Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bask Yurdu ve Özgürlük ya da ETA (Baskça: Euskadi Ta Askatasuna), İspanya ve Fransa sınırları içinde yaşayan Bask kökenli topluluğa ait bağımsız bir devlet kurma amacı güden Marksist-Leninist, ayrılıkçı örgüt. 20 Ekim 2011'de silahlı mücadeleye son verdiğini açıklamıştır.
| Euskadi Ta Askatasuna | |
|---|---|
 | |
| Kuruluş | 1959-2 Mayıs 2018 |
| Lider(ler) | Josu Urrutikoetxea Iratxe Sorzabal Izaskun Lesaka |
| Etkin bölgeler |  İspanya Fransa |
| İdeoloji | Bask milliyetçiliği Devrimci sosyalizm Avrupa federalizmi |
1959 yılında Franco diktatörlüğüne karşı kurulan örgüt, İspanya'nın kuzeyindeki ve Fransa'nın güney batısında bulunan Bask bölgesinin bağımsızlığı için 1968 yılından bu yana faaliyetlerde bulundu. ETA, zaman içinde kültürel hakların savunuculuğu düzleminden, silahlı eylem biçimine yönelmiştir. 1979'da hükûmet tarafından Bask Bölgesi'nde yaşayan yaklaşık iki milyon kişiye önemli ölçüde özerklik tanınmasına rağmen tam bağımsızlık için silahlı mücadeleye devam etmiştir. Batasuna ismiyle bilinen ve şu an yasaklanmış durumda olan parti de örgütün siyasi kanadını oluşturmaktaydı. Bu parti Bask Bölgesi'nde oyların genelde %10 ile %20'sini toplamaktaydı. Ayrıca 1968'den bu yana düzenlediği kanlı eylemlerle 850 kişinin ölümüne neden olan ETA, İspanya'nın yanı sıra Avrupa Birliği ve ABD tarafından da terör örgütleri listesine alındı. ETA, 24 Mart 2006'da yapılan ateşkesi ihlal etmiş ve 30 Aralık 2006'da Madrid Barajas Uluslararası Havalimanı'nda bir bombalı saldırıda bulunmuştu. 9 Nisan 2017'de artık tamamen silahları bırakıp silahların bulunduğu 8 adet depoyu söyleyen ve süresiz ateşkes ilan eden ETA, 1968-2011 yılları arasında toplam 829 kişinin ölümünden sorumlu tutulmaktadır.
Tarihçe
- 1959 - ETA kuruldu.
- 1968 - ETA ilk ölümcül eylemini yaptı.
- 1973 - Franco rejiminin güçlü simalarından öldürüldü.
- 1974 - ETA biri silahlı mücadele, diğeri siyasi-askeri kanat olmak üzere ikiye bölündü.
- 1976 - Nisan ayında Fransanın Güney sınırında 2 ispanyol polis suikastla öldürüldü.
- 1978 - ETA'nın siyasi kanadı Herri Batasuna kuruldu.
- 1979 - İspanya, Bask Bölgesi'nin özerk statüsünü onayladı.
- 1987 - Barselona'da ETA saldırısında 21 kişi öldü.
- 1992 - Madrid 'deki ETA saldırısında 6 asker öldü.
- 1993 - Madrid 'deki tekrarlanan saldırıda 5 sivil öldü
- 1997 - Belediye meclisi üyesi Miguel Angel Blanco Garrido kaçırılıp öldürüldü.
- 1998 - ETA tek taraflı ateşkes ilan etti.
- 1999 - ETA hükûmetle görüşmelerin kesilmesinin ardından ateşkesi bozduklarını açıkladı.
2000-Ocak ayında Madrid 'deki bombalı saldırıda biri üst düzey savcı 3 kişi ölür. Çok sayıda kişi yaralanır.
- 24 Mart 2006 - ETA süresiz ve kalıcı ateşkes ilan etti.
- 30 Aralık 2006 - Madrid’deki Barajas Havaalanı'nındaki saldırıda 2 kişi öldü. ETA böylece ateşkesi bozmuş oldu.
- 24 Ağustos 2007 - Durango şehrindeki patlamda 2 kişi yaralandı.
- 14 Mayıs 2008 - şehrindeki jandarma kışlasının önünde meydana gelen patlamada bir jandarma öldü, ikisi kadın dört jandarma yaralandı.
- 19 Haziran 2009 - İspanya'nın kuzeyindeki Bask bölgesinde bir aracın infilak etmesi sonucunda 49 yaşındaki polis memuru Eduardo Puelles Garcia öldü.
- 5 Eylül 2010 - ETA örgütü bundan böyle 'demokratik' yollarla mücadele edeceğini ve silahlı mücadeleyi bıraktığını ilan etti.
- 10 Ocak 2011 - ETA, kalıcı ateşkes ilan ettiğini duyurdu. Ancak hükûmet ETA'dan ateşkes değil, silah bırakmasını istediklerini vurguladı.
- 20 Ekim 2011 - ETA, silah bırakma kararı aldığını açıkladı.
- 23 Mart 2017 - ETA, 8 Nisan 2017 tarihi itibarıyla tamamen silahsızlanacağını ileri sürdü. Bizzat örgütün açıklaması ile yaklaşık altı yıllık sessizlik sona erecek.
Amblemi
ETA'nın simgesinde Bietan jarrai yazılmaktadır. Buradaki yılan şekli siyaseti, balta da silahlı mücadeleyi simgelemektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b 20.10.2011 tarihli Hürriyet haberi 22 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ [1] 23 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . BBC haberi
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mart 2017.
Notlar
- ^ "İkisinden de geri kalma!" olarak Türkçeye çevrilebilir.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bask Yurdu ve Ozgurluk ya da ETA Baskca Euskadi Ta Askatasuna Ispanya ve Fransa sinirlari icinde yasayan Bask kokenli topluluga ait bagimsiz bir devlet kurma amaci guden Marksist Leninist ayrilikci orgut 20 Ekim 2011 de silahli mucadeleye son verdigini aciklamistir Euskadi Ta AskatasunaKurulus1959 2 Mayis 2018Lider ler Josu Urrutikoetxea Iratxe Sorzabal Izaskun LesakaEtkin bolgelerIspanya FransaIdeolojiBask milliyetciligi Devrimci sosyalizm Avrupa federalizmiETA logosuBir duvarda ETA propagandasi 1959 yilinda Franco diktatorlugune karsi kurulan orgut Ispanya nin kuzeyindeki ve Fransa nin guney batisinda bulunan Bask bolgesinin bagimsizligi icin 1968 yilindan bu yana faaliyetlerde bulundu ETA zaman icinde kulturel haklarin savunuculugu duzleminden silahli eylem bicimine yonelmistir 1979 da hukumet tarafindan Bask Bolgesi nde yasayan yaklasik iki milyon kisiye onemli olcude ozerklik taninmasina ragmen tam bagimsizlik icin silahli mucadeleye devam etmistir Batasuna ismiyle bilinen ve su an yasaklanmis durumda olan parti de orgutun siyasi kanadini olusturmaktaydi Bu parti Bask Bolgesi nde oylarin genelde 10 ile 20 sini toplamaktaydi Ayrica 1968 den bu yana duzenledigi kanli eylemlerle 850 kisinin olumune neden olan ETA Ispanya nin yani sira Avrupa Birligi ve ABD tarafindan da teror orgutleri listesine alindi ETA 24 Mart 2006 da yapilan ateskesi ihlal etmis ve 30 Aralik 2006 da Madrid Barajas Uluslararasi Havalimani nda bir bombali saldirida bulunmustu 9 Nisan 2017 de artik tamamen silahlari birakip silahlarin bulundugu 8 adet depoyu soyleyen ve suresiz ateskes ilan eden ETA 1968 2011 yillari arasinda toplam 829 kisinin olumunden sorumlu tutulmaktadir Tarihce1959 ETA kuruldu 1968 ETA ilk olumcul eylemini yapti 1973 Franco rejiminin guclu simalarindan olduruldu 1974 ETA biri silahli mucadele digeri siyasi askeri kanat olmak uzere ikiye bolundu 1976 Nisan ayinda Fransanin Guney sinirinda 2 ispanyol polis suikastla olduruldu 1978 ETA nin siyasi kanadi Herri Batasuna kuruldu 1979 Ispanya Bask Bolgesi nin ozerk statusunu onayladi 1987 Barselona da ETA saldirisinda 21 kisi oldu 1992 Madrid deki ETA saldirisinda 6 asker oldu 1993 Madrid deki tekrarlanan saldirida 5 sivil oldu 1997 Belediye meclisi uyesi Miguel Angel Blanco Garrido kacirilip olduruldu 1998 ETA tek tarafli ateskes ilan etti 1999 ETA hukumetle gorusmelerin kesilmesinin ardindan ateskesi bozduklarini acikladi 2000 Ocak ayinda Madrid deki bombali saldirida biri ust duzey savci 3 kisi olur Cok sayida kisi yaralanir 24 Mart 2006 ETA suresiz ve kalici ateskes ilan etti 30 Aralik 2006 Madrid deki Barajas Havaalani nindaki saldirida 2 kisi oldu ETA boylece ateskesi bozmus oldu 24 Agustos 2007 Durango sehrindeki patlamda 2 kisi yaralandi 14 Mayis 2008 sehrindeki jandarma kislasinin onunde meydana gelen patlamada bir jandarma oldu ikisi kadin dort jandarma yaralandi 19 Haziran 2009 Ispanya nin kuzeyindeki Bask bolgesinde bir aracin infilak etmesi sonucunda 49 yasindaki polis memuru Eduardo Puelles Garcia oldu 5 Eylul 2010 ETA orgutu bundan boyle demokratik yollarla mucadele edecegini ve silahli mucadeleyi biraktigini ilan etti 10 Ocak 2011 ETA kalici ateskes ilan ettigini duyurdu Ancak hukumet ETA dan ateskes degil silah birakmasini istediklerini vurguladi 20 Ekim 2011 ETA silah birakma karari aldigini acikladi 23 Mart 2017 ETA 8 Nisan 2017 tarihi itibariyla tamamen silahsizlanacagini ileri surdu Bizzat orgutun aciklamasi ile yaklasik alti yillik sessizlik sona erecek AmblemiETA nin simgesinde Bietan jarrai yazilmaktadir Buradaki yilan sekli siyaseti balta da silahli mucadeleyi simgelemektedir Ayrica bakinizGALKaynakca a b 20 10 2011 tarihli Hurriyet haberi 22 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1 23 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC haberi Arsivlenmis kopya 24 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mart 2017 Notlar Ikisinden de geri kalma olarak Turkceye cevrilebilir