Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Nisan 2023) () |
Fazilet Partisi (kısaca FP), Millî Görüş'ü benimseyen Refah Partisinin Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılmasına az bir zaman kala İsmail Alptekin başkanlığında kurulan siyasi çatısı. Daha sonra Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş'ın iddiaları Anayasa Mahkemesince haklı bulundu ve parti kapatıldı.
| Fazilet Partisi | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | FP |
| Genel başkan | Recai Kutan |
| Kurucu | İsmail Alptekin |
| Kuruluş tarihi | 17 Aralık 1997 |
| Kapanış tarihi | 22 Haziran 2001 |
| Bölünme | Adalet ve Kalkınma Partisi |
| Önceli | Refah Partisi |
| Ardılı | Saadet Partisi |
| İdeoloji | |
| Siyasi pozisyon | Aşırı sağ |
| Türkiye | |
Tarihi
17 Aralık 1997'de, Refah Partisi'nin kapatılması ihtimaline karşı Millî Görüş çizgisindeki bir parti olarak İsmail Alptekin başkanlığında kuruldu. Refah Partisi'nin 16 Ocak 1998'de Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılmasından sonra bağımsız kalan 150'ye yakın milletvekili Fazilet Partisi'ne geçti. 14 Mayıs 1998'de FP Kurucular Kurulu kararı ile Recai Kutan genel başkanlığa getirildi.
1999 yılında, aynı tarihte yapılan yerel seçimlerde elindeki belediyeleri büyük ölçüde korusa da, genel seçimlerde Refah Partisi'nin 1995'teki oy oranının ve milletvekili sayısının altında kaldı. 2 Mayıs 1999'da, Fazilet Partisi İstanbul milletvekili Merve Kavakçı'nın TBMM'deki yemin töreni sırasında genel kurula başörtüsüyle girmesi krize neden oldu.
Bu olaydan hemen sonra Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş, 7 Mayıs 1999 günü kapatma davası açtı. 14 Mayıs 2000'de yapılan FP 1. Kongresi'nde gelenekçi ve yenilikçi kanatlar arasındaki çekişme su üstüne çıktı. Yenilikçi kanadın adayı Abdullah Gül 521, Recai Kutan 633 oy aldı.
Kapatılması
Dönemin Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş 7 Mayıs 1999'da Fazilet Partisi'nin kapatılması yönünde dava açtı. Vural Savaş gerekçe olarak Anayasa’nın 68. ve 69. maddelerinin ihlal edilmesini ve Fazilet Partisi'nin Refah Partisi'nin devamı olmasını gösterdi. Ayrıca kapatılan partilerin yöneticilerinin bir başka partinin yöneticisi ya da denetleyicisi olamayacağını ve partinin laikliğe aykırı eylemlerin odağı haline geldiğini öne sürdü. Vural Savaş, Anayasa Mahkemesi’ne sunduğu iddianamede kapatılan Refah Partisi milletvekillerinin birkaç gün içinde Fazilet Partisi’ne geçmelerinin, Necmettin Erbakan’ın Fazilet Partisi’ni yönetmesinin, Fazilet Partisi’nin kapatılan Refah Partisi’nin devamı olduğunu gösterdiği savunuldu. Erbakan’ın Balgat’taki evinde sürekli FP kurmayları ile görüşmesi, bayramda parti genel başkanıymış gibi FP’lileri gruplar halinde kabul etmesi kanıt gösterildi.
FP’nin kapatılma davası, 8 Mayıs 1999 günü işleme koyuldu. Dönemin Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer, ilk incelemesini yapması için dosyayı raportöre havale etti. FP’nin kapatma davasında ilk incelemeyi 12 Haziran günü yapan Anayasa Mahkemesi, iddianamesini, FP’li Merve Kavakçı’nın TBMM’deki başörtüsü olayına, "FP’lilerin başörtüsü ve dini sömürü aracı yaparak, kolay yoldan oy toplamalarına, bunun da laikliğe aykırı olduğu" tezine dayandıran Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş’ın belgelerini eksik buldu. Anayasa Mahkemesi, başsavcıdan başta Genel Başkan Recai Kutan olmak üzere, FP yöneticileri, milletvekilleri ve belediye başkanlarının kapatma gerekçesi olabilecek söz ve eylemlerini tek tek kanıtları ile sunmasını istedi. Bu sırada Show TV’nin, tarikat toplantısına katıldığını ortaya çıkardığı FP’li Aksaray Belediye Başkanı Ahmet Er hakkında 15 Haziran 1999 günü Ankara DGM Başsavcılığı soruşturma başlattı. Er’in katıldığı Ceylani Hizmet Vakfı’nın tarikat toplantısı ile ilgili haberin kaseti ve Erbakan ile Hatipoğlu’nun telefon görüşmesi kaydı Anayasa Mahkemesi’ne kanıt olarak sunuldu. Bu ses kaydında seçimlerin iptaliyle ilgili oylama konusunda Erbakan’la konuşan Hatipoğlu, "Meclis’te yaptığım usule, hukuka ve kurallara aykırı" demektedir ve Erbakan’dan talimat almıştır. Anayasa Mahkemesi, başsavcının sunduğu kanıtlar dolayısıyla FP’den savunma istedi ve partiye ek süre tanıdı. FP 10 Eylül 1999'da savunmasını verdi. Savunmada FP’nin RP’nin devamı olmadığı ve FP’ye yöneltilen suçlamaların dayanaksız olduğu ileri sürüldü. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş’ın, 7 Mayıs 1999'da FP için açtığı kapatma davası, 19 ay sonra 16 Kasım 2000’de başladı. Mahkeme, milletvekillerinin sözlü savunmalarının alınması taleplerini reddetti. Mahkeme, bu kararını ise "bu davada şahısları değil, tüzel kişiliğin yargılandığı" gerekçesine dayandırdı.
Cumhurbaşkanı Sezer 18 Aralık 2000’de Yargıtay Başsavcılığı seçiminde 49 oy fark atan Vural Savaş’ın yerine, bu makama ikinci sıradaki Sabih Kanadoğlu’nu atadı. Bu karar FP’de kısa süreli bir sevinç yarattı. Yargıtay’ın yeni Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu 5 Şubat 2001’de FP hakkındaki kapatma davasında ek iddianame verdi. Kanadoğlu, ek iddianamede, Anayasa Mahkemesi’nin delil olarak kabul etmediği FP 1. Olağan Kongresi’ne ilişkin kasetleri dayanak göstererek, FP’nin kapatılan RP’nin devamı olduğu gerekçesiyle kapatılmasını istedi. FP 1. Olağan Kongresi’ne ilişkin kasetlerin Anayasa Mahkemesi’nce "iddianame tarihinden sonraki olayı içerdiği" gerekçesiyle delil kabul edilmediği anımsatılan ek iddianamede, siyasi partilerin kapatılmasına ilişkin davalarda CMUK hükümleri geçerli olsa da bu davaların ceza davası olarak kabul edilemeyeceği belirtildi. Anayasa Mahkemesi’nde bulunan FP 1. Olağan Kongresi’ne ilişkin kasetlerin çözümünden "Mücahit Erbakan-Erbakan nerede biz oradayız-İşte komutan işte asker" şeklinde tezahüratların yapıldığı ve dev ekrandan altyazı olarak "Mücahit Erbakan" yazısının geçtiği kaydedilen ek iddianamede, Anayasa Mahkemesi’nin 16 Ocak 1998 tarihinde RP’nin Anayasa’nın 68. maddesinin 4. fıkrasına göre "Laik cumhuriyet karşıtı eylemlerin odağı haline geldiği" gerekçesiyle temelli kapatılmasına karar verildiği hatırlatıldı. Bunun üzerine FP yine ek süre talep etti ve FP’nin kapatılma davası Anayasa Mahkemesi tarafından ancak 11 Haziran 2001 tarihinde görüşülmeye başlanabildi. Kapatma kararı 22 Haziran 2001’de verilerek Nazlı Ilıcak, Merve Kavakçı, Bekir Sobacı, ve Mehmet Sılay'a 5 yıl süreyle siyasi yasak getirildi. Daha sonra bu partinin devamı niteliğinde Recai Kutan önderliğinde Saadet Partisi kuruldu.
Parti Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne yaptığı başvurusunu ise Mahkeme'nin Müslümanlara çifte standart uyguladığı gerekçesi ile sonraki bir aşamada geri çekti. Partinin kapatılması ile milletvekilleri yerine kurulan Recai Kutan başkanlığındaki Saadet Partisi'nde birleştiler. Fazilet Partisi Kongresinde Abdullah Gül'ü destekleyen ve kendilerine yenilikçiler diyen ve artık Millî Görüşçü olmadıklarını ifade eden bir grup ise ayrılarak Abdullah Gül liderliğinde daha sonra Recep Tayyip Erdoğan'ın başına geçeceği Adalet ve Kalkınma Partisi altında toplandılar.
Genel başkanları
| # | Adı | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi |
|---|---|---|---|
| 1 | İsmail Alptekin | 17 Aralık 1997 | 14 Mayıs 1998 |
| 2 | Recai Kutan | 14 Mayıs 1998 | 22 Haziran 2001 |
Fazilet Partisi ve seçimler
Genel seçimler
| Türkiye Büyük Millet Meclisi | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Seçim | Genel Başkan | Oy | Sandalye | Meclis | Sıra | Kurulan Hükûmetler | Harita | |||
| # | % | ± | # | ± | ||||||
| 1999 |  Recai Kutan | 4,805,381 | %15.41 | Yeni Parti | 111 / 550 | Yeni Parti | Muhalefet | 3. | - |  |
Yerel seçimler
| Seçim | Genel Başkan | İl Genel Meclisi | Belediye | Harita | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Oy | % | ± | ||||
| 1999 | Recai Kutan | 5.185.831 | %18.40 | Yeni Parti | 488 / 3.200 |  |
Kaynakça
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Fazilet Partisi haber gazete kitap akademik JSTOR Nisan 2023 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Fazilet Partisi kisaca FP Milli Gorus u benimseyen Refah Partisinin Anayasa Mahkemesi tarafindan kapatilmasina az bir zaman kala Ismail Alptekin baskanliginda kurulan siyasi catisi Daha sonra Cumhuriyet Bassavcisi Vural Savas in iddialari Anayasa Mahkemesince hakli bulundu ve parti kapatildi Fazilet PartisiKisaltmaFPGenel baskanRecai KutanKurucuIsmail AlptekinKurulus tarihi17 Aralik 1997Kapanis tarihi22 Haziran 2001BolunmeAdalet ve Kalkinma PartisiOnceliRefah PartisiArdiliSaadet PartisiIdeolojiMilli Gorus Islamcilik Ummetcilik Sosyal muhafazakarlikSiyasi pozisyonAsiri sagTurkiyeTarihi17 Aralik 1997 de Refah Partisi nin kapatilmasi ihtimaline karsi Milli Gorus cizgisindeki bir parti olarak Ismail Alptekin baskanliginda kuruldu Refah Partisi nin 16 Ocak 1998 de Anayasa Mahkemesi tarafindan kapatilmasindan sonra bagimsiz kalan 150 ye yakin milletvekili Fazilet Partisi ne gecti 14 Mayis 1998 de FP Kurucular Kurulu karari ile Recai Kutan genel baskanliga getirildi 1999 yilinda ayni tarihte yapilan yerel secimlerde elindeki belediyeleri buyuk olcude korusa da genel secimlerde Refah Partisi nin 1995 teki oy oraninin ve milletvekili sayisinin altinda kaldi 2 Mayis 1999 da Fazilet Partisi Istanbul milletvekili Merve Kavakci nin TBMM deki yemin toreni sirasinda genel kurula basortusuyle girmesi krize neden oldu Bu olaydan hemen sonra Yargitay Cumhuriyet Bassavcisi Vural Savas 7 Mayis 1999 gunu kapatma davasi acti 14 Mayis 2000 de yapilan FP 1 Kongresi nde gelenekci ve yenilikci kanatlar arasindaki cekisme su ustune cikti Yenilikci kanadin adayi Abdullah Gul 521 Recai Kutan 633 oy aldi KapatilmasiDonemin Yargitay Cumhuriyet Bassavcisi Vural Savas 7 Mayis 1999 da Fazilet Partisi nin kapatilmasi yonunde dava acti Vural Savas gerekce olarak Anayasa nin 68 ve 69 maddelerinin ihlal edilmesini ve Fazilet Partisi nin Refah Partisi nin devami olmasini gosterdi Ayrica kapatilan partilerin yoneticilerinin bir baska partinin yoneticisi ya da denetleyicisi olamayacagini ve partinin laiklige aykiri eylemlerin odagi haline geldigini one surdu Vural Savas Anayasa Mahkemesi ne sundugu iddianamede kapatilan Refah Partisi milletvekillerinin birkac gun icinde Fazilet Partisi ne gecmelerinin Necmettin Erbakan in Fazilet Partisi ni yonetmesinin Fazilet Partisi nin kapatilan Refah Partisi nin devami oldugunu gosterdigi savunuldu Erbakan in Balgat taki evinde surekli FP kurmaylari ile gorusmesi bayramda parti genel baskaniymis gibi FP lileri gruplar halinde kabul etmesi kanit gosterildi FP nin kapatilma davasi 8 Mayis 1999 gunu isleme koyuldu Donemin Anayasa Mahkemesi Baskani Ahmet Necdet Sezer ilk incelemesini yapmasi icin dosyayi raportore havale etti FP nin kapatma davasinda ilk incelemeyi 12 Haziran gunu yapan Anayasa Mahkemesi iddianamesini FP li Merve Kavakci nin TBMM deki basortusu olayina FP lilerin basortusu ve dini somuru araci yaparak kolay yoldan oy toplamalarina bunun da laiklige aykiri oldugu tezine dayandiran Yargitay Cumhuriyet Bassavcisi Vural Savas in belgelerini eksik buldu Anayasa Mahkemesi bassavcidan basta Genel Baskan Recai Kutan olmak uzere FP yoneticileri milletvekilleri ve belediye baskanlarinin kapatma gerekcesi olabilecek soz ve eylemlerini tek tek kanitlari ile sunmasini istedi Bu sirada Show TV nin tarikat toplantisina katildigini ortaya cikardigi FP li Aksaray Belediye Baskani Ahmet Er hakkinda 15 Haziran 1999 gunu Ankara DGM Bassavciligi sorusturma baslatti Er in katildigi Ceylani Hizmet Vakfi nin tarikat toplantisi ile ilgili haberin kaseti ve Erbakan ile Hatipoglu nun telefon gorusmesi kaydi Anayasa Mahkemesi ne kanit olarak sunuldu Bu ses kaydinda secimlerin iptaliyle ilgili oylama konusunda Erbakan la konusan Hatipoglu Meclis te yaptigim usule hukuka ve kurallara aykiri demektedir ve Erbakan dan talimat almistir Anayasa Mahkemesi bassavcinin sundugu kanitlar dolayisiyla FP den savunma istedi ve partiye ek sure tanidi FP 10 Eylul 1999 da savunmasini verdi Savunmada FP nin RP nin devami olmadigi ve FP ye yoneltilen suclamalarin dayanaksiz oldugu ileri suruldu Yargitay Cumhuriyet Bassavcisi Vural Savas in 7 Mayis 1999 da FP icin actigi kapatma davasi 19 ay sonra 16 Kasim 2000 de basladi Mahkeme milletvekillerinin sozlu savunmalarinin alinmasi taleplerini reddetti Mahkeme bu kararini ise bu davada sahislari degil tuzel kisiligin yargilandigi gerekcesine dayandirdi Cumhurbaskani Sezer 18 Aralik 2000 de Yargitay Bassavciligi seciminde 49 oy fark atan Vural Savas in yerine bu makama ikinci siradaki Sabih Kanadoglu nu atadi Bu karar FP de kisa sureli bir sevinc yaratti Yargitay in yeni Cumhuriyet Bassavcisi Sabih Kanadoglu 5 Subat 2001 de FP hakkindaki kapatma davasinda ek iddianame verdi Kanadoglu ek iddianamede Anayasa Mahkemesi nin delil olarak kabul etmedigi FP 1 Olagan Kongresi ne iliskin kasetleri dayanak gostererek FP nin kapatilan RP nin devami oldugu gerekcesiyle kapatilmasini istedi FP 1 Olagan Kongresi ne iliskin kasetlerin Anayasa Mahkemesi nce iddianame tarihinden sonraki olayi icerdigi gerekcesiyle delil kabul edilmedigi animsatilan ek iddianamede siyasi partilerin kapatilmasina iliskin davalarda CMUK hukumleri gecerli olsa da bu davalarin ceza davasi olarak kabul edilemeyecegi belirtildi Anayasa Mahkemesi nde bulunan FP 1 Olagan Kongresi ne iliskin kasetlerin cozumunden Mucahit Erbakan Erbakan nerede biz oradayiz Iste komutan iste asker seklinde tezahuratlarin yapildigi ve dev ekrandan altyazi olarak Mucahit Erbakan yazisinin gectigi kaydedilen ek iddianamede Anayasa Mahkemesi nin 16 Ocak 1998 tarihinde RP nin Anayasa nin 68 maddesinin 4 fikrasina gore Laik cumhuriyet karsiti eylemlerin odagi haline geldigi gerekcesiyle temelli kapatilmasina karar verildigi hatirlatildi Bunun uzerine FP yine ek sure talep etti ve FP nin kapatilma davasi Anayasa Mahkemesi tarafindan ancak 11 Haziran 2001 tarihinde gorusulmeye baslanabildi Kapatma karari 22 Haziran 2001 de verilerek Nazli Ilicak Merve Kavakci Bekir Sobaci ve Mehmet Silay a 5 yil sureyle siyasi yasak getirildi Daha sonra bu partinin devami niteliginde Recai Kutan onderliginde Saadet Partisi kuruldu Parti Avrupa Insan Haklari Mahkemesi ne yaptigi basvurusunu ise Mahkeme nin Muslumanlara cifte standart uyguladigi gerekcesi ile sonraki bir asamada geri cekti Partinin kapatilmasi ile milletvekilleri yerine kurulan Recai Kutan baskanligindaki Saadet Partisi nde birlestiler Fazilet Partisi Kongresinde Abdullah Gul u destekleyen ve kendilerine yenilikciler diyen ve artik Milli Goruscu olmadiklarini ifade eden bir grup ise ayrilarak Abdullah Gul liderliginde daha sonra Recep Tayyip Erdogan in basina gececegi Adalet ve Kalkinma Partisi altinda toplandilar Genel baskanlari Adi Gorev Baslangici Gorev Bitisi1 Ismail Alptekin 17 Aralik 1997 14 Mayis 19982 Recai Kutan 14 Mayis 1998 22 Haziran 2001Fazilet Partisi ve secimlerGenel secimler Turkiye Buyuk Millet MeclisiSecim Genel Baskan Oy Sandalye Meclis Sira Kurulan Hukumetler Harita 1999 Recai Kutan 4 805 381 15 41 Yeni Parti 111 550 Yeni Parti Muhalefet 3 Yerel secimler Secim Genel Baskan Il Genel Meclisi Belediye HaritaOy 1999 Recai Kutan 5 185 831 18 40 Yeni Parti 488 3 200Kaynakca Nordsieck Wolfram Parties and Elections in Europe 9 Ekim 2002 tarihinde kaynagindan arsivlendi Hurriyet 22 Haziran 2001 7 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Agustos 2023 Dis baglantilar