birleşerek gözümüze ulaşmasıdır.
- M (macenta boya) + Y (sarı boya) R+G+B (Beyaz Işık) - G (macenta boyanın yeşili filtre etmesi) - B (sarı boyanın maviyi filtre etmesi) R (kırmızı)
Renklerin algıya etkisi
İki ana rengin karışımıyla ortaya çıkan ara renk, karışıma katılmayan ana rengin tamamlayıcısı olur. Kırmızı için yeşil, mavi için turuncu, sarı içinse mor tamamlayıcı renk işlevi görür. Aynı zamanda birbirlerine karşıt olan bu renkler birlikte kullanıldıklarında da denge oluştururlar.
Sarı: En parlak renk. Dikkat çekmek için çığlık atar; bu yüzden uyarı ışıklarında sarı tercih edilir. Ayrıca dikkat çekiciliğinden dolayı dünyada taksiler sarıdır. Sonbaharın da baskın renkleri sarı ve sarı-turuncu, duygularımızı yakalayan, güçlü bir çekiciliğe sahiptir. Neşeyi anlatır. Sarı zeka, incelik ve pratiklikle de ilgilidir. Toplumsal yaşamı ve birlikte çalışmayı yansıtan bir anlamı vardır. Geçiciliğin sembolüdür. Sarı ayrıca hüzün ve özlemin rengidir. Sonbaharın tüm hüzünlü güzelliğinde onun her rengini izlemek mümkündür.
Kızıl: En uzun dalga boyuna sahip olan kızıl renk, özellikle de koyu bir arka plan ile birlikte kullanıldığında öyle şiddetlidir ki, bir görüntüde yer alan küçücük kızıl bir leke bile görüntünün her yerini etkiler. Bu renk canlılık ve dinamizmle ilgili bir renktir. Mutluluğu temsil eder. Kızıl renk, fiziksel olarak; ataklığı, canlılığı ve duygusal bağlamda; bir işi sonuna kadar götüren azmi ve kararlılığı gösterir.
İştah açar. O yüzden dünyadaki gıda firmalarının çoğu logosunda kızılı kullanır. Kızıl tansiyonu yükseltir, kan akışını hızlandırır. Yanlış bir inanış vardır; boğaların kızıla saldırdığı sanılır. Oysa boğalar renk körüdür. Kızıla değil, kendilerine sallanan koyu renkli beze saldırır.
Pembe: Kızıl ile Akın birleşmesi ile elde edilen pembe renk, kırmızı gibi canlılık verir ama daha yumuşaktır. Neşe ve mutluluk veren bir renk olan Pembe aynı zamanda hayallerin ve aşkın rengidir.
Mavi: Dünyanın hakim rengi olan mavi çekingen bir renk; dinlendiriciliği ve edilgenliği anlatır. Koyu tonlarda ya da yoğun olarak kullanıldığında moral bozan, kasvet veren, açık tonlarda ya da beyazla karışık kullanıldığında, yatıştırıcı ve güven veren bir etki yaratır. Vücudumuzda boğaz bölgesini yansıtan bir renktir. Mavi renk gökyüzünün ve geniş ufukların, denizin simgesidir. Sınırsızlığı ve uzak bakışlılığı simgeler. Huzuru temsil eder ve sakinleştirir. Araplar mavinin kan akışını yavaşlattığına inanır, nazar boncuğu o yüzden mavidir. Batıda intiharları azaltmak için köprü ayaklarını maviye boyarlar. Duvarları mavi olan okullarda çocukların daha az yaramazlık yaptığı saptanmıştır.
Yeşil: Sessizliği anlatır. Duygusal olarak bizi en çok etkileyen bir organımız olan kalp organının, bu rengin yaydığı erke alanında olduğu düşünülür. Doğanın ve baharın rengidir. Güven veren renktir. O yüzden bankaların logolarında hakim renktir. Yeşil yaratıcılığı körükler. Bu yüzden büyük lokanta mutfaklarında yeşil tercih edilir. Hastanelerde de yeşil rahatlatıcı özelliği nedeniyle kullanılır. Yeşil alanda insanların daha az mide rahatsızlığı çektiği saptanmıştır.
Mor: En kısa dalga boyuna sahip olan mor, geleneksel olarak asaletle ilişkilendirilir. Yakınlık ve güzelliğe de işaret eder. Eskiden beri ihtişam ve lüksün son basamağı olarak düşünülür. Tarih, yüksek sınıfların, saray mensuplarının daima morla bezendiklerini kaydeder. Nevrotik duyguları açığa çıkardığından, insanların bilinçaltını korkuttuğu saptanmıştır. İntihar edenlerin beğendiği renktir.
Nötr renkler, beyaz, siyah ve kurşuni gibi tarafsız renklerdir. Bunlar belli başlı bir renk özelliğinden ziyade, çeşitli renklerin elde edilmesine yardımcı olurlar. Nötr renkler, dinlendiricidir; doyurucu manalı ve olgun bir etkileri vardır. Bunlardan siyah renk, derinlik ve karanlık beyaz ise aydınlık, temizlik ve yakınlık hissi yaratır.
Renklerin özelliklerine göre, meydana getirdiği ve aksettirdiği değişik havadan, insan ruhu çeşitli şekillerde etkilenir. Yerine göre bir huzur, ferahlık ve sakinlik verebileceği gibi tersine kötümserliğe de neden olabilir. Bununla beraber renklerin üzerimizde bıraktığı etkiler; özel durumumuza, ruh halimize ve tabiat şartlarının mevcut reaksiyonlarına bağlıdır.
Kaynakça
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Renklerin Anlamları ve Psikolojik Etkileri9 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Renkler11 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Vikisözlük'te Kategori:Renk ile ilgili tanım bulabilirsiniz.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Renk ya da tus isigin gozun ag katmanina degisik bicimde ulasmasi ile ortaya cikan bir algilamadir Bu algilama isigin maddeler uzerine carpmasi ve kismen sogurulup kismen yansimasi nedeniyle cesitlilik gosterir ki bunlar renk tonu veya renk olarak adlandirilir Tum dalgaboylari birden ayni anda goze ulasirsa bu ak hic isik ulasmazsa kara olarak algilanir Insan gozu 380 nm ile 780 nm arasindaki dalga boylarini algilayabilir Bu sebepten elektromanyetik spektrumun bu bolumune gorunur isik denir Renkler icin genelde kulak ile duyulan ince ve kalin ses analojisi yapilsa da ses algisinin aksine ayni anda gelen isik frekanslari degisik kanallardan algilanamaz baska bir deyisle goz frekans analizi yapamaz dolayisiyla ayni anda ince ve kalin sesleri birbirine karistirmadan duyulmasina karsin goz icin bu cok seslilik soz konusu olmadigindan degisik isik frekanslarinin sadece kombinasyonlari algilanabilir Bu prensibi aciklamak veya pratik uygulamalarda kullanmak icin cesitli renk modelleri gelistirilmistir Renk etkisi Siraz daki halisina vitraydan parlayan gunes isigi Iran Renkler cevreleyen renklere ve sekillere bagli olarak farkli gorunebilir da iki kucuk kare tamamen ayni renge sahip ancak sagdaki kare biraz daha koyu gorunuyor 390 ila 710 nm dalga boyundan algilanan gorunur spektrumRenk cesitleriRenkler Renk modelleri toplamsal ve cikarimsal renk sistemleri olarak iki ayri prensibe dayanir Toplamsal ile kastedilen degisik isik frekanslarinin birleserek gozumuze ulasmasidir M macenta boya Y sari boya displaystyle to R G B Beyaz Isik G macenta boyanin yesili filtre etmesi B sari boyanin maviyi filtre etmesi displaystyle to R kirmizi Renklerin algiya etkisiIki ana rengin karisimiyla ortaya cikan ara renk karisima katilmayan ana rengin tamamlayicisi olur Kirmizi icin yesil mavi icin turuncu sari icinse mor tamamlayici renk islevi gorur Ayni zamanda birbirlerine karsit olan bu renkler birlikte kullanildiklarinda da denge olustururlar Sari En parlak renk Dikkat cekmek icin ciglik atar bu yuzden uyari isiklarinda sari tercih edilir Ayrica dikkat cekiciliginden dolayi dunyada taksiler saridir Sonbaharin da baskin renkleri sari ve sari turuncu duygularimizi yakalayan guclu bir cekicilige sahiptir Neseyi anlatir Sari zeka incelik ve pratiklikle de ilgilidir Toplumsal yasami ve birlikte calismayi yansitan bir anlami vardir Geciciligin semboludur Sari ayrica huzun ve ozlemin rengidir Sonbaharin tum huzunlu guzelliginde onun her rengini izlemek mumkundur Kizil En uzun dalga boyuna sahip olan kizil renk ozellikle de koyu bir arka plan ile birlikte kullanildiginda oyle siddetlidir ki bir goruntude yer alan kucucuk kizil bir leke bile goruntunun her yerini etkiler Bu renk canlilik ve dinamizmle ilgili bir renktir Mutlulugu temsil eder Kizil renk fiziksel olarak atakligi canliligi ve duygusal baglamda bir isi sonuna kadar goturen azmi ve kararliligi gosterir Istah acar O yuzden dunyadaki gida firmalarinin cogu logosunda kizili kullanir Kizil tansiyonu yukseltir kan akisini hizlandirir Yanlis bir inanis vardir bogalarin kizila saldirdigi sanilir Oysa bogalar renk korudur Kizila degil kendilerine sallanan koyu renkli beze saldirir Pembe Kizil ile Akin birlesmesi ile elde edilen pembe renk kirmizi gibi canlilik verir ama daha yumusaktir Nese ve mutluluk veren bir renk olan Pembe ayni zamanda hayallerin ve askin rengidir Mavi Dunyanin hakim rengi olan mavi cekingen bir renk dinlendiriciligi ve edilgenligi anlatir Koyu tonlarda ya da yogun olarak kullanildiginda moral bozan kasvet veren acik tonlarda ya da beyazla karisik kullanildiginda yatistirici ve guven veren bir etki yaratir Vucudumuzda bogaz bolgesini yansitan bir renktir Mavi renk gokyuzunun ve genis ufuklarin denizin simgesidir Sinirsizligi ve uzak bakisliligi simgeler Huzuru temsil eder ve sakinlestirir Araplar mavinin kan akisini yavaslattigina inanir nazar boncugu o yuzden mavidir Batida intiharlari azaltmak icin kopru ayaklarini maviye boyarlar Duvarlari mavi olan okullarda cocuklarin daha az yaramazlik yaptigi saptanmistir Yesil Sessizligi anlatir Duygusal olarak bizi en cok etkileyen bir organimiz olan kalp organinin bu rengin yaydigi erke alaninda oldugu dusunulur Doganin ve baharin rengidir Guven veren renktir O yuzden bankalarin logolarinda hakim renktir Yesil yaraticiligi korukler Bu yuzden buyuk lokanta mutfaklarinda yesil tercih edilir Hastanelerde de yesil rahatlatici ozelligi nedeniyle kullanilir Yesil alanda insanlarin daha az mide rahatsizligi cektigi saptanmistir Mor En kisa dalga boyuna sahip olan mor geleneksel olarak asaletle iliskilendirilir Yakinlik ve guzellige de isaret eder Eskiden beri ihtisam ve luksun son basamagi olarak dusunulur Tarih yuksek siniflarin saray mensuplarinin daima morla bezendiklerini kaydeder Nevrotik duygulari aciga cikardigindan insanlarin bilincaltini korkuttugu saptanmistir Intihar edenlerin begendigi renktir Notr renkler beyaz siyah ve kursuni gibi tarafsiz renklerdir Bunlar belli basli bir renk ozelliginden ziyade cesitli renklerin elde edilmesine yardimci olurlar Notr renkler dinlendiricidir doyurucu manali ve olgun bir etkileri vardir Bunlardan siyah renk derinlik ve karanlik beyaz ise aydinlik temizlik ve yakinlik hissi yaratir Renklerin ozelliklerine gore meydana getirdigi ve aksettirdigi degisik havadan insan ruhu cesitli sekillerde etkilenir Yerine gore bir huzur ferahlik ve sakinlik verebilecegi gibi tersine kotumserlige de neden olabilir Bununla beraber renklerin uzerimizde biraktigi etkiler ozel durumumuza ruh halimize ve tabiat sartlarinin mevcut reaksiyonlarina baglidir Kaynakca a b c Bilim ve Teknik Dergisi sayi 467 Ekim 2006 sy 74 a b c Bilim ve Teknik Dergisi sayi 467 Ekim 2006 sy 73Ayrica bakinizWeb renkleri Hakim dalgaboyu Renk kodlari Renk yonetimi Renk teorisi Renkler listesi Renk korlugu Renk sinyali Renk tonlari ve golgeler RGB renk modeli RYB renk modeli Renk derinligi Renk alani resmi Renk dengesi Renk yuku Renk olcegi Renk sicakligi Dort renk teoremi Renk uzayi Renk yuvariDis baglantilarRenklerin Anlamlari ve Psikolojik Etkileri9 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Renkler11 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Vikisozluk te Kategori Renk ile ilgili tanim bulabilirsiniz