Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda bir yorum yapın.
|
Boşanma, evliliğin yasal olarak sona ermesidir. Günümüzde daha yaygın olmakla birlikte, eski çağlardan beri bütün toplumlarda boşanmaya rastlanmaktadır.
Hukuk Fakültesinden mezun olan her avukat boşanma davalarıyle ilgilenebilir. Resmi olarak, önünde yapılan evlilik, yasal boşanma sebepleri varsa anlaşmalı veya çekişmeli boşanma davası açılarak sadece hakim kararı ile sona erdirilebilir, aile mahkemesinde diğer özel hukuk davalarından farklı usullerle yürütülen bir dava türüdür.
Boşanma, karşılıklı sevgiye, güvene ve mutluluk beklentisine dayalı olan evlilik ilişkisini sona erdirdiği için acı verebilecek bir durumdur. Ana babanın mutsuzluğundan etkilenen çocuklar, boşanma sırasında anne ile baba arasında bir seçim yapmak zorunda kalırlar. Güven verici aile ortamını yitirdikleri duygusuna kapılırlar. Bundan dolayı boşanma çocuklar için özellikle zordur. Boşanmayla gelen değişiklikler, çoğu zaman çocukların davranış bozukluklarına yol açar. Dersleri aksar, arkadaşları ile olan ilişkileri etkilenir.
Ne var ki çocuklar, eşler arasındaki uyumun bozulduğu, karşılıklı suçlamaların ve saygısız davranışların yer aldığı bir ortamda da mutlu olamazlar. Bu türden etkilerin de davranış bozukluklarına yol açtığı bir gerçektir. Gerçeklerin çocuğa ya da çocuklara onların anlayacağı bir biçimde anlatılması, durumu kabullenmelerini kolaylaştırabilir. Evlilik kadar eski olan boşanma, toplumların tarihsel gelişimine göre değişen özellikler gösterir. İlkel bir yaşam süren Pueblo Yerli kabilelerinde kadın, kocasının ayakkabılarını evin eşiğine bıraktığında onu boşamış sayılır. Birçok eski toplumda erkek çocuğun dünyaya gelmesi evliliği kalıcı kılardı. Kadının kısırlığı ise erkek için haklı bir boşanma nedeni sayılırdı.
Tarihçe
Eskiçağın Asur, Babil gibi Mezopotamya toplumlarında boşanma kurallara bağlanmıştı. Asur toplumunda, kocanın karısına karşı görevlerini yerine getirmemesi durumunda kadının boşanma hakkı vardı. Boşanan kadın, koca evine getirdiği çeyiz denilen eşyayı geri alabilir ve boşandığı eşinin mirası üstündeki haklarını da korurdu. Tutsak düşmüş bir savaşçının karısı iki yıl bekledikten sonra boşanmış sayılırdı ve yeniden evlenebilirdi.
İslam hukukunun geçerli olduğu Osmanlı toplumunda, boşanma hakkı ilke olarak kocaya tanınmıştı. Koca karısını tek yanlı olarak boşayabilir, üç kez yinelenen "boş ol" sözleriyle boşanma kesinlik kazanırdı. Buna rağmen boşanma, gelenekçi bir toplum olan Osmanlılarda hoş karşılanmadığı için yaygın değildi.
Hristiyan dünyasında ise Katolik Kilisesi boşanmaya izin vermez. Bazı Katolik ülkelerde boşanma bugün bile olanaksızdır. Reform'dan sonra Protestan Kilisesi boşanmanın hukuk mahkemelerinin ilgi alanına giren "dünyasal bir şey" olduğu görüşünü benimsedi ve boşanmaya karşı çıkmadı.
Günümüzde, Katolik ilkelere sıkıca bağlı olan ve yasaları boşanmaya izin vermeyen az sayıda ülke dışında, boşanma yasalarla düzenlenmiştir. 'nda sayılan boşanma nedenlerinden birinin varlığı durumunda, mahkemeler boşanma kararı verebilir. Günümüzde boşanmayı kolaylaştırma yönündeki bir eğilim güçlenmektedir. Eşlerin karşılıklı isteği durumunda, yargıçlar kolayca boşanma kararı verebilir.
Türk Hukuku'nda boşanma
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'na göre boşanma gerçekleştirilebilmesi için açılacak olan dava, eşlerin son altı ay içerisinde birlikte yaşadıkları yerde bulunan Aile Mahkemesine açılır. Aile Mahkemelerinin bulunmadığı yerlerde davanın açılacağı görevli mahkemeler Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Boşanma sürecinde hukuki anlamda şekil ve usul yönünden iki farklı dava türü bulunur. Bunlar; anlaşmalı boşanma ve çekişmeli boşanma olarak ifade edilir. Anlaşmalı boşanmalarda eşler boşanmanın maddi ve manevi tüm sonuçlarında uzlaşma içerisinde olarak boşanmaktadır. Çekişmeli boşanmalarda ise, taraflardan birisi boşanma yönünde irade sergilemeyebileceği gibi her iki eş boşanmak istese de boşanmanın hukuki sonuçları üzerinde ihtilaf olabilmektedir. Evlilik birliğini temelinden sarsan durumlar kanunda gösterilmediğinden Yargıtay İçtihatları ile bazı durumların evlilik birliğini temelden sarstığı kabul edilmiştir.
22 Kasım 2011'de kabul edilen 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu ile birlikte boşanma sebepleri Türk hukukunda yeniden düzenlenmiştir. İlgili düzenlemeye göre eşlerin boşanması ancak ve ancak bir mahkeme kararıyla mümkün olup; kanunda sayılan sebepler haricindeki bir sebebe dayanarak eşlerin boşanması mümkün değildir. Doktrinde bu sebepler mutlak ve nispi, genel ve özel sebepler olarak iki ayrı sınıflandırmaya tabi tutulmuştur. Düzenlemeye göre boşanma sebepleri yalnızca şunlar olabilir:
- Zina,
- İhanet
- Şiddet
- Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış,
- Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme,
- Terk,
- Akıl hastalığı,
- Evlilik birliğinin sarsılması.
Zina
Boşanmanın özel ve mutlak sebeplerindendir. Bir eylemin zina sayılabilmesi için eşlerden birinin üçüncü bir kişiyle cinsel organlar dahil olacak şekilde ilişkiye girmesi gerekir. Sarılma, öpüşme gibi fiiller zina kapsamında değerlendirilmezler. Ayrıca eşcinsel ilişkiler de Türkiye uygulamasında zina kapsamına girmemektedir.
Zina nedeniyle boşanma davasını açmak isteyen eş, olayı öğrendiği tarihten itibaren altı ay ve zina olayının gerçekleştiği beş yıl içinde davayı açmalıdır. Aksi halde beş yılın sonunda hak düşürücü süre nedeniyle, davayı açmayan eş hakkını kaybedecektir.
Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış
Özel boşanma sebepleri arasındadır. Kimi durumlarda intihara yönlendirmenin de hayata kast kapsamında değerlendirilir. Fakat boşanmak için bu sebebe dayanmak isteyen eş, karşı tarafın kendisini başkaları önünde küçük düşürmesi gibi daha küçük bir olaya dayanarak da boşanabilir.
Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme
Boşanmanın nisbi sebeplerindendir. Suç işleme sebebi için ayrıca davalı eşin işlediği suçun yüz kızartıcı olması şartı aranır. Haysiyetsiz hayat sürme halinin ise devamlılık göstermesi gerekmektedir. Örneğin sürekli sarhoş olan eşin haysiyetsiz hayat sürdüğü kabul edilebilirken, arada sırada içki içen eşin haysiyetsiz hayat sürdüğü söylenemeyecektir.
Terk
Terk durumu eşlerden birinin evi terketmesi ya da diğer eşi evden kovması ve geri kabul etmemesi halinde söz konusu olur.
Akıl hastalığı
Akıl hastalığının boşanmaya sebep olarak gösterilmesi için evlilikten önce davalı eşin bundan muzdarip olmaması şartı aranır. Zira evlilikten önceki akıl hastalığı evliliğin kesin hükümsüzlüğünü gerektirebilir ki, bu durumda boşanmaya gerek kalmadan evlilik birliği sona erer.
Anlaşmalı boşanma
En az bir yıldır evli olan eşlerin başvurabileceği yoldur. Eşlerin bu yolu seçebilmeleri için nafaka, tazminat, velayet gibi boşanmanın fer'i sonuçlarında anlaşmış olması gerekmektedir. Anlaşmalı Boşanma davalarında taraflar mahkemeye bizzat katılarak boşanma iradelerini açıklamaları ve boşanma protokolündeki imzalarını ikrar etmeleri gereklidir.
Boşanma Protokolü
Anlaşmalı boşanma yapan eşlerin kendi aralarında tazminat, nafaka, velayet ve boşanma isteklerini barındıran sözleşmedir. Bu protokol aile mahkemesine sunulur ve hakim tarafından kabul edilirse boşanma, protokol çerçevesinde gerçekleşir.
Fiili ayrılık (Ortak Hayatın Yeniden Kurulamaması)
Herhangi bir nedene dayanarak açılmış bir boşanma davası reddedildikten sonra üç yıl geçmişse ve bu süre boyunca eşler hala bir araya gelememişse, fiili ayrılık sebebiyle boşanma gerçekleşebilir.
Evlilik birliğinin sarsılması
Taraflar boşanma hususunda anlaşamıyorlar ve de eşler arasında fiili ayrılık koşulu da gerçekleşmemişse, evlilik birliğinin temelinden sarsıldığını ileri sürerek boşanmayı isteyebileceklerdir. Kıskançlık, dedikodu, hakaret, suçlama gibi birçok neden bu sebep kapsamında ileri sürülebilir. Kanun koyucu bir sınırlama getirmemiştir. Kural olarak daha kusurlu eşin davası itiraz durumunda reddedilebilmekle birlikte, dürüstlük kuralının gerektirdiği hallerde az kusurlu eşin itirazına rağmen eşlerin boşanmasına karar verilebilmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede bircok sorun bulunmaktadir Lutfen sayfayi gelistirin veya bu sorunlar konusunda tartisma sayfasinda bir yorum yapin Bu maddede sadece veya agirlikli olarak Turkiye ile ilgili bilgi verildigi dusunulmektedir Maddeyi gelistirerek ve sorunu tartisma sayfasinda tartisarak maddenin evrensellesmesini saglayabilirsiniz Mayis 2020 Bu maddenin veya maddenin bir bolumunun gelisebilmesi icin hukuk konusunda uzman kisilere gereksinim duyulmaktadir Ayrintilar icin lutfen tartisma sayfasini inceleyin veya yeni bir tartisma baslatin Konu hakkinda uzman birini bulmaya yardimci olarak ya da maddeye gerekli bilgileri ekleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Mayis 2020 Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Bosanma haber gazete kitap akademik JSTOR Haziran 2023 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bosanma evliligin yasal olarak sona ermesidir Gunumuzde daha yaygin olmakla birlikte eski caglardan beri butun toplumlarda bosanmaya rastlanmaktadir Marilyn Monroe avukati Jerry Giesler ile adliyede dan bosanma evraklarini dolduruyor Hukuk Fakultesinden mezun olan her avukat bosanma davalariyle ilgilenebilir Resmi olarak onunde yapilan evlilik yasal bosanma sebepleri varsa anlasmali veya cekismeli bosanma davasi acilarak sadece hakim karari ile sona erdirilebilir aile mahkemesinde diger ozel hukuk davalarindan farkli usullerle yurutulen bir dava turudur Bosanma karsilikli sevgiye guvene ve mutluluk beklentisine dayali olan evlilik iliskisini sona erdirdigi icin aci verebilecek bir durumdur Ana babanin mutsuzlugundan etkilenen cocuklar bosanma sirasinda anne ile baba arasinda bir secim yapmak zorunda kalirlar Guven verici aile ortamini yitirdikleri duygusuna kapilirlar Bundan dolayi bosanma cocuklar icin ozellikle zordur Bosanmayla gelen degisiklikler cogu zaman cocuklarin davranis bozukluklarina yol acar Dersleri aksar arkadaslari ile olan iliskileri etkilenir Ne var ki cocuklar esler arasindaki uyumun bozuldugu karsilikli suclamalarin ve saygisiz davranislarin yer aldigi bir ortamda da mutlu olamazlar Bu turden etkilerin de davranis bozukluklarina yol actigi bir gercektir Gerceklerin cocuga ya da cocuklara onlarin anlayacagi bir bicimde anlatilmasi durumu kabullenmelerini kolaylastirabilir Evlilik kadar eski olan bosanma toplumlarin tarihsel gelisimine gore degisen ozellikler gosterir Ilkel bir yasam suren Pueblo Yerli kabilelerinde kadin kocasinin ayakkabilarini evin esigine biraktiginda onu bosamis sayilir Bircok eski toplumda erkek cocugun dunyaya gelmesi evliligi kalici kilardi Kadinin kisirligi ise erkek icin hakli bir bosanma nedeni sayilirdi TarihceEskicagin Asur Babil gibi Mezopotamya toplumlarinda bosanma kurallara baglanmisti Asur toplumunda kocanin karisina karsi gorevlerini yerine getirmemesi durumunda kadinin bosanma hakki vardi Bosanan kadin koca evine getirdigi ceyiz denilen esyayi geri alabilir ve bosandigi esinin mirasi ustundeki haklarini da korurdu Tutsak dusmus bir savascinin karisi iki yil bekledikten sonra bosanmis sayilirdi ve yeniden evlenebilirdi Islam hukukunun gecerli oldugu Osmanli toplumunda bosanma hakki ilke olarak kocaya taninmisti Koca karisini tek yanli olarak bosayabilir uc kez yinelenen bos ol sozleriyle bosanma kesinlik kazanirdi Buna ragmen bosanma gelenekci bir toplum olan Osmanlilarda hos karsilanmadigi icin yaygin degildi Hristiyan dunyasinda ise Katolik Kilisesi bosanmaya izin vermez Bazi Katolik ulkelerde bosanma bugun bile olanaksizdir Reform dan sonra Protestan Kilisesi bosanmanin hukuk mahkemelerinin ilgi alanina giren dunyasal bir sey oldugu gorusunu benimsedi ve bosanmaya karsi cikmadi Gunumuzde Katolik ilkelere sikica bagli olan ve yasalari bosanmaya izin vermeyen az sayida ulke disinda bosanma yasalarla duzenlenmistir nda sayilan bosanma nedenlerinden birinin varligi durumunda mahkemeler bosanma karari verebilir Gunumuzde bosanmayi kolaylastirma yonundeki bir egilim guclenmektedir Eslerin karsilikli istegi durumunda yargiclar kolayca bosanma karari verebilir Turk Hukuku nda bosanma4721 sayili Turk Medeni Kanunu na gore bosanma gerceklestirilebilmesi icin acilacak olan dava eslerin son alti ay icerisinde birlikte yasadiklari yerde bulunan Aile Mahkemesine acilir Aile Mahkemelerinin bulunmadigi yerlerde davanin acilacagi gorevli mahkemeler Asliye Hukuk Mahkemeleridir Bosanma surecinde hukuki anlamda sekil ve usul yonunden iki farkli dava turu bulunur Bunlar anlasmali bosanma ve cekismeli bosanma olarak ifade edilir Anlasmali bosanmalarda esler bosanmanin maddi ve manevi tum sonuclarinda uzlasma icerisinde olarak bosanmaktadir Cekismeli bosanmalarda ise taraflardan birisi bosanma yonunde irade sergilemeyebilecegi gibi her iki es bosanmak istese de bosanmanin hukuki sonuclari uzerinde ihtilaf olabilmektedir Evlilik birligini temelinden sarsan durumlar kanunda gosterilmediginden Yargitay Ictihatlari ile bazi durumlarin evlilik birligini temelden sarstigi kabul edilmistir 22 Kasim 2011 de kabul edilen 4721 Sayili Turk Medeni Kanunu ile birlikte bosanma sebepleri Turk hukukunda yeniden duzenlenmistir Ilgili duzenlemeye gore eslerin bosanmasi ancak ve ancak bir mahkeme karariyla mumkun olup kanunda sayilan sebepler haricindeki bir sebebe dayanarak eslerin bosanmasi mumkun degildir Doktrinde bu sebepler mutlak ve nispi genel ve ozel sebepler olarak iki ayri siniflandirmaya tabi tutulmustur Duzenlemeye gore bosanma sebepleri yalnizca sunlar olabilir Zina Ihanet Siddet Hayata kast pek kotu veya onur kirici davranis Suc isleme ve haysiyetsiz hayat surme Terk Akil hastaligi Evlilik birliginin sarsilmasi Zina Bosanmanin ozel ve mutlak sebeplerindendir Bir eylemin zina sayilabilmesi icin eslerden birinin ucuncu bir kisiyle cinsel organlar dahil olacak sekilde iliskiye girmesi gerekir Sarilma opusme gibi fiiller zina kapsaminda degerlendirilmezler Ayrica escinsel iliskiler de Turkiye uygulamasinda zina kapsamina girmemektedir Zina nedeniyle bosanma davasini acmak isteyen es olayi ogrendigi tarihten itibaren alti ay ve zina olayinin gerceklestigi bes yil icinde davayi acmalidir Aksi halde bes yilin sonunda hak dusurucu sure nedeniyle davayi acmayan es hakkini kaybedecektir Hayata kast pek kotu veya onur kirici davranis Ozel bosanma sebepleri arasindadir Kimi durumlarda intihara yonlendirmenin de hayata kast kapsaminda degerlendirilir Fakat bosanmak icin bu sebebe dayanmak isteyen es karsi tarafin kendisini baskalari onunde kucuk dusurmesi gibi daha kucuk bir olaya dayanarak da bosanabilir Suc isleme ve haysiyetsiz hayat surme Bosanmanin nisbi sebeplerindendir Suc isleme sebebi icin ayrica davali esin isledigi sucun yuz kizartici olmasi sarti aranir Haysiyetsiz hayat surme halinin ise devamlilik gostermesi gerekmektedir Ornegin surekli sarhos olan esin haysiyetsiz hayat surdugu kabul edilebilirken arada sirada icki icen esin haysiyetsiz hayat surdugu soylenemeyecektir Terk Terk durumu eslerden birinin evi terketmesi ya da diger esi evden kovmasi ve geri kabul etmemesi halinde soz konusu olur Akil hastaligi Akil hastaliginin bosanmaya sebep olarak gosterilmesi icin evlilikten once davali esin bundan muzdarip olmamasi sarti aranir Zira evlilikten onceki akil hastaligi evliligin kesin hukumsuzlugunu gerektirebilir ki bu durumda bosanmaya gerek kalmadan evlilik birligi sona erer Anlasmali bosanma En az bir yildir evli olan eslerin basvurabilecegi yoldur Eslerin bu yolu secebilmeleri icin nafaka tazminat velayet gibi bosanmanin fer i sonuclarinda anlasmis olmasi gerekmektedir Anlasmali Bosanma davalarinda taraflar mahkemeye bizzat katilarak bosanma iradelerini aciklamalari ve bosanma protokolundeki imzalarini ikrar etmeleri gereklidir Bosanma Protokolu Anlasmali bosanma yapan eslerin kendi aralarinda tazminat nafaka velayet ve bosanma isteklerini barindiran sozlesmedir Bu protokol aile mahkemesine sunulur ve hakim tarafindan kabul edilirse bosanma protokol cercevesinde gerceklesir Fiili ayrilik Ortak Hayatin Yeniden Kurulamamasi Herhangi bir nedene dayanarak acilmis bir bosanma davasi reddedildikten sonra uc yil gecmisse ve bu sure boyunca esler hala bir araya gelememisse fiili ayrilik sebebiyle bosanma gerceklesebilir Evlilik birliginin sarsilmasi Taraflar bosanma hususunda anlasamiyorlar ve de esler arasinda fiili ayrilik kosulu da gerceklesmemisse evlilik birliginin temelinden sarsildigini ileri surerek bosanmayi isteyebileceklerdir Kiskanclik dedikodu hakaret suclama gibi bircok neden bu sebep kapsaminda ileri surulebilir Kanun koyucu bir sinirlama getirmemistir Kural olarak daha kusurlu esin davasi itiraz durumunda reddedilebilmekle birlikte durustluk kuralinin gerektirdigi hallerde az kusurlu esin itirazina ragmen eslerin bosanmasina karar verilebilmektedir Ayrica bakinizBosanmanin etkileri Islam da bosanma Iddet muddeti Bosanma partisi Arabuluculuk AyrilmakKaynakca Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 0 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme PDF 18 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 13 Mayis 2020 Av Necdet Yildirim Bosanma Davalari Bilge Yayinlari Ankara 2018 S 21 ISBN 9786051682372