Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Filistin Yahudileri, tarihin herhangi bir anında Filistin'de (veya İsrail'de) yaşamış Yahudilere denir. İsrail devleti kurulmadan önce Filistin Yahudilerine "Yahudi cemaati" anlamına gelen Yişuv denmekteydi. 1881'de Yahudilerin Filistin'e olan göçleri başlamadan önce bölgede yaşayan Yahudilere "Eski Yişuv", 1881'den sonra göç edenlere "Yeni Yişuv" denmeye başlandı. Modern İsrail devleti 1948'de kurulduktan sonra, Filistinli Yahudiler İsrail vatandaşı olduğundan, "Filistinli Yahudi" terimi kullanılmamaya başlandı.
Genel bakış
Osmanlı İmparatorluğunun dağılmasının ardından, bugünün İsrail, Batı Şeria ve Gazze topraklarında yaşayanların tamamını sadece Müslümanlar oluşturmamaktaydı. 16. yüzyılın ortalarında Osmanlı İmparatorluğu himayesindeki adı geçen bölgede Yahudi nüfusu 10,000'i geçmemekteydi ve bu rakam toplam nüfusun %5'ini oluşturmaktaydı. 19. yüzyılın ortalarında Türk kaynaklarına göre, 600,000 nüfuslu bölgenin %80'ini Müslümanlar, %10'unu Arap Hristiyanlar ve %5 ila 7'sini Yahudiler oluşturuyordu.
Filistin'deki Yahudi cemaatinin durumu, komşu Arap ülkelerine kıyasla daha karmaşıktı.Yemen, Irak, Suriye ve Lübnan'da Yauhdi cemaatlerin çoğunluğu homojendi fakat 19. yüzyılın Filistin'inde Yahudi haccı ve Avrupa sömürge projeleri Doğu Avrupa'dan büyük ölçüde Aşkenazın ve Bulgaristan, Türkiye ve Kuzey Afrikalı Sefaradların ilgisini çekti. Filistinli Yahudiler sadece İberya kökenli değildi, asırlar öncesinden Yidiş dili konuşan Yahudi cemaatleri de mevcuttu.
Osmanlı'nın Filistin'deki son dönemlerine doğru yerli Yahudiler genelde 'Dört Kutsal Şehir' olarak anılan Safed, Tiberya, Hebron ve Kudüs'te yaşıyordu. Yahudi nüfusunu, Yidiş dili konuşan Aşkenazlar ile Sefaradlar oluşturmaktaydı. Ladino dilini konuşan Sefarad grubuna, Arapça konuşan Magrebimler de dahildir. Kudüs dışındaki dört kutsal şehirde anadil ağırlıklı olarak Arapça ve Ladino'ydu.Rusya ve Doğu Avrupa'dan gelmiş dolayısıyla Aşkenaz olan Kudüs Yahudilerinin anadili ise ağırlıklı olarak Yidiş'ti. 1882'de Kudüs'te, 1290'ını Magrebimlerin oluşturduğu 7620 kişilik bir Sefarad nüfusu mevcuttu. Türk tebasına bağlı şehrin yerlilerinin Arapçası akıcıydı. Sefarad/Magrebim, Aşkenaz ve Yahudi olmayan diğer nüfusun lingua francası Arapçaydı.
Filistinli Arap olan ve gibi ünlülerin otobiyografi ve hatıratlarından anlaşıldığı üzere Osmanlı'nın son dönemlerindeki Filistin'de Yahudilere abnaa al-balad (ülkenin oğulları), 'hemşehri' veya Yahud avlad Arab (Araboğulları Yahudiler) denmekteydi. Şubat 1919'da Birinci Filistin Kongresi'nin yayınladığı anti-Siyonist manifesto Siyonist göçlere karşı çıkıp, sadece savaştan önce bu topraklarda yaşayan Araplaşmış Yahudileri sıcak karşılamaktadır.
1948'den önce Avrupa Yahudilerine "Filistinli" denmesi
Avrupalı Yahudiler yaşadıkları ülkelerde "doğulu" olarak kabul edildiler. Örneğin, 18. yüzyılda yaşamış Prusyalı filozof Immanuel Kant Avrupalı Yahudiler için "aramızda yaşayan Filistinliler" demektedir. Gerek Arap, gerek Yahudi gerekse başka bir ulusa bağlı olsun, bölgedeki İngiliz Mandası, Filistin vatandaşları için "Filistinli" terimini kullanmıştır.
"Filistinli Yahudi" teriminin anlamı üzerine tartışma
FÖY'de kullanımı
FKÖ'nün Temmuz 1968'de 'nce yapılan anayasa eklemesine göre "Filistinli" terimi, gerek yurtlarından çıkarılmış gerekse hala topraklarda yaşıyor olsun 1947'ye kadar bu topraklarda ikamet eden Arapları ifade eder. Bu tarihten sonra yaşadığı topraklar ne olursa olsun kişinin babası Filistinli ise kendisi de Filistinlidir. Buna ilaveten, Siyonist işgal başlamadan önce Filsitin topraklarında yaşayan Yahudiler de Filistinli olarak kabul edilmektedir.
İsrail'de kullanımı
Arap şehri Sahnin'de yaşayan İsrail vatandaşı akademisyen, aktivist ve Filistin Milli Konseyi gözlemci üyesi kendisini "anti-Siyonist Filistinli Yahudi" olarak tanımlamaktadır. Davis şunu aktarmaktadır: "Kendimi Filistinli Yahudi olarak tanımlamıyorum, ben aslen Filistinli Yahudiyim, 1943'te Filistin ülkesinde Kudüs'te doğdum, doğum belgemin başlığında 'Filistin Hükümeti' yazar. Bunun bir önemi yok. Önemli olan, konunun işimle alakalı olan ve Siyonizm'i eleştirmede avukatlığını yaptığım siyasi içeriğidir. Ben bir anti-Siyonist Yahudiyim." 2006'da tanıştığı Filistinli Müslüman kadın Miyassar Abu Ali ile evlenebilmek için 2008'de İslam'a geçti.
Aktör, yönetmen ve aktivist 'in annesi İsrailli bir Yahudi ve babası Filistinli bir Müslümandır. 2009'da İsrail Ordu Radyosu'na verdiği demeçte kendisinin "%100 Filistinli ve %100 Yahudi" olduğunu belirtmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Peters (2005). The Monotheists: Jews, Christians, and Muslims in Conflict and Competition, Volume II: The Words and Will of Godfirst1=Francis E. Princeton University Press. s. 287. ISBN . 30 Ocak 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Aralık 2011.
- ^ Rubenberg, Cheryl A. (1989). Israel and the American National Interest: A Critical Examination. University of Illinois Press. s. 26. ISBN . 6 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Aralık 2011.
- ^ a b c d e f g h i . (PDF). . 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2007.
- ^ Kant, Immanuel (1974): Anthropology from a Pragmatic Point of View. Translated by Mary J. Gregor. The Hague: Martinus Nijhoff, cited in Chad Alan Goldberg, Politicide Revisited 22 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. University of Wisconsin-Madison
- ^ a b . Permanent Observer Mission of Palestine to the United Nations. 9 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2010.
- ^ . (1995). Crossing the Border: an autobiography of an anti-Zionist Palestinian Jew. ISBN .
- ^ a b Kevin Spurgaitis (2004). . Catholic New Times. 26 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2011.
- ^ Freedman, Seth (1 Eylül 2009). "The lonely struggle of Uri Davis". The Guardian. Londra. 4 Eylül 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mayıs 2010.
- ^ . 11 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2011.
- ^ Dahlah, Saif. "Jewish-Arab director shot dead in northern West Bank". Agence France Presse. 19 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Nisan 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Filistin Yahudileri tarihin herhangi bir aninda Filistin de veya Israil de yasamis Yahudilere denir Israil devleti kurulmadan once Filistin Yahudilerine Yahudi cemaati anlamina gelen Yisuv denmekteydi 1881 de Yahudilerin Filistin e olan gocleri baslamadan once bolgede yasayan Yahudilere Eski Yisuv 1881 den sonra goc edenlere Yeni Yisuv denmeye baslandi Modern Israil devleti 1948 de kurulduktan sonra Filistinli Yahudiler Israil vatandasi oldugundan Filistinli Yahudi terimi kullanilmamaya baslandi Genel bakisOsmanli Imparatorlugunun dagilmasinin ardindan bugunun Israil Bati Seria ve Gazze topraklarinda yasayanlarin tamamini sadece Muslumanlar olusturmamaktaydi 16 yuzyilin ortalarinda Osmanli Imparatorlugu himayesindeki adi gecen bolgede Yahudi nufusu 10 000 i gecmemekteydi ve bu rakam toplam nufusun 5 ini olusturmaktaydi 19 yuzyilin ortalarinda Turk kaynaklarina gore 600 000 nufuslu bolgenin 80 ini Muslumanlar 10 unu Arap Hristiyanlar ve 5 ila 7 sini Yahudiler olusturuyordu Filistin deki Yahudi cemaatinin durumu komsu Arap ulkelerine kiyasla daha karmasikti Yemen Irak Suriye ve Lubnan da Yauhdi cemaatlerin cogunlugu homojendi fakat 19 yuzyilin Filistin inde Yahudi hacci ve Avrupa somurge projeleri Dogu Avrupa dan buyuk olcude Askenazin ve Bulgaristan Turkiye ve Kuzey Afrikali Sefaradlarin ilgisini cekti Filistinli Yahudiler sadece Iberya kokenli degildi asirlar oncesinden Yidis dili konusan Yahudi cemaatleri de mevcuttu Yahudileri c 1930 Osmanli nin Filistin deki son donemlerine dogru yerli Yahudiler genelde Dort Kutsal Sehir olarak anilan Safed Tiberya Hebron ve Kudus te yasiyordu Yahudi nufusunu Yidis dili konusan Askenazlar ile Sefaradlar olusturmaktaydi Ladino dilini konusan Sefarad grubuna Arapca konusan Magrebimler de dahildir Kudus disindaki dort kutsal sehirde anadil agirlikli olarak Arapca ve Ladino ydu Rusya ve Dogu Avrupa dan gelmis dolayisiyla Askenaz olan Kudus Yahudilerinin anadili ise agirlikli olarak Yidis ti 1882 de Kudus te 1290 ini Magrebimlerin olusturdugu 7620 kisilik bir Sefarad nufusu mevcuttu Turk tebasina bagli sehrin yerlilerinin Arapcasi akiciydi Sefarad Magrebim Askenaz ve Yahudi olmayan diger nufusun lingua francasi Arapcaydi Filistinli Arap olan ve gibi unlulerin otobiyografi ve hatiratlarindan anlasildigi uzere Osmanli nin son donemlerindeki Filistin de Yahudilere abnaa al balad ulkenin ogullari hemsehri veya Yahud avlad Arab Arabogullari Yahudiler denmekteydi Subat 1919 da Birinci Filistin Kongresi nin yayinladigi anti Siyonist manifesto Siyonist goclere karsi cikip sadece savastan once bu topraklarda yasayan Araplasmis Yahudileri sicak karsilamaktadir 1948 den once Avrupa Yahudilerine Filistinli denmesiAvrupali Yahudiler yasadiklari ulkelerde dogulu olarak kabul edildiler Ornegin 18 yuzyilda yasamis Prusyali filozof Immanuel Kant Avrupali Yahudiler icin aramizda yasayan Filistinliler demektedir Gerek Arap gerek Yahudi gerekse baska bir ulusa bagli olsun bolgedeki Ingiliz Mandasi Filistin vatandaslari icin Filistinli terimini kullanmistir Filistinli Yahudi teriminin anlami uzerine tartismaFOY de kullanimi FKO nun Temmuz 1968 de nce yapilan anayasa eklemesine gore Filistinli terimi gerek yurtlarindan cikarilmis gerekse hala topraklarda yasiyor olsun 1947 ye kadar bu topraklarda ikamet eden Araplari ifade eder Bu tarihten sonra yasadigi topraklar ne olursa olsun kisinin babasi Filistinli ise kendisi de Filistinlidir Buna ilaveten Siyonist isgal baslamadan once Filsitin topraklarinda yasayan Yahudiler de Filistinli olarak kabul edilmektedir Israil de kullanimi Arap sehri Sahnin de yasayan Israil vatandasi akademisyen aktivist ve Filistin Milli Konseyi gozlemci uyesi kendisini anti Siyonist Filistinli Yahudi olarak tanimlamaktadir Davis sunu aktarmaktadir Kendimi Filistinli Yahudi olarak tanimlamiyorum ben aslen Filistinli Yahudiyim 1943 te Filistin ulkesinde Kudus te dogdum dogum belgemin basliginda Filistin Hukumeti yazar Bunun bir onemi yok Onemli olan konunun isimle alakali olan ve Siyonizm i elestirmede avukatligini yaptigim siyasi icerigidir Ben bir anti Siyonist Yahudiyim 2006 da tanistigi Filistinli Musluman kadin Miyassar Abu Ali ile evlenebilmek icin 2008 de Islam a gecti Aktor yonetmen ve aktivist in annesi Israilli bir Yahudi ve babasi Filistinli bir Muslumandir 2009 da Israil Ordu Radyosu na verdigi demecte kendisinin 100 Filistinli ve 100 Yahudi oldugunu belirtmistir Ayrica bakinizFilistinli Araplar Filistin Israil Filistin adinin zaman cizelgesiKaynakca Peters 2005 The Monotheists Jews Christians and Muslims in Conflict and Competition Volume II The Words and Will of Godfirst1 Francis E Princeton University Press s 287 ISBN 9780691123738 30 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Aralik 2011 Rubenberg Cheryl A 1989 Israel and the American National Interest A Critical Examination University of Illinois Press s 26 ISBN 9780252060748 6 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Aralik 2011 a b c d e f g h i PDF 28 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 23 Agustos 2007 Kant Immanuel 1974 Anthropology from a Pragmatic Point of View Translated by Mary J Gregor The Hague Martinus Nijhoff cited in Chad Alan Goldberg Politicide Revisited 22 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde University of Wisconsin Madison a b Permanent Observer Mission of Palestine to the United Nations 9 Eylul 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2010 1995 Crossing the Border an autobiography of an anti Zionist Palestinian Jew ISBN 1 86102 002 3 a b Kevin Spurgaitis 2004 Catholic New Times 26 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Aralik 2011 Freedman Seth 1 Eylul 2009 The lonely struggle of Uri Davis The Guardian Londra 4 Eylul 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mayis 2010 11 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Aralik 2011 Dahlah Saif Jewish Arab director shot dead in northern West Bank Agence France Presse 19 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Nisan 2011